Inspectie: Rutte en ministerie in de fout met bewaren sms'jes
DEN HAAG (ANP) - Sms-berichten van premier Mark Rutte zijn jarenlang niet goed genoeg opgeslagen in archieven door zijn ministerie van Algemene Zaken, oordeelt de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed in een kritisch rapport. De berichten zijn wel volgens een ‘rijksbrede instructie’ gearchiveerd, maar niet altijd volgens de wet over de archivering van overheidsstukken (de archiefwet). De manier waarop de berichten zijn bewaard, leidde bovendien tot gegevensverlies.
De Inspectie onderzocht de omgang met Ruttes chatberichten nadat in een rechtszaak over overheidsdocumenten in coronatijd aan het licht was gekomen dat Rutte zelf volop sms'jes verwijderde. In een spoeddebat over die onthulling in mei, zei Rutte nog "zowel aan de geest als aan de letter van de wet" te voldoen. "Ik voldoe ook helemaal aan de regeling over het bewaren van chatberichten."
De premier had in die tijd nog een simpele Nokia, en klaagde dat de telefoon langzaam en onoverzichtelijk werd als hij sms’jes erop liet staan. Rutte legde in een debat in de Kamer uit dat hij zelf sms'jes verwijdert, en berichten doorstuurt of 'doorbelt' naar ambtenaren als deze berichten moesten worden opgeslagen. Veel partijen reageerden verontwaardigd op deze ‘selectieve’ manier van archiveren. Rutte reageerde fel, en verdedigde de werkwijze.
Te strenge selectie
Goede archivering is juist belangrijk voor verantwoording achteraf over bepaalde zaken en keuzes.
In haar rapport concludeert de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed dat Rutte ontvangen chatberichten (in zijn geval vooral sms'jes) "vrijwel altijd" doorstuurt naar een ambtenaar, verzonden chatberichten niet altijd. Bij de keuze welke sms-berichten vervolgens worden opgeslagen in het archief, handelden Rutte en zijn ambtenaren volgens de handleiding, "maar niet altijd via de archiefwet". Dit kwam enerzijds doordat Rutte niet alle sms-berichten doorstuurde, en anderzijds omdat zijn ambtenaren "een te strenge selectie" maakten.
Bij het doorsturen van chatberichten is niet meer te zien wanneer zo'n bericht is ontvangen. Soms worden screenshots opgeslagen, waarbij ook informatie verloren gaat. Ruttes ministerie heeft nog geen betere werkwijze, en zal volgens de Inspectie betere afspraken moeten maken. Hoe vaak chatberichten niet zijn opgeslagen, terwijl dat wel had gemoeten volgens de wet, kan de Inspectie niet nagaan. "Veel chatberichten zijn immers gewist."
Bredere problemen
De problemen op het ministerie van Algemene Zaken op het gebied van archivering zijn breder, aldus de Inspectie. Het departement voldoet niet aan alle randvoorwaarden voor goede archivering. Twee belangrijke functies voor informatiehuishouding zijn niet gevuld. Willekeur dreigt bovendien omdat een "overkoepelende visie" ontbreekt.
Daarnaast moet er meer duidelijkheid komen over de regels rond archivering, vindt de Inspectie. Het kabinet moet de rijksbrede instructie aanpakken, en het moet duidelijker worden wat onder de archiefwet valt.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Het kabinetsplan om de NPO meer tijd te laten inruimen voor reclame, moet jaarlijks ongeveer 12 miljoen euro opleveren. De ministerraad is vrijdag akkoord gegaan met dit plan van demissionair minister Gouke Moes (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, BBB), waar media donderdag al over berichtten.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Landbouwminister Femke Wiersma verwacht een "positieve grondhouding" van de Europese Commissie als het gaat om een nieuwe uitzondering die Nederlandse boeren ruimte geeft meer mest uit te rijden. Dat zei de demissionaire BBB-minister vrijdag voor het begin van de ministerraad. Ze legt een verband tussen de mestregels en een internationaal handelsverdrag.
22 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nederland is gebaat bij een "gretig" kabinet dat voortvarend aan de slag wil met klimaatbeleid. Met die boodschap is voorzitter Kees Vendrik van het Nationaal Klimaat Platform aangeschoven bij informateur Sybrand Buma en de onderhandelaars over een nieuw kabinet namens D66 en CDA.
22 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Hoge verkeersboetes blijven nodig om "de politie, de brandweer en andere veiligheidsvraagstukken" te betalen. Dat zei demissionair justitieminister Foort van Oosten (VVD) voorafgaand aan de ministerraad. "Het zijn hoge boetes, dat erken ik. Dat heeft enerzijds te maken met het naleven van de verkeersregels, en anderzijds met een financieringsvraagstuk dat we hieruit betalen."
23 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Defensieminister Ruben Brekelmans heeft "grote vraagtekens" bij "een aantal elementen" van het Amerikaanse vredesplan voor Oekraïne. Welke punten dat precies zijn, wilde de demissionaire VVD-bewindsman niet zeggen.
23 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet gaat kijken wat de gevolgen zijn als het bedrijf Solvinity, dat onder meer een belangrijke rol speelt bij het gebruik van DigiD, wordt overgenomen door een Amerikaans bedrijf. Het Amerikaanse bedrijf Kyndryl staat op het punt Solvinity over te nemen, meldde de Autoriteit Consument & Markt vrijdag.
23 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Voormalig ASML-topman Peter Wennink maakt zich zorgen over het tempo waarin elders in de wereld wordt ingespeeld op grote maatschappelijke veranderingen, zoals digitalisering, vergrijzing, oplopende zorgkosten en de energietransitie. Europa en Nederland blijven daarbij achter, zei hij voor aanvang van een gesprek met informateur Sybrand Buma en de onderhandelaars over een nieuw kabinet namens D66 en CDA.
23 uur geleden