Hoogleraar: dubbelrol Rutte niet onmogelijk, wel onwenselijk
DEN HAAG (ANP) - Als demissionair premier Mark Rutte wordt benoemd tot secretaris-generaal van de NAVO voordat er een nieuw kabinet is, kán Rutte premier blijven. De functie als hoogste baas van de NAVO is "niet per se onverenigbaar" met het premierschap, maar in de praktijk is dat wel onwenselijk, zegt Bert van den Braak, bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis en parlementair stelsel. "Ik kan me niet voorstellen dat dit gaat gebeuren."
Over eventuele 'twee petten' van een premier in Nederland is niets geregeld, zegt Van den Braak tegen het ANP. Hoewel beide functies theoretisch niet met elkaar botsen, ziet Van den Braak toch een "onmogelijkheid" om beide functies te combineren. Als het demissionaire kabinet straks een nieuwe begroting moet opstellen, en dus ook die van Defensie, is het toch lastig als de premier die ook NAVO-topman wordt zich daarmee gaat bemoeien, geeft hij als voorbeeld. Ook in het geval Rutte pas in oktober bij de NAVO begint.
Steeds meer landen scharen zich achter Rutte als nieuwe NAVO-topman. Deze week spraken de Amerikaanse president Biden en de Duitse bondskanselier Scholz hun steun voor Rutte uit als opvolger van Jens Stoltenberg. De kandidatuur voor Rutte zou nu door zo'n twee derde van de NAVO-lidstaten worden gesteund. Alle 31 NAVO-landen moeten het eens zijn over de opvolging van Stoltenberg. De verwachting is dat de knoop op uiterlijk 4 april wordt doorgehakt.
Vervanger
Het is aannemelijker dat Rutte zijn premierschap opgeeft zodra hij wordt benoemd, vindt Van den Braak. Het is dan aan de VVD om met een vervanger te komen. Bij de formatie van Rutte IV is afgesproken dat het ministerie van Algemene Zaken aan de VVD toekomt. AZ is het ministerie van de premier.
Daarmee is niet gezegd dat VVD-minister en -partijleider Dilan Yeşilgöz naar het Torentje doorschuift. Volgens de hoogleraar kan het een andere VVD-minister worden, maar ook een VVD-Kamerlid zoals Sophie Hermans of een VVD'er van buiten het kabinet of Kamer.
Er zijn geen bijzondere regels verbonden aan de vervanging van een premier, weet Van den Braak. Het gaat net zoals bij de vervanging van bijvoorbeeld voormalig minister van Financiën Sigrid Kaag of ex-zorgminister Ernst Kuipers. De partij waar zij lid van zijn, in dit geval beide van D66, zorgt voor een opvolger. Die wordt per koninklijk besluit (KB) benoemd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - "We staan naast de wereldwijde Joodse gemeenschap en blijven strijden tegen antisemitisme en haat", laat demissionair premier Dick Schoof op X weten in een nieuwe reactie op de aanslag op een chanoekaviering op het strand in de Australische stad Sydney. Bij de schietpartij vielen zondag twaalf doden, onder wie een van de daders. Een tweede dader raakte zwaargewond.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair premier Dick Schoof heeft de Australische ambtgenoot Anthony Albanese zijn steun betuigd na de schietpartij in Sydney. Dat gebeurde bij het populaire strand Bondi Beach. Daar vond ook een Chanoeka-viering plaats. Er vielen zeker tien doden en elf gewonden. Schoof spreekt van een "zwarte dag voor Australië".
4 uur geleden
BUSSUM (ANP) - De VVD heeft geld nodig. Een manier om het op te lossen is volgens het hoofdbestuur een afdracht vragen aan de politieke bestuurders van de partij. Tijdens de algemene ledenvergadering in Bussum zaterdag bleek uit een peiling onder de aanwezige leden dat zij vooral willen inzetten op werving van nieuwe leden.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De Eerste en Tweede Kamer krijgen een half jaar de tijd om het wetsvoorstel over het EU-migratiepact te behandelen, voordat dit op 12 juni 2026 in werking treedt. Demissionair asielminister David van Weel (VVD) meldde vrijdag dat het voorstel naar de Tweede Kamer wordt gestuurd en verzocht om de behandeling "prioriteit" te geven. Normaal gesproken duurt een wetsbehandeling veel langer.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Robert Tieman van Infrastructuur en Waterstaat bespreekt alternatieven voor de bezuiniging op infrastructuur die bij Prinsjesdag is doorgevoerd, zei hij vrijdag na de ministerraad. Hij wil met het ministerie van Financiën zoeken naar manieren om te voorkomen dat zijn ministerie "disproportioneel zwaar wordt geraakt".
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris Thierry Aartsen (Openbaar Vervoer, VVD) denkt dat het "verstandig" is om meer geld te steken in het spoor, maar vindt het aan het volgende kabinet om daarover te besluiten. Donderdag meldde ProRail dat de spoorbeheerder de komende jaren steeds vaker alleen noodzakelijk onderhoud kan plegen. Maar voor klussen om het spoor 'toekomstklaar' te maken is geen budget.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Een coalitie met D66, CDA, VVD en JA21 is momenteel het meest realistische scenario voor Henri Bontenbal. Dat zei de CDA-leider na besprekingen met D66, VVD en de nieuwe informateur Rianne Letschert. Hij benadrukte dat de gesprekken nog lopen, maar dat hij verwacht dat er eerst naar JA21 wordt gekeken en dus niet naar GroenLinks-PvdA.
2 dagen geleden