Experts: ambtenaar moet met allerlei soorten 'bazen' kunnen werken
DEN HAAG (ANP) - Het is prematuur als (rijks)ambtenaren nu al openlijk ageren tegen een mogelijk kabinet met de PVV, vindt hoogleraar bestuurskunde Zeger van der Wal. Zo is het nog niet bekend hoe een regeerakkoord eruit gaat zien en of de nieuwe kabinetsplannen indruisen tegen de Grondwet of andere wetten. Los daarvan hoort het bij het "ambtelijk werk dat je met allerlei soorten bazen moet kunnen werken", zegt Van der Wal. Daar sluit Thijs Jansen, directeur van de Stichting Beroepseer, zich bij aan.
In het verkiezingsprogramma van de PVV staan voorstellen die lijnrecht tegenover de Grondwet staan, zoals het verbod op islamitische scholen. Ook wil de PVV een asielstop.
Op de verkiezingen van vorige week is niets aan te merken, die zijn democratisch verlopen, zegt Van der Wal. "Als privépersoon kun je wat van de uitslag vinden, maar als ambtenaar moet je je niet op voorhand activistisch opstellen. Als ambtenaar moet je je loyaal gedragen naar je baas, ongeacht de politieke kleur", zegt de hoogleraar.
Kritisch adviseren
Als een nieuw kabinet straks met voorstellen komt die (grond)wettelijk niet kunnen, moeten ambtenaren wél kritisch adviseren en tegenwicht geven, benadrukt de hoogleraar. De ambtelijke en politieke top moet die ruimte geven. Als er niets met dat advies wordt gedaan en de ambtenaar heeft moeite met het uiteindelijke besluit, dan moet de ambtenaar opstappen of om een andere functie vragen, vindt hij.
Stevig adviseren moet, maar als dat advies wordt genegeerd en "je blijft zeggen dat je er niet achterstaat, dan kun je beter vragen om een andere functie", vindt ook Jansen. "Als ambtenaar kun je ook niet weigeren om te werken voor een kabinet met een bepaalde politieke signatuur. Als je dat niet wilt, moet je weg."
Tegengas
Volgens Jansen is de ruimte voor ambtenaren om tegengas te geven de laatste jaren "in beweging gekomen". In de Ambtenarenwet staat dat de vrijheid van meningsuiting van ambtenaren aan voorwaarden is gebonden. "Zij moeten daarom wel opletten wat ze naar buiten brengen", zegt hij.
Er is volgens Jansen een grijs gebied dat de laatste jaren is gegroeid. Want na het toeslagenschandaal wordt van ambtenaren nadrukkelijk verwacht dat ze niet 'blind' beleid (blijven) uitvoeren, als ze weten dat dit voor burgers verkeerd uitpakt. Het Rijk heeft diverse programma's en een nieuwe ambtseed in het leven geroepen om ambtenaren nadrukkelijk aan te moedigen de ruimte die er is, te pakken. Volgens hem is nu "de opgave voor ambtenaren om te balanceren tussen verplichtingen aan de politiek en die aan burgers."
Meer uit Binnenland
HEDEL (ANP) - In delen van Hedel en Kerkdriel geldt vanaf woensdag 18.00 uur tot donderdagochtend 06.00 uur een veiligheidsrisicogebied, waar preventief gefouilleerd mag worden. Dit heeft burgemeester Antoine Walraven van Maasdriel, waar beide plaatsen onder vallen, besloten na eerdere ongeregeldheden de afgelopen jaren.
1 uur geleden
EDE (ANP) - De 64-jarige man die op eerste kerstdag in Ede op een ruziënde groep mensen zou zijn ingereden, blijft veertien dagen langer in voorarrest. Een woordvoerster van het Openbaar Ministerie zegt dat de man uit Ede maandagochtend is voorgeleid bij de rechter-commissaris op verdenking van poging tot doodslag. De rechter besloot het voorarrest van de verdachte te verlengen.
2 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - De politie bereidt zich voor op een jaarwisseling als alle andere. Dat zegt de nationaal commandant jaarwisseling van de politie, Paul Entken. Er zijn geen signalen voor grote onrust of groepen die zich bewust tegen de politie willen keren. Komende jaarwisseling is naar verwachting de laatste waarop consumenten vuurwerk mogen afsteken. "We beseffen ons terdege dat dit jaar een bijzonder jaar kan zijn, maar we zien nog niet veel heel andere dingen dan andere jaren."
3 uur geleden
HEEMSKERK (ANP) - De politie zoekt onder meer met een boot op het water van Park Scheybeeck in Beverwijk naar de vermiste Milan (16). De Oekraïense jongen raakte vorige week donderdag vermist in het nabijgelegen Heemskerk. Hij heeft een verstandelijke beperking en moeite met praten.
3 uur geleden
HOUTEN (ANP) - De jaarwisseling verloopt op de meeste plaatsen droog, verwacht Weeronline. Lokaal kunnen buien voorkomen. Daarnaast is het veelal bewolkt, al komen ook wat opklaringen voor.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Op enkele snelwegen in het grensgebied met Duitsland is het maandagochtend druk, onder meer door grenscontroles. Ook zijn er vermoedelijk veel mensen op weg naar Duitsland om daar vuurwerk in te slaan, zegt een medewerker van ANWB Verkeersinformatie, hoewel hij een slag om de arm houdt.
5 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Bij ongeregeldheden in de Amsterdamse wijk Floradorp heeft de politie zondagavond tien mensen aangehouden. Negen van hen zijn inmiddels weer op vrije voeten, de tiende verdachte zat maandagochtend nog vast, laat een woordvoerder van de politie weten. Hij wordt verdacht van brandstichting.
5 uur geleden