Flinke daling aandeel lokale partijen op stembiljet grote steden
DEN HAAG (ANP) - Het aantal lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen in de grote steden lijkt op zijn retour. In de tien grootste gemeenten in Nederland is het aandeel lokale lijsten sinds 2014 sterk gedaald. Lag dat destijds op 53 procent, dit jaar is slechts een op de drie lijsten lokaal. Dat blijkt uit een analyse van ANP/LocalFocus van de kieslijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2010, 2014, 2018 en 2022. Herindelingsverkiezingen zijn hierbij buiten beschouwing gelaten.
Opvallend is dat de vijf grootste gemeenten, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven, nog minder lokaal georiënteerd zijn. Het percentage lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen, waaronder ook de afsplitsingen en combinaties van landelijke fracties vallen, is in die steden sinds 2010 niet zo laag geweest. Een verklaring voor deze afname is volgens Julien van Ostaaijen, onderzoeker van Tilburg University, moeilijk te geven. "Maar het kan zijn dat doordat er in die gemeenten zoveel landelijke partijen meedoen, zij als het ware de wind uit de zeilen halen van lokale partijen. Het aanbod is al zo groot, dat mensen wellicht minder de behoefte voelen zelf een partij op te richten. Ze kunnen zich al vinden in het huidige aanbod."
In kleinere gemeenten is het beeld anders. Daar is het aandeel lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen over de jaren heen stabieler. In de tien kleinste gemeenten bijvoorbeeld, ligt het percentage sinds 2010 tussen de 50 en 60 procent. Landelijk is het aantal lokale partijen dit jaar iets toegenomen ten opzichte van vorige verkiezingen. Ging het in 2018 nog om gemiddeld 38,2 procent van het totale aantal kieslijsten, deze keer is dat licht gestegen naar 39,1 procent. In de jaren daarvoor ging het om gemiddeld 33,3 procent (2010) en 37,4 procent (2014).
De sterke toename tussen 2010 en 2014 van het percentage lokale partijen is mogelijk te verklaren door het aantreden van Rutte II in 2012. Dat stelt Gerrit Voerman, hoogleraar Ontwikkeling en functioneren van het Nederlandse en Europese partijstelsel bij de Rijksuniversiteit Groningen. "In dat jaar werd de decentralisatie van bijvoorbeeld de jeugdzorg aangekondigd in het regeerakkoord en kregen gemeenten meer te zeggen", zegt Voerman. "Het is mogelijk dat dat een stimulans voor mensen is geweest om met een lokale partij uit te komen."
Aan de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart doen 334 van de 345 gemeenten mee. In elf gemeenten wordt dus nu niet gestemd. In acht daarvan zijn vanwege herindelingen in de afgelopen jaren al raadsverkiezingen geweest, en in drie gemeenten volgt de stembusgang vanwege een fusie op een later moment.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer vindt het demissionaire kabinet te stil als het gaat om de spanningen in de Cariben. Partijen vinden de informatievoorziening aan Aruba, Curaçao en Bonaire onvoldoende, maar ook aan de Kamer zelf.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet gaat de Amerikaanse aanvallen op vermeende drugsboten uit Venezuela niet veroordelen. Minister David van Weel (Buitenlandse Zaken, VVD) zei dinsdagavond in een debat in de Tweede Kamer over de spanningen in de Cariben nog niet zo ver te willen gaan.
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair landbouwminister Femke Wiersma wil "eerlijk en zorgvuldig" te werk gaan bij het openbaar maken van uitstootgegevens van boeren. Dat laat zij via een woordvoerder weten na een kritische brief van het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding, dat haar ervan beticht de publicatie van deze data doelbewust te vertragen.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een Kamermeerderheid roept demissionair klimaat- en energieminister Sophie Hermans opnieuw op de gaswinning bij Warffum te beëindigen. De VVD-bewindsvrouw herhaalde eerder deze week nog in een debat dat de wet haar dit niet toestaat. Een motie van de SP haalde het toch, met steun van D66, PVV, GroenLinks-PvdA, ChristenUnie, PvdD, DENK, 50PLUS en Volt.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 wil dat Rianne Letschert de nieuwe informateur wordt. Een woordvoerder van de partij bevestigt een bericht van BNR daarover. Letschert is bestuursvoorzitter van de Universiteit Maastricht en moet Sybrand Buma opvolgen als informateur.
15 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding haalt in een brief uit naar minister Femke Wiersma van Landbouw over het weigeren van het openbaar maken van uitstootgegevens van veehouderijen. Follow the Money en NRC hadden nogmaals een verzoek tot bemiddeling ingediend om de gegevens te krijgen. Het adviescollege vindt dat de minister doelbewust vertraagt en dat dit de belastingbetaler miljoenen euro's kost.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Kinderen moeten in de klas beter leren lezen, schrijven en rekenen, schrijft een nieuwe wet voor waarmee de Tweede Kamer dinsdagmiddag heeft ingestemd. Het gaat om een vernieuwing van de zogeheten kerndoelen, waarin staat waaraan de lesprogramma's van scholen moeten voldoen. Daarin staat ook dat docenten meer aandacht moeten geven aan digitale vaardigheden en hoe leerlingen zich kunnen ontwikkelen tot betrokken burgers.
16 uur geleden