Formatietafel kreeg vertekend beeld van overheidsfinanciën
DEN HAAG (ANP) - Het sombere beeld dat Pieter Omtzigts NSC schetst over de staat van de overheidsfinanciën is niet zonder meer terecht, zeggen bronnen op verschillende ministeries, rond het kabinet en de formatietafel tegen het ANP. De partijen die eerder aan de formatietafel zaten (PVV, VVD, NSC en BBB) vroegen enkel om mogelijke onverwachte kostenposten, en dit is via het ministerie van Algemene Zaken gegaan. Een optelsom met kanttekeningen die het ministerie van Financiën normaal gesproken maakt, ontbrak daardoor. Door het verzoek vanaf de formatietafel kwam een onvolledig en onnodig negatief beeld naar voren, stellen betrokkenen.
Om mogelijke meevallers heeft informateur Ronald Plasterk niet gevraagd. Wel zijn financiële tegenvallers én mogelijke tegenvallers van 500 miljoen euro of meer opgevraagd. Ministeries moesten die lijsten inleveren bij het ministerie van demissionair premier Mark Rutte, inclusief rechtszaken die de overheid mogelijk geld kosten. Van deze "enigszins waarschijnlijke" tegenslagen hebben ministeries desgevraagd niet alleen de omvang opgeschreven, maar ook het risico dat deze zich daadwerkelijk zullen voordoen.
Via Algemene Zaken is dit teruggekomen bij de formatietafel. Omtzigt zegt dat zijn partij daar dusdanig van is geschrokken dat het zijn beeld op de kabinetsformatie heeft veranderd. "NSC stelt vast dat we sinds vandaag met andere financiële verwachtingen voor de komende jaren zitten", schreef de partijleider dinsdag in een brief aan leden.
Geen realistisch beeld
De optelsom van mogelijke tegenvallers geeft geen realistisch beeld waar de formerende partijen conclusies aan kunnen verbinden over de staat van de overheidsfinanciën, zo valt te horen. Niet iedere potentiële strop voor de staatskas zal zich ook echt voordoen. Het beeld dat het land er financieel veel slechter voorstaat dan gedacht, wordt dan ook niet herkend.
Over meevallers (geld dat ministeries over hebben) hebben de formerende partijen niets meegekregen. Dat was niet gevraagd, en departementen zullen dat niet snel uit zichzelf opgeven: zo'n overschot is een departement dan steevast direct kwijt. Het zou gebruikt kunnen worden om elders gaten te dichten.
Minder risico
Een studiegroep van ambtenaren kwam al voor de verkiezingen met een advies om wat minder risico te gaan nemen met de naleving van de EU-norm voor het begrotingstekort. Om er zekerder van te zijn dat die bij tegenslagen niet direct wordt overschreden, zou volgens dat advies zo'n 17 miljard aan bezuinigingen of extra inkomsten moeten worden gevonden.
De partijen aan de formatietafel zijn overigens niet gehouden dat advies ook op te volgen. Zij kunnen ervoor kiezen wél de grenzen te blijven opzoeken.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Het gaat niet lukken om per 1 januari 2026 een soepelere stikstofgrens te regelen, zei demissionair landbouwminister Femke Wiersma (BBB) na afloop van de ministerraad. Haar partij wilde graag de waarde verhogen vanaf wanneer een stikstofvergunning nodig is, maar de plannen hiervoor moeten nog verder worden uitgewerkt. Wiersma hoopt dit "zo snel mogelijk" te kunnen doen, maar kan nog niet zeggen wanneer het wel kan.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Luchthaven Schiphol mag nog twee jaar door zonder natuurvergunning. Dat heeft de ministerraad vrijdag besloten. In juni vernietigde de rechtbank in Den Haag de natuurvergunning van de nationale luchthaven, omdat deze niet zorgvuldig was voorbereid en gemotiveerd.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Landbouwminister Femke Wiersma (BBB) geeft gehoor aan een motie van de Tweede Kamer, die haar oproept voorlopig geen regels te versoepelen voor het uitrijden van mest. Wiersma zei dat vrijdag na afloop van de ministerraad.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair staatssecretaris Koen Becking (voortgezet onderwijs) wil een voldoende voor het vak Nederlands niet verplicht stellen om een middelbare schooldiploma te kunnen halen. De VVD-bewindsman schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat die verplichting ten koste kan gaan van de bredere taalontwikkeling van leerlingen.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Landbouwminister Femke Wiersma wil voorafgaand aan de ministerraad nog niet zeggen wat ze gaat doen met een Kamermotie die haar vraagt verregaande mestplannen te pauzeren. Wel benadrukt zij dat de Kamer "het hoogste orgaan" is in Nederland. "Die kan moties aannemen, en dat is ook gebeurd. Wij gaan in het kabinet kijken hoe we daarmee omgaan."
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Niet het Rijk maar vervoersbedrijf Qbuzz moet beveiliging regelen voor de pendelbus die tussen het azc van Ter Apel en het station van Emmen rijdt, vindt asielminister Mona Keijzer (BBB). Op die buslijn is veel overlast door asielzoekers die geen buskaartje willen betalen, waarna de gemeente besloot die gratis te maken zolang er geen veiligheidsmaatregelen komen.
8 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - D66-leider Rob Jetten is door WNL-programma Goedemorgen Nederland uitgeroepen tot politicus van het jaar. Hij leidde de sociaalliberalen naar een winst van zeventien zetels bij de verkiezingen en werd daarmee voor het eerst de grootste partij in de Tweede Kamer. Jetten kan de eerste premier van D66 worden.
10 uur geleden