CPB betwijfelt of nieuwe kabinet vele miljarden wel kan uitgeven
DEN HAAG (ANP) - Het nieuwe kabinet wil de komende jaren miljarden spenderen om Nederland verder vooruit te helpen, maar het is de vraag of dit allemaal binnen de kabinetsperiode gaat lukken. Het Centraal Planbureau (CPB) wijst in een doorrekening van het coalitieakkoord op de grote krapte op de arbeidsmarkt. Je kunt dan wel veel extra overheidsuitgaven plannen, maar het zal heel lastig worden om genoeg geschikt personeel te vinden om alles uit te voeren.
De belangrijke adviseur van het kabinet houdt er daarom rekening mee dat niet alle geplande middelen binnen de kabinetsperiode kunnen worden besteed. Dit speelt met name voor de plannen op het gebied van infrastructuur, defensie en voor de woningbouw.
Het CPB waarschuwt daarnaast dat de grote omvang van het pakket negatieve bijeffecten kan hebben. Het risico bestaat dat extra overheidsuitgaven eerder de lonen en prijzen zullen aanjagen dan de economische activiteit, geven de rekenmeesters bijvoorbeeld aan. En dat terwijl de inflatie de laatste tijd al erg hoog is.
Verwachting
Ook zouden de financiële lasten voor toekomstige generaties fors toenemen, doordat de staatsschuld de komende decennia hard kan oplopen. Daarbij speelt mee dat het CPB denkt dat bepaalde zaken, anders dan het kabinet aanneemt, structureel op de kosten kunnen blijven drukken. Van een aantal bezuinigingen in de zorg vindt het CPB dat er nog extra maatregelen nodig zijn om ook daadwerkelijk voor een bezuiniging te zorgen.
Over de gehele linie zal de economie door de gemaakte plannen wel harder groeien dan anders het geval zou zijn geweest. Daarbij is de verwachting dat de werkgelegenheid bij de overheid en in het onderwijs zal toenemen, en dat de werkloosheid zal dalen. Op de langere termijn zou het coalitieakkoord leiden tot een lichte daling van de structurele werkgelegenheid, maar ook tot een iets gelijkere inkomensverdeling. Het nieuwe beleid zou er verder voor zorgen dat de lichte afname van de koopkracht van huishoudens wat wordt gecompenseerd.
Anders dan in het verleden hebben de coalitiepartijen hun plannen niet op voorhand laten doorrekenen door het CPB, ook omdat niet alle maatregelen al tot in detail zijn uitgewerkt. Dat zou meer ruimte moeten bieden aan bewindslieden en aan de Tweede Kamer om hun stempel te drukken op het beleid. Maar de Tweede Kamer nam daar geen genoegen mee en vroeg formateur Mark Rutte om toch een doorrekening te laten maken, nog voor het debat over de regeringsverklaring. Dat staat voor volgende week dinsdag en woensdag op de agenda.
Meer uit Financieel
BREDA (ANP) - Het Nederlandse GoVolta biedt vanaf maart een nieuwe optie om met de trein naar Berlijn en Hamburg te reizen. Na een moeizaam toegangstraject heeft de Bredase onderneming met steun van Keolis, een dochteronderneming van het Franse spoorwegbedrijf SNCF, genoeg geld beschikbaar om drie keer per week vanuit Amsterdam naar de Duitse steden te reizen. Komende zomer worden dat dagelijkse verbindingen, later moet Parijs daar bijkomen.
1 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - "Het ligt binnen de vrijheid van meningsuiting om compleet gekke uitlatingen te doen", laat een woordvoerder van de Europese Commissie weten na opmerkingen van Elon Musk. De eigenaar van X suggereerde de EU volledig af te schaffen en vergeleek op X de EU met het naziregime, nadat de Commissie het socialmediaplatform vrijdag een boete van 120 miljoen euro had gegeven.
1 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Meta komt de Europese Commissie tegemoet door gebruikers van Instagram en Facebook binnenkort de keuze te bieden om minder gepersonaliseerde advertenties te zien. Het Amerikaanse techbedrijf moest zijn beleid aanpassen om te ontkomen aan een boete, nadat Brussel eerder had vastgesteld dat Meta de Europese digitale regels had overtreden.
1 uur geleden
LUXEMBURG (ANP) - Het aantal luchtvaartpassagiers in de Europese Unie is vorig jaar gegroeid en Schiphol was de op een na drukste luchthaven. Volgens het Europese statistiekbureau Eurostat waren er vorig jaar in totaal 1,1 miljard luchtvaartreizigers binnen de EU, een toename van meer dan 8 procent vergeleken met 2023.
3 uur geleden
WIESBADEN (ANP/DPA) - De uitbreiding van windturbines en zonnepanelen heeft in Duitsland bijgedragen aan de opwekking van recordhoeveelheden hernieuwbare energie in juli, augustus en september. Volgens het Duitse statistiekbureau waren wind- en zonne-energie in het derde kwartaal goed voor een recordaandeel van 64,1 procent van de elektriciteitsopwekking.
3 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Unilever stond maandag bij de dalers op de Amsterdamse beurs. Beleggers verwerkten de beursintroductie van The Magnum Ice Cream Company (TMICC), de afgesplitste ijsjesdivisie van voedings- en verzorgingsmiddelenconcern Unilever (min 4 procent). Het aandeel Magnum noteerde op bijna 13 euro, na een openingskoers van 12,20 euro. Het bedrijf, waaronder ijsmerken vallen als Magnum, Cornetto en Ben & Jerry's, gaat ook naar de beurzen in Londen en New York.
5 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De topman van The Magnum Ice Cream Company (TMICC) denkt dat het aandeel van Magnum een echt "volksaandeel" kan worden. "Met een ijsbedrijf weet je precies wat je koopt", zei Magnum-baas Peter ter Kulve maandagochtend in aanloop naar het beursdebuut van de afgesplitste ijsjestak van Unilever op het Damrak.
6 uur geleden