CPB: tot 1,2 miljoen huishoudens in nood door hoge energieprijs
DEN HAAG (ANP) - Bijna een op de zes Nederlandse huishoudens kan op termijn moeite krijgen met het betalen van zijn rekeningen als de energieprijzen hoog blijven. Dat meldt het Centraal Planbureau (CPB) op basis van een stresstest naar de kosten van levensonderhoud. In totaal kunnen tot 1,2 miljoen huishoudens in een 'donker' scenario moeite krijgen met het betalen van hun vaste lasten.
Volgens het CPB hadden ongeveer een half miljoen huishoudens met het prijsniveau van januari 2021 al te maken met een betaalbaarheidsprobleem. Sindsdien zijn de prijzen van energie, brandstof en voedsel veel verder opgelopen.
Het CPB benadrukt dat het gaat om een "wat-alsbenadering" en dat het geen voorspelling doet over hoeveel huishoudens daadwerkelijk in betalingsproblemen komen en op welke termijn. Veel hangt ook af van het moment waarop de tarieven in de contracten van de huishoudens worden aangepast.
Twee scenario's
Het planbureau heeft twee scenario's geschetst. Bij het ene zijn de energieprijzen drie keer zo hoog ten opzichte van begin vorig jaar en bij het andere zeven keer zo hoog. In het eerste scenario komen een extra 170.000 huishoudens in de problemen en bij het donkere scenario 650.000. Volgens het CPB waren de energieprijzen in mei 2022 zo'n vijf keer hoger ten opzichte van januari 2021. De prijs van brandstof ligt al boven het niveau van het donkere scenario.
Ruim de helft van de huishoudens met een betaalbaarheidsprobleem heeft voldoende financiële buffers om de hoge prijzen meer dan een jaar aan te kunnen zonder uitgaven te verlagen. Zo'n 350.000 huishoudens houden het nog maximaal drie maanden vol. Vooral lage inkomensgroepen en uitkeringsgerechtigden lopen risico.
Beperkte mogelijkheden
Volgens het planbureau zijn de mogelijkheden om de gestegen kosten van levensonderhoud snel terug te dringen beperkt. Isoleren en verduurzamen van woningen kost tijd en beperken van het energiegebruik kan maar beperkt. Ook de verlaging van accijnzen en de tegemoetkoming van 800 euro van het kabinet voor de laagste inkomensgroepen is "slechts deels effectief om kwetsbare huishoudens uit de financiële problemen te houden", aldus het CPB. "De diepte en duur van de problemen hangt in sterke mate af van de toekomstige ontwikkeling van de energieprijzen."
De energieprijzen zijn de afgelopen tijd fors gestegen door de oorlog in Oekraïne en verder aangewakkerd door Europese sancties. Dat leidde weer tot tegenreacties van de Russen zoals het afknijpen van de gastoevoer aan onder meer Nederland. Vorig jaar steeg onder meer de prijs van gas al fors doordat economieën wereldwijd herstelden van de coronacrisis.
Meer uit Financieel
AUSTIN (ANP) - Autoproducent Tesla heeft zijn toeleveranciers gevraagd geen in China gemaakte onderdelen meer te gebruiken voor auto's die in de Verenigde Staten worden geproduceerd. Leidinggevenden van de elektrische autofabrikant hebben moeite met de wisselende importtarieven in het handelsconflict tussen de VS en China. Dit bemoeilijkt de prijsstrategieën van het bedrijf, meldt The Wall Street Journal op basis van bronnen.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Boerenorganisatie Agractie pleit voor minder regeldruk, "zodat boeren kunnen blijven produceren en consumenten toegang houden tot gezond en betaalbaar voedsel." De organisatie reageert hiermee op de voorspellingen van brancheverenigingen dat rundvlees volgend jaar nog fors duurder wordt.
13 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De EU-lidstaten en het Europees Parlement hebben in de nacht van vrijdag op zaterdag een akkoord bereikt over de EU-begroting van 2026. Nederland, Finland en Oostenrijk hebben zich van stemming onthouden. Zweden stemde tegen. De landen vinden onder meer dat er te weinig wordt bezuinigd om dat vrijgekomen geld te besteden aan nieuwe prioriteiten. De vier voorzien daarmee een moeilijke opgave voor 2027. Ook Hongarije onthield zich van stemming.
13 uur geleden
CUPERTINO (ANP) - Tim Cook stapt mogelijk volgend jaar op als topman van het Amerikaanse technologiebedrijf Apple. De raad van bestuur en topmanagers bereiden zich voor op het vertrek van Cook na meer dan veertien jaar als leider van het bedrijf. Dat meldt de Britse zakenkrant Financial Times op basis van bronnen.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Rundvlees, zoals biefstuk, hamburgers en rundergehakt, wordt volgend jaar opnieuw een stuk duurder, na de forse prijsstijgingen van dit jaar. Dit komt mede doordat in Nederland steeds meer boerenbedrijven verdwijnen door stikstofregels. "Het uitkopen van veehouderijen vindt nu plaats, dus de beschikbaarheid van vlees wordt hierdoor naar verwachting nog minder. Daardoor zullen de prijzen omhooggaan", zegt Marian Lemsom, directeur van Koninklijke Nederlandse Slagers (KNS).
17 uur geleden
MOUNTAIN VIEW (ANP/BLOOMBERG) - Het Amerikaanse techbedrijf Google gaat 40 miljard dollar investeren in drie nieuwe datacenters in Texas, in een wedloop tussen bedrijven om meer rekenkracht voor AI en dataverwerking te bemachtigen. Eerder investeerden concurrenten zoals OpenAI en Anthropic PBC al miljarden in datacenters in Texas.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Kruidnoten zijn de afgelopen jaren een stuk duurder geworden, maar ze worden er niet minder door gegeten. Fabrikanten pasten de grootte van de zakken aan om zo de prijsstijging te dempen en dat lijkt te hebben gewerkt: mensen kopen nu vaker kleinere zakjes. Daardoor verkopen de belangrijkste producenten Van Delft en Bolletje alsnog ongeveer evenveel als een jaar eerder, laten ze weten aan persbureau ANP.
18 uur geleden