Flinke daling aandeel lokale partijen op stembiljet grote steden
DEN HAAG (ANP) - Het aantal lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen in de grote steden lijkt op zijn retour. In de tien grootste gemeenten in Nederland is het aandeel lokale lijsten sinds 2014 sterk gedaald. Lag dat destijds op 53 procent, dit jaar is slechts een op de drie lijsten lokaal. Dat blijkt uit een analyse van ANP/LocalFocus van de kieslijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2010, 2014, 2018 en 2022. Herindelingsverkiezingen zijn hierbij buiten beschouwing gelaten.
Opvallend is dat de vijf grootste gemeenten, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven, nog minder lokaal georiënteerd zijn. Het percentage lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen, waaronder ook de afsplitsingen en combinaties van landelijke fracties vallen, is in die steden sinds 2010 niet zo laag geweest. Een verklaring voor deze afname is volgens Julien van Ostaaijen, onderzoeker van Tilburg University, moeilijk te geven. "Maar het kan zijn dat doordat er in die gemeenten zoveel landelijke partijen meedoen, zij als het ware de wind uit de zeilen halen van lokale partijen. Het aanbod is al zo groot, dat mensen wellicht minder de behoefte voelen zelf een partij op te richten. Ze kunnen zich al vinden in het huidige aanbod."
In kleinere gemeenten is het beeld anders. Daar is het aandeel lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen over de jaren heen stabieler. In de tien kleinste gemeenten bijvoorbeeld, ligt het percentage sinds 2010 tussen de 50 en 60 procent. Landelijk is het aantal lokale partijen dit jaar iets toegenomen ten opzichte van vorige verkiezingen. Ging het in 2018 nog om gemiddeld 38,2 procent van het totale aantal kieslijsten, deze keer is dat licht gestegen naar 39,1 procent. In de jaren daarvoor ging het om gemiddeld 33,3 procent (2010) en 37,4 procent (2014).
De sterke toename tussen 2010 en 2014 van het percentage lokale partijen is mogelijk te verklaren door het aantreden van Rutte II in 2012. Dat stelt Gerrit Voerman, hoogleraar Ontwikkeling en functioneren van het Nederlandse en Europese partijstelsel bij de Rijksuniversiteit Groningen. "In dat jaar werd de decentralisatie van bijvoorbeeld de jeugdzorg aangekondigd in het regeerakkoord en kregen gemeenten meer te zeggen", zegt Voerman. "Het is mogelijk dat dat een stimulans voor mensen is geweest om met een lokale partij uit te komen."
Aan de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart doen 334 van de 345 gemeenten mee. In elf gemeenten wordt dus nu niet gestemd. In acht daarvan zijn vanwege herindelingen in de afgelopen jaren al raadsverkiezingen geweest, en in drie gemeenten volgt de stembusgang vanwege een fusie op een later moment.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Informateur Sybrand Buma raadt D66, VVD en CDA aan een akkoord voor te bereiden dat de basis moet worden van een "stabiel kabinet". Dat schrijft hij in zijn eindverslag, dat hij maandag heeft gepresenteerd.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Informateur Sybrand Buma komt maandag aan het eind van de middag al met zijn eindverslag, meldt het Bureau Kabinetsformatie. Hij had tot dinsdag de tijd om het stuk in te leveren. Woensdag debatteert de Tweede Kamer over het verslag.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De VVD schuift in een volgende fase van de kabinetsformatie aan bij D66 en CDA om inhoudelijk te gaan onderhandelen. Dat zegt partijleider Dilan Yeşilgöz nadat ze samen met de fractievoorzitters van die twee partijen en informateur Sybrand Buma heeft gesproken.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - GroenLinks-PvdA pleit in een concept voor nieuwe partijbeginselen tegen "antidemocratische krachten". De partij plaatst zichzelf net als eerder tegenover "extreemrechtse" politieke stromingen, die de samenleving "hun duistere ideologie van eigen-volk-eerst" zouden willen opleggen.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Jesse Klaver zegt dat de formatie lijkt te koersen op een minderheidskabinet, zonder zijn partij GroenLinks-PvdA. Hij zei dit maandagochtend na afloop van zijn gesprek met informateur Sybrand Buma, maar maakte verder niet duidelijk waar hij de claim op baseerde.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA gaan in de volgende informatieronde in gesprek met de VVD, verwachten meerdere ingewijden rond de formatie zondag in gesprekken met het ANP. Het is niet duidelijk of de onderhandelingen zullen gaan over de optie van een minderheidskabinet.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Voormalig minister Roger van Boxtel (Grote Stedenbeleid, D66) en Cees Veerman (Landbouw, CDA) vinden dat de VVD moet aanschuiven bij D66 en CDA om te praten over een minderheidskabinet. Een meerderheidskabinet met deze drie partijen en GroenLinks-PvdA erbij zien de partijprominenten niet gebeuren, zeiden ze zondagmiddag bij Buitenhof.
1 dag geleden