Flinke daling aandeel lokale partijen op stembiljet grote steden
DEN HAAG (ANP) - Het aantal lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen in de grote steden lijkt op zijn retour. In de tien grootste gemeenten in Nederland is het aandeel lokale lijsten sinds 2014 sterk gedaald. Lag dat destijds op 53 procent, dit jaar is slechts een op de drie lijsten lokaal. Dat blijkt uit een analyse van ANP/LocalFocus van de kieslijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2010, 2014, 2018 en 2022. Herindelingsverkiezingen zijn hierbij buiten beschouwing gelaten.
Opvallend is dat de vijf grootste gemeenten, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven, nog minder lokaal georiënteerd zijn. Het percentage lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen, waaronder ook de afsplitsingen en combinaties van landelijke fracties vallen, is in die steden sinds 2010 niet zo laag geweest. Een verklaring voor deze afname is volgens Julien van Ostaaijen, onderzoeker van Tilburg University, moeilijk te geven. "Maar het kan zijn dat doordat er in die gemeenten zoveel landelijke partijen meedoen, zij als het ware de wind uit de zeilen halen van lokale partijen. Het aanbod is al zo groot, dat mensen wellicht minder de behoefte voelen zelf een partij op te richten. Ze kunnen zich al vinden in het huidige aanbod."
In kleinere gemeenten is het beeld anders. Daar is het aandeel lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen over de jaren heen stabieler. In de tien kleinste gemeenten bijvoorbeeld, ligt het percentage sinds 2010 tussen de 50 en 60 procent. Landelijk is het aantal lokale partijen dit jaar iets toegenomen ten opzichte van vorige verkiezingen. Ging het in 2018 nog om gemiddeld 38,2 procent van het totale aantal kieslijsten, deze keer is dat licht gestegen naar 39,1 procent. In de jaren daarvoor ging het om gemiddeld 33,3 procent (2010) en 37,4 procent (2014).
De sterke toename tussen 2010 en 2014 van het percentage lokale partijen is mogelijk te verklaren door het aantreden van Rutte II in 2012. Dat stelt Gerrit Voerman, hoogleraar Ontwikkeling en functioneren van het Nederlandse en Europese partijstelsel bij de Rijksuniversiteit Groningen. "In dat jaar werd de decentralisatie van bijvoorbeeld de jeugdzorg aangekondigd in het regeerakkoord en kregen gemeenten meer te zeggen", zegt Voerman. "Het is mogelijk dat dat een stimulans voor mensen is geweest om met een lokale partij uit te komen."
Aan de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart doen 334 van de 345 gemeenten mee. In elf gemeenten wordt dus nu niet gestemd. In acht daarvan zijn vanwege herindelingen in de afgelopen jaren al raadsverkiezingen geweest, en in drie gemeenten volgt de stembusgang vanwege een fusie op een later moment.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De provincies hebben demissionair minister Mona Keijzer van Asiel en Migratie opgeroepen om de spreidingswet uit te voeren, in plaats van te vragen om noodopvanglocaties. Acht provincies kregen deze week het verzoek om met spoed elk 325 extra plekken in de noodopvang te realiseren. Als reactie stuurden de commissarissen van de Koning een gezamenlijke brief aan Keijzer.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei) kiest voor de bekritiseerde kabelroute langs Schiermonnikoog. Er moeten zware kabels door de Waddenzee komen om windenergie van de Noordzee aan land te brengen. Dit is volgens de klimaat- en energieminister de 'snelste en meest betrouwbare route', schrijft ze in een Kamerbrief.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Tweede Kamerlid voor Forum voor Democratie (FVD) Ralf Dekker nam in maart deel aan een videoconferentie met Russische politici, waarachter een campagne van het Kremlin schuilging om de NAVO te ondermijnen. Dat schrijft NRC.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - VluchtelingenWerk Nederland zegt blij te zijn met de uitspraak van de Raad van State over de asielaanvragen van mensen uit Jemen. De hoogste bestuursrechter oordeelde woensdag dat demissionair minister David van Weel van Asiel beter moet uitleggen waarom niet alle vluchtelingen uit Jemen asiel krijgen.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister David van Weel (Asiel, VVD) moet beter onderbouwen waarom niet alle vluchtelingen uit Jemen asiel krijgen, oordeelt de Raad van State. Momenteel is het beleid dat Jemenieten alleen mogen blijven als zij persoonlijk gevaar lopen. De minister vindt dat er geen sprake is van een uitzonderlijk onveilige situatie, waarin alle asielzoekers zouden mogen blijven. Maar de hoogste bestuursrechter vindt dat hij dit niet goed heeft gemotiveerd.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Vergeleken met de vorige Tweede Kamerverkiezingen zijn meer partijen van plan hun programma te laten doorrekenen door het Centraal Planbureau (CPB). Zeker tien partijen zijn dit van plan. De vorige keer waren het er acht. Vooral kleinere oppositiepartijen doen niet mee, uit principiële redenen of omdat ze het te veel moeite vinden.
3 dagen geleden
BRUSSEL (ANP) - Nederland is tevreden met de afspraak die de Amerikaanse president Donald Trump en NAVO-baas Mark Rutte hebben gemaakt om op kosten van Europese lidstaten van het bondgenootschap extra Amerikaanse wapens naar Oekraïne te sturen. "Ik ben erg blij dat Europa en de VS op dit punt op een lijn zitten", zei demissionair minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken, NSC) voor het begin van de vergadering met EU-ministers van Buitenlandse Zaken.
3 dagen geleden