Inspectie: Rutte en ministerie in de fout met bewaren sms'jes
DEN HAAG (ANP) - Sms-berichten van premier Mark Rutte zijn jarenlang niet goed genoeg opgeslagen in archieven door zijn ministerie van Algemene Zaken, oordeelt de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed in een kritisch rapport. De berichten zijn wel volgens een ‘rijksbrede instructie’ gearchiveerd, maar niet altijd volgens de wet over de archivering van overheidsstukken (de archiefwet). De manier waarop de berichten zijn bewaard, leidde bovendien tot gegevensverlies.
De Inspectie onderzocht de omgang met Ruttes chatberichten nadat in een rechtszaak over overheidsdocumenten in coronatijd aan het licht was gekomen dat Rutte zelf volop sms'jes verwijderde. In een spoeddebat over die onthulling in mei, zei Rutte nog "zowel aan de geest als aan de letter van de wet" te voldoen. "Ik voldoe ook helemaal aan de regeling over het bewaren van chatberichten."
De premier had in die tijd nog een simpele Nokia, en klaagde dat de telefoon langzaam en onoverzichtelijk werd als hij sms’jes erop liet staan. Rutte legde in een debat in de Kamer uit dat hij zelf sms'jes verwijdert, en berichten doorstuurt of 'doorbelt' naar ambtenaren als deze berichten moesten worden opgeslagen. Veel partijen reageerden verontwaardigd op deze ‘selectieve’ manier van archiveren. Rutte reageerde fel, en verdedigde de werkwijze.
Te strenge selectie
Goede archivering is juist belangrijk voor verantwoording achteraf over bepaalde zaken en keuzes.
In haar rapport concludeert de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed dat Rutte ontvangen chatberichten (in zijn geval vooral sms'jes) "vrijwel altijd" doorstuurt naar een ambtenaar, verzonden chatberichten niet altijd. Bij de keuze welke sms-berichten vervolgens worden opgeslagen in het archief, handelden Rutte en zijn ambtenaren volgens de handleiding, "maar niet altijd via de archiefwet". Dit kwam enerzijds doordat Rutte niet alle sms-berichten doorstuurde, en anderzijds omdat zijn ambtenaren "een te strenge selectie" maakten.
Bij het doorsturen van chatberichten is niet meer te zien wanneer zo'n bericht is ontvangen. Soms worden screenshots opgeslagen, waarbij ook informatie verloren gaat. Ruttes ministerie heeft nog geen betere werkwijze, en zal volgens de Inspectie betere afspraken moeten maken. Hoe vaak chatberichten niet zijn opgeslagen, terwijl dat wel had gemoeten volgens de wet, kan de Inspectie niet nagaan. "Veel chatberichten zijn immers gewist."
Bredere problemen
De problemen op het ministerie van Algemene Zaken op het gebied van archivering zijn breder, aldus de Inspectie. Het departement voldoet niet aan alle randvoorwaarden voor goede archivering. Twee belangrijke functies voor informatiehuishouding zijn niet gevuld. Willekeur dreigt bovendien omdat een "overkoepelende visie" ontbreekt.
Daarnaast moet er meer duidelijkheid komen over de regels rond archivering, vindt de Inspectie. Het kabinet moet de rijksbrede instructie aanpakken, en het moet duidelijker worden wat onder de archiefwet valt.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - 50PLUS wil wel meewerken aan een minderheidskabinet, zei partijleider Struijs nadat hij met informateur Sybrand Buma had gepraat. "Dan heb je per onderwerp invloed. Dat is een veel gunstigere situatie voor ons."
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister David van Weel (Asiel, VVD) heeft schriftelijk antwoord gegeven op de 277 vragen van Kamerleden over de strafbaarstelling van illegaliteit. Vlak voor de zomervakantie leidde een voorstel van de PVV hierover tot veel ophef, waarop Van Weel een tegenvoorstel deed. Nu de vragen daarover zijn beantwoord, is een Tweede Kamerdebat over zijn zogeheten 'novelle' een stap dichterbij.
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - SP-leider Jimmy Dijk wil een meerderheidskabinet, zei hij voordat hij met informateur Sybrand Buma in gesprek ging. "Zodat er ook wat stabiliteit is, de komende tijd. En niet nog meer ruzie en gedoe." Zelf wil Dijk oppositie voeren, herhaalde hij woensdag.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - SGP-leider Chris Stoffer heeft nog steeds een voorkeur voor een "centrumrechts meerderheidskabinet", zei hij woensdag voor een gesprek met informateur Sybrand Buma. De christelijke politicus vindt het goed dat D66 en CDA hun aanzet voor een coalitieakkoord hebben afgerond, al kan hij zich hier niet volledig in vinden.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Volt-leider Laurens Dassen staat open voor het gedogen van een minderheidsregering, mits de plannen van dat kabinet voldoen aan de wensen van Volt. Hij noemde een kabinet met JA21 "erg moeilijk" voorafgaand aan zijn gesprek met informateur Sybrand Buma.
14 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Buitenlandminister David van Weel is teleurgesteld over de afhoudende reactie van Rusland op de Amerikaanse vredesvoorstellen. "Dat is niet geheel onverwacht. Wel teleurstellend", zei Van Weel bij aankomst voor overleg met NAVO-collega's in Brussel.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nederlandse overheidsorganisaties maken steeds meer gebruik van AI, zo blijkt uit onderzoek door onderzoeksinstituut TNO. Waar bij ministeries, gemeenten, provincies en agentschappen vorig jaar nog slechts 8 AI-toepassingen werden geteld, zijn dat er dit jaar 81.
15 uur geleden