Expert: partijen moeten zeggen met wie ze wél willen samenwerken
LEIDEN (ANP) - Politieke partijen zeggen in aanloop naar de verkiezingen vaak met wie ze niet in een coalitie willen, maar volgens politicoloog Tom Louwerse (Universiteit Leiden) kunnen ze beter aangeven met wie ze wél willen samenwerken. "Ik denk dat het duidelijker zou maken welke richting partijen op willen met de coalitieformatie. En als kiezers dat weten, geeft ze dat meer mogelijkheid om hier in hun stemkeuze rekening mee te houden", zegt de politicoloog tegen het ANP.
Hij pleit hiervoor omdat de verkiezingsuitslag in ons stelsel geen sterke relatie heeft met de vorming van het kabinet. "Met elke stap in de keten wordt die relatie een beetje zwakker". Zo'n 12,5 procent van de Nederlanders gaf in het Nationaal Kiezersonderzoek 2021 aan niet het idee te hebben verschil te kunnen maken met zijn of haar stem. Dit sentiment snapt Louwerse "tot op zekere hoogte" omdat de kiezer al relatief weinig vinger in de pap heeft bij die coalitievorming, en als ie er eenmaal is veel plannen verzanden in compromissen. Wel ligt het aantal vervulde verkiezingsbeloftes bij coalitiepartijen volgens hem hoger dan bij oppositiepartijen.
"Iedereen kan stemmen op iets dat ie aardig vindt", noemt de politicoloog als voordeel van het Nederlandse stelsel. "En er ontstaat consistent beleid voor de lange termijn. Maar veel Nederlanders vinden dat echte verandering uitblijft, of te langzaam gaat", stelt Louwerse. "Sinds 1917 is er in Nederland nooit een regeringswissel geweest." Een regeringswissel vindt plaats als de volledige regering uit nieuwe partijen bestaat.
Minderheidskabinet
Een minderheidskabinet, waar een van de koplopers in de peilingen NSC voor openstaat, kan volgens de politicoloog meer gewicht aan een stem geven. Bij deze constructie moet het kabinet telkens op zoek naar meerderheden voor een voorstel in de Tweede Kamer, waardoor onderwerpen los behandeld worden en steeds een 'nieuwe kans' krijgen. Maar een minderheidskabinet kan volgens Louwerse "minder stabiel" zijn.
Ook kan het voor oppositiepartijen aantrekkelijk zijn om mede het beleid vorm te geven, maar daarmee verbinden ze zich ook aan het beleid, vertelt de politicoloog. Daar voegt hij aan toe dat kleine partijen terughoudender kunnen zijn om in een coalitie te stappen omdat ze vooraf minder duidelijke toezeggingen kunnen krijgen op hun speerpunten, want zonder meerderheid is steun niet gegarandeerd.
Voor nu zou het kiezers volgens de politicoloog in ieder geval meer sturing geven als partijen aangeven welke coalitie ze wel zien zitten, in plaats van te zeggen met welke partijen ze niet willen samenwerken.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Tweede Kamerleden laten weten niet rouwig te zijn om de dood van de Iraanse president Ebrahim Raisi, die is omgekomen door een helikoptercrash. Zij benadrukken de misdaden van het autoritaire en streng islamitische Iraanse regime. Meerdere Kamerleden wijzen daarbij op zijn bijnaam: "de slager van Teheran".
7 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - PVV, VVD, NSC en BBB begaan een blunder als ze inderdaad gaan bezuinigingen op onderwijs, waarschuwt D66-leider Rob Jetten tijdens een campagnebijeenkomst in poppodium Annabel in Rotterdam. "Doe het niet", zegt hij tegen de nieuwe coalitiepartijen over "de allergrootste onderwijsbezuiniging van deze eeuw".
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Dilan Yesilgöz vindt het niet nodig om excuses aan te bieden aan Tim Hofman. Dat zei de demissionair minister van Justitie en Veiligheid vrijdagavond in het tv-programma Vandaag Inside.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - De regels om kansloze asielzoekers te plaatsen in een sobere opvanglocatie in Ter Apel worden aangepast. Demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) was door een rechterlijke uitspraak gedwongen om zijn beleid aan te passen.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - De Nederlandse orde van advocaten gaat voor het eerst een regeringsprogramma toetsen op rechtsstatelijkheid. Een speciale commissie gaat voorstellen toetsen aan de criteria betrouwbaarheid van de overheid, fundamentele rechten en vrijheden van burgers en toegang tot het recht. De advocatenorde start het onderzoek wanneer het nieuwe kabinet het regeringsprogramma heeft uitgewerkt.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) ziet "geen breuk met het verleden" in het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB als het om zijn portefeuille gaat. Verder wil hij weinig zeggen over de plannen. "Ik ga niet het hele coalitieakkoord recenseren."
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - De post hoeft vanaf volgend jaar mogelijk niet meer binnen 24 uur te worden bezorgd, maar binnen 48 uur. Dat meldt minister Micky Adriaansens (Economische Zaken) aan de Tweede Kamer. De bezorging op vijf dagen in de week, van dinsdag tot en met zaterdag, blijft wel gehandhaafd.
3 dagen geleden