Deskundige: Russische cyberaanvallen op Europa heel reëel
DEN HAAG (ANP) - Rusland is in staat om grote cyberaanvallen uit te voeren, en de kans is "heel reëel" dat die de komende tijd ook tegen Europese landen worden ingezet. Maar de angst voor tegenaanvallen is wat de Russen tot nu toe terughoudend maakt, zegt Kenneth Lasoen, die bij Instituut Clingendael gespecialiseerd is in cyberoorlog.
Volgens Lasoen zijn de afgelopen weken wel al veel digitale 'pesterijtjes' geweest. "Cybervandalisme, criminele activiteiten, je kunt wel concluderen dat er een vrij rechtstreeks verband is met de situatie rond Oekraïne. De vraag is of Rusland de stap zet naar iets dat ernstiger kan worden. De mensen die instaan voor onze cyberverdediging gaan slapeloze nachten tegemoet."
Oekraïne zal het eerste doelwit van de Russische staatshackers zijn, aldus Lasoen. "Het land is sinds 2014 continu slachtoffer van cyberaanvallen, maar we kunnen een nog veel groter offensief verwachten. Kiev heeft ingezet op een adequate verdediging, maar de vraag is of die hiertoe uitgerust is."
Doelwitten
Maar ook andere Europese landen zijn voor Rusland een legitiem doelwit. "Stel dat ze de financiële markten een paar uur buiten bedrijf weten te houden. Dat kost een land miljarden."
Europese burgers zijn de laatsten die zulke aanvallen voelen, benadrukt Lasoen. "Het kan zijn dat je mobiele telefoon even slecht bereik heeft, dat je internet langzaam is, dat een app het niet doet of dat je geen geld kunt pinnen. Zulke problemen kunnen ook allemaal door technische storingen veroorzaakt zijn."
Voorzorgsmaatregelen
De Europese systemen hebben allerlei voorzorgsmaatregelen ingebouwd, allemaal schotten die systemen van elkaar afschermen om een infectie tegen te houden. "Maar we weten ook dat Rusland virtuele wapens in zijn la heeft die tot nu toe niet zijn ingezet. Kunnen ze met een druk op de knop het licht in heel Europa uitdoen? Vermoedelijk wel, die kans is vrij groot."
Rusland weet echter dat westerse landen ook in staat zijn tot een tegenaanval. Lasoen: "Stel dat er slachtoffers vallen, dan moet je net iets destructiever reageren. En dan wordt het gevaarlijk. Het is de klassieke dynamiek van oorlogsvoering. Iemand slaat, een ander slaat terug. De een schopt, de ander schopt terug. De een trekt vervolgens een mes, de ander een pistool. Hoe ernstiger die wapens, hoe groter de kans dat het uitmondt in een echt conflict. Dat kan als een boomerang in het gezicht terugkomen. Laat ons hopen dat Rusland nog zo rationeel denkt."
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een rood reisadvies gegeven voor het grensgebied van Thailand en Cambodja. "Wat uw situatie ook is: reis er niet heen. Het is er te gevaarlijk."
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Op de Dam in Amsterdam demonstreren vele honderden studenten en docenten tegen bezuinigingen op het hoger onderwijs. Met het protest willen organisaties als de Algemene Onderwijsbond (AOb) en de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) druk op de politiek blijven zetten om bezuinigingen die al zijn ingeboekt terug te draaien en geen nieuwe bezuinigingen door te voeren.
2 uur geleden
UTRECHT (ANP) - In de NS-dienstregeling van 2026 wordt de eerste trein van de dag op een aantal plekken vervroegd en de laatste trein van de dag verlaat. De hogesnelheidslijn (HSL) blijft "kwetsbaar" en in januari en februari zorgen werkzaamheden voor veel impact rond Schiphol, Den Haag en Haarlem. Dat meldt de NS over de nieuwe regeling, die op zondag 14 december ingaat.
4 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - In de rechtbank in Den Bosch is de strafzaak over het dodelijke ongeluk met een Stint in het Brabantse Oss begonnen. "De vraag wat er werkelijk is gebeurd heeft de afgelopen jaren onze levens beheerst", zeiden Stint-ondernemers Edwin Renzen en Peter Noorlander bij aanvang van de zitting. "Het is voor ons, net als voor iedereen in deze zaak, een vreselijk drama. Ook wij zijn ouder en beseffen als geen ander wat dit ongeluk teweeg heeft gebracht."
5 uur geleden
TER APEL (ANP) - In het aanmeldcentrum in Ter Apel verblijven voor het eerst in bijna een maand meer dan 2100 asielzoekers. Daarmee wordt voor de vierde dag op rij de limiet van 2000 mensen overschreden.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het aantal aardgasvrije woningen neemt toe. Blokverwarming en cv-ketels worden steeds vaker vervangen door stadsverwarming en warmtepompen, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In 2024 was 11,2 procent van de woningen aardgasvrij. Twee jaar eerder was dat nog 8,7 procent.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De menswaardigheid in de opvang voor Oekraïense vluchtelingen is in gevaar, waarschuwen de Ombudsman en de Kinderombudsman. Ze slaan alarm over de leefomstandigheden van Oekraïners in Nederland in brieven aan alle gemeenten en woonminister Mona Keijzer. De ombudsmannen roepen hen "met klem" op de situatie voor Oekraïners te verbeteren.
9 uur geleden