Dijkgraaf benoemt in toespraak 'ongemak' rond slavernijherdenking
AMSTERDAM (ANP) - In aanloop naar de nationale herdenking van het slavernijverleden "hebben woorden opnieuw wonden opengelegd", sprak vertrekkend onderwijsminister Robbert Dijkgraaf tijdens de plechtigheid in het Oosterpark in Amsterdam. Daarmee hintte de bewindsman op de ophef over Kamervoorzitter Martin Bosma. Het stak bij de organisatie dat de PVV'er de excuses voor dit verleden eerder met scherpe bewoordingen afkeurde. Zijn uitnodiging voor de herdenking werd uiteindelijk ingetrokken.
"Ik heb uw ongemak gezien, uw zorgen gehoord en uw pijn gevoeld", aldus Dijkgraaf. "Laten we moed putten uit een herdenking die waardig en gezamenlijk is. En uit het besef van hoe ver we komen."
Nadat Dijkgraaf coördinerend minister was geworden voor het Herdenkingsjaar over het slavernijverleden - dat deze dag eindigt - verdiepte hij zich hierin. De bewindsman kwam erachter "hoe eenzijdig mijn kennis was, hoe benauwd mijn eigen bubbel". De gesprekken die hij hierover voerde, vond hij "vaak pijnlijk, maar altijd waardevol".
Begrip
Dijkgraaf uitte zijn waardering voor de mensen die aandacht bleven vragen voor het slavernijverleden van Nederland. "Zonder het verzet van u en uw voorouders, zonder het doorzettingsvermogen van leraren, onderzoekers, activisten en vele anderen, waren het Herdenkingsjaar en de excuses van premier Rutte en de koning er nooit gekomen."
Het duurde na de afschaffing van de slavernij ruim anderhalve eeuw voordat deze excuses werden aangeboden, ziet ook Dijkgraaf. "Dat nog niet alle nazaten klaar zijn die te aanvaarden is daarmee zeer begrijpelijk."
Door de excuses is Nederland "een drempel" overgegaan en is volgens de minister "de werkelijkheid veranderd". Hij ziet een toekomst voor zich met meer begrip voor dit verleden en de doorwerking daarvan, al zal dat niet altijd makkelijk gaan. "De weg naar voren is kronkelig. Tegenwinden zullen opsteken. Maar onze stappen zijn onomkeerbaar. Zoals de excuses onomkeerbaar zijn."
Applaus
Dijkgraaf kreeg tijdens zijn toespraak meerdere keren applaus van de vele honderden aanwezigen.
Bij de herdenking is een grote delegatie aanwezig van het demissionaire kabinet-Rutte IV, dat dinsdag wordt opgevolgd door het kabinet van aankomend premier Dick Schoof. Naast Dijkgraaf zijn ook demissionair premier Mark Rutte, alle vicepremiers en andere kabinetsleden bij de plechtigheid.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Klimaatminister Sophie Hermans wijt de tegenvallende cijfers over het klimaatbeleid aan tegenvallende externe factoren. "Gaandeweg is gebleken dat het beleid van voorgaande kabinetten in de praktijk moeilijk uitvoerbaar is", zegt ze in een toelichting op de prinsjesdagstukken. Ze noemt dan het verstopte stroomnet en trage vergunningstrajecten als voorbeeld.
14 minuten geleden
UTRECHT (ANP) - Het demissionaire kabinet ziet het onderwijs vooral als kostenpost, vindt de Algemene Onderwijsbond (AOb). "Dit demissionaire kabinet breekt het onderwijs nog steeds af. Per 1 januari 2026 wordt er 800 miljoen bezuinigd op alle sectoren van het onderwijs", stelt voorzitter Coba van der Veer.
22 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Kinderrechtenorganisatie Terre des Hommes vindt het jammer dat koning Willem-Alexander in zijn troonrede niets over ontwikkelingssamenwerking heeft gezegd. "Dit was het moment voor een boodschap met meer solidariteit en een reikende hand richting de mensen die onze hulp hard nodig hebben", vindt directeur Julie Verhaar. Volgens haar is het goed dat de koning opriep "om naar elkaar te luisteren", maar Terre des Hommes vindt dat in die oproep ook oog moet zijn voor mensen die niet in Nederland wonen.
31 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Dat Nederlanders volgens meerdere onderzoeken weinig vertrouwen hebben in de politiek rekent premier Dick Schoof ook zichzelf aan. Maar hij hoopt dat andere politici zich ook aangesproken voelen. De demissionaire premier weigert na een jaar met twee coalitiebreuken, eerst met de PVV en daarna met NSC, te spreken van stilstand. Hij spreekt liever van "een jaar van kleine stapjes vooruit".
55 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Atria, het kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis, vindt het benoemen van de veiligheid van vrouwen in de troonrede een "belangrijke stap", maar benadrukt dat "woorden door daden gevolgd moeten worden".
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De begroting van het ministerie van Defensie stijgt volgend jaar naar 26,8 miljard euro, staat in de miljoenennota. De toename van 3,4 miljard euro komt mede doordat geld uit de jaren daarna naar voren wordt gehaald voor investeringen. Die zijn volgens demissionair minister Ruben Brekelmans "hoognodig" in verband met de internationale spanningen.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma, tevens voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), hoopt dat er voor kerst een nieuw kabinet is. Bij de NOS laat ze in reactie op de troonrede weten dat de landelijke partijen wat haar betreft over hun schaduw heen moeten stappen om tot een regering te komen. Dat er nu een "dubbel demissionair" kabinet is, noemde ze zeer ernstig.
1 uur geleden