Hoogleraar: zeven vertrekkende lijsttrekkers niet uitzonderlijk
DEN HAAG (ANP) - Sinds de val van het kabinet hebben tot nu toe zeven lijsttrekkers laten weten niet nog een keer de lijst te willen trekken. Dat kunnen er meer worden, want een aantal denkt er nog over na, zoals Kees van der Staaij van de SGP. Toch zijn zeven vertrekkers niet uitzonderlijk. De verkiezingen van maart 2021 telde acht nieuwe lijsttrekkers.
"Dat was toen opmerkelijk", zegt Bert van den Braak, bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis. Het feit dat er nu weer veel lijsttrekkers vertrekken, heeft volgens hem mogelijk te maken met de steeds grotere druk op bestuurders en politici, zeker via social media.
Bij een aantal lijsttrekkers dat heeft aangegeven te stoppen, hebben volgens Van den Braak persoonlijke omstandigheden een rol gespeeld. Dat is onder meer zo bij Sigrid Kaag (D66) en Sylvana Simons (BIJ1). Bij Wopke Hoekstra (CDA) waren al langer twijfels of die rol paste bij zijn ambitie, vertelt de hoogleraar.
Minder uit het niets
Als de eerder vertrokken lijsttrekkers van 2021 worden meegeteld, Lilianne Ploumen (PvdA) en Gert-Jan Segers (ChristenUnie), komt het saldo vertrekkende lijsttrekkers uit op negen. Zij verlieten respectievelijk in april 2022 en januari 2023 de politiek.
Opvallend vindt Van den Braak dat lijsttrekkers voorheen "minder uit het niets kwamen" dan nu. Zo volgde Hans Dijkstal in 1998 Frits Bolkestein bij de VVD op en Ad Melkert in 2002 Wim Kok bij de PvdA. Zowel Dijkstal als Melkert waren al bekende gezichten op het Binnenhof. Bij de huidige kandidaatlijsttrekkers voor VVD (Dilan Yeşilgöz) en D66 (Rob Jetten) is dat anders, stelt Van den Braak.
Nadeel
Zo veel vertrekkende lijsttrekkers is een nadeel, net zoals de vele Kamerleden die na elk verkiezingen vrijwillig of gedwongen niet meer terugkeren, vindt de hoogleraar. Expertise gaat verloren en de drempel om de stap naar de politiek te maken wordt groter. "Dat is iets wat je niet wilt. Mensen deinzen mogelijk terug om de politiek in te gaan, omdat ze geen zin hebben om van alles over zich heen te krijgen."
Tot nu toe hebben dertien Kamerleden laten weten na de verkiezingen te stoppen. Het is daarnaast de vraag of de Kamerleden die willen blijven na 22 november terugkeren. Dat hangt af of en welke plek ze op de kandidatenlijst krijgen, en de verkiezingsuitslag. "Bij D66 zal de helft waarschijnlijk niet terugkomen", denkt Van den Braak, gezien de peilingen.
Na de verkiezingen van 2017 vertrokken 71 van de 150 Kamerleden en na die van 2021 68 Kamerleden. Bij de tussentijdse Kamerverkiezingen in 2012 traden relatief weinig nieuwe Kamerleden aan: 49.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet gaat gewoon door met het plan om het eigen risico te halveren, zoals de ingekrompen coalitie destijds met de PVV had afgesproken. Volgens demissionair en partijloos premier Dick Schoof zijn de financiële aspecten hiervan onderdeel van het nieuwe zorgakkoord dat begin juli werd gesloten met veel zorgpartijen. Schoof zei dat vrijdag tijdens zijn persconferentie na de laatste ministerraad voor de zomer na aantijgingen van oud-zorgminister en vicepremier Fleur Agema (PVV) op X.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet gaat in hoger beroep tegen de gerechtelijke uitspraak die de natuurvergunning van Schiphol vernietigde. Dat schrijft staatssecretaris Jean Rummenie (Natuur) in een Kamerbrief. De staatssecretaris moet opnieuw de vergunningaanvraag beoordelen, ook nu een hoger beroep is ingesteld.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Het volgende kabinet moet het begrotingssaldo richting 2030 structureel met 7 miljard euro verbeteren, door te bezuinigen of belastingen te verhogen. Dat adviseert de Studiegroep Begrotingsruimte (SBR), een groep topambtenaren die in de aanloop naar Tweede Kamerverkiezingen in kaart brengt hoeveel bestedingsruimte de nieuw te vormen regering heeft.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting, BBB) heeft een plan gemaakt om statushouders die door woningnood nog steeds in een asielzoekerscentrum (azc) verblijven aan een huis te helpen. Ze wil tijdelijke locaties inrichten waar deze statushouders, maar ook andere groepen terechtkunnen. Bovendien wil ze alleenstaanden vaker een woning laten delen.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Het stikstofdoel in de wet wordt vervangen door een norm voor emissie, als het aan landbouwminister Femke Wiersma ligt. Ze komt met een wetsvoorstel om de zogeheten kritische depositiewaarde (KDW) te vervangen door uitstootdoelen. De demissionaire BBB-minister wil hiermee tegemoetkomen aan een langgekoesterde wens van boeren, die juridisch ingewikkeld ligt.
3 dagen geleden
LONDEN (ANP) - De vooral Europese bondgenoten die Oekraïne na een staakt-het-vuren willen beschermen zaten donderdag veel op één lijn met hun Amerikaanse gesprekspartners, constateert demissionair premier Dick Schoof. Hij zag bij een videovergadering van de zogenoemde coalitie van bereidwillige landen "brede overeenstemming dat de druk op Rusland verder opgevoerd moet worden". Voor het eerst schoven vertegenwoordigers van de Amerikaanse regering en kringen rond president Donald Trump aan.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Eelco Heinen (Financiën) is blij met de nieuwe economische ramingen van het Centraal Planbureau (CPB). Die laten zien dat de economie ondanks alle geopolitieke spanningen blijft groeien, al gaat het wel langzamer dan eerder gedacht. Ook de nog altijd stijgende koopkracht stemt de VVD-bewindsman tevreden.
4 dagen geleden