Inspectie: Rutte en ministerie in de fout met bewaren sms'jes
DEN HAAG (ANP) - Sms-berichten van premier Mark Rutte zijn jarenlang niet goed genoeg opgeslagen in archieven door zijn ministerie van Algemene Zaken, oordeelt de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed in een kritisch rapport. De berichten zijn wel volgens een ‘rijksbrede instructie’ gearchiveerd, maar niet altijd volgens de wet over de archivering van overheidsstukken (de archiefwet). De manier waarop de berichten zijn bewaard, leidde bovendien tot gegevensverlies.
De Inspectie onderzocht de omgang met Ruttes chatberichten nadat in een rechtszaak over overheidsdocumenten in coronatijd aan het licht was gekomen dat Rutte zelf volop sms'jes verwijderde. In een spoeddebat over die onthulling in mei, zei Rutte nog "zowel aan de geest als aan de letter van de wet" te voldoen. "Ik voldoe ook helemaal aan de regeling over het bewaren van chatberichten."
De premier had in die tijd nog een simpele Nokia, en klaagde dat de telefoon langzaam en onoverzichtelijk werd als hij sms’jes erop liet staan. Rutte legde in een debat in de Kamer uit dat hij zelf sms'jes verwijdert, en berichten doorstuurt of 'doorbelt' naar ambtenaren als deze berichten moesten worden opgeslagen. Veel partijen reageerden verontwaardigd op deze ‘selectieve’ manier van archiveren. Rutte reageerde fel, en verdedigde de werkwijze.
Te strenge selectie
Goede archivering is juist belangrijk voor verantwoording achteraf over bepaalde zaken en keuzes.
In haar rapport concludeert de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed dat Rutte ontvangen chatberichten (in zijn geval vooral sms'jes) "vrijwel altijd" doorstuurt naar een ambtenaar, verzonden chatberichten niet altijd. Bij de keuze welke sms-berichten vervolgens worden opgeslagen in het archief, handelden Rutte en zijn ambtenaren volgens de handleiding, "maar niet altijd via de archiefwet". Dit kwam enerzijds doordat Rutte niet alle sms-berichten doorstuurde, en anderzijds omdat zijn ambtenaren "een te strenge selectie" maakten.
Bij het doorsturen van chatberichten is niet meer te zien wanneer zo'n bericht is ontvangen. Soms worden screenshots opgeslagen, waarbij ook informatie verloren gaat. Ruttes ministerie heeft nog geen betere werkwijze, en zal volgens de Inspectie betere afspraken moeten maken. Hoe vaak chatberichten niet zijn opgeslagen, terwijl dat wel had gemoeten volgens de wet, kan de Inspectie niet nagaan. "Veel chatberichten zijn immers gewist."
Bredere problemen
De problemen op het ministerie van Algemene Zaken op het gebied van archivering zijn breder, aldus de Inspectie. Het departement voldoet niet aan alle randvoorwaarden voor goede archivering. Twee belangrijke functies voor informatiehuishouding zijn niet gevuld. Willekeur dreigt bovendien omdat een "overkoepelende visie" ontbreekt.
Daarnaast moet er meer duidelijkheid komen over de regels rond archivering, vindt de Inspectie. Het kabinet moet de rijksbrede instructie aanpakken, en het moet duidelijker worden wat onder de archiefwet valt.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Dit jaar maakt het demissionaire kabinet nog eens 5 miljoen euro vrij om de humanitaire nood te lenigen in Soedan. Staatssecretaris Aukje de Vries (Ontwikkelingshulp, VVD) kwam daarmee de Tweede Kamer tegemoet, die om extra steun had gevraagd.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De nieuwe informateur Rianne Letschert wil de komende weken opnieuw vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en uitvoeringsinstanties uitnodigen. Ook verwacht zij alle fractievoorzitters in de Tweede Kamer te spreken. Zij heeft tot 30 januari de tijd om met D66, CDA en VVD de basis te leggen voor een regeerakkoord.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Oud-informateur Sybrand Buma vindt de inhoudelijke verschillen tussen D66, CDA, VVD, GroenLinks-PvdA en JA21 "overbrugbaar". Dat was zijn conclusie na een gesprek dat hij vorige week had met de vijf partijleiders, toen de kabinetsformatie vast leek te lopen op onderlinge blokkades.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nederlandse baby's krijgen ook in de toekomst niet vlak na de geboorte een injectie met vitamine K. Demissionair staatssecretaris Judith Tielen, die over jeugd- en preventiebeleid gaat, heeft dat aan de Tweede Kamer laten weten. Ze legt daarmee een wetenschappelijk onderbouwd advies van de Gezondheidsraad naast zich neer. In een brief aan de Kamer legt Tielen uit dat ze niet anders kan, omdat verloskundigenorganisatie KNOV het voorstel niet ziet zitten.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Volgens Henri Bontenbal is er "een andere politieke cultuur nodig", herhaalde hij nog eens in het debat over de formatie. "Daar moeten we allemaal aan werken, en dan geldt dat ook voor de VVD," zei de CDA-leider.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Jesse Klaver van GroenLinks-PvdA verwacht dat het tot veel "onzekerheid" leidt als de gesprekken tussen D66, CDA en VVD in de volgende fase van de formatie uitmonden in een minderheidskabinet. "En voordat je het weet, krijgt de oppositie hier breed de schuld van deze onzekerheid. En die verantwoordelijkheid, die zullen we niet op ons nemen", waarschuwt de linkse partijleider bij het debat over het verslag van informateur Sybrand Buma.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De ChristenUnie en de SGP vroegen D66-leider Rob Jetten woensdag bij het debat over de formatie om "zelfbeheersing" met onderwijsvrijheid. Hierover is dinsdag opnieuw discussie ontstaan, nadat een Kamermeerderheid en ook D66 voor een motie van de VVD hadden gestemd, tot onvrede van de christelijke partijen. Hierin werd opgeroepen om het grondrecht om onderwijs te geven dat aansluit bij de eigen levensbeschouwing, nooit ten koste te laten gaan van de gelijke behandeling van leerlingen.
14 uur geleden