Experts: ambtenaar moet met allerlei soorten 'bazen' kunnen werken
DEN HAAG (ANP) - Het is prematuur als (rijks)ambtenaren nu al openlijk ageren tegen een mogelijk kabinet met de PVV, vindt hoogleraar bestuurskunde Zeger van der Wal. Zo is het nog niet bekend hoe een regeerakkoord eruit gaat zien en of de nieuwe kabinetsplannen indruisen tegen de Grondwet of andere wetten. Los daarvan hoort het bij het "ambtelijk werk dat je met allerlei soorten bazen moet kunnen werken", zegt Van der Wal. Daar sluit Thijs Jansen, directeur van de Stichting Beroepseer, zich bij aan.
In het verkiezingsprogramma van de PVV staan voorstellen die lijnrecht tegenover de Grondwet staan, zoals het verbod op islamitische scholen. Ook wil de PVV een asielstop.
Op de verkiezingen van vorige week is niets aan te merken, die zijn democratisch verlopen, zegt Van der Wal. "Als privépersoon kun je wat van de uitslag vinden, maar als ambtenaar moet je je niet op voorhand activistisch opstellen. Als ambtenaar moet je je loyaal gedragen naar je baas, ongeacht de politieke kleur", zegt de hoogleraar.
Kritisch adviseren
Als een nieuw kabinet straks met voorstellen komt die (grond)wettelijk niet kunnen, moeten ambtenaren wél kritisch adviseren en tegenwicht geven, benadrukt de hoogleraar. De ambtelijke en politieke top moet die ruimte geven. Als er niets met dat advies wordt gedaan en de ambtenaar heeft moeite met het uiteindelijke besluit, dan moet de ambtenaar opstappen of om een andere functie vragen, vindt hij.
Stevig adviseren moet, maar als dat advies wordt genegeerd en "je blijft zeggen dat je er niet achterstaat, dan kun je beter vragen om een andere functie", vindt ook Jansen. "Als ambtenaar kun je ook niet weigeren om te werken voor een kabinet met een bepaalde politieke signatuur. Als je dat niet wilt, moet je weg."
Tegengas
Volgens Jansen is de ruimte voor ambtenaren om tegengas te geven de laatste jaren "in beweging gekomen". In de Ambtenarenwet staat dat de vrijheid van meningsuiting van ambtenaren aan voorwaarden is gebonden. "Zij moeten daarom wel opletten wat ze naar buiten brengen", zegt hij.
Er is volgens Jansen een grijs gebied dat de laatste jaren is gegroeid. Want na het toeslagenschandaal wordt van ambtenaren nadrukkelijk verwacht dat ze niet 'blind' beleid (blijven) uitvoeren, als ze weten dat dit voor burgers verkeerd uitpakt. Het Rijk heeft diverse programma's en een nieuwe ambtseed in het leven geroepen om ambtenaren nadrukkelijk aan te moedigen de ruimte die er is, te pakken. Volgens hem is nu "de opgave voor ambtenaren om te balanceren tussen verplichtingen aan de politiek en die aan burgers."
Meer uit Binnenland
DE BILT (ANP) - Het KNMI waarschuwt voor stevige onweersbuien in Gelderland, Noord-Brabant en Limburg in de middag. Die buien kunnen vanaf 14.00 uur zeer plaatselijk leiden tot wateroverlast.
2 uur geleden
ENSCHEDE (ANP) - Joost Klein staat zondag voor het eerst sinds alle gebeurtenissen tijdens het Eurovisie Songfestival in Zweden op het podium. De 26-jarige artiest beklimt op evenementenlocatie het Rutbeek in Enschede een van de podia van het meerdaagse Freshtival Weekend.
6 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - Bij een uitslaande brand in een woning aan de Hillevliet in Rotterdam zijn in de nacht van zaterdag op zondag drie personen gewond geraakt, waarvan één ernstig. Het gaat om twee personen die in het brandende pand waren en een brandweerman. Deze laatste raakte lichtgewond, maar werd net als de twee bewoners naar het ziekenhuis gebracht, voor controle.
7 uur geleden
BORGER (ANP) - Zeven personen zijn zaterdagavond gewond geraakt nadat ze uit een open bus vielen in het Drentse Borger. Volgens het Dagblad van het Noorden gaat het om spelers van het eerste elftal van de lokale voetbalclub die een kampioenschap vierden met een rondrit.
11 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het optreden van het Jerusalem Quartet in het Concertgebouw in Amsterdam is zaterdagavond zonder wanklank verlopen. Voor aanvang was er een demonstratie buiten bij het gebouw. Enkele tientallen mensen droegen Palestijnse vlaggen, riepen leuzen en hielden teksten omhoog als 'Palestinian artists are not safe'. Naderhand konden alle bezoekers het Concertgebouw zonder problemen verlaten, terwijl de politie toekeek.
13 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Enkele tientallen mensen protesteren zaterdagavond buiten het Concertgebouw in Amsterdam rondom een optreden van het Jerusalem Quartet, ziet een ANP-fotograaf. Ook is er veel politie aanwezig. De demonstranten roepen leuzen.
13 uur geleden
MAASTRICHT (ANP) - Het Waterschap Limburg verwacht geen problemen meer met hoge waterstanden in het stroomgebied van de Geul. De hoogwaterpiek in de rivier is voorbij, de waterafvoer neemt af en er wordt alleen nog af en toe een bui verwacht, zegt het waterschap.
17 uur geleden