Critici olie- en gasbedrijven vaker naar rechter met klimaateisen
WASHINGTON (ANP) - Wereldwijd worden steeds meer klimaatrechtszaken gevoerd tegen grote olie- en gasbedrijven als Shell, BP en ExxonMobil. Sinds het Klimaatakkoord van Parijs eind 2015 werd gesloten, is het aantal van dit soort zaken bijna verdrievoudigd, stellen Oil Change International en Zero Carbon Analytics in een rapport. Volgens hun inventarisatie lopen op dit moment zeker 86 gerechtelijke procedures tegen bedrijven die vooral bestaan van fossiele brandstoffen. De onderzoekers zien een groeiende "golf van klimaatzaken" ontstaan.
Een van de bekendste zaken is die van Milieudefensie tegen Shell. De eisers wonnen die zaak in eerste aanleg: de rechtbank in Den Haag droeg het olie- en gasbedrijf op zijn uitstoot van broeikasgassen met 45 procent te verlagen voor eind 2030. Shell ging in beroep en hoopt in november op een ander oordeel van het gerechtshof.
Van dit soort zaken, waarin eisers een oliebedrijf proberen te dwingen minder uit te stoten, spelen er inmiddels tien in totaal. Zo spande de Belgische boer Hugues Falys met hulp van Greenpeace en andere organisaties een zaak aan tegen TotalEnergies. Hij verwijt het bedrijf decennia te hebben bijgedragen aan de "ontregeling van het klimaat". Daar zegt hij schade van te ondervinden door de toenemende hittegolven, periodes van droogte en extreme regenval.
Aansprakelijk
De Belgische zaak valt eigenlijk binnen twee categorieën. De eisers willen afdwingen dat Total fors minder olie- en gas gaat produceren en het bedrijf aansprakelijk stellen.
Zaken waarin schadevergoedingen worden geëist komen het vaakst voor: vier op de tien klimaatgerelateerde zaken draaien daar vooral om. De opstellers van het rapport wijzen erop dat de klimaatwetenschap in de loop der jaren steeds beter is geworden in het bepalen welke rol klimaatverandering precies heeft gespeeld bij het ontstaan van extreem weer. "Er is ook betrouwbare informatie over de historische uitstoot van fossielebrandstofbedrijven", voegen ze eraan toe. Het is daardoor steeds beter mogelijk om uit te rekenen welk deel van de rekening naar een individueel bedrijf moet, redeneren de organisaties.
Schadevergoeding
Tot nog toe heeft nog geen enkel olie- of gasbedrijf een schadevergoeding moeten betalen voor de gevolgen van klimaatverandering, maar het aantal pogingen om rechters zover te krijgen neemt dus toe.
In zaken over misleidende reclames is het wel tot veroordelingen gekomen. Zo kreeg Shell diverse berispingen van de Reclame Code Commissie (RCC) voor onbewezen duurzaamheidsclaims.
Meer uit Binnenland
HILVERSUM (ANP) - De NPO respecteert het besluit van AVROTROS om in 2026 niet deel te nemen aan het Eurovisie Songfestival in Wenen. Dat laat een woordvoerder donderdagavond weten. "We onderzoeken op dit moment de mogelijkheden om het Eurovisie Songfestival alsnog bij de Nederlandse kijkers te brengen en hopen daar snel op terug te komen", meldt de NPO.
9 uur geleden
LEEUWARDEN (ANP) - De vijf verdachten die donderdag voor de rechtbank verschenen in een groot proces dat draait om een groep vermeende soevereinen, blijven in de cel tot de volgende zitting. Dat heeft de rechtbank in Leeuwarden beslist. Justitie verdenkt de mannen ervan onderdeel te zijn van een groep die een anti-institutioneel gedachtegoed aanhangt en vanuit die overtuiging aanslagen wilde plegen. De verdachten ontkennen dit.
9 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Nederland gaat volgend jaar voor het eerst in 24 jaar niet naar het Eurovisie Songfestival. AVROTROS houdt vast aan het voornemen niet deel te nemen als Israël erbij is. De omroep heeft die beslissing genomen in nauwe afstemming met de NPO, heeft de omroep bekendgemaakt. Volgens de omroep is "deelname onder de huidige omstandigheden niet te verenigen met de publieke waarden die voor ons essentieel zijn".
9 uur geleden
GRONINGEN (ANP) - De rechtbank in Groningen heeft tbs met dwangverpleging opgelegd aan Curtly E. (46) uit Groningen voor het doodsteken van zijn 12-jarige zoon Gianny-Davey op 29 december vorig jaar. E. handelde in een psychose en was volledig ontoerekeningsvatbaar, oordeelt de rechtbank.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Maak Europese regels voor kleine voertuigen zoals e-steps. Die oproep doet demissionair minister Robert Tieman (Infrastructuur en Waterstaat) donderdag in een overleg met EU-ministers. Zijn verklaring wordt gesteund door vijftien andere landen waaronder Duitsland, Polen en België.
13 uur geleden
LEEUWARDEN (ANP) - Drie verdachten in een grote zaak die draait om een groep veronderstelde soevereinen hebben donderdag de rechtbank in Leeuwarden gevraagd of zij hun proces in vrijheid mogen afwachten. Het Friese trio maakt volgens het Openbaar Ministerie deel uit van een netwerk dat een anti-institutioneel gedachtegoed aanhangt en vanuit die overtuiging aanslagen wilde plegen. De verdachten ontkennen.
14 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - De Dutch Directors Guild (DDG) en Netwerk Scenarioschrijvers, die opkomen voor de belangen van filmmakers, scenarioschrijvers en regisseurs, vinden dat de NPO "onevenredig bezuinigt op kunst en cultuur". Dat laat DDG-voorzitter Mark Winkler weten aan het ANP.
14 uur geleden