Flinke daling aandeel lokale partijen op stembiljet grote steden
DEN HAAG (ANP) - Het aantal lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen in de grote steden lijkt op zijn retour. In de tien grootste gemeenten in Nederland is het aandeel lokale lijsten sinds 2014 sterk gedaald. Lag dat destijds op 53 procent, dit jaar is slechts een op de drie lijsten lokaal. Dat blijkt uit een analyse van ANP/LocalFocus van de kieslijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2010, 2014, 2018 en 2022. Herindelingsverkiezingen zijn hierbij buiten beschouwing gelaten.
Opvallend is dat de vijf grootste gemeenten, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven, nog minder lokaal georiënteerd zijn. Het percentage lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen, waaronder ook de afsplitsingen en combinaties van landelijke fracties vallen, is in die steden sinds 2010 niet zo laag geweest. Een verklaring voor deze afname is volgens Julien van Ostaaijen, onderzoeker van Tilburg University, moeilijk te geven. "Maar het kan zijn dat doordat er in die gemeenten zoveel landelijke partijen meedoen, zij als het ware de wind uit de zeilen halen van lokale partijen. Het aanbod is al zo groot, dat mensen wellicht minder de behoefte voelen zelf een partij op te richten. Ze kunnen zich al vinden in het huidige aanbod."
In kleinere gemeenten is het beeld anders. Daar is het aandeel lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen over de jaren heen stabieler. In de tien kleinste gemeenten bijvoorbeeld, ligt het percentage sinds 2010 tussen de 50 en 60 procent. Landelijk is het aantal lokale partijen dit jaar iets toegenomen ten opzichte van vorige verkiezingen. Ging het in 2018 nog om gemiddeld 38,2 procent van het totale aantal kieslijsten, deze keer is dat licht gestegen naar 39,1 procent. In de jaren daarvoor ging het om gemiddeld 33,3 procent (2010) en 37,4 procent (2014).
De sterke toename tussen 2010 en 2014 van het percentage lokale partijen is mogelijk te verklaren door het aantreden van Rutte II in 2012. Dat stelt Gerrit Voerman, hoogleraar Ontwikkeling en functioneren van het Nederlandse en Europese partijstelsel bij de Rijksuniversiteit Groningen. "In dat jaar werd de decentralisatie van bijvoorbeeld de jeugdzorg aangekondigd in het regeerakkoord en kregen gemeenten meer te zeggen", zegt Voerman. "Het is mogelijk dat dat een stimulans voor mensen is geweest om met een lokale partij uit te komen."
Aan de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart doen 334 van de 345 gemeenten mee. In elf gemeenten wordt dus nu niet gestemd. In acht daarvan zijn vanwege herindelingen in de afgelopen jaren al raadsverkiezingen geweest, en in drie gemeenten volgt de stembusgang vanwege een fusie op een later moment.
Meer uit Politiek
AMSTERDAM (ANP) - De VVD wil dat het kabinet nog voor de zomer met een pakket maatregelen komt om de instroom van asielzoekers te verminderen, zei VVD-Kamerlid Ruben Brekelmans in het programma Buitenhof. "Nederland moet minder aantrekkelijk worden voor asielzoekers."
8 uur geleden
GRONINGEN (ANP) - De formatiegesprekken in de provincie Groningen verlopen in een goede sfeer, zegt fractievoorzitter Gouke Moes van de BoerBurgerBeweging (BBB). "Het vertrouwen groeit, durf ik wel te zeggen namens de onderhandelingstafel."
8 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De Europese energietransitie is niet mogelijk zonder China, waarschuwt minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Liesje Schreinemacher in een interview met de Britse zakenkrant Financial Times. Europa probeert minder afhankelijk van China te worden, maar moet daarbij niet helemaal 'ontkoppelen', stelt de bewindsvrouw. "Ze doen veel aan onderzoek en ontwikkeling en het zou zonde als we onze banden helemaal doorsnijden."
9 uur geleden
ARNHEM (ANP) - Tientallen organisaties en inwoners van Gelderland hebben zaterdag aandacht gevraagd van de vijf partijen die in de provincie een nieuw bestuur moeten gaan vormen. Van jonge fruittelers tot belangenorganisatie van lhbti’ers COC en de Toiletalliantie, die pleit voor toiletten in de Gelderse treinen: in het provinciehuis werd de toekomstige coalitie gevraagd om rekening te houden met een breed scala aan belangen.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De capaciteit van de asielopvang loopt tegen haar grenzen aan, zei premier Mark Rutte tijdens zijn wekelijkse persconferentie. Er wordt alles op alles gezet om te voorkomen dat asielzoekers in het gras bij het aanmeldcentrum in Ter Apel moeten slapen, zoals vorige zomer wekenlang de realiteit was. "Dat zijn taferelen die we als kabinet willen voorkomen. Maar met de huidige instroom kunnen we daar geen garanties voor geven."
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Het mag niet zo zijn dat het bedreigen van bijvoorbeeld politici, journalisten of rechters normaal gaat worden, zei premier Mark Rutte op zijn wekelijkse persconferentie. Daarmee reageerde hij op de dochters van Sigrid Kaag, die in het programma College Tour zeggen dat zij graag willen dat hun moeder stopt met de politiek. Zij vrezen dat met Kaag hetzelfde gebeurt als met Els Borst, die in 2014 werd vermoord.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Het "belangrijke werk" van de vredeshandhavers van de Verenigde Naties "stopt nooit". Dat zei Kajsa Ollongren, minister van Defensie, vrijdagmiddag bij de eredienst voor 75 jaar VN-vredesmissies bij het Malieveld in Den Haag.
2 dagen geleden