Enquêtecommissie: belangen Groningers stelselmatig genegeerd
ZEERIJP (ANP) - De oliemaatschappijen en de Staat hebben de belangen van inwoners van het bevingsgebied in Groningen structureel en stelselmatig genegeerd. Decennialang was vooral de opbrengst van het gas in de Groninger bodem doorslaggevend. Tot die harde conclusies komt de parlementaire enquêtecommissie die de aardgaswinning in Groningen onderzocht.
In het langverwachte enquêterapport staat dat Nederland een ereschuld heeft aan Groningers. Het land heeft jarenlang geprofiteerd van het gasveld onder de provincie, maar Groningers zitten met de lasten en de kosten. Een lange reeks missers en volgens de commissie verkeerde prioriteiten hebben uiteindelijk geleid tot "rampzalig" leed in de regio.
Er moet langetermijnperspectief komen voor de regio, waar het leef- en vestigingsklimaat verbeterd moeten worden, adviseert de commissie in het bijna 2000 pagina tellende rapport, dat de titel ‘Groningers boven Gas’ meekreeg.
Een rookgordijn
De gaswinning was zo "succesvol en lucratief" voor zowel de overheid als de oliebedrijven Shell en ExxonMobil, dat er voor de nadelige effecten en risico’s voor de Groningers "amper oog" was. In plaats van de grote financiële belangen werd ten onrechte steeds het belang van de leveringszekerheid van gas benadrukt, "terwijl dit met actief beleid is te beïnvloeden". De commissie spreekt van "een rookgordijn" en noemt dat "zeer kwalijk".
Maar die financiële belangen waren jarenlang expliciet doorslaggevend, terwijl het belang van veiligheid consequent ondergeschikt werd gemaakt. Pas na een uitspraak van de hoogste rechter in 2017 passen de verantwoordelijke partijen "enige vorm van het voorzorgsbeginsel" toe.
Onacceptabel lange onveiligheid
Vooral de recordwinning in 2013, "zo kort na de zware aardbeving bij Huizinge in 2012", laat zien dat de veiligheid nooit voorop stond. De overheid en de oliemaatschappijen zijn vooral bang "om in te grijpen terwijl dat in hun ogen niet strikt noodzakelijk is". Het beleid van oud-minister Henk Kamp dat tot de recordwinning leidde, wordt in Groningen als uiterst pijnlijk ervaren. Maar de betrokken partijen, waaronder de Staat en de oliemaatschappijen, waren juist "uiterst tevreden over de koers die in 2013 is gevaren".
Uiteindelijk duurde de onveiligheid "onacceptabel lang", en werd pas in 2018 besloten om de gaswinning helemaal af te bouwen. Dat besluit was op zijn minst deels ook ingegeven door financiële motieven, stelt de commissie. Het kabinet deed dat "mede vanuit de veronderstelling dat de kostbare versterkingsoperatie daarmee veel kleiner gehouden kan worden.
Leven in de wacht
De commissie erkent dat er in recente jaren is geprobeerd om de problemen van Groningers op te lossen, maar die pogingen hebben nauwelijks tot verbeteringen geleid. Met een "leven in de wacht" voor veel inwoners.
De NAM en aandeelhouders Shell en ExxonMobil pogen steeds om de vergoedingen beperkt te houden, maar zijn wél "structureel bereid geld te investeren in het weerleggen van de claims, zelfs als de schadeclaim lager is dan de kosten die gemaakt moeten worden om de vorderingen te weerleggen".
Leed en onzekerheid
Ook de "zwalkende versterkingsaanpak" is funest voor Groningers, en leidt niet alleen tot "leed en onzekerheid" bij gedupeerden, maar ook tot wantrouwen jegens de overheid.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De drie Kamerleden van de Partij voor de Dieren staan opnieuw bovenaan de voorlopige kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen in oktober. De top drie is ten opzichte van twee jaar geleden niet veranderd met Esther Ouwehand, Ines Kostić en Christine Teunissen bovenaan.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Partij voor de Dieren wil 5 procent van het bruto binnenlands product besteden aan natuurbescherming en het tegengaan van klimaatverandering. Die norm moet wettelijk worden vastgelegd, schrijft de partij in haar conceptverkiezingsprogramma. Het percentage zou neerkomen op meer dan 50 miljard euro per jaar.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De ChristenUnie zet drie zittende Kamerleden bovenaan de conceptkandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen. Na lijsttrekker Mirjam Bikker volgen Pieter Grinwis en Don Ceder, die momenteel de drie zetels in het parlement bezetten.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Partijleider Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA hamerde bij de presentatie van het conceptverkiezingsprogramma op solidariteit. Hij wil dat er meer solidariteit is in het land en is tevreden met de solidariteit binnen de twee partijen die binnenkort samengaan.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - GroenLinks-PvdA wil een migratiesaldo van 40.000 tot 60.000 per jaar. "Met deze bandbreedtes doen we recht aan wat migratie betekent voor ruimte, volkshuisvesting, zorg en onderwijs", schrijft de partij in haar concept-verkiezingsprogramma.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Twee derde van de Nederlanders moet in aanmerking komen voor sociale huurwoningen, vindt GroenLinks-PvdA. In het maandag gepubliceerde conceptverkiezingsprogramma schrijft de partij dat de inkomensgrenzen omhoog moeten om dat te regelen. "Zo krijgen starters en de middenklasse toegang tot betaalbare woningen."
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Kleinschaligere en meer natuurvriendelijke landbouw speelt een belangrijke rol bij verduurzaming, schrijft GroenLinks-PvdA in haar concept-verkiezingsprogramma. De partij wil boeren die veel stikstof uitstoten verplaatsen, helpen verduurzamen en in het uiterste geval uitkopen.
1 dag geleden