Experts: ambtenaar moet met allerlei soorten 'bazen' kunnen werken
DEN HAAG (ANP) - Het is prematuur als (rijks)ambtenaren nu al openlijk ageren tegen een mogelijk kabinet met de PVV, vindt hoogleraar bestuurskunde Zeger van der Wal. Zo is het nog niet bekend hoe een regeerakkoord eruit gaat zien en of de nieuwe kabinetsplannen indruisen tegen de Grondwet of andere wetten. Los daarvan hoort het bij het "ambtelijk werk dat je met allerlei soorten bazen moet kunnen werken", zegt Van der Wal. Daar sluit Thijs Jansen, directeur van de Stichting Beroepseer, zich bij aan.
In het verkiezingsprogramma van de PVV staan voorstellen die lijnrecht tegenover de Grondwet staan, zoals het verbod op islamitische scholen. Ook wil de PVV een asielstop.
Op de verkiezingen van vorige week is niets aan te merken, die zijn democratisch verlopen, zegt Van der Wal. "Als privépersoon kun je wat van de uitslag vinden, maar als ambtenaar moet je je niet op voorhand activistisch opstellen. Als ambtenaar moet je je loyaal gedragen naar je baas, ongeacht de politieke kleur", zegt de hoogleraar.
Kritisch adviseren
Als een nieuw kabinet straks met voorstellen komt die (grond)wettelijk niet kunnen, moeten ambtenaren wél kritisch adviseren en tegenwicht geven, benadrukt de hoogleraar. De ambtelijke en politieke top moet die ruimte geven. Als er niets met dat advies wordt gedaan en de ambtenaar heeft moeite met het uiteindelijke besluit, dan moet de ambtenaar opstappen of om een andere functie vragen, vindt hij.
Stevig adviseren moet, maar als dat advies wordt genegeerd en "je blijft zeggen dat je er niet achterstaat, dan kun je beter vragen om een andere functie", vindt ook Jansen. "Als ambtenaar kun je ook niet weigeren om te werken voor een kabinet met een bepaalde politieke signatuur. Als je dat niet wilt, moet je weg."
Tegengas
Volgens Jansen is de ruimte voor ambtenaren om tegengas te geven de laatste jaren "in beweging gekomen". In de Ambtenarenwet staat dat de vrijheid van meningsuiting van ambtenaren aan voorwaarden is gebonden. "Zij moeten daarom wel opletten wat ze naar buiten brengen", zegt hij.
Er is volgens Jansen een grijs gebied dat de laatste jaren is gegroeid. Want na het toeslagenschandaal wordt van ambtenaren nadrukkelijk verwacht dat ze niet 'blind' beleid (blijven) uitvoeren, als ze weten dat dit voor burgers verkeerd uitpakt. Het Rijk heeft diverse programma's en een nieuwe ambtseed in het leven geroepen om ambtenaren nadrukkelijk aan te moedigen de ruimte die er is, te pakken. Volgens hem is nu "de opgave voor ambtenaren om te balanceren tussen verplichtingen aan de politiek en die aan burgers."
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - Acteur Jeroen Krabbé en de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema spreken op zondag 25 januari tijdens de Nationale Holocaustherdenking. Dat meldt de NOS, die op televisie verslag doet van het evenement.
22 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De afgelopen twee nachten hebben enkele honderden dak- en thuislozen gebruikgemaakt van de winterkoudeopvang in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. De extra opvang ging maandagavond open omdat de temperatuur toen tot rond het vriespunt daalde. Ook de komende nachten vriest het flink. Tot wanneer de winterkoudeopvang openblijft, is nog niet duidelijk.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Pathé experimenteert sinds deze maand met het inlassen van pauzes bij lange films. Een woordvoerder van de bioscoopketen laat naar aanleiding van berichtgeving van De Telegraaf aan het ANP weten dat bezoekers positief reageren op de onderbreking van 15 minuten.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft dit jaar 25,8 procent van het geteste F2-consumentenvuurwerk afgekeurd. Dat is een stuk minder dan vorig jaar, toen 40,9 procent van het geteste vuurwerk niet door de keuring kwam. Onder F2-vuurwerk vallen dingen als grondbloemen en fonteinen.
5 uur geleden
HOUTEN (ANP) - De kerstdagen verlopen dit jaar zonnig, maar zijn wel erg koud, meldt Weeronline. De gevoelstemperatuur ligt beide dagen dankzij een stevige wind ruim onder nul, aldus het weerbureau.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Vincent Karremans wil in het volgende kabinet graag door als minister van Economische Zaken. Dat zegt de VVD-politicus in een interview met De Telegraaf. "Als je aan een ondernemer zoals ik vraagt om opnieuw minister van Economische Zaken te worden, dan is dat natuurlijk vragen naar de bekende weg: dat zou ik heel leuk vinden, maar ik moet net als iedereen afwachten."
11 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - De opbrengst van 3FM Serious Request is met nog een dag te gaan al bijna recordhoog. Na vijf dagen hebben dj's Barend van Deelen, Sophie Hijlkema en Mart Meijer in het Glazen Huis in Den Bosch 12.288.653 euro voor Spieren voor Spieren opgehaald, is dinsdag op NPO 3FM bekendgemaakt.
19 uur geleden