Experts: ambtenaar moet met allerlei soorten 'bazen' kunnen werken
DEN HAAG (ANP) - Het is prematuur als (rijks)ambtenaren nu al openlijk ageren tegen een mogelijk kabinet met de PVV, vindt hoogleraar bestuurskunde Zeger van der Wal. Zo is het nog niet bekend hoe een regeerakkoord eruit gaat zien en of de nieuwe kabinetsplannen indruisen tegen de Grondwet of andere wetten. Los daarvan hoort het bij het "ambtelijk werk dat je met allerlei soorten bazen moet kunnen werken", zegt Van der Wal. Daar sluit Thijs Jansen, directeur van de Stichting Beroepseer, zich bij aan.
In het verkiezingsprogramma van de PVV staan voorstellen die lijnrecht tegenover de Grondwet staan, zoals het verbod op islamitische scholen. Ook wil de PVV een asielstop.
Op de verkiezingen van vorige week is niets aan te merken, die zijn democratisch verlopen, zegt Van der Wal. "Als privépersoon kun je wat van de uitslag vinden, maar als ambtenaar moet je je niet op voorhand activistisch opstellen. Als ambtenaar moet je je loyaal gedragen naar je baas, ongeacht de politieke kleur", zegt de hoogleraar.
Kritisch adviseren
Als een nieuw kabinet straks met voorstellen komt die (grond)wettelijk niet kunnen, moeten ambtenaren wél kritisch adviseren en tegenwicht geven, benadrukt de hoogleraar. De ambtelijke en politieke top moet die ruimte geven. Als er niets met dat advies wordt gedaan en de ambtenaar heeft moeite met het uiteindelijke besluit, dan moet de ambtenaar opstappen of om een andere functie vragen, vindt hij.
Stevig adviseren moet, maar als dat advies wordt genegeerd en "je blijft zeggen dat je er niet achterstaat, dan kun je beter vragen om een andere functie", vindt ook Jansen. "Als ambtenaar kun je ook niet weigeren om te werken voor een kabinet met een bepaalde politieke signatuur. Als je dat niet wilt, moet je weg."
Tegengas
Volgens Jansen is de ruimte voor ambtenaren om tegengas te geven de laatste jaren "in beweging gekomen". In de Ambtenarenwet staat dat de vrijheid van meningsuiting van ambtenaren aan voorwaarden is gebonden. "Zij moeten daarom wel opletten wat ze naar buiten brengen", zegt hij.
Er is volgens Jansen een grijs gebied dat de laatste jaren is gegroeid. Want na het toeslagenschandaal wordt van ambtenaren nadrukkelijk verwacht dat ze niet 'blind' beleid (blijven) uitvoeren, als ze weten dat dit voor burgers verkeerd uitpakt. Het Rijk heeft diverse programma's en een nieuwe ambtseed in het leven geroepen om ambtenaren nadrukkelijk aan te moedigen de ruimte die er is, te pakken. Volgens hem is nu "de opgave voor ambtenaren om te balanceren tussen verplichtingen aan de politiek en die aan burgers."
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Na de herdenking van de fatale explosie aan de Tarwekamp in Den Haag zei burgemeester Jan van Zanen dat hij maatwerk blijft leveren aan alle getroffenen van de aanslag. "Wij laten niemand los, totdat die op eigen benen kan staan." Van Zanen zegt geen "generieke maatregelen" te willen inzetten.
16 minuten geleden
VOLKEL (ANP) - Een drone is de reden dat de Koninklijke Luchtmacht zondagochtend twee gevechtsvliegtuigen heeft laten opstijgen vanaf de militaire vliegbasis in Volkel. De drone heeft het luchtruim weer verlaten en vormde geen directe dreiging, meldt het ministerie van Defensie. De F-35's zijn weer teruggekeerd naar de vliegbasis.
36 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - In de Adventkerk in Den Haag is zondagmiddag een openbare herdenkingsbijeenkomst voor de dodelijke explosie aan de Tarwekamp in de wijk Mariahoeve gehouden. "Vandaag is een emotioneel moment, en voor al die emotie is ruimte", sprak de ceremoniemeester de honderden aanwezigen toe.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Voormalig minister Roger van Boxtel (Grote Stedenbeleid, D66) en Cees Veerman (Landbouw, CDA) vinden dat de VVD moet aanschuiven bij D66 en CDA om te praten over een minderheidskabinet. Een meerderheidskabinet met deze drie partijen en GroenLinks-PvdA erbij zien de partijprominenten niet gebeuren, zeiden ze zondagmiddag bij Buitenhof.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De familie van de twee jonge vrouwen die afgelopen donderdag overleden na een ongeval op de Haagse Bezuidenhoutseweg, noemt het "onbeschrijflijk oneerlijk en niet te bevatten dat zij er ineens niet meer zijn". De vrouwen "zijn op een tragische manier overleden op een dag die feestelijk had moeten zijn", schrijven zij in een verklaring van de organisatie Namens de Familie.
4 uur geleden
VOLKEL (ANP) - De Koninklijke Luchtmacht heeft twee gevechtsvliegtuigen laten opstijgen vanaf de militaire vliegbasis in Volkel.
5 uur geleden
VUGHT (ANP) - De PI Vught is van plan aangifte te doen, nadat vrijdag op een afdeling van het Penitentiair Psychiatrisch Centrum (PPC) drie medewerkers werden gegijzeld door een gedetineerde. Dit meldt de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) zaterdag.
1 dag geleden