Europa gaat zwaartekrachtgolven zoeken en Venus bestuderen
PARIJS (ANP) - Europa heeft vrijdag twee nieuwe missies in de ruimte aangekondigd. Een satelliet moet op weg gaan naar Venus om die planeet van binnen en van buiten te bestuderen. Ook wil Europa vanuit de ruimte zoeken naar zwaartekrachtgolven, trillingen in de haarvaten van het universum.
Zwaartekrachtgolven ontstaan wanneer bijvoorbeeld zwarte gaten botsen. Dan schiet een schokgolf door het heelal, als de rimpels op het water wanneer een steen in een vijver plonst. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Vanuit de ruimte zijn ook zwaartekrachtgolven te meten die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk Laser Interferometer Space Antenna (LISA). Drie sondes moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer, ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan.
Zwavelzuur
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. Nederland wil het systeem bouwen dat ervoor zorgt dat die straal precies op de goede plek aankomt. Als de straal onderweg iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. De drie sondes moeten in 2035 worden gelanceerd.
De missie naar Venus, EnVision, staat gepland voor 2031. Venus is de planeet die het dichtst bij de aarde staat. Hij lijkt op onze planeet, maar is totaal onleefbaar. De dampkring bestaat uit dikke wolken zwavelzuur, de temperatuur is gemiddeld 464 graden en de luchtdruk is er 92 keer zo hoog als op aarde. De EnVision moet onder meer uitzoeken hoe de binnenkant van de planeet eruit ziet. Die is nog nooit gemeten. Ook moet de satelliet uitzoeken hoe het weer en het klimaat op de planeet zijn.
Meer uit Buitenland
NEW YORK (ANP/AFP) - De Verenigde Naties hebben maandag bij de presentatie van hun noodhulpoproep voor 2026 scherpe kritiek geuit op de wereldwijde "apathie" tegenover grootschalig menselijk leed. De VN vraagt minimaal 23 miljard dollar (zo'n 20 miljard euro) om 87 miljoen mensen te helpen in onder meer Gaza, Oekraïne, Soedan, Haïti en Myanmar, maar waarschuwt dat grote bezuinigingen op ontwikkelingshulp dit bemoeilijken.
1 uur geleden
WASHINGTON (ANP/BLOOMBERG) - De Amerikaanse president Donald Trump heeft zondag gewaarschuwd dat de geplande overname van Warner Bros. Discovery door Netflix mogelijk op bezwaren van mededingingstoezichthouders stuit. Volgens Trump kan het marktaandeel van het samengevoegde bedrijf te groot worden.
5 uur geleden
BOEKAREST (ANP/RTR) - De Roemeense hoofdstad Boekarest heeft bij de lokale verkiezingen een liberale burgemeester gekozen, zo blijkt uit de gedeeltelijke resultaten. Dit geeft premier Ilie Bolojan de overhand in de fragiele pro-Europese regeringscoalitie en betekent een nederlaag voor de radicaal-rechtse kandidaat die als favoriet gold.
8 uur geleden
SÃO PAULO (ANP/AFP) - Acht gravures van de Franse schilder Henri Matisse zijn gestolen uit een bibliotheek in de Braziliaanse stad São Paulo. Dat heeft de lokale overheid bekendgemaakt. De dieven maakten ook vijf werken buit van de Braziliaanse schilder Candido Portinari.
9 uur geleden
PARAMARIBO (ANP) - Zestig erfgenamen van de vijftien slachtoffers van de Decembermoorden van 1982 hebben een vordering ingesteld tegen de staat Suriname. Zij eisen eerherstel van de slachtoffers en hun nabestaanden en schadeloosstelling van de erfgenamen, vertelde advocaat Hugo Essed zondag in het programma Welingelichte Kringen van Radio ABC Suriname. Hij heeft de afgelopen week het verzoekschrift ingediend bij de kantonrechter, namens nabestaanden in Suriname en Nederland.
9 uur geleden
ABUJA (ANP/RTR) - De Nigeriaanse overheid heeft de vrijlating bewerkstelligd van honderd schoolkinderen die vorige maand waren ontvoerd van een kostschool in de staat Niger. Dat meldt de Nigeriaanse omroep Channels Television, die geen details gaf over de vrijlating.
10 uur geleden
COTONOU (ANP/RTR) - President Patrice Talon van Benin heeft verklaard dat de situatie in zijn land "volledig onder controle" is nadat veiligheidstroepen een couppoging van een groep soldaten hadden beëindigd. "Het verraad zal niet ongestraft blijven", zei Talon in een tv-toespraak. Eerder zondag meldde een regeringswoordvoerder dat veertien mensen waren opgepakt voor een couppoging. Alle arrestanten zouden militairen en ex-militairen zijn.
10 uur geleden