Experts: partijverbod moet allerlaatste redmiddel zijn
DEN HAAG (ANP) - Om de democratie te beschermen zou het verbieden van een politieke partij een "allerlaatste" redmiddel moeten zij, zeggen verschillende deskundigen tijdens een rondetafelsessie in de Tweede Kamer. Het kabinet heeft een wet daartoe in de maak, die binnenkort naar de Tweede Kamer wordt gestuurd. Als de wet het haalt, dan kan de Hoge Raad overgaan tot het verbieden van partijen die geweld prediken of grondrechten schenden. Een groot deel van de Tweede Kamer had om de bijpraatsessie gevraagd.
De kwestie ligt zeer gevoelig. Verschillende partijen in de Tweede Kamer vinden dat bijvoorbeeld Forum voor Democratie van Thierry Baudet de democratie juist aantast en ondermijnt, onder meer door verdekt te spreken over rassenverschillen, autoritaire leiders zoals de Russische president Vladimir Poetin te prijzen, of door journalisten, onderzoekers of rechters verdacht te maken. Tegelijkertijd is er groot ongemak over een mogelijk partijverbod, omdat het als politiek instrument kan worden ingezet. Daarmee redt een partijverbod de democratie niet, maar wordt het juist antidemocratisch.
René Cuperus, schrijver van de Atlas van afgehaakt Nederland, vindt dat men "heel voorzichtig moet omspringen met een partijverbod". "Als partijen elkaar over en weer willen verbieden, dan ben je niet ver af van de Amerikaanse politiek." Wel zou hij een mogelijk verbod als "in geval van nood achter de hand willen hebben", bijvoorbeeld als een shariapartij (partij die de islamitische wetgeving wil invoeren) groot zou worden in Nederland. "Dan is het geen overbodige luxe." Politicoloog Tom van der Meer vindt een partijverbod een "laatste linie" om de democratie te verdedigen. Wel moet de wet dan goed zijn geformuleerd, én moet er een zogeheten 'escalatieladder' zijn: eerst moeten andere maatregelen worden genomen, voordat wordt overgegaan tot een partijverbod.
Hirsch Ballin
Rechtsgeleerde en voormalig justitieminister Ernst Hirsch Ballin is in principe voor, mits er sprake is van "daadwerkelijke dreiging". Wanneer daar sprake van is, zou goed omschreven moeten zijn in de wet. "Het moet niet zo zijn dat je een politiek debat verplaatst naar de rechtszaal."
Ook Paul Cliteur, rechtsgeleerde en voormalig Forum voor Democratie-senator, is in een uiterst geval voor een mogelijk partijverbod. Partijen die "het expliciete doel hebben om de democratie af te schaffen", zoals nazistische of communistische partijen, mogen volgens hem verboden worden. Hetzelfde geldt volgens hem voor shariapartijen, of "globalistische partijen die bijvoorbeeld alle nationale wetten willen onderwerpen aan EU-wetgeving".
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De daling van het aantal studenten dat een studie is begonnen aan een hogeschool of universiteit baart ook demissionair onderwijsminister Gouke Moes zorgen. "Om onze samenleving draaiende te houden, is het cruciaal dat er voldoende goed opgeleide (vak)mensen in de essentiële sectoren zijn", laat de BBB-bewindsman via een woordvoerder weten.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Eerste Kamer is belangrijk voor een nieuwe coalitie, schrijft verkenner Wouter Koolmees (D66) in zijn verslag. Hij ziet dat partijen "ambitieuze plannen" hebben waarvoor "grote wetswijzigingen" moeten worden gedaan. Bovendien maken beoogde investeringen, bijvoorbeeld in defensie, het nodig om te bezuinigen. Dat alles lukt volgens de verkenner alleen als in de Eerste Kamer meerderheden worden gevonden voor die plannen.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Jesse Klaver noemt het advies van verkenner Wouter Koolmees om CDA en D66 het voortouw te laten nemen "verstandig". De fractieleider van GroenLinks-PvdA "vertrouwt erop dat het Jetten en Bontenbal lukt inhoudelijk een goede stap vooruit te zetten". Dat schrijft hij op X na het verschijnen van het verslag van de D66-verkenner.
15 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider Dilan Yeşilgöz "waakt voor tijdrovende tussenstappen" in de formatie, schrijft ze op X naar aanleiding van het verslag van verkenner Wouter Koolmees. Ze licht niet toe wat ze daarmee precies bedoelt. Koolmees heeft aanbevolen dat D66 en CDA drie weken met elkaar gaan onderhandelen over een eerste aanzet van een coalitieakkoord. De VVD had daar graag bij aangesloten, schrijft de verkenner in zijn verslag.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - CDA-leider Henri Bontenbal staat naar eigen zeggen te "popelen" om met D66 "naar de inhoud te gaan". De reden waarom verkenner Wouter Koolmees (D66) aanbeveelt dat alleen deze twee partijen beginnen met onderhandelen voor een aanzet van een coalitieakkoord kan de christendemocraat "goed volgen".
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten gaat graag met het CDA aan de slag om te kijken "welke stappen we kunnen zetten" om een positieve agenda te maken. Maar hij ziet wel dat er "een risico" is in deze opzet, omdat niet duidelijk is of de voorstellen op een meerderheid kunnen gaan rekenen. Dat zei Jetten nadat D66-verkenner Wouter Koolmees dinsdagavond zijn advies had gepresenteerd.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Verkenner Wouter Koolmees adviseert dat D66 en CDA drie weken gaan onderhandelen over een "positieve agenda". Daarna kunnen andere partijen een inschatting maken of zij voldoende aanknopingspunten zien om met deze twee partijen verder te praten over een mogelijke coalitie. De verkenner zei dinsdagavond bij de presentatie van zijn verslag dat hij blij is dat D66 en CDA hebben aangegeven bereid te zijn deze gesprekken aan te gaan.
18 uur geleden