CTIVD: onderzoek AIVD en MIVD naar sociale media moet beter
DEN HAAG (ANP) - De manier waarop de geheime diensten onderzoek doen naar openbare bronnen zoals sociale media voldoet niet aan de wet. Bovendien is de wet niet goed berekend op de moderne onderzoekstechnieken. Dat concludeert de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD). De toezichthouder wil met de inlichtingendienst AIVD en de militaire tegenhanger MIVD kijken naar een tijdelijke oplossing voor de problemen terwijl de wetgever een structurele oplossing zoekt.
De CTIVD heeft onderzoek gedaan naar het gebruik van zogenoemd automated Open Source Intelligence, (automated OSINT). Het gaat daarbij om systemen waarmee openbare bronnen doorzocht kunnen worden zoals sociale media, gegevens van zoekmachines, advertentiegegevens, locatiegegevens en gelekte datasets. Dat soort onderzoek mogen de inlichtingendiensten verrichten volgens de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), mits aan een aantal criteria voldaan wordt. Dat gaat dus geregeld mis.
De geheime diensten zijn niet altijd goed genoeg op de hoogte van de bronnen die ze doorzoeken, en weten ook te weinig over de aard van de zoektools die ze gebruiken, concludeert de CTIVD. Dat betekent dat ze hun werkwijze op een aantal punten moeten aanpassen om aan de wet te voldoen. Om het werk van de inlichtingendiensten niet in de weg te zitten, wil de toezichthouder meedenken over een tijdelijke oplossing in afwachting van een structurele verandering.
Openbarebronnenonderzoek
De toezichthouder merkt verder op dat de wet niet berekend is op de moderne ontwikkelingen rond het openbarebronnenonderzoek. "OSINT is nadrukkelijk niet meer alleen het ‘naslaan’ van telefoonboeken of zoeken van gegevens op internet met een zoekmachine", concludeert de CTIVD. Met de geautomatiseerde onderzoekstechnieken kunnen namelijk honderden bronnen tegelijk doorzocht worden, waardoor die ook een ernstigere inbreuk maken op de privacy. Daar moet de wetgever beter over nadenken, aldus de toezichthouder.
De CTIVD merkt ook op dat niet alleen de geheime diensten gebruik maken van tools om openbare bronnen te onderzoeken. Zo ontstond eerder ophef over onderzoek dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid van het ministerie van Justitie verrichte, terwijl daar te weinig juridische grondslag voor was. De ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Defensie, waaronder de inlichtingendiensten AIVD en MIVD vallen, zouden er volgens de commissie goed aan doen om ook bij andere takken van de overheid erop aan te dringen dat het onderzoek naar openbare bronnen nog eens goed onder de loep genomen wordt.
Meer uit Binnenland
ROTTERDAM (ANP) - De politie van Rotterdam doet onderzoek naar een brand die is ontstaan op de Verschoorstraat in Rotterdam-Zuid. Voorafgaand aan de brand werd om 23.30 uur een knal gehoord. Er is een onderzoek gestart naar de mogelijke oorzaak van de brand, meldt de politie op X.
21 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Het is "ontzettend bijzonder - en tegelijk bitterzoet - dat de veiligheid van meisjes en vrouwen in de troonrede wordt benoemd", zei campagneleider Danique de Jong van de inmiddels beëindigde crowdfundingactie 'Wij eisen de nacht op' dinsdag. Ze reageerde daarmee op de woorden van de koning, die in de rede had gezegd dat het onacceptabel is dat meisjes en vrouwen zich op straat onveilig voelen.
5 uur geleden
WASSENAAR (ANP) - Joke Bruijs is op 73-jarige leeftijd overleden. Dat heeft haar management dinsdag aan het ANP bevestigd. Het overlijden volgt niet lang na de dood van haar ex-man Gerard Cox, die eerder deze maand overleed. Ze heeft besloten haar lichaam ter beschikking van de wetenschap te stellen en er zal dus geen uitvaart zijn.
7 uur geleden
KYIV (ANP) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft op X gereageerd op de troonrede. Hij dankte koning Willem-Alexander voor zijn "woorden van niet-aflatende steun".
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het Museum Panorama Mesdag wordt een rijksmuseum. Het museum verkeert volgens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) in "zwaar weer". Daarom wil het ministerie het museum bijstaan met 1,8 miljoen euro, staat dinsdag in de miljoenennota.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De begroting van het Koninklijk Huis groeit in 2026 tot boven de 60 miljoen euro. De uitgaven van het Rijk aan het Koningshuis stijgen met bijna 1,9 miljoen euro in 2026, blijkt dinsdag uit de miljoenennota. Dat is een stijging van ruim 3,2 procent ten opzichte van vorig jaar.
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een 57-jarige conciërge van een basisschool in Zoetermeer wordt verdacht van het maken en in bezit hebben van kinderporno. De Zoetermeerder zou ook op de school waar hij werkte stiekem foto's en video's hebben gemaakt, die mogelijk kinderpornografisch zijn. In totaal zijn honderdduizenden afbeeldingen en video's in beslag genomen.
10 uur geleden