Critici olie- en gasbedrijven vaker naar rechter met klimaateisen
WASHINGTON (ANP) - Wereldwijd worden steeds meer klimaatrechtszaken gevoerd tegen grote olie- en gasbedrijven als Shell, BP en ExxonMobil. Sinds het Klimaatakkoord van Parijs eind 2015 werd gesloten, is het aantal van dit soort zaken bijna verdrievoudigd, stellen Oil Change International en Zero Carbon Analytics in een rapport. Volgens hun inventarisatie lopen op dit moment zeker 86 gerechtelijke procedures tegen bedrijven die vooral bestaan van fossiele brandstoffen. De onderzoekers zien een groeiende "golf van klimaatzaken" ontstaan.
Een van de bekendste zaken is die van Milieudefensie tegen Shell. De eisers wonnen die zaak in eerste aanleg: de rechtbank in Den Haag droeg het olie- en gasbedrijf op zijn uitstoot van broeikasgassen met 45 procent te verlagen voor eind 2030. Shell ging in beroep en hoopt in november op een ander oordeel van het gerechtshof.
Van dit soort zaken, waarin eisers een oliebedrijf proberen te dwingen minder uit te stoten, spelen er inmiddels tien in totaal. Zo spande de Belgische boer Hugues Falys met hulp van Greenpeace en andere organisaties een zaak aan tegen TotalEnergies. Hij verwijt het bedrijf decennia te hebben bijgedragen aan de "ontregeling van het klimaat". Daar zegt hij schade van te ondervinden door de toenemende hittegolven, periodes van droogte en extreme regenval.
Aansprakelijk
De Belgische zaak valt eigenlijk binnen twee categorieën. De eisers willen afdwingen dat Total fors minder olie- en gas gaat produceren en het bedrijf aansprakelijk stellen.
Zaken waarin schadevergoedingen worden geëist komen het vaakst voor: vier op de tien klimaatgerelateerde zaken draaien daar vooral om. De opstellers van het rapport wijzen erop dat de klimaatwetenschap in de loop der jaren steeds beter is geworden in het bepalen welke rol klimaatverandering precies heeft gespeeld bij het ontstaan van extreem weer. "Er is ook betrouwbare informatie over de historische uitstoot van fossielebrandstofbedrijven", voegen ze eraan toe. Het is daardoor steeds beter mogelijk om uit te rekenen welk deel van de rekening naar een individueel bedrijf moet, redeneren de organisaties.
Schadevergoeding
Tot nog toe heeft nog geen enkel olie- of gasbedrijf een schadevergoeding moeten betalen voor de gevolgen van klimaatverandering, maar het aantal pogingen om rechters zover te krijgen neemt dus toe.
In zaken over misleidende reclames is het wel tot veroordelingen gekomen. Zo kreeg Shell diverse berispingen van de Reclame Code Commissie (RCC) voor onbewezen duurzaamheidsclaims.
Meer uit Binnenland
DEN BOSCH (ANP) - De teller van de actie Serious Request van 3FM staat na twee dagen op 5.931.644 euro. Dat is zaterdag gemeld door de NPO. Nog nooit eerder was er na twee dagen al zoveel geld ingezameld bij de jaarlijkse actie van de zender. Het goede doel is dit jaar Spieren voor Spieren, een stichting die zich inzet voor kinderen met een spierziekte.
44 minuten geleden
LEIDEN (ANP) - Manosfeer is dit jaar het 'verschijnwoord' en graaiflatie het 'verdwijnwoord', volgens het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Dat instituut volgt continu hoe het Nederlands zich ontwikkelt, welke woorden winnen aan populariteit en welke stilaan verdwijnen.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Vorig jaar liepen Nederlanders 5,6 miljoen sportblessures op, ongeveer 300.000 meer dan in het jaar daarvoor. Dat meldt VeiligheidNL, een kenniscentrum voor letselpreventie. Volgens het centrum is het 'blessurerisico' toch gedaald, omdat meer Nederlanders zijn gaan sporten.
11 uur geleden
HOUTEN (ANP) - 2025 was een uitzonderlijk droog jaar. Tot dusver viel er 672 millimeter regen, terwijl er gemiddeld 869 millimeter valt over een heel jaar. "De laatste keer dat een jaar zo droog verliep was in 2018 en het is pas de derde keer deze eeuw dat gemiddeld over het land minder dan 700 millimeter viel", meldt Weeronline.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Haagse politiechef Karin Krukkert verwacht dat agenten van haar eenheid gewond zullen raken tijdens de komende jaarwisseling. Daarvoor waarschuwt ze op Omroep West. "Het is niet de vraag óf we gewonde collega's hebben aan het eind van de jaarwisseling. Maar, hoe treurig ook, dat het een gegeven is", aldus Krukkert.
13 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Oud-premier Jan Peter Balkenende en voormalig minister voor Vreemdelingenbeleid en Integratie Rita Verdonk wisten niet dat toenmalig VVD-voorzitter Bas Eenhoorn en partijleider Gerrit Zalm al jaren eerder op de hoogte waren van onwaarheden in de asielaanvraag van Ayaan Hirsi Ali. Dat blijkt uit het NTR-premiersportret 'De storm van Balkenende', een tweedelige documentaireserie die de NTR op 27 en 28 december uitzendt.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Mona Keijzer (Asiel en Migratie, BBB) heeft vrijdagmorgen busbedrijf Qbuzz ten onrechte aangewezen als verantwoordelijke voor de pendelbus van en naar het Groningse Ter Apel. Dat laat het ministerie van Asiel en Migratie weten na vragen van het ANP.
21 uur geleden