Hoogleraar: dubbelrol Rutte niet onmogelijk, wel onwenselijk
DEN HAAG (ANP) - Als demissionair premier Mark Rutte wordt benoemd tot secretaris-generaal van de NAVO voordat er een nieuw kabinet is, kán Rutte premier blijven. De functie als hoogste baas van de NAVO is "niet per se onverenigbaar" met het premierschap, maar in de praktijk is dat wel onwenselijk, zegt Bert van den Braak, bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis en parlementair stelsel. "Ik kan me niet voorstellen dat dit gaat gebeuren."
Over eventuele 'twee petten' van een premier in Nederland is niets geregeld, zegt Van den Braak tegen het ANP. Hoewel beide functies theoretisch niet met elkaar botsen, ziet Van den Braak toch een "onmogelijkheid" om beide functies te combineren. Als het demissionaire kabinet straks een nieuwe begroting moet opstellen, en dus ook die van Defensie, is het toch lastig als de premier die ook NAVO-topman wordt zich daarmee gaat bemoeien, geeft hij als voorbeeld. Ook in het geval Rutte pas in oktober bij de NAVO begint.
Steeds meer landen scharen zich achter Rutte als nieuwe NAVO-topman. Deze week spraken de Amerikaanse president Biden en de Duitse bondskanselier Scholz hun steun voor Rutte uit als opvolger van Jens Stoltenberg. De kandidatuur voor Rutte zou nu door zo'n twee derde van de NAVO-lidstaten worden gesteund. Alle 31 NAVO-landen moeten het eens zijn over de opvolging van Stoltenberg. De verwachting is dat de knoop op uiterlijk 4 april wordt doorgehakt.
Vervanger
Het is aannemelijker dat Rutte zijn premierschap opgeeft zodra hij wordt benoemd, vindt Van den Braak. Het is dan aan de VVD om met een vervanger te komen. Bij de formatie van Rutte IV is afgesproken dat het ministerie van Algemene Zaken aan de VVD toekomt. AZ is het ministerie van de premier.
Daarmee is niet gezegd dat VVD-minister en -partijleider Dilan Yeşilgöz naar het Torentje doorschuift. Volgens de hoogleraar kan het een andere VVD-minister worden, maar ook een VVD-Kamerlid zoals Sophie Hermans of een VVD'er van buiten het kabinet of Kamer.
Er zijn geen bijzondere regels verbonden aan de vervanging van een premier, weet Van den Braak. Het gaat net zoals bij de vervanging van bijvoorbeeld voormalig minister van Financiën Sigrid Kaag of ex-zorgminister Ernst Kuipers. De partij waar zij lid van zijn, in dit geval beide van D66, zorgt voor een opvolger. Die wordt per koninklijk besluit (KB) benoemd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De Blankenburgverbinding levert veel minder geld op dan verwacht. De tunnel die de A20 bij Vlaardingen verbindt met de A15 bij Rozenburg zou dit jaar naar schatting ongeveer 75 miljoen euro opleveren, maar dat bedrag is bijgesteld naar 25 miljoen. Dat bevestigt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat na berichtgeving door RTL Nieuws.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het gaat niet lukken om per 1 januari 2026 een soepelere stikstofgrens te regelen, zei demissionair landbouwminister Femke Wiersma (BBB) na afloop van de ministerraad. Haar partij wilde graag de waarde verhogen vanaf wanneer een stikstofvergunning nodig is, maar de plannen hiervoor moeten nog verder worden uitgewerkt. Wiersma hoopt dit "zo snel mogelijk" te kunnen doen, maar kan nog niet zeggen wanneer het wel kan.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Luchthaven Schiphol mag nog twee jaar door zonder natuurvergunning. Dat heeft de ministerraad vrijdag besloten. In juni vernietigde de rechtbank in Den Haag de natuurvergunning van de nationale luchthaven, omdat deze niet zorgvuldig was voorbereid en gemotiveerd.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Landbouwminister Femke Wiersma (BBB) geeft gehoor aan een motie van de Tweede Kamer, die haar oproept voorlopig geen regels te versoepelen voor het uitrijden van mest. Wiersma zei dat vrijdag na afloop van de ministerraad.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair staatssecretaris Koen Becking (voortgezet onderwijs) wil een voldoende voor het vak Nederlands niet verplicht stellen om een middelbare schooldiploma te kunnen halen. De VVD-bewindsman schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat die verplichting ten koste kan gaan van de bredere taalontwikkeling van leerlingen.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Landbouwminister Femke Wiersma wil voorafgaand aan de ministerraad nog niet zeggen wat ze gaat doen met een Kamermotie die haar vraagt verregaande mestplannen te pauzeren. Wel benadrukt zij dat de Kamer "het hoogste orgaan" is in Nederland. "Die kan moties aannemen, en dat is ook gebeurd. Wij gaan in het kabinet kijken hoe we daarmee omgaan."
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Niet het Rijk maar vervoersbedrijf Qbuzz moet beveiliging regelen voor de pendelbus die tussen het azc van Ter Apel en het station van Emmen rijdt, vindt asielminister Mona Keijzer (BBB). Op die buslijn is veel overlast door asielzoekers die geen buskaartje willen betalen, waarna de gemeente besloot die gratis te maken zolang er geen veiligheidsmaatregelen komen.
1 dag geleden