Hoogleraar: zeven vertrekkende lijsttrekkers niet uitzonderlijk
DEN HAAG (ANP) - Sinds de val van het kabinet hebben tot nu toe zeven lijsttrekkers laten weten niet nog een keer de lijst te willen trekken. Dat kunnen er meer worden, want een aantal denkt er nog over na, zoals Kees van der Staaij van de SGP. Toch zijn zeven vertrekkers niet uitzonderlijk. De verkiezingen van maart 2021 telde acht nieuwe lijsttrekkers.
"Dat was toen opmerkelijk", zegt Bert van den Braak, bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis. Het feit dat er nu weer veel lijsttrekkers vertrekken, heeft volgens hem mogelijk te maken met de steeds grotere druk op bestuurders en politici, zeker via social media.
Bij een aantal lijsttrekkers dat heeft aangegeven te stoppen, hebben volgens Van den Braak persoonlijke omstandigheden een rol gespeeld. Dat is onder meer zo bij Sigrid Kaag (D66) en Sylvana Simons (BIJ1). Bij Wopke Hoekstra (CDA) waren al langer twijfels of die rol paste bij zijn ambitie, vertelt de hoogleraar.
Minder uit het niets
Als de eerder vertrokken lijsttrekkers van 2021 worden meegeteld, Lilianne Ploumen (PvdA) en Gert-Jan Segers (ChristenUnie), komt het saldo vertrekkende lijsttrekkers uit op negen. Zij verlieten respectievelijk in april 2022 en januari 2023 de politiek.
Opvallend vindt Van den Braak dat lijsttrekkers voorheen "minder uit het niets kwamen" dan nu. Zo volgde Hans Dijkstal in 1998 Frits Bolkestein bij de VVD op en Ad Melkert in 2002 Wim Kok bij de PvdA. Zowel Dijkstal als Melkert waren al bekende gezichten op het Binnenhof. Bij de huidige kandidaatlijsttrekkers voor VVD (Dilan Yeşilgöz) en D66 (Rob Jetten) is dat anders, stelt Van den Braak.
Nadeel
Zo veel vertrekkende lijsttrekkers is een nadeel, net zoals de vele Kamerleden die na elk verkiezingen vrijwillig of gedwongen niet meer terugkeren, vindt de hoogleraar. Expertise gaat verloren en de drempel om de stap naar de politiek te maken wordt groter. "Dat is iets wat je niet wilt. Mensen deinzen mogelijk terug om de politiek in te gaan, omdat ze geen zin hebben om van alles over zich heen te krijgen."
Tot nu toe hebben dertien Kamerleden laten weten na de verkiezingen te stoppen. Het is daarnaast de vraag of de Kamerleden die willen blijven na 22 november terugkeren. Dat hangt af of en welke plek ze op de kandidatenlijst krijgen, en de verkiezingsuitslag. "Bij D66 zal de helft waarschijnlijk niet terugkomen", denkt Van den Braak, gezien de peilingen.
Na de verkiezingen van 2017 vertrokken 71 van de 150 Kamerleden en na die van 2021 68 Kamerleden. Bij de tussentijdse Kamerverkiezingen in 2012 traden relatief weinig nieuwe Kamerleden aan: 49.
Meer uit Politiek
LELYSTAD (ANP) - De fractievoorzitter van de BBB in de provincie Flevoland, Anja Keuter, heeft haar zetel ingeleverd. Ze verlaat de provinciale politiek omdat ze van de rechter een taakstraf heeft gekregen voor illegale praktijken bij haar visserijbedrijf. "Ik wil voorkomen dat de fractie, zowel provinciaal als landelijk, wordt belast met de (negatieve) aandacht die deze uitspraak en een eventueel vervolgtraject met zich kunnen meebrengen", aldus Keuter in een schriftelijke reactie.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Wouter Koolmees vindt zijn taak als verkenner "een interessante puzzel" die "ingewikkeld" is, omdat verschillende partijen blokkades opwerpen. Daarmee doelt hij op de VVD, die een coalitie met GroenLinks-PvdA uitsluit, maar ook op de partijen die samenwerking met Forum voor Democratie of de PVV uitsluiten. Dinsdagavond brengt hij verslag uit aan Kamervoorzitter Martin Bosma. Daarover debatteert de Tweede Kamer donderdag.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Senaatsvoorzitter Mei Li Vos (GroenLinks-PvdA) is op gesprek geweest bij verkenner Wouter Koolmees en gaf toe dat het vooral om een formaliteit ging. "Kan, maar formaliteiten zijn ook goed", antwoordde ze toen een journalist dit vermoeden uitsprak. "Het is ook niet mijn rol om een voorkeur te geven, dat is echt aan de partijen in de Tweede Kamer", zei ze voor het gesprek. De politica heeft alleen de positie van de Eerste Kamer toegelicht.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet heeft 2,5 miljard euro klaargezet voor wegen, fietspaden en tramlijnen van en naar nieuwe woonwijken. Het geld was al afgesproken in het regeerakkoord door de toenmalige coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB en wordt nu door de drie betrokken bewindslieden verdeeld.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Dilan Yeşilgöz ziet een formatie met in eerste instantie alleen D66, CDA en VVD als een mogelijke optie. "Dat zou kunnen", liet de VVD-leider desgevraagd weten na afloop van een gesprek met verkenner Wouter Koolmees. Al voegde ze eraan toe dat een formatie van vier of vijf partijen haar voorkeur heeft.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De grenscontroles die de Koninklijke Marechaussee (KMar) uitvoert om migranten zonder geldige papieren tegen te houden, worden met een half jaar verlengd, schrijft asielminister David van Weel (VVD) in een Kamerbrief. Volgens de demissionaire bewindsman is dat nodig "gezien de voortdurende dreiging voor de openbare orde", zonder toe te lichten wat die dreiging precies inhoudt.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Klaas Verschuure, die in het verleden wethouder was in Utrecht, is maandag voorgedragen om wethouder in Den Haag te worden. De Haagse afdeling van D66 wil dat hij de plek overneemt van Robert van Asten, die lid van de Tweede Kamer wordt.
1 dag geleden