Experts: ambtenaar moet met allerlei soorten 'bazen' kunnen werken
DEN HAAG (ANP) - Het is prematuur als (rijks)ambtenaren nu al openlijk ageren tegen een mogelijk kabinet met de PVV, vindt hoogleraar bestuurskunde Zeger van der Wal. Zo is het nog niet bekend hoe een regeerakkoord eruit gaat zien en of de nieuwe kabinetsplannen indruisen tegen de Grondwet of andere wetten. Los daarvan hoort het bij het "ambtelijk werk dat je met allerlei soorten bazen moet kunnen werken", zegt Van der Wal. Daar sluit Thijs Jansen, directeur van de Stichting Beroepseer, zich bij aan.
In het verkiezingsprogramma van de PVV staan voorstellen die lijnrecht tegenover de Grondwet staan, zoals het verbod op islamitische scholen. Ook wil de PVV een asielstop.
Op de verkiezingen van vorige week is niets aan te merken, die zijn democratisch verlopen, zegt Van der Wal. "Als privépersoon kun je wat van de uitslag vinden, maar als ambtenaar moet je je niet op voorhand activistisch opstellen. Als ambtenaar moet je je loyaal gedragen naar je baas, ongeacht de politieke kleur", zegt de hoogleraar.
Kritisch adviseren
Als een nieuw kabinet straks met voorstellen komt die (grond)wettelijk niet kunnen, moeten ambtenaren wél kritisch adviseren en tegenwicht geven, benadrukt de hoogleraar. De ambtelijke en politieke top moet die ruimte geven. Als er niets met dat advies wordt gedaan en de ambtenaar heeft moeite met het uiteindelijke besluit, dan moet de ambtenaar opstappen of om een andere functie vragen, vindt hij.
Stevig adviseren moet, maar als dat advies wordt genegeerd en "je blijft zeggen dat je er niet achterstaat, dan kun je beter vragen om een andere functie", vindt ook Jansen. "Als ambtenaar kun je ook niet weigeren om te werken voor een kabinet met een bepaalde politieke signatuur. Als je dat niet wilt, moet je weg."
Tegengas
Volgens Jansen is de ruimte voor ambtenaren om tegengas te geven de laatste jaren "in beweging gekomen". In de Ambtenarenwet staat dat de vrijheid van meningsuiting van ambtenaren aan voorwaarden is gebonden. "Zij moeten daarom wel opletten wat ze naar buiten brengen", zegt hij.
Er is volgens Jansen een grijs gebied dat de laatste jaren is gegroeid. Want na het toeslagenschandaal wordt van ambtenaren nadrukkelijk verwacht dat ze niet 'blind' beleid (blijven) uitvoeren, als ze weten dat dit voor burgers verkeerd uitpakt. Het Rijk heeft diverse programma's en een nieuwe ambtseed in het leven geroepen om ambtenaren nadrukkelijk aan te moedigen de ruimte die er is, te pakken. Volgens hem is nu "de opgave voor ambtenaren om te balanceren tussen verplichtingen aan de politiek en die aan burgers."
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - Bij de pro-Israëlmanifestatie op de Dam zijn woensdagavond vier personen aangehouden, meldt de politie. Ze zijn aangehouden voor het verstoren van de demonstratie en het afsteken van een "rookpot", aldus een woordvoerder. De personen zitten vast.
7 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Choreograaf Hans van Manen is op 93-jarige leeftijd overleden. Dat laat het Nationale Opera & Ballet weten aan het ANP. Van Manen stierf woensdagavond in zijn huis in Amsterdam een natuurlijke dood. De details over de uitvaart worden op een later moment bekendgemaakt.
7 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Onder Amsterdamse studenten gaat een seksistisch sinterklaasgedicht rond waarin respectloos en met naam en toenaam wordt gerijmd over vrouwelijke leden van de corporale studentenvereniging ASC/AVSV. De verantwoordelijke leden zijn daarvoor geschorst, laat rector Quirine Postma van ASC/AVSV woensdagavond weten.
8 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Op de Dam in Amsterdam waar om 19.30 uur een pro-Israëlmanifestatie is begonnen, is veel politie aanwezig. Volgens een agent zijn er zo'n 2000 mensen aanwezig. Zij dragen Israëlische vlaggen bij zich en hebben zich om een podium verzameld waar onder meer SGP-leider Chris Stoffer en opperrabijn Binyomin Jacobs spreken. Veel aanwezigen hebben een Israëlische vlag bij zich.
8 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Cornald Maas verzorgt volgend jaar niet het commentaar tijdens het Eurovisie Songfestival. Omdat AVROTROS zich uit het evenement heeft teruggetrokken, vindt de omroep het "niet passend" om dat door een gezicht van de omroep te laten doen.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet volgt de wens van de Tweede Kamer en laat een besluit over de opening van Lelystad Airport voor passagiersvluchten aan zijn opvolger. Op de luchthaven worden wel F-35-gevechtsvliegtuigen gestationeerd. Dat besluit ligt vrijdag voor in de ministerraad, bevestigen Haagse bronnen na een bericht van De Telegraaf.
14 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Op NS-stations is momenteel geen of verkeerde roisinformatie te zien op de borden. Dat komt door een technische storing. Ook komen vertragingen en wijzigingen niet goed door in de NS-reisplanner-app.
15 uur geleden