Enquêtecommissie: belangen Groningers stelselmatig genegeerd
ZEERIJP (ANP) - De oliemaatschappijen en de Staat hebben de belangen van inwoners van het bevingsgebied in Groningen structureel en stelselmatig genegeerd. Decennialang was vooral de opbrengst van het gas in de Groninger bodem doorslaggevend. Tot die harde conclusies komt de parlementaire enquêtecommissie die de aardgaswinning in Groningen onderzocht.
In het langverwachte enquêterapport staat dat Nederland een ereschuld heeft aan Groningers. Het land heeft jarenlang geprofiteerd van het gasveld onder de provincie, maar Groningers zitten met de lasten en de kosten. Een lange reeks missers en volgens de commissie verkeerde prioriteiten hebben uiteindelijk geleid tot "rampzalig" leed in de regio.
Er moet langetermijnperspectief komen voor de regio, waar het leef- en vestigingsklimaat verbeterd moeten worden, adviseert de commissie in het bijna 2000 pagina tellende rapport, dat de titel ‘Groningers boven Gas’ meekreeg.
Een rookgordijn
De gaswinning was zo "succesvol en lucratief" voor zowel de overheid als de oliebedrijven Shell en ExxonMobil, dat er voor de nadelige effecten en risico’s voor de Groningers "amper oog" was. In plaats van de grote financiële belangen werd ten onrechte steeds het belang van de leveringszekerheid van gas benadrukt, "terwijl dit met actief beleid is te beïnvloeden". De commissie spreekt van "een rookgordijn" en noemt dat "zeer kwalijk".
Maar die financiële belangen waren jarenlang expliciet doorslaggevend, terwijl het belang van veiligheid consequent ondergeschikt werd gemaakt. Pas na een uitspraak van de hoogste rechter in 2017 passen de verantwoordelijke partijen "enige vorm van het voorzorgsbeginsel" toe.
Onacceptabel lange onveiligheid
Vooral de recordwinning in 2013, "zo kort na de zware aardbeving bij Huizinge in 2012", laat zien dat de veiligheid nooit voorop stond. De overheid en de oliemaatschappijen zijn vooral bang "om in te grijpen terwijl dat in hun ogen niet strikt noodzakelijk is". Het beleid van oud-minister Henk Kamp dat tot de recordwinning leidde, wordt in Groningen als uiterst pijnlijk ervaren. Maar de betrokken partijen, waaronder de Staat en de oliemaatschappijen, waren juist "uiterst tevreden over de koers die in 2013 is gevaren".
Uiteindelijk duurde de onveiligheid "onacceptabel lang", en werd pas in 2018 besloten om de gaswinning helemaal af te bouwen. Dat besluit was op zijn minst deels ook ingegeven door financiële motieven, stelt de commissie. Het kabinet deed dat "mede vanuit de veronderstelling dat de kostbare versterkingsoperatie daarmee veel kleiner gehouden kan worden.
Leven in de wacht
De commissie erkent dat er in recente jaren is geprobeerd om de problemen van Groningers op te lossen, maar die pogingen hebben nauwelijks tot verbeteringen geleid. Met een "leven in de wacht" voor veel inwoners.
De NAM en aandeelhouders Shell en ExxonMobil pogen steeds om de vergoedingen beperkt te houden, maar zijn wél "structureel bereid geld te investeren in het weerleggen van de claims, zelfs als de schadeclaim lager is dan de kosten die gemaakt moeten worden om de vorderingen te weerleggen".
Leed en onzekerheid
Ook de "zwalkende versterkingsaanpak" is funest voor Groningers, en leidt niet alleen tot "leed en onzekerheid" bij gedupeerden, maar ook tot wantrouwen jegens de overheid.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Een belastingvoordeel moet het aantrekkelijker maken voor groene techbedrijven om zich in Nederland te vestigen en te ontwikkelen, schrijven partijleiders Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) in hun gezamenlijke formatiestuk. De partijen willen daarmee bedrijven "die passen bij onze economie van de toekomst" verder helpen.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA stellen in hun aanzet van een coalitieakkoord voor om het VN-vluchtelingenverdrag te 'moderniseren', zodat asielaanvragen buiten Europa kunnen worden ingediend en afgehandeld. Dat lijkt een geste richting JA21, die tijdens de verkiezingscampagne ervoor pleitte om het vluchtelingenverdrag te veranderen.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De formerende partijen D66 en het CDA willen met een zogenoemde "Crisiswet Netcongestie" de overbelasting op het stroomnet tegengaan. Dat staat in het formatiedocument waar beide partijen de afgelopen weken aan hebben gewerkt.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Als de komende jaren onvoldoende mensen zich melden om de krijgsmacht te versterken, willen D66 en CDA de dienstplicht weer deels invoeren. "Voor het geval de opschaling van de krijgsmacht onvoldoende snel gaat, bereiden we een selectieve opkomstplicht voor", schrijven de formerende partijen in hun dinsdag geopenbaarde plannen.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA willen dat het wettelijke stikstofdoel in 2035 en het staande tussendoel in 2030 worden gehaald. Als dat niet lukt, is het in het uiterste geval mogelijk dat boeren de rechten die ze nodig hebben om dieren te houden, moeten inleveren. Dat schrijven beide partijen in hun gezamenlijke stuk richting een nieuwe regeringscoalitie.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Informateur Sybrand Buma spreekt de komende dagen met alle fractievoorzitters van de partijen in de Tweede Kamer over het formatiestuk van D66 en het CDA. Dat document moet dienen als "een uitnodiging" naar andere partijen om mee te doen aan een coalitie.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Studenten en jongeren moeten vaker woningen delen, vinden D66 en CDA. In hun formatiestuk schrijven ze: "Minder studio's en meer samenwonen levert niet alleen snel meer betaalbare woningen op, maar is ook goed voor bestrijding van eenzaamheid."
1 dag geleden