Flinke daling aandeel lokale partijen op stembiljet grote steden
DEN HAAG (ANP) - Het aantal lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen in de grote steden lijkt op zijn retour. In de tien grootste gemeenten in Nederland is het aandeel lokale lijsten sinds 2014 sterk gedaald. Lag dat destijds op 53 procent, dit jaar is slechts een op de drie lijsten lokaal. Dat blijkt uit een analyse van ANP/LocalFocus van de kieslijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2010, 2014, 2018 en 2022. Herindelingsverkiezingen zijn hierbij buiten beschouwing gelaten.
Opvallend is dat de vijf grootste gemeenten, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven, nog minder lokaal georiënteerd zijn. Het percentage lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen, waaronder ook de afsplitsingen en combinaties van landelijke fracties vallen, is in die steden sinds 2010 niet zo laag geweest. Een verklaring voor deze afname is volgens Julien van Ostaaijen, onderzoeker van Tilburg University, moeilijk te geven. "Maar het kan zijn dat doordat er in die gemeenten zoveel landelijke partijen meedoen, zij als het ware de wind uit de zeilen halen van lokale partijen. Het aanbod is al zo groot, dat mensen wellicht minder de behoefte voelen zelf een partij op te richten. Ze kunnen zich al vinden in het huidige aanbod."
In kleinere gemeenten is het beeld anders. Daar is het aandeel lokale partijen dat meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen over de jaren heen stabieler. In de tien kleinste gemeenten bijvoorbeeld, ligt het percentage sinds 2010 tussen de 50 en 60 procent. Landelijk is het aantal lokale partijen dit jaar iets toegenomen ten opzichte van vorige verkiezingen. Ging het in 2018 nog om gemiddeld 38,2 procent van het totale aantal kieslijsten, deze keer is dat licht gestegen naar 39,1 procent. In de jaren daarvoor ging het om gemiddeld 33,3 procent (2010) en 37,4 procent (2014).
De sterke toename tussen 2010 en 2014 van het percentage lokale partijen is mogelijk te verklaren door het aantreden van Rutte II in 2012. Dat stelt Gerrit Voerman, hoogleraar Ontwikkeling en functioneren van het Nederlandse en Europese partijstelsel bij de Rijksuniversiteit Groningen. "In dat jaar werd de decentralisatie van bijvoorbeeld de jeugdzorg aangekondigd in het regeerakkoord en kregen gemeenten meer te zeggen", zegt Voerman. "Het is mogelijk dat dat een stimulans voor mensen is geweest om met een lokale partij uit te komen."
Aan de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart doen 334 van de 345 gemeenten mee. In elf gemeenten wordt dus nu niet gestemd. In acht daarvan zijn vanwege herindelingen in de afgelopen jaren al raadsverkiezingen geweest, en in drie gemeenten volgt de stembusgang vanwege een fusie op een later moment.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De politie moet landelijk kiezen naar welke onopgeloste strafzaken nieuw onderzoek komt. Dat staat in een plan dat GroenLinks-PvdA-Kamerlid Songül Mutluer zaterdag presenteert samen met de Federatie Nabestaanden Geweldslachtoffers. Op die manier zouden kansrijke cold cases eerder aan bod kunnen komen.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Bewindspersonen die bij verkiezingen een Tweede Kamerzetel veroveren, zouden in het parlement tijdelijk vervangen moeten worden zolang ze nog in een demissionair kabinet zitten. Nu vervullen de betrokkenen een dubbele functie, omdat ze als parlementariër al worden geïnstalleerd terwijl ze ook nog bewindspersoon zijn tijdens de formatieperiode. Het kabinet wil een vervangingsregeling voor deze demissionaire bestuursperiode maken, schrijft minister Judith Uitermark (Binnenlandse Zaken, NSC) vrijdag in een Kamerbrief.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De Verenigde Staten zijn niet langer een bondgenoot, maar een rivaal van Europa geworden. Dat vindt Volt-leider Laurens Dassen. In zijn Europalezing vergelijkt hij het Amerika onder president Donald Trump met Duitsland uit de jaren 30 van de vorige eeuw.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De PVV-ministers scharen zich achter de brief van minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken, NSC) waarin hij een onderzoek eist naar schending van een EU-verdrag door Israël. "Het kabinet heeft het vanochtend onderschreven", zei premier Dick Schoof vrijdag na de ministerraad.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Buitenlandminister Caspar Veldkamp heeft zijn collega-ministers beloofd hen voortaan "goed te informeren" over zijn beleidsbeslissingen. Dat heeft de NSC-bewindsman gezegd na afloop van de ministerraad. Hij kreeg kritische vragen vanuit het PVV-smaldeel in het kabinet over zijn openlijke kritiek op het optreden van Israël in de Gazastrook.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Asielminister Marjolein Faber wil bezuinigen op het activiteitenbudget voor asielzoekers. Dat zei ze vrijdag na de ministerraad naar aanleiding van het geannuleerde Efteling-uitje voor jonge asielzoekers. "Overal waar ik kan bezuinigen zal ik dat zeker doen", zegt de PVV-bewindsvrouw. Nu moet dus de pot voor activiteiten bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) eraan geloven.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Buitenlandminister Caspar Veldkamp wil nog niet ingaan op Oekraïense beschuldigingen van spionage aan het adres van EU- en NAVO-lidstaat Hongarije. Hij sprak na afloop van de wekelijkse ministerraad van "hele zorgelijke berichten", maar wil eerst laten uitzoeken wat ervan klopt.
2 dagen geleden