Fanatiek kopstuk Iraans regime wint presidentsverkiezing
TEHERAN (ANP/AFP) - De ultraconservatieve rechter Ebrahim Raisi heeft in Iran zoals verwacht de presidentsverkiezingen gewonnen. De relatief gematigde kandidaat Abdolnasser Hemmati en de vertrekkende president Hassan Rohani hebben hem gefeliciteerd. Raisi heeft zeker 17,8 van de 28,6 miljoen uitgebrachte stemmen gekregen. Dat is meer dan 60 procent van de stemmen. Ongeveer de helft van de stemgerechtigden heeft volgens deze cijfers gestemd.
Er werd een lagere opkomst verwacht. De Iraniërs lijden al jaren onder een diepe economische crisis en de hoop op veranderingen via verkiezingen is verdampt. De onderdrukking van de oppositie is in de afgelopen acht jaar jaar onder de 'gematigde' Rohani nog steeds hevig geweest. En het regime heeft enkel een handvol presidentskandidaten toegestaan mee te doen. Waarnemers schatten dat de opkomst niet hoger zou zijn dan 40 procent. In 2017 was dat volgens officiële cijfers nog 70 procent. Raisi verloor toen van Rohani.
De 60-jarige Raisi heeft sinds jonge leeftijd carrière gemaakt in het justitieapparaat van Iran, waar sinds 1979 de conservatieve sjiitische geestelijkheid heerst. Hij werd twee jaar geleden door de machtigste man van het land, de ayatollah Ali Khamenei, tot voorzitter van het hooggerechtshof benoemd. Raisi geldt als een ijzervreter van het regime. Hij heeft naar verluidt onder meer als aanklager in Teheran in 1988 een leidende rol gespeeld bij een golf van executies van politieke tegenstanders. Daarbij zijn in vijf maanden tijd volgens mensenrechtenorganisaties duizenden mensen in heel het land vermoord.
Mensenrechtenschendingen
De mensenrechtenorganisatie Amnesty International (AI) heeft in een reactie gezegd dat Raisi voor misdaden tegen de menselijkheid zou moeten worden vervolgd. AI heeft naar eigen zeggen in 2018 vastgesteld dat Raisi lid was van de 'doodscommissie'. Dat was een geheim viermanschap dat in 1988 de massamoorden op politieke tegenstanders leidde. Ebrahim heeft nooit erkend er lid van te zijn geweest, maar heeft eerder wel gezegd achter die executies te staan. Onder de Amerikaanse sancties tegen Iran zijn er ook die speciaal tegen hem zijn gericht wegens mensenrechtenschendingen.
Waarnemers menen dat de 82-jarige Khamenei met zijn vertrouweling Raisi een nieuwe fase van de Islamitische Revolutie wil inluiden. Die moet de greep van de radicale ayatollahs op de samenleving nog verder verstevigen. Volgens een manifest van de ayatollah uit 2019 moet een nieuwe generatie de islamitische revolutie waarborgen. Hij wil volgens critici van het regime dat zijn eigen aanhang de staat volkomen domineert. Dat moet onder meer voorkomen dat de Islamitische Republiek gaat wankelen, als na zijn overlijden verschillende stromingen in de geestelijkheid over een nieuwe koers voor het land gaan twisten. Mogelijk wordt Raisi dan de opvolger van Khamenei. Kamenei zei zaterdag de dat de opkomst bij de verkiezingen de steun aan de regering toont en sprak van "een overwinning op de buitenlandse propaganda".
Meer uit Buitenland
MOSKOU (ANP/DPA) - Een rechtbank in Moskou heeft meerdere topfiguren van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag bij verstek veroordeeld tot lange celstraffen.
21 minuten geleden
ASHGABAT (ANP/RTR) - Turkije heeft tegen Rusland gezegd dat een gedeeltelijk staakt-het-vuren in de oorlog met Oekraïne kan bijdragen aan het oplossen van het conflict. Dat bestand zou zich dan met name moeten richten op de gevechten rond kritieke energie-infrastructuur en havengebieden. De presidenten Erdogan en Poetin spraken elkaar in de marge van een top in Turkmenistan, waar ook Iran aanwezig is.
32 minuten geleden
TEHERAN (ANP/AFP) - Iran heeft de prominente activiste Narges Mohammadi opnieuw opgepakt, zeggen haar aanhangers. De Nobelprijswinnaar zat sinds 2021 vast, maar werd een jaar geleden tijdelijk uit de gevangenis vrijgelaten wegens medische redenen.
33 minuten geleden
BRUSSEL (ANP) - Oekraïne kan uiterlijk op 1 januari 2027 toetreden tot de Europese Unie, staat volgens bronnen in het recentste ontwerp van een vredesvoorstel voor Oekraïne. De regels voor EU-toetreding zouden daar speciaal voor worden aangepast, meldden bronnen die op de hoogte zijn van de inhoud van het document aan de Financial Times. Er wordt momenteel druk onderhandeld over een vredesplan, maar de inhoud ervan is niet bekend.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Ook niet-Noord-Europese landen moeten over de brug komen met steun voor Oekraïne, vindt de nummer twee van de NAVO, Radmila Sjekerinska. Oekraïne kan het niet af met enkel de hulp van Nederland en wat andere vooral Noord-Europese landen, zegt de plaatsvervanger van NAVO-chef Mark Rutte.
1 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - Kremlin-topadviseur Joeri Oesjakov zegt dat een bestand in Oekraïne alleen mogelijk is na het vertrek van Oekraïense troepen uit de Donbas, bericht de Russische krant Kommersant. Dit gebied in Oost-Oekraïne behoort volgens hem volledig bij Rusland.
3 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse voedsel- en medicijnwaakhond FDA overweegt coronavaccins te voorzien van een zogenoemde 'black box'-waarschuwing. Dat schrijft CNN op basis van ingewijden. Die meest prangende waarschuwing in het arsenaal van de FDA moet waarschuwen voor de gevolgen van medicatie waarvan de nadelen wellicht niet opwegen tegen de voordelen, zoals mogelijk levensbedreigende middelen.
3 uur geleden