CPB: hogere defensie-uitgaven zorgen nauwelijks voor extra groei
DEN HAAG (ANP) - De Nederlandse economie profiteert waarschijnlijk nauwelijks en mogelijk zelfs helemaal niet van hogere defensie-uitgaven. Dat heeft het Centraal Planbureau (CPB) uitgerekend. Volgens de belangrijke adviseur van het kabinet komt dat vooral doordat de arbeidsmarkt krap is en een groot deel van het nieuwe defensiematerieel naar verwachting wordt geïmporteerd.
Op de NAVO-top in Den Haag werd afgesproken dat de defensie-uitgaven van de aangesloten landen de komende jaren omhooggaan om de veiligheid en weerbaarheid te verbeteren. Economen verwachten dat dit in verschillende landen een extra boost aan de economie kan geven. Maar hier is dat niet het geval, concludeert het CPB op basis van bevindingen uit de wetenschappelijke literatuur en een vertaling naar de Nederlandse situatie.
Belangrijk is de mate waarin de overheid de investeringen bij bedrijven in eigen land kan doen. De ruimte daarvoor is in Nederland waarschijnlijk beperkt. Als er extra defensiematerieel wordt aangeschaft, vindt er in Nederland wel meer onderhoudswerk plaats. Maar de arbeidsmarkt blijft krap. Extra onderhoudswerk verdringt daardoor al gauw andere economische activiteiten.
'Effect kan negatief zijn'
"Alles bij elkaar blijft het effect op de economische groei klein", concluderen de kenners van het CPB. "Afhankelijk van de manier waarop de extra uitgaven gefinancierd worden, kan het totale effect zelfs negatief zijn", voegen ze daaraan toe.
Eerder waarschuwden economen van het ministerie van Economische Zaken in economenblad ESB ook al dat meer defensie niet automatisch tot groei van de economie leidt. Als het kabinet zou besluiten de extra uitgaven op te vangen door te bezuinigen op andere zaken of door bepaalde belastingen te verhogen, zou dit op korte termijn zelfs tot schade voor de economie kunnen leiden.
De deskundigen van het CPB merken op dat defensie-investeringen anders zijn dan andere publieke uitgaven, zoals investeringen in infrastructuur. Over het algemeen dragen defensie-investeringen volgens hen minder bij aan groei van de productiviteit. Dat zou ook gelden voor defensiegericht onderzoek. Dat is vaak gericht op specifieke militaire toepassingen en daardoor minder breed toepasbaar. "Er zijn uitzonderingen zoals de ontwikkeling van GPS die hun oorsprong hebben in het defensieonderzoek van de VS. Nederlands onderzoek is echter op kleinere schaal, waardoor de kans op dit soort doorbraken een stuk kleiner is."
Meer uit Financieel
AMSTERDAM (ANP) - Beleggers op de Amsterdamse effectenbeurs namen woensdag bij de start van de handel een afwachtende houding aan, na de forse verliezen van de afgelopen dagen. De beurshandel staat al weken onder druk door een groeiende vrees onder beleggers voor een AI-bubbel. Aandelenhandelaren kijken dan ook vol spanning uit naar de resultaten van Nvidia, die woensdag na het slot van Wall Street op het programma staan. De cijfers van de grootste verkoper van AI-chips ter wereld bepalen mogelijk de stemming op de beurzen richting het einde van het jaar.
17 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - TikTok heeft in de eerste helft van dit jaar ruim 6,5 miljoen video's van het platform verwijderd vanwege gewelddadige en haatdragende inhoud. TikTok meldt dat dit soort video's in strijd is met de regels tegen haat en gewelddadig extremisme.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De totale waarde van de beleggingen van Nederlandse huishoudens is in het derde kwartaal voor het eerst gestegen tot boven de 200 miljard euro, dankzij de hogere beurskoersen. Dat meldt De Nederlandsche Bank (DNB). ASML nam daarbij de koppositie over van Shell als het aandeel waarin huishoudens het meest beleggen door de gestegen beurswaarde van de chipmachinemaker.
1 uur geleden
UTRECHT (ANP) - De Nederlandse Spoorwegen kopen voor ruim 400 miljoen euro 36 nieuwe sprinters. De "hypermoderne" treinen, met de naam Flirt Flex, krijgen in tegenstelling tot de huidige sprinters weer het klassieke geel-blauwe NS-uiterlijk, maakte het spoorbedrijf bekend. De eerste treinen komen naar verwachting in 2030 op het Nederlandse spoor.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De groep zelfstandigen met een belastingschuld was vorig jaar veel groter dan voor de coronacrisis, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ook het openstaande bedrag is veel hoger dan in 2019, het laatste jaar voordat de virusuitbraak grote impact kreeg op de economie.
3 uur geleden
AMERSFOORT (ANP) - Nederlanders die het minimumloon verdienen, houden volgend jaar netto toch wat meer over. Volgens nieuwe berekeningen van hr-dienstverlener Youforce, voorheen Visma Raet, gaat het per maand om een bedrag tussen 10 en 20 euro, afhankelijk van hoeveel uur iemand precies werkt.
3 uur geleden
NEW YORK (ANP/BLOOMBERG) - Warner Bros. Discovery was dinsdag een duidelijke winnaar op Wall Street. Het bedrijf won meer dan 4 procent aan beurswaarde na een bericht van entertainmentblad Variety over een mogelijk bod van 71 miljard dollar op het mediaconcern achter onder andere televisiezenders CNN en Discovery en streamingdienst HBO Max.
11 uur geleden