Experts: ambtenaar moet met allerlei soorten 'bazen' kunnen werken
DEN HAAG (ANP) - Het is prematuur als (rijks)ambtenaren nu al openlijk ageren tegen een mogelijk kabinet met de PVV, vindt hoogleraar bestuurskunde Zeger van der Wal. Zo is het nog niet bekend hoe een regeerakkoord eruit gaat zien en of de nieuwe kabinetsplannen indruisen tegen de Grondwet of andere wetten. Los daarvan hoort het bij het "ambtelijk werk dat je met allerlei soorten bazen moet kunnen werken", zegt Van der Wal. Daar sluit Thijs Jansen, directeur van de Stichting Beroepseer, zich bij aan.
In het verkiezingsprogramma van de PVV staan voorstellen die lijnrecht tegenover de Grondwet staan, zoals het verbod op islamitische scholen. Ook wil de PVV een asielstop.
Op de verkiezingen van vorige week is niets aan te merken, die zijn democratisch verlopen, zegt Van der Wal. "Als privépersoon kun je wat van de uitslag vinden, maar als ambtenaar moet je je niet op voorhand activistisch opstellen. Als ambtenaar moet je je loyaal gedragen naar je baas, ongeacht de politieke kleur", zegt de hoogleraar.
Kritisch adviseren
Als een nieuw kabinet straks met voorstellen komt die (grond)wettelijk niet kunnen, moeten ambtenaren wél kritisch adviseren en tegenwicht geven, benadrukt de hoogleraar. De ambtelijke en politieke top moet die ruimte geven. Als er niets met dat advies wordt gedaan en de ambtenaar heeft moeite met het uiteindelijke besluit, dan moet de ambtenaar opstappen of om een andere functie vragen, vindt hij.
Stevig adviseren moet, maar als dat advies wordt genegeerd en "je blijft zeggen dat je er niet achterstaat, dan kun je beter vragen om een andere functie", vindt ook Jansen. "Als ambtenaar kun je ook niet weigeren om te werken voor een kabinet met een bepaalde politieke signatuur. Als je dat niet wilt, moet je weg."
Tegengas
Volgens Jansen is de ruimte voor ambtenaren om tegengas te geven de laatste jaren "in beweging gekomen". In de Ambtenarenwet staat dat de vrijheid van meningsuiting van ambtenaren aan voorwaarden is gebonden. "Zij moeten daarom wel opletten wat ze naar buiten brengen", zegt hij.
Er is volgens Jansen een grijs gebied dat de laatste jaren is gegroeid. Want na het toeslagenschandaal wordt van ambtenaren nadrukkelijk verwacht dat ze niet 'blind' beleid (blijven) uitvoeren, als ze weten dat dit voor burgers verkeerd uitpakt. Het Rijk heeft diverse programma's en een nieuwe ambtseed in het leven geroepen om ambtenaren nadrukkelijk aan te moedigen de ruimte die er is, te pakken. Volgens hem is nu "de opgave voor ambtenaren om te balanceren tussen verplichtingen aan de politiek en die aan burgers."
Meer uit Binnenland
DEN BOSCH (ANP) - 3FM Serious Request heeft met het eindbedrag van de actie een uitzonderlijk hoog bedrag bereikt. Na zes dagen actievoeren is in het Glazen Huis in Den Bosch 18.423.566 euro opgehaald voor Spieren voor Spieren, zo maakte NPO 3FM woensdag bekend. Nog nooit eerder kwam het eindbedrag tijdens het slot van Serious Request op kerstavond zo hoog uit.
3 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - De 41-jarige Eritreeër Kidane H. die het Openbaar Ministerie (OM) wil vervolgen voor onder meer mensensmokkel, is vanuit de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) uitgeleverd aan Nederland. De man is woensdagavond geland op Schiphol en begeleid door de marechaussee, meldt het OM.
4 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - 3FM Serious Request heeft bij de laatste tussenstand van de actie een recordbedrag opgehaald. De teller stond woensdag op 15.163.447 euro, met nog ongeveer anderhalf uur te gaan in het Glazen Huis in Den Bosch. Daarmee is het oude record uit 2012 definitief verbroken, is dinsdag op NPO 3FM bekendgemaakt.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nederland keurt het visumverbod af dat de Amerikaanse regering heeft ingesteld tegen onder anderen voormalig Eurocommissaris Thierry Breton, om zijn betrokkenheid bij Europese wetgeving tegen de verspreiding van desinformatie via bijvoorbeeld social media. Dat laat demissionair minister David van Weel (Buitenlandse Zaken, VVD) via een woordvoerder weten.
4 uur geleden
NUNSPEET (ANP) - Een van de zwaargewonde slachtoffers die betrokken waren bij het ongeval in Nunspeet afgelopen maandag is overleden, meldt de politie woensdag. Van het dodelijke slachtoffer worden geen leeftijd en woonplaats gedeeld "in verband met herleidbaarheid", aldus de politie.
5 uur geleden
NUNSPEET (ANP) - Nog vijf mensen liggen in het ziekenhuis na de aanrijding in Nunspeet van afgelopen maandag, meldt burgemeester Céline Blom bij een bijeenkomst voor omstanders van het ongeval. Onder hen is ook de 56-jarige bestuurster die op de groep mensen inreed. Blom meldt ook dat alle gewonde kinderen weer thuis zijn. Zij weet niet precies hoeveel kinderen er in het ziekenhuis lagen, maar ze spreekt van "enkelen".
7 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Acteur Jeroen Krabbé en de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema spreken op zondag 25 januari tijdens de Nationale Holocaustherdenking. Dat meldt de NOS, die op televisie verslag doet van het evenement.
7 uur geleden