Hoogleraar: dubbelrol Rutte niet onmogelijk, wel onwenselijk
DEN HAAG (ANP) - Als demissionair premier Mark Rutte wordt benoemd tot secretaris-generaal van de NAVO voordat er een nieuw kabinet is, kán Rutte premier blijven. De functie als hoogste baas van de NAVO is "niet per se onverenigbaar" met het premierschap, maar in de praktijk is dat wel onwenselijk, zegt Bert van den Braak, bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis en parlementair stelsel. "Ik kan me niet voorstellen dat dit gaat gebeuren."
Over eventuele 'twee petten' van een premier in Nederland is niets geregeld, zegt Van den Braak tegen het ANP. Hoewel beide functies theoretisch niet met elkaar botsen, ziet Van den Braak toch een "onmogelijkheid" om beide functies te combineren. Als het demissionaire kabinet straks een nieuwe begroting moet opstellen, en dus ook die van Defensie, is het toch lastig als de premier die ook NAVO-topman wordt zich daarmee gaat bemoeien, geeft hij als voorbeeld. Ook in het geval Rutte pas in oktober bij de NAVO begint.
Steeds meer landen scharen zich achter Rutte als nieuwe NAVO-topman. Deze week spraken de Amerikaanse president Biden en de Duitse bondskanselier Scholz hun steun voor Rutte uit als opvolger van Jens Stoltenberg. De kandidatuur voor Rutte zou nu door zo'n twee derde van de NAVO-lidstaten worden gesteund. Alle 31 NAVO-landen moeten het eens zijn over de opvolging van Stoltenberg. De verwachting is dat de knoop op uiterlijk 4 april wordt doorgehakt.
Vervanger
Het is aannemelijker dat Rutte zijn premierschap opgeeft zodra hij wordt benoemd, vindt Van den Braak. Het is dan aan de VVD om met een vervanger te komen. Bij de formatie van Rutte IV is afgesproken dat het ministerie van Algemene Zaken aan de VVD toekomt. AZ is het ministerie van de premier.
Daarmee is niet gezegd dat VVD-minister en -partijleider Dilan Yeşilgöz naar het Torentje doorschuift. Volgens de hoogleraar kan het een andere VVD-minister worden, maar ook een VVD-Kamerlid zoals Sophie Hermans of een VVD'er van buiten het kabinet of Kamer.
Er zijn geen bijzondere regels verbonden aan de vervanging van een premier, weet Van den Braak. Het gaat net zoals bij de vervanging van bijvoorbeeld voormalig minister van Financiën Sigrid Kaag of ex-zorgminister Ernst Kuipers. De partij waar zij lid van zijn, in dit geval beide van D66, zorgt voor een opvolger. Die wordt per koninklijk besluit (KB) benoemd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De miljoenennota bevat nauwelijks structurele maatregelen om de woningbouwopgave vlot te trekken, vindt NEPROM. Volgens de brancheorganisatie van projectontwikkelaars komt dat doordat het kabinet demissionair is en "scherpe keuzes politiek moeilijk liggen". "Maar woningzoekenden hebben daar geen boodschap aan: er is nu actie nodig."
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair premier Dick Schoof wil zich bescheiden opstellen als blijkt dat de Tweede Kamer de zojuist gepresenteerde miljoenennota van zijn kabinet wil aanpassen. Partijleider Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA heeft geopperd dat partijen na de verkiezingen een akkoord hierover moeten sluiten.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Asielministers David van Weel (VVD) en Mona Keijzer (BBB) gaan ondanks meerdere waarschuwingen van de Algemene Rekenkamer door met flinke bezuinigingen op de asielopvang in 2027. In dat jaar hebben de demissionaire ministers daarvoor 922 miljoen euro gereserveerd, een flinke daling ten opzichte van de 4,2 miljard euro die voor 2026 is begroot. Dat terwijl het ministerie verwacht dat het aantal asielzoekers dat wordt opgevangen juist stijgt in 2027.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair landbouwminister Femke Wiersma wil voor industrie, mobiliteit en landbouw een "streefwaarde" aan stikstofreductie in 2030 vast leggen. Hoe hoog dit percentage moet zijn, kan de BBB-minister op Prinsjesdag nog niet zeggen. Ze gaat erover in gesprek met de sectoren zelf.
3 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De Woonbond reageert kritisch op de miljoenennota, waaruit naar voren komt dat huurders niet worden gecompenseerd voor hogere woonlasten. Weliswaar komen meer mensen volgend jaar in aanmerking voor huurtoeslag, maar die toeslag dekt volgens de belangenvereniging maar een deel van de gestegen huren.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Dat het kabinet opnieuw niet heeft gekozen voor "een stabiele meerjarige begroting voor asielopvang is een gemiste kans", stelt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in een reactie op de miljoenennota. "Stabiele financiering is een absolute voorwaarde om rust en menselijkheid in de asielopvang te krijgen en jaarlijks een miljard te besparen", aldus de organisatie.
3 uur geleden
ZOETERMEER (ANP) - De bouwsector vindt het "teleurstellend" dat de aangekondigde 2,6 miljard euro die het demissionaire kabinet uittrekt voor het aanpakken van de stikstofproblemen "in feite slechts eerder toegezegde middelen in een nieuw jasje" zijn. De stikstofproblemen oplossen is cruciaal voor de bouw en infra, benadrukt brancheorganisatie Bouwend Nederland.
3 uur geleden