CPB betwijfelt of nieuwe kabinet vele miljarden wel kan uitgeven
DEN HAAG (ANP) - Het nieuwe kabinet wil de komende jaren miljarden spenderen om Nederland verder vooruit te helpen, maar het is de vraag of dit allemaal binnen de kabinetsperiode gaat lukken. Het Centraal Planbureau (CPB) wijst in een doorrekening van het coalitieakkoord op de grote krapte op de arbeidsmarkt. Je kunt dan wel veel extra overheidsuitgaven plannen, maar het zal heel lastig worden om genoeg geschikt personeel te vinden om alles uit te voeren.
De belangrijke adviseur van het kabinet houdt er daarom rekening mee dat niet alle geplande middelen binnen de kabinetsperiode kunnen worden besteed. Dit speelt met name voor de plannen op het gebied van infrastructuur, defensie en voor de woningbouw.
Het CPB waarschuwt daarnaast dat de grote omvang van het pakket negatieve bijeffecten kan hebben. Het risico bestaat dat extra overheidsuitgaven eerder de lonen en prijzen zullen aanjagen dan de economische activiteit, geven de rekenmeesters bijvoorbeeld aan. En dat terwijl de inflatie de laatste tijd al erg hoog is.
Verwachting
Ook zouden de financiële lasten voor toekomstige generaties fors toenemen, doordat de staatsschuld de komende decennia hard kan oplopen. Daarbij speelt mee dat het CPB denkt dat bepaalde zaken, anders dan het kabinet aanneemt, structureel op de kosten kunnen blijven drukken. Van een aantal bezuinigingen in de zorg vindt het CPB dat er nog extra maatregelen nodig zijn om ook daadwerkelijk voor een bezuiniging te zorgen.
Over de gehele linie zal de economie door de gemaakte plannen wel harder groeien dan anders het geval zou zijn geweest. Daarbij is de verwachting dat de werkgelegenheid bij de overheid en in het onderwijs zal toenemen, en dat de werkloosheid zal dalen. Op de langere termijn zou het coalitieakkoord leiden tot een lichte daling van de structurele werkgelegenheid, maar ook tot een iets gelijkere inkomensverdeling. Het nieuwe beleid zou er verder voor zorgen dat de lichte afname van de koopkracht van huishoudens wat wordt gecompenseerd.
Anders dan in het verleden hebben de coalitiepartijen hun plannen niet op voorhand laten doorrekenen door het CPB, ook omdat niet alle maatregelen al tot in detail zijn uitgewerkt. Dat zou meer ruimte moeten bieden aan bewindslieden en aan de Tweede Kamer om hun stempel te drukken op het beleid. Maar de Tweede Kamer nam daar geen genoegen mee en vroeg formateur Mark Rutte om toch een doorrekening te laten maken, nog voor het debat over de regeringsverklaring. Dat staat voor volgende week dinsdag en woensdag op de agenda.
Meer uit Financieel
NEW YORK (ANP) - De aandelenbeurzen in New York zijn woensdag licht lager begonnen aan de laatste dag van 2025. Ondanks dat Wall Street de kerstrally van vorige week niet wist voort te zetten, stevenen de beursgraadmeters af op forse koerswinsten over het hele jaar. Dat werd gekenmerkt door de handelsoorlog van president Donald Trump en de euforie en bubbelvrees rond kunstmatige intelligentie (AI).
28 minuten geleden
BRUSSEL (ANP/BELGA) - In België dreigt in januari een grote spoorstaking. Vakbonden willen een hele werkweek staken, van maandag 26 tot vrijdag 30 januari, hebben ze woensdag aangekondigd.
46 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - De AEX-index heeft woensdag het bewogen beursjaar 2025 onveranderd afgesloten. Het jaar stond vooral in het teken van de handelsoorlog van de Amerikaanse president Donald Trump, de opkomst van kunstmatige intelligentie en geopolitieke spanningen. Een sterke eindejaarsrally zat er dit jaar niet in. Beleggers namen weinig risico aan het einde van het positieve beursjaar.
2 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Bits of Freedom is blij met de aanpassingen die de organisatie ziet aan de tijdlijnen van Facebook en Instagram in Nederland. Dit meldt een woordvoerder van BoF, dat zich inzet voor burgerrechten en privacy, op de laatste dag die eigenaar Meta heeft gekregen om wijzigingen door te voeren.
3 uur geleden
TEL AVIV (ANP/BLOOMBERG) - De Tel Aviv Stock Exchange (TASE) is vanaf de eerste week van 2026 open van maandag tot en met vrijdag. De Israëlische beurs was in de afgelopen decennia van zondag tot en met donderdag open, in lijn met de werkweek in het land. Met de aanpassing van de openingsdagen wil de Israëlische beurs zijn aantrekkingskracht op internationale investeerders vergroten na twee jaar oorlog in Gaza.
4 uur geleden
LONDEN (ANP) - In de Europese bankensector dreigen de komende jaren meer dan 200.000 banen te verdwijnen, doordat banken steeds meer gebruikmaken van kunstmatige intelligentie (AI). Dat meldt zakenkrant Financial Times op basis van onderzoek door de Amerikaanse zakenbank Morgan Stanley. Ook gaan banken volgens het onderzoek door met het sluiten van vestigingen, omdat steeds meer online wordt gebankierd.
5 uur geleden
BEIJING (ANP/RTR/AFP) - China heeft een tijdelijke importheffing van 55 procent aangekondigd op rundvlees uit onder meer de Verenigde Staten, Brazilië en Australië. Het tarief geldt voor vers en bevroren rundvlees, zowel met als zonder botten. De maatregel geldt vanaf 1 januari drie jaar lang op importen die een bepaalde hoeveelheid overschrijden.
6 uur geleden