Expert: partijen moeten zeggen met wie ze wél willen samenwerken
LEIDEN (ANP) - Politieke partijen zeggen in aanloop naar de verkiezingen vaak met wie ze niet in een coalitie willen, maar volgens politicoloog Tom Louwerse (Universiteit Leiden) kunnen ze beter aangeven met wie ze wél willen samenwerken. "Ik denk dat het duidelijker zou maken welke richting partijen op willen met de coalitieformatie. En als kiezers dat weten, geeft ze dat meer mogelijkheid om hier in hun stemkeuze rekening mee te houden", zegt de politicoloog tegen het ANP.
Hij pleit hiervoor omdat de verkiezingsuitslag in ons stelsel geen sterke relatie heeft met de vorming van het kabinet. "Met elke stap in de keten wordt die relatie een beetje zwakker". Zo'n 12,5 procent van de Nederlanders gaf in het Nationaal Kiezersonderzoek 2021 aan niet het idee te hebben verschil te kunnen maken met zijn of haar stem. Dit sentiment snapt Louwerse "tot op zekere hoogte" omdat de kiezer al relatief weinig vinger in de pap heeft bij die coalitievorming, en als ie er eenmaal is veel plannen verzanden in compromissen. Wel ligt het aantal vervulde verkiezingsbeloftes bij coalitiepartijen volgens hem hoger dan bij oppositiepartijen.
"Iedereen kan stemmen op iets dat ie aardig vindt", noemt de politicoloog als voordeel van het Nederlandse stelsel. "En er ontstaat consistent beleid voor de lange termijn. Maar veel Nederlanders vinden dat echte verandering uitblijft, of te langzaam gaat", stelt Louwerse. "Sinds 1917 is er in Nederland nooit een regeringswissel geweest." Een regeringswissel vindt plaats als de volledige regering uit nieuwe partijen bestaat.
Minderheidskabinet
Een minderheidskabinet, waar een van de koplopers in de peilingen NSC voor openstaat, kan volgens de politicoloog meer gewicht aan een stem geven. Bij deze constructie moet het kabinet telkens op zoek naar meerderheden voor een voorstel in de Tweede Kamer, waardoor onderwerpen los behandeld worden en steeds een 'nieuwe kans' krijgen. Maar een minderheidskabinet kan volgens Louwerse "minder stabiel" zijn.
Ook kan het voor oppositiepartijen aantrekkelijk zijn om mede het beleid vorm te geven, maar daarmee verbinden ze zich ook aan het beleid, vertelt de politicoloog. Daar voegt hij aan toe dat kleine partijen terughoudender kunnen zijn om in een coalitie te stappen omdat ze vooraf minder duidelijke toezeggingen kunnen krijgen op hun speerpunten, want zonder meerderheid is steun niet gegarandeerd.
Voor nu zou het kiezers volgens de politicoloog in ieder geval meer sturing geven als partijen aangeven welke coalitie ze wel zien zitten, in plaats van te zeggen met welke partijen ze niet willen samenwerken.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Onderwijsminister Eppo Bruins is bereid om op zoek te gaan naar alternatieven voor onderwijsbezuinigingen, als de Tweede Kamer daarom vraagt. Dat heeft de NSC-minister gezegd in een debat over de onderwijsbegroting.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nu de Tweede Kamer een aanpassing heeft aangenomen om illegaal verblijf van vreemdelingen strafbaar te stellen, stemt de PVV hoe dan ook voor de Asielnoodmaatregelenwet. Dat schrijft PVV-leider Geert Wilders op X. De wet schaft asielvergunningen voor onbepaalde tijd af en verkort de maximale duur van tijdelijke vergunningen van vijf naar drie jaar.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een Kamermeerderheid tekent zich af tegen de bezuiniging van jaarlijks 177 miljoen euro die het kabinet wil doorvoeren op een regeling waardoor voornamelijk vmbo-scholieren extra ondersteuning krijgen. NSC-Kamerlid Aant Jelle Soepboer zei in een debat over de onderwijsbegroting dat hij een motie ondertekent die het kabinet vraagt om de bezuiniging op deze onderwijskansenregeling te "heroverwegen" richting Prinsjesdag.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - NSC reageert niet meteen afwijzend op het oppositieplan om geld dat eigenlijk is bedoeld voor een constitutioneel hof, uit te geven om het nijpende cellentekort te verkleinen. "Ik zeg niet 'nee', ik zeg alleen ook nog geen 'ja'. Ik ben zonder meer bereid om met alle partijen hier aan tafel in gesprek te gaan om te zien hoe we dit rondkrijgen", zei NSC-Kamerlid Willem Koops dinsdagmiddag tijdens een debat.
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Defensie krijgt er veel geld bij. Voor de VVD was het dinsdag aanleiding om te vragen of een vliegdekschip voor de Koninklijke Marine geen optie is. Demissionair staatssecretaris Gijs Tuinman was duidelijk: een vliegdekschip is voor Nederland niet te betalen. "Het is extreem duur in aanschaf en exploitatie." Bovendien vraagt de NAVO ons land ook niet om zo'n schip te kopen, zei hij.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet wil het aantal overheidswebsites verminderen om informatie makkelijker vindbaar te maken. De overheid heeft zeker ruim 8800 websites en apps, waarvan bijna de helft niet voldoet aan de regels voor digitale toegankelijkheid. Staatssecretaris Eddie van Marum heeft dinsdag het nationaal actieplan webbeleid naar de Tweede Kamer gestuurd.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer wil dat statushouders niet langer met voorrang kans maken op een sociale huurwoning. Een voorstel van de PVV om dat in de wet aan te passen, is dinsdag aangenomen. SGP, VVD, BBB, FVD en JA21 stemden voor het PVV-amendement, goed voor 75 zetels. Niet alle Kamerleden waren aanwezig, de hoofdelijke stemming kwam uit op 72 voor en 69 tegen.
12 uur geleden