Inspectie: Rutte en ministerie in de fout met bewaren sms'jes
DEN HAAG (ANP) - Sms-berichten van premier Mark Rutte zijn jarenlang niet goed genoeg opgeslagen in archieven door zijn ministerie van Algemene Zaken, oordeelt de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed in een kritisch rapport. De berichten zijn wel volgens een ‘rijksbrede instructie’ gearchiveerd, maar niet altijd volgens de wet over de archivering van overheidsstukken (de archiefwet). De manier waarop de berichten zijn bewaard, leidde bovendien tot gegevensverlies.
De Inspectie onderzocht de omgang met Ruttes chatberichten nadat in een rechtszaak over overheidsdocumenten in coronatijd aan het licht was gekomen dat Rutte zelf volop sms'jes verwijderde. In een spoeddebat over die onthulling in mei, zei Rutte nog "zowel aan de geest als aan de letter van de wet" te voldoen. "Ik voldoe ook helemaal aan de regeling over het bewaren van chatberichten."
De premier had in die tijd nog een simpele Nokia, en klaagde dat de telefoon langzaam en onoverzichtelijk werd als hij sms’jes erop liet staan. Rutte legde in een debat in de Kamer uit dat hij zelf sms'jes verwijdert, en berichten doorstuurt of 'doorbelt' naar ambtenaren als deze berichten moesten worden opgeslagen. Veel partijen reageerden verontwaardigd op deze ‘selectieve’ manier van archiveren. Rutte reageerde fel, en verdedigde de werkwijze.
Te strenge selectie
Goede archivering is juist belangrijk voor verantwoording achteraf over bepaalde zaken en keuzes.
In haar rapport concludeert de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed dat Rutte ontvangen chatberichten (in zijn geval vooral sms'jes) "vrijwel altijd" doorstuurt naar een ambtenaar, verzonden chatberichten niet altijd. Bij de keuze welke sms-berichten vervolgens worden opgeslagen in het archief, handelden Rutte en zijn ambtenaren volgens de handleiding, "maar niet altijd via de archiefwet". Dit kwam enerzijds doordat Rutte niet alle sms-berichten doorstuurde, en anderzijds omdat zijn ambtenaren "een te strenge selectie" maakten.
Bij het doorsturen van chatberichten is niet meer te zien wanneer zo'n bericht is ontvangen. Soms worden screenshots opgeslagen, waarbij ook informatie verloren gaat. Ruttes ministerie heeft nog geen betere werkwijze, en zal volgens de Inspectie betere afspraken moeten maken. Hoe vaak chatberichten niet zijn opgeslagen, terwijl dat wel had gemoeten volgens de wet, kan de Inspectie niet nagaan. "Veel chatberichten zijn immers gewist."
Bredere problemen
De problemen op het ministerie van Algemene Zaken op het gebied van archivering zijn breder, aldus de Inspectie. Het departement voldoet niet aan alle randvoorwaarden voor goede archivering. Twee belangrijke functies voor informatiehuishouding zijn niet gevuld. Willekeur dreigt bovendien omdat een "overkoepelende visie" ontbreekt.
Daarnaast moet er meer duidelijkheid komen over de regels rond archivering, vindt de Inspectie. Het kabinet moet de rijksbrede instructie aanpakken, en het moet duidelijker worden wat onder de archiefwet valt.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Informateur Sybrand Buma heeft via zijn woordvoerder uitspraken genuanceerd die hij eerder vrijdag deed over de kabinetsformatie. Hij zei toen dat de optie van een kabinet met zowel GroenLinks-PvdA als de VVD definitief is "afgevallen". Hij laat nu weten dat hij bedoelde dat de VVD een blokkade heeft opgeworpen voor samenwerking met GroenLinks-PvdA, en dat hij "tot op heden geen reden" heeft "om aan te nemen dat dat is veranderd".
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Volgens informateur Sybrand Buma is een kabinet met zowel VVD als GroenLinks-PvdA "afgevallen". Dat zei hij na afloop van de formatiegesprekken met de partijleiders Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) op vrijdag. De blokkade van de VVD tegen een samenwerking met GroenLinks-PvdA "is er en die blijft er". Buma zei dat het door D66 gewenste middenkabinet eigenlijk al was afgevallen voordat hij aan zijn opdracht begon.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De overheidsfinanciën staan er iets gunstiger voor dan op Prinsjesdag werd gedacht. Het begrotingstekort komt dit jaar naar verwachting niet uit op 2,1 procent van de omvang van de economie, maar op 1,8 procent. Dat staat in de najaarsnota die demissionair minister Eelco Heinen (Financiën, VVD) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
16 uur geleden
MOERDIJK (ANP) - PVV-leider Geert Wilders vindt dat het dorp Moerdijk onder geen beding mag verdwijnen en zegt zich daar "met hand en tand" tegen te verzetten. Wilders hoopt een meerderheid in de Tweede Kamer te kunnen vinden om het besluit tegen te houden, zei hij vrijdag bij een bezoek aan Moerdijk.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Eerste Kamerlid Arie Griffioen stapt over van BBB naar D66 uit onvrede over de koers van zijn partij. In een brief aan Eerste Kamervoorzitter Mei Li Vos schrijft hij dat BBB zich "steeds nadrukkelijker" heeft "gepositioneerd aan de rechterzijde van het politieke spectrum" en dat dit hem tot een "diepgaande innerlijke en politieke afweging gebracht" heeft.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De oproep van een meerderheid in de Tweede Kamer om voor volgend jaar 2 miljard euro extra vrij te maken voor Oekraïne, "doorkruist" de pogingen van het demissionaire kabinet om tot een veel groter pakket in Europees verband te komen. Dat heeft minister Eelco Heinen (Financiën, VVD) gezegd voor aanvang van de ministerraad.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Frank Rijkaart (Binnenlandse Zaken, BBB) "walgt" van de bedreigingen die steeds meer lokale bestuurders te verduren krijgen vanwege de komst van azc's. Afgelopen week werden bestuurders en raadsleden van de gemeente Venlo geïntimideerd om de komst van asielopvang. Ook stapte de burgemeester van Terneuzen op, nadat de gemeenteraad na druk van buitenaf toch geen azc meer wilde.
20 uur geleden