Hoogleraar: dubbelrol Rutte niet onmogelijk, wel onwenselijk
DEN HAAG (ANP) - Als demissionair premier Mark Rutte wordt benoemd tot secretaris-generaal van de NAVO voordat er een nieuw kabinet is, kán Rutte premier blijven. De functie als hoogste baas van de NAVO is "niet per se onverenigbaar" met het premierschap, maar in de praktijk is dat wel onwenselijk, zegt Bert van den Braak, bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis en parlementair stelsel. "Ik kan me niet voorstellen dat dit gaat gebeuren."
Over eventuele 'twee petten' van een premier in Nederland is niets geregeld, zegt Van den Braak tegen het ANP. Hoewel beide functies theoretisch niet met elkaar botsen, ziet Van den Braak toch een "onmogelijkheid" om beide functies te combineren. Als het demissionaire kabinet straks een nieuwe begroting moet opstellen, en dus ook die van Defensie, is het toch lastig als de premier die ook NAVO-topman wordt zich daarmee gaat bemoeien, geeft hij als voorbeeld. Ook in het geval Rutte pas in oktober bij de NAVO begint.
Steeds meer landen scharen zich achter Rutte als nieuwe NAVO-topman. Deze week spraken de Amerikaanse president Biden en de Duitse bondskanselier Scholz hun steun voor Rutte uit als opvolger van Jens Stoltenberg. De kandidatuur voor Rutte zou nu door zo'n twee derde van de NAVO-lidstaten worden gesteund. Alle 31 NAVO-landen moeten het eens zijn over de opvolging van Stoltenberg. De verwachting is dat de knoop op uiterlijk 4 april wordt doorgehakt.
Vervanger
Het is aannemelijker dat Rutte zijn premierschap opgeeft zodra hij wordt benoemd, vindt Van den Braak. Het is dan aan de VVD om met een vervanger te komen. Bij de formatie van Rutte IV is afgesproken dat het ministerie van Algemene Zaken aan de VVD toekomt. AZ is het ministerie van de premier.
Daarmee is niet gezegd dat VVD-minister en -partijleider Dilan Yeşilgöz naar het Torentje doorschuift. Volgens de hoogleraar kan het een andere VVD-minister worden, maar ook een VVD-Kamerlid zoals Sophie Hermans of een VVD'er van buiten het kabinet of Kamer.
Er zijn geen bijzondere regels verbonden aan de vervanging van een premier, weet Van den Braak. Het gaat net zoals bij de vervanging van bijvoorbeeld voormalig minister van Financiën Sigrid Kaag of ex-zorgminister Ernst Kuipers. De partij waar zij lid van zijn, in dit geval beide van D66, zorgt voor een opvolger. Die wordt per koninklijk besluit (KB) benoemd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Landbouwminister Femke Wiersma verwacht een "positieve grondhouding" van de Europese Commissie als het gaat om een nieuwe uitzondering die Nederlandse boeren ruimte geeft meer mest uit te rijden. Dat zei de demissionaire BBB-minister vrijdag voor het begin van de ministerraad. Ze legt een verband tussen de mestregels en een internationaal handelsverdrag.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Hoge verkeersboetes blijven nodig om "de politie, de brandweer en andere veiligheidsvraagstukken" te betalen. Dat zei demissionair justitieminister Foort van Oosten (VVD) voorafgaand aan de ministerraad. "Het zijn hoge boetes, dat erken ik. Dat heeft enerzijds te maken met het naleven van de verkeersregels, en anderzijds met een financieringsvraagstuk dat we hieruit betalen."
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten vindt de gesprekken die hij de afgelopen week voerde met zijn CDA-collega Henri Bontenbal "hoopgevend". Dat heeft hij gezegd voor aanvang van een nieuwe ronde gesprekken onder begeleiding van informateur Sybrand Buma. De twee partijen proberen samen overeenstemming te vinden over een aantal belangrijke onderwerpen.
7 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Alexandra van Huffelen, bestuursvoorzitter van de Radboud Universiteit, vindt dat demissionair onderwijsminister Gouke Moes te ver ging toen hij uitspraken deed over een inmiddels vertrokken docent.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - PVV-leider Geert Wilders wordt de tweede plaatsvervanger van de nieuw verkozen Tweede Kamervoorzitter Thom van Campen. Dat maakte Van Campen eerder donderdag bekend, voorafgaand aan een debat. Van Campen wordt in eerste instantie vervangen door Wieke Paulusma (D66), maar als ook zij niet kan, neemt Wilders de voorzittershamer over in de plenaire zaal.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Woonminister Mona Keijzer wil nog steeds versoepelingen doorvoeren in regels over verhuur, ondanks een aangenomen Kamermotie die haar vroeg zulke versoepelingen per direct in te trekken. De demissionaire BBB-minister vraagt de Tweede Kamer in een brief om met haar in gesprek te gaan.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten kan zich "enorm" vinden in de zorgen die media hebben geuit in een brief aan informateur Sybrand Buma (CDA) over de dominante rol van techbedrijven. De briefschrijvers vinden het een zorgelijke ontwikkeling dat bedrijven kunstmatige intelligentie (AI) gebruiken om ongecontroleerde en vaak onbetrouwbare informatie te verspreiden.
1 dag geleden