Experts: ambtenaar moet met allerlei soorten 'bazen' kunnen werken
DEN HAAG (ANP) - Het is prematuur als (rijks)ambtenaren nu al openlijk ageren tegen een mogelijk kabinet met de PVV, vindt hoogleraar bestuurskunde Zeger van der Wal. Zo is het nog niet bekend hoe een regeerakkoord eruit gaat zien en of de nieuwe kabinetsplannen indruisen tegen de Grondwet of andere wetten. Los daarvan hoort het bij het "ambtelijk werk dat je met allerlei soorten bazen moet kunnen werken", zegt Van der Wal. Daar sluit Thijs Jansen, directeur van de Stichting Beroepseer, zich bij aan.
In het verkiezingsprogramma van de PVV staan voorstellen die lijnrecht tegenover de Grondwet staan, zoals het verbod op islamitische scholen. Ook wil de PVV een asielstop.
Op de verkiezingen van vorige week is niets aan te merken, die zijn democratisch verlopen, zegt Van der Wal. "Als privépersoon kun je wat van de uitslag vinden, maar als ambtenaar moet je je niet op voorhand activistisch opstellen. Als ambtenaar moet je je loyaal gedragen naar je baas, ongeacht de politieke kleur", zegt de hoogleraar.
Kritisch adviseren
Als een nieuw kabinet straks met voorstellen komt die (grond)wettelijk niet kunnen, moeten ambtenaren wél kritisch adviseren en tegenwicht geven, benadrukt de hoogleraar. De ambtelijke en politieke top moet die ruimte geven. Als er niets met dat advies wordt gedaan en de ambtenaar heeft moeite met het uiteindelijke besluit, dan moet de ambtenaar opstappen of om een andere functie vragen, vindt hij.
Stevig adviseren moet, maar als dat advies wordt genegeerd en "je blijft zeggen dat je er niet achterstaat, dan kun je beter vragen om een andere functie", vindt ook Jansen. "Als ambtenaar kun je ook niet weigeren om te werken voor een kabinet met een bepaalde politieke signatuur. Als je dat niet wilt, moet je weg."
Tegengas
Volgens Jansen is de ruimte voor ambtenaren om tegengas te geven de laatste jaren "in beweging gekomen". In de Ambtenarenwet staat dat de vrijheid van meningsuiting van ambtenaren aan voorwaarden is gebonden. "Zij moeten daarom wel opletten wat ze naar buiten brengen", zegt hij.
Er is volgens Jansen een grijs gebied dat de laatste jaren is gegroeid. Want na het toeslagenschandaal wordt van ambtenaren nadrukkelijk verwacht dat ze niet 'blind' beleid (blijven) uitvoeren, als ze weten dat dit voor burgers verkeerd uitpakt. Het Rijk heeft diverse programma's en een nieuwe ambtseed in het leven geroepen om ambtenaren nadrukkelijk aan te moedigen de ruimte die er is, te pakken. Volgens hem is nu "de opgave voor ambtenaren om te balanceren tussen verplichtingen aan de politiek en die aan burgers."
Meer uit Binnenland
NIJMEGEN (ANP) - Op de laatste dag van de Nijmeegse Vierdaagse zijn 42.777 deelnemers gefinisht, zo laat de organisatie weten. Allen krijgen zij het felbegeerde Vierdaagsekruisje. Op de laatste wandeldag van het evenement vielen 411 wandelaars uit.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De rechtbanken werken aan meerdere alternatieven om strafzaken zoveel mogelijk door te laten gaan, terwijl het Openbaar Ministerie is afgesloten van het internet. Dit meldt de Raad voor de rechtspraak.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het Openbaar Ministerie weet niet hoelang medewerkers nog van internet verstoken blijven. Het onderzoek naar de mogelijke kwetsbaarheid in de systemen duurt voort.
8 uur geleden
NIJMEGEN (ANP) - Burgemeester Hubert Bruls kijkt tevreden terug op de Nijmeegse Vierdaagse. Ondanks enkele "akkefietjes" tijdens de Vierdaagsefeesten is het wandelevenement vooralsnog zonder noemenswaardige incidenten verlopen, zegt hij. "Als je alles overziet, met de vele duizenden mensen, is het voortreffelijk gegaan."
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Meerdere gemeenten en ziekenhuizen die gebruikmaken van diensten van Citrix zeggen dat ze die vorige maand al hebben gerepareerd, nadat een gat in de beveiliging was ontdekt. Daarom hoeven ze de systemen nu niet los te koppelen, zoals het Openbaar Ministerie wel heeft gedaan.
10 uur geleden
EINDHOVEN (ANP) - Meerdere mensen hebben zich gemeld nadat er donderdag geblurde foto's van zes verdachten die worden gezocht voor de rellen rond het kampioensfeest van PSV naar buiten waren gebracht. Dat meldt de politie vrijdag. Een politiewoordvoerder kan niet direct zeggen om hoeveel personen het precies gaat.
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Reizen naar Venezuela wordt afgeraden. Het reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken staat vanaf deze vrijdag voor het hele land op rood. Sinds de presidentsverkiezingen van juli 2024 is het onrustig in het land.
10 uur geleden