Eerste stapje naar korten Hongarije en Polen om rechtsstaat
BRUSSEL (ANP) - De Europese Commissie zet een eerste stapje voor het inzetten van de beladen rechtsstaattoets tegen Polen en Hongarije. Die kan ertoe leiden dat EU-subsidies voor beide landen worden gekort of stopgezet.
De commissie heeft Polen en Hongarije vrijdag een reeks vragen gestuurd over onderdelen van de rechtsstaat waar zij zich zorgen over maakt. Polen moet vermoedelijk uitleggen of Poolse rechters nog wel onafhankelijk hun werk kunnen doen en of het land het gezag van de Europese rechter nog wel respecteert. Hongarije kan op vragen rekenen over het gevaar van corruptie, belangenverstrengeling en misstanden met aanbestedingen.
Met de antwoorden kan de commissie beoordelen of EU-subsidies voor Polen en Hongarije het gevaar lopen verkeerd terecht te komen. Dat geldt ook voor de tientallen miljarden uit het coronaherstelfonds waarop de twee lidstaten aanspraak maken. De commissie heeft hun al in het voorjaar ingediende herstelplannen nog altijd niet goedgekeurd.
Rechtsstaattoets
De twee landen liggen al geruime tijd onder vuur van het dagelijks EU-bestuur, dat talloze rechtszaken bij het Europees Hof van Justitie heeft aangespannen en tot nu toe steeds heeft gewonnen. Maar de Poolse regering heeft de order van het hof om een tuchtcollege voor rechters te ontmantelen bijvoorbeeld nog steeds niet opgevolgd. Volgens Warschau staan de uitspraken van het in Luxemburg gevestigde hof niet altijd boven het nationale, Poolse recht.
Vorig jaar kwamen de EU-leiders overeen voortaan het recht op EU-subsidies te koppelen aan een rechtsstaattoets, met Nederland als een van de voortrekkers van zo'n mechanisme. Polen en Hongarije stemden in op voorwaarde dat het EU-hof zich erover zou uitspreken. Het mechanisme werd wel al van kracht op 1 januari. Tot dusver wachtte de commissie op een uitspraak, die begin volgend jaar wordt verwacht, voor ze stappen zou zetten maar nu is ze toch in actie gekomen. Het Europees Parlement heeft recent de druk opgevoerd door eveneens naar de Europese rechter te gaan omdat de commissie volgens het parlement haar taak als hoedster van het EU-verdrag niet uitvoert.
Warschau en Boedapest krijgen twee maanden de tijd voor een antwoord.
Meer uit Buitenland
NIAGARA-ON-THE-LAKE (ANP/RTR) - Frankrijk maakt zich zorgen over de Amerikaanse militaire operaties in het Caribisch gebied omdat ze het internationaal recht schenden. Dat zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Noël Barrot in de marge van een top van de G7-buitenlandministers in Canada.
3 uur geleden
BELÉM (ANP/RTR) - Demonstranten zijn met wapenstokken de locatie van de COP30 in het Braziliaanse Belém binnengedrongen, waar ze bij de ingang slaags raakten met beveiligers. Die barricadeerden vervolgens de ingang met tafels.
4 uur geleden
PARAMARIBO (ANP) - Suriname heeft afscheid genomen van oud-president Ronald Venetiaan, die op 5 november overleed. In de volle Kathedrale Basiliek in Paramaribo brachten vele honderden mensen een laatste groet aan 'Vene', die in drie termijnen in totaal vijftien jaar president was van de republiek.
6 uur geleden
KYIV (ANP/DPA) - Het Oekraïense leger heeft zich na hevige gevechten met Russische troepen teruggetrokken uit vijf dorpen in de zuidelijke regio Zaporizja. Het bevel werd gegeven na de vernietiging van alle schuilplaatsen en versterkingen. De Russen vuurden ongeveer 2000 granaten af op de Oekraïense posities, aldus de Oekraïense legergroep Zuid op Facebook.
7 uur geleden
PARIJS (ANP) - Twee maanden na de Franse erkenning van de Palestijnse staat heeft de Franse president Emmanuel Macron de president van de Palestijnse Autoriteit Mahmoud Abbas ontvangen. Belangrijkste gespreksonderwerp in Parijs was de "volledige uitvoering" van het staakt-het-vuren dat sinds een maand van kracht is in de Palestijnse Gazastrook. Israël uitte vooraf kritiek op de ontmoeting.
10 uur geleden
TEHERAN (ANP/AFP) - Iran zegt een spionagenetwerk te hebben ontmanteld dat banden had met Israëlische en Amerikaanse inlichtingendiensten. De melding komt enkele maanden na een korte oorlog tussen het regime in Teheran en zijn aartsvijanden Israël en de Verenigde Staten.
11 uur geleden
BELÉM (ANP/AFP) - Het is afschuwelijk dat de Amerikaanse president Donald Trump tot twee keer toe uit het Klimaatakkoord van Parijs is gestapt. Dat zei de gouverneur van Californië Gavin Newsom dinsdag bij de klimaattop in het Braziliaanse Belém. "Donald Trump blijft hardnekkig vasthouden aan domme beslissingen."
12 uur geleden