CPB betwijfelt of nieuwe kabinet vele miljarden wel kan uitgeven
DEN HAAG (ANP) - Het nieuwe kabinet wil de komende jaren miljarden spenderen om Nederland verder vooruit te helpen, maar het is de vraag of dit allemaal binnen de kabinetsperiode gaat lukken. Het Centraal Planbureau (CPB) wijst in een doorrekening van het coalitieakkoord op de grote krapte op de arbeidsmarkt. Je kunt dan wel veel extra overheidsuitgaven plannen, maar het zal heel lastig worden om genoeg geschikt personeel te vinden om alles uit te voeren.
De belangrijke adviseur van het kabinet houdt er daarom rekening mee dat niet alle geplande middelen binnen de kabinetsperiode kunnen worden besteed. Dit speelt met name voor de plannen op het gebied van infrastructuur, defensie en voor de woningbouw.
Het CPB waarschuwt daarnaast dat de grote omvang van het pakket negatieve bijeffecten kan hebben. Het risico bestaat dat extra overheidsuitgaven eerder de lonen en prijzen zullen aanjagen dan de economische activiteit, geven de rekenmeesters bijvoorbeeld aan. En dat terwijl de inflatie de laatste tijd al erg hoog is.
Verwachting
Ook zouden de financiële lasten voor toekomstige generaties fors toenemen, doordat de staatsschuld de komende decennia hard kan oplopen. Daarbij speelt mee dat het CPB denkt dat bepaalde zaken, anders dan het kabinet aanneemt, structureel op de kosten kunnen blijven drukken. Van een aantal bezuinigingen in de zorg vindt het CPB dat er nog extra maatregelen nodig zijn om ook daadwerkelijk voor een bezuiniging te zorgen.
Over de gehele linie zal de economie door de gemaakte plannen wel harder groeien dan anders het geval zou zijn geweest. Daarbij is de verwachting dat de werkgelegenheid bij de overheid en in het onderwijs zal toenemen, en dat de werkloosheid zal dalen. Op de langere termijn zou het coalitieakkoord leiden tot een lichte daling van de structurele werkgelegenheid, maar ook tot een iets gelijkere inkomensverdeling. Het nieuwe beleid zou er verder voor zorgen dat de lichte afname van de koopkracht van huishoudens wat wordt gecompenseerd.
Anders dan in het verleden hebben de coalitiepartijen hun plannen niet op voorhand laten doorrekenen door het CPB, ook omdat niet alle maatregelen al tot in detail zijn uitgewerkt. Dat zou meer ruimte moeten bieden aan bewindslieden en aan de Tweede Kamer om hun stempel te drukken op het beleid. Maar de Tweede Kamer nam daar geen genoegen mee en vroeg formateur Mark Rutte om toch een doorrekening te laten maken, nog voor het debat over de regeringsverklaring. Dat staat voor volgende week dinsdag en woensdag op de agenda.
Meer uit Financieel
SAN FRANCISCO (ANP/BLOOMBERG) - Levi Strauss heeft al meer dan de helft van alle spijkerkleding voor de Amerikaanse markt, die het jeansmerk dit jaar nodig denkt te hebben, geïmporteerd in de Verenigde Staten. Dat zei financieel topman Harmit Singh in een toelichting op de tweedekwartaalcijfers.
28 minuten geleden
PARIJS (ANP) - TotalEnergies staat op het punt om de werkzaamheden aan een groot gasproject in het noorden van Mozambique te hervatten. Milieu- en mensenrechtenorganisaties zijn kritisch op het project, waaraan ook de Nederlandse baggeraar Van Oord meewerkt. De werkzaamheden lagen stil na een gewelddadige aanval op de nabijgelegen havenstad Palma.
53 minuten geleden
LONDEN (ANP/RTR/BLOOMBERG) - De Britse economie is in mei voor de tweede maand op rij gekrompen. Volgens economen van ING zijn er daardoor groeiende zorgen over de economische vooruitzichten van het Verenigd Koninkrijk. Als andere cijfers volgende week ook slecht zijn, zou dat de druk op de Bank of England vergroten om sneller de rente te verlagen.
1 uur geleden
BEIJING (ANP/AFP) - De Chinese regering heeft bedrijven niet gevraagd om "illegaal" persoonlijke gegevens van klanten te verzamelen en op te slaan. Dat heeft het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken laten weten, nadat de Ierse datatoezichthouder donderdag had aangekondigd een nieuw onderzoek naar TikTok te starten. Dat onderzoek richt zich op het opslaan van persoonlijke gegevens in China door het Chinese socialemediabedrijf.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De AEX-index op het Damrak ging vrijdag licht omlaag, na de winstbeurt een dag eerder. De beurshandel stond opnieuw in het teken van de importheffingen van Donald Trump. De Amerikaanse president kondigde aan vanaf 1 augustus een heffing van 35 procent in te voeren op een deel van de producten uit Canada. Volgens Trump is de maatregel een reactie op Canadese tegenheffingen.
3 uur geleden
EINDHOVEN (ANP) - Onderzoeksinstituut TNO gaat samenwerken met het Japanse techbedrijf Dai Nippon Printing (DNP). Ze richten zich op de ontwikkeling van technologie voor snelle gegevensverwerking tegen lager energieverbruik. Door de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) is daar grote behoefte aan, aldus TNO. De ontwikkeling vindt plaats op de High Tech Campus in Eindhoven.
3 uur geleden
NEW YORK (ANP/RTR) - De bitcoin zet zijn recordjacht voort. Vrijdagochtend steeg de waarde van de bekendste digitale munt tot meer dan 118.000 dollar. De koers wordt vooral gedreven door de vraag van institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen, en het cryptovriendelijke beleid van de Amerikaanse regering onder president Donald Trump.
4 uur geleden