Hoogleraar: dubbelrol Rutte niet onmogelijk, wel onwenselijk
DEN HAAG (ANP) - Als demissionair premier Mark Rutte wordt benoemd tot secretaris-generaal van de NAVO voordat er een nieuw kabinet is, kán Rutte premier blijven. De functie als hoogste baas van de NAVO is "niet per se onverenigbaar" met het premierschap, maar in de praktijk is dat wel onwenselijk, zegt Bert van den Braak, bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis en parlementair stelsel. "Ik kan me niet voorstellen dat dit gaat gebeuren."
Over eventuele 'twee petten' van een premier in Nederland is niets geregeld, zegt Van den Braak tegen het ANP. Hoewel beide functies theoretisch niet met elkaar botsen, ziet Van den Braak toch een "onmogelijkheid" om beide functies te combineren. Als het demissionaire kabinet straks een nieuwe begroting moet opstellen, en dus ook die van Defensie, is het toch lastig als de premier die ook NAVO-topman wordt zich daarmee gaat bemoeien, geeft hij als voorbeeld. Ook in het geval Rutte pas in oktober bij de NAVO begint.
Steeds meer landen scharen zich achter Rutte als nieuwe NAVO-topman. Deze week spraken de Amerikaanse president Biden en de Duitse bondskanselier Scholz hun steun voor Rutte uit als opvolger van Jens Stoltenberg. De kandidatuur voor Rutte zou nu door zo'n twee derde van de NAVO-lidstaten worden gesteund. Alle 31 NAVO-landen moeten het eens zijn over de opvolging van Stoltenberg. De verwachting is dat de knoop op uiterlijk 4 april wordt doorgehakt.
Vervanger
Het is aannemelijker dat Rutte zijn premierschap opgeeft zodra hij wordt benoemd, vindt Van den Braak. Het is dan aan de VVD om met een vervanger te komen. Bij de formatie van Rutte IV is afgesproken dat het ministerie van Algemene Zaken aan de VVD toekomt. AZ is het ministerie van de premier.
Daarmee is niet gezegd dat VVD-minister en -partijleider Dilan Yeşilgöz naar het Torentje doorschuift. Volgens de hoogleraar kan het een andere VVD-minister worden, maar ook een VVD-Kamerlid zoals Sophie Hermans of een VVD'er van buiten het kabinet of Kamer.
Er zijn geen bijzondere regels verbonden aan de vervanging van een premier, weet Van den Braak. Het gaat net zoals bij de vervanging van bijvoorbeeld voormalig minister van Financiën Sigrid Kaag of ex-zorgminister Ernst Kuipers. De partij waar zij lid van zijn, in dit geval beide van D66, zorgt voor een opvolger. Die wordt per koninklijk besluit (KB) benoemd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Het plan van het kabinet om kinderopvang vanaf 2029 nagenoeg gratis te maken, schiet tekort en moet daarom op deze manier niet worden ingevoerd, vindt het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR). Meer ouders of verzorgers zullen kinderen hierdoor naar de opvang sturen. Daar is ook meer personeel voor nodig, terwijl de sector al te maken heeft met tekorten.
9 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Joost Eerdmans van JA21 vindt dat "een aantal goede punten" staat in het formatiestuk van D66 en CDA, maar dat dit "wel naar rechts getrokken" moet worden voordat zijn partij kan aansluiten. Voor zijn gesprek met informateur Sybrand Buma (CDA) laat de partijleider in het midden wat er precies anders aan moet. Desgevraagd herhaalt hij wel dat zijn partij tegen het voorstel van D66 en CDA is om rekeningrijden in te voeren.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Nederlanders hebben dit jaar veel op Google gezocht naar informatie over de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober. Zoekopdrachten die met de verkiezingen te maken hebben, voeren het jaaroverzicht van de zoekmachine aan.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een derde van de Nederlanders denkt dat de huidige kabinetsformatie sneller zal gaan dan de vorige formaties. Dat blijkt uit een enquête van Kieskompas en het ANP onder ruim 56.000 mensen. Ruim 40 procent van de respondenten gelooft niet dat de formatie sneller zal gaan dan de laatste keren.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - 50PLUS wil wel meewerken aan een minderheidskabinet, zei partijleider Struijs nadat hij met informateur Sybrand Buma had gepraat. "Dan heb je per onderwerp invloed. Dat is een veel gunstigere situatie voor ons."
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister David van Weel (Asiel, VVD) heeft schriftelijk antwoord gegeven op de 277 vragen van Kamerleden over de strafbaarstelling van illegaliteit. Vlak voor de zomervakantie leidde een voorstel van de PVV hierover tot veel ophef, waarop Van Weel een tegenvoorstel deed. Nu de vragen daarover zijn beantwoord, is een Tweede Kamerdebat over zijn zogeheten 'novelle' een stap dichterbij.
21 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - SP-leider Jimmy Dijk wil een meerderheidskabinet, zei hij voordat hij met informateur Sybrand Buma in gesprek ging. "Zodat er ook wat stabiliteit is, de komende tijd. En niet nog meer ruzie en gedoe." Zelf wil Dijk oppositie voeren, herhaalde hij woensdag.
22 uur geleden