CPB ziet inflatie komende jaren dalen, wel ruimte voor meer loon
DEN HAAG (ANP) - Hoewel de inflatie momenteel heel hoog is, is er een grote kans dat die op middellange termijn stabiel rond de 2 procent komt te liggen. Momenteel is er ook ruimte voor loonsverhoging zonder direct het risico te lopen op een zogeheten loon-prijsspiraal, stelt het Centraal Planbureau (CPB) dat naar enkele scenario's voor de ontwikkeling van de inflatie keek.
De inflatie is door onder meer de sterke stijging van de vraag naar goederen en diensten na de coronapandemie gestegen. Dat leidde namelijk tot leveringsproblemen, zoals bij computerchips. Maar ook andere zaken zijn lastiger te krijgen, onder meer door lockdowns in landen als China, maar ook door de oorlog in Oekraïne. Die leidde, mede door de sancties tegen Rusland, ook tot hoge prijzen voor gas en olie, en daarmee ook die van stroom.
Als de prijzen dit jaar niet meer stijgen, komt de gemiddelde inflatie volgens de Europees geharmoniseerde meetmethode al op 8,7 procent uit in Nederland, stelt het CPB. Maar volgend jaar is de inflatie al veel lager omdat de grootste prijsstijgingen van energie dan naar verwachting al in de prijs zitten verwerkt. Verder ziet het CPB mogelijkheden dat de problemen in leveringsketens minder erg worden.
Loonspiraal
Ondanks de hoge inflatie kunnen de lonen volgens het CPB in veel gevallen omhoog zonder risico op een loon-prijsspiraal waarbij bedrijven de hoge lonen door gaan rekenen in hun prijzen en zo nieuwe inflatie aanwakkeren. Omdat veel bedrijven hun prijzen ook konden verhogen is de ruilvoet, de verhouding tussen de exportprijs en de importprijs, vorig jaar slechts met 0,5 procent verslechterd. Daarbij komt dat bedrijfswinsten al jaren stijgen, maar vooral huishoudens voor de extra energie betalen. Een eenmalige loongolf kan die scheefgroei rechttrekken, aldus het planbureau.
Om een loonspiraal te voorkomen moet terughoudendheid getoond worden aan de cao-onderhandelingstafel. Een automatische prijscompensatie, waarbij het loon telkens met minimaal de inflatie toeneemt, zou zo'n spiraal wel kunnen aanwakkeren.
Loonstijgingen
Het CPB ziet een goede kans dat de inflatie stabiel rond de 2 procent komt te liggen als de Europese Centrale Bank (ECB) beleid voert waar huishoudens, bedrijven en financiële markten vertrouwen in hebben. Als zij denken dat de economie het minder goed zal doen, kan de inflatie ook weer onder de 2 procent komen te liggen.
Vakbond FNV ziet zich gesteund door het CPB-rapport in een vraag om forse loonstijgingen. Werkgevers hebben daarbij "de sleutel in handen", maar ook de overheid kan met verhoging van het minimumloon bijdragen.
Meer uit Financieel
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse president Donald Trump ontslaat Federal Reserve-bestuurder Lisa Cook. In een brief op zijn platform Truth Social, die is gericht aan Cook, deelt Trump het nieuws. Cook werd in 2022 aangesteld door toenmalig president Joe Biden. Trump beschuldigt haar van hypotheekfraude en had vorige week aangekondigd haar te ontslaan als ze niet uit eigen beweging zou vertrekken.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Nederlandse pensioenfondsen moeten breken met Amerikaanse vermogensinvesteerders en hun invloed op de klimaatkoers van bedrijven terugpakken. Daarvoor pleit de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) in een dinsdag verschenen artikel in economenblad ESB. Op dit moment drukken vermogensbeheerders uit de Verenigde Staten namelijk een grote stempel op de koers van Nederlandse bedrijven.
3 uur geleden
NEW YORK (ANP) - Beleggers op Wall Street deden maandag een stap terug na de beursrally van vrijdag. De stemming werd gedrukt door zorgen onder sommige aandelenhandelaren over het tempo van renteverlagingen door de Federal Reserve dit jaar. Vrijdag gingen de beurzen hard omhoog nadat Fed-voorzitter Jerome Powell aangaf dat een renteverlaging in september waarschijnlijk is.
5 uur geleden
FORT WORTH (ANP/BLOOMBERG) - Elon Musk klaagt Apple en OpenAI aan omdat ChatGPT op iPhones wordt bevoordeeld en concurrentie wordt tegengewerkt. Zijn bedrijven X en xAI eisen miljarden dollars aan schadevergoeding in de aanklacht die maandag is ingediend bij de federale rechtbank in Fort Worth, Texas.
7 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Op het Damrak ging maandag alle aandacht uit naar de overname van JDE Peet's, het moederbedrijf van Douwe Egberts en Pickwick. Het concern wordt overgenomen door het Amerikaanse frisdrankenconcern Keurig Dr Pepper, bekend van 7UP, Schweppes en Dr Pepper. Daarmee is een bedrag van 15,7 miljard euro gemoeid, ofwel 31,85 euro per aandeel. JDE Peet's eindigde met een koerswinst van 17,3 procent, goed voor de eerste plaats in de MidKap.
10 uur geleden
HERZOGENAURACH (ANP) - De miljardairsfamilie Pinault overweegt om zijn Duitse sportartikelenmerk Puma van de hand te doen, zeggen bronnen tegen persbureau Bloomberg. Puma gaf vorige maand een stevige winstwaarschuwing, onder meer door afzwakkende verkopen, en verloor in één jaar ongeveer de helft van zijn beurswaarde.
10 uur geleden
NEW YORK (ANP) - Keurig Dr Pepper stond maandag bij de dalers op de beurzen in New York met een verlies van ruim 8 procent. Het Amerikaanse frisdrankenconcern, bekend van 7UP, Schweppes en Dr Pepper, wil het moederbedrijf van Douwe Egberts en Pickwick overnemen. Het bedrijf heeft 15,7 miljard euro over voor het in Amsterdam genoteerde JDE Peet's. Het gaat om de grootste deal in de sector van alcoholvrije dranken ooit. Het aandeel JDE Peet's ging in Amsterdam ruim 17 procent omhoog. Dat is de grootste koerswinst sinds de beursgang in 2020.
12 uur geleden