CPB: nieuw kabinet moet bijsturen om tekort in toom te houden
DEN HAAG (ANP) - Een nieuw kabinet zal financieel moeten bijsturen om te voorkomen dat het begrotingstekort oploopt tot boven de Europese norm van 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Zonder maatregelen komt het tekort daar al in 2026 boven en vanaf 2028 structureel, volgens de jongste ramingen van het Centraal Planbureau (CPB).
Door het uitbundige uitgavenpatroon van het demissionaire kabinet zullen de overheidsfinanciën al op korte termijn "sterk verslechteren". Tot dusver werd dit gecompenseerd door economische bloei, onderuitputting en eenmalige meevallers. Maar die tijd is voorbij, waarschuwt het CPB. En de uitgaven aan onder meer sociale zekerheid, zorg, asiel, defensie en klimaat blijven oplopen, net als de rentelasten.
Beter nieuws uit het Centraal Economisch Plan 2024 dat het CPB donderdag heeft gepubliceerd, is dat de koopkracht dit jaar fors herstelt. "Door een inhaalslag van de lonen en lagere inflatie krijgen huishoudens weer meer te besteden", zegt CPB-directeur Pieter Hasekamp. In doorsnee gaan huishoudens er 2,7 procent op vooruit. Zonder nieuw beleid komt daar evenwel in 2025 niets meer bij.
Energieprijzen
We zijn daarmee nog altijd gemiddeld 0,5 procent armer dan in 2021, voordat onder invloed van de Russische inval in Oekraïne de energieprijzen razendsnel omhoog schoten. De lagere inkomens zijn er sindsdien wél op vooruit gegaan. Dat komt door onder meer de verhoging van het minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen.
Het CPB stelt ook vast dat door "gericht" koopkrachtbeleid van het demissionaire kabinet de armoede structureel is afgenomen. In 2021 leefde nog 6,1 procent van de mensen onder de armoedegrens, dat is naar verwachting gedaald naar 4,7 procent dit jaar. De komende jaren neemt dat percentage wel weer iets toe, maar: "de armoede blijft op een permanent lager niveau".
De economie veert na de recessie van vorig jaar op en keert terug naar wat het CPB "een gematigd groeipad" noemt. De groei wordt dit jaar geraamd op 1,1 procent en voor volgend jaar op 1,6 procent. De inflatie daalt verder tot onder de 3 procent, maar blijft daarmee flink hoger dan waar de Europese Centrale Bank (ECB) met zijn rentebeleid op koerst.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer heeft ingestemd met de benoeming van Sybrand van Haersma Buma (CDA) en Hans Wijers (D66) tot informateurs. De twee zijn voorgedragen door partijleiders Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) om de volgende stap te zetten in het formatieproces voor een nieuw kabinet.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Verkenner Wouter Koolmees ziet "een groot risico" voor de persoonlijke verhoudingen als vier partijen zouden gaan praten over een mogelijke coalitie. Dat zegt hij in het debat over de verkiezingsuitslag. Hij verwacht dat de formatie dan juist alleen maar langer zou duren. "Daarom leek het mij niet verstandig om daarmee te beginnen."
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-verkenner Wouter Koolmees heeft "rechtse partijen buitenspel gezet" in de formatie, door te adviseren dat D66 en het CDA eerst alleen met elkaar verder gaan praten. Dat vindt JA21-leider Joost Eerdmans. Hij vraagt zich hardop af of de rechtse kiezer zich serieus genomen voelt door deze keuze van Koolmees.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - CDA-leider Henri Bontenbal waakt ervoor de komende weken te veel onderwerpen op de agenda van de kabinetsformatie te zetten. Hij wil de lijst "behapbaar houden", zei hij tijdens een Kamerdebat over de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen van twee weken geleden.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Dilan Yesilgöz verbaast zich over de tussenstap waarin in eerste instantie alleen D66 en het CDA met elkaar onderhandelen over een coalitieakkoord. De VVD-leider vertelde tijdens het debat over de verkiezingsuitslag dat dit als oplossing wordt gezien wanneer "twee partijen moeten samenwerken maar inhoudelijk ver uit elkaar liggen", iets waar volgens de lijsttrekker momenteel "geen sprake van" is.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De kiezer "heeft duidelijk gekozen voor een mentaliteit van samenwerking", denkt partijleider Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA). In het debat over de verkiezingsuitslag noemt hij het "een duidelijk signaal" dat middenpartijen als D66 en het CDA hebben gewonnen. "Het gaat om een mentaliteit: gericht op samenwerking en het niet uitvergroten van verschillen, zonder je eigen meningen en opvattingen tekort te doen."
7 uur geleden
EINDHOVEN (ANP) - Het demissionaire kabinet maakt zich zorgen over de rol van kunstmatige intelligentie (AI) voor de nationale en internationale veiligheid. Het kabinet werkt daarom aan een internationale AI-strategie om het AI-beleid "toekomstbestendig" te maken, vertelde demissionair minister van Buitenlandse Zaken David van Weel donderdag tijdens een conferentie over AI in Eindhoven. Concreet betekent dit dat het kabinet via de EU, de NAVO en de Verenigde Naties wil pleiten voor "effectieve wet- en regelgeving rondom AI".
8 uur geleden