Commissie: steun rebellen Syrië kwam niet bij jihadisten
DEN HAAG (ANP) - Nederlandse steun aan rebellengroepen in Syrië tussen 2015 en 2018 is niet terechtgekomen bij jihadisten of terroristen, schrijft de commissie onder leiding van generaal-majoor buiten dienst Patrick Cammaert die het zogenoemde NLA-programma heeft onderzocht. Daarvoor zijn geen aanwijzingen gevonden, maar het is ook niet uit te sluiten.
Wel zijn "grote risico's" genomen met het hulpprogramma. Buitenlandse Zaken nam veelal genoegen met beloftes van gesteunde groepen dat ze het oorlogsrecht naleefden en geen mensenrechten schonden. Voor informatie over deze groepen in Syrië was het kabinet vrijwel volledig afhankelijk van bondgenoten en organisaties die de steun uitvoerden.
Het kabinet verklaarde "gematigde" rebellen te gaan steunen. Maar de criteria die Buitenlandse Zaken opstelde waren niet erg realistisch, aldus het rapport. Bij strikte toepassing van de criteria zou volgens de commissie geen enkele groep in aanmerking zijn gekomen voor steun. Het ministerie had "slechts beperkt zicht" op de gesteunde groeperingen die vochten tegen het regeringsleger, maar soms ook tegen elkaar.
Hulp
Verder oordeelt de commissie dat de hulp "volgens geldend internationaal recht strijdig is met het non-interventiebeginsel". Er lag geen VN-resolutie aan de hulp ten grondslag en er was ook geen uitnodiging van de Syrische overheid. Ook zouden sommige onderdelen van de steun "op beperkte schaal de ondergrens overschrijden van het geweldverbod".
De Tweede Kamer werd maar "zeer beperkt" actief geïnformeerd over de operatie, concluderen de onderzoekers. De informatie die de Kamer kreeg was "abstract en algemeen". Risico's werden niet concreet gemaakt en "soms bewust klein gehouden", zegt Cammaert. Verder stelt de commissie dat het verklaren van informatie tot staatsgeheim niet goed geregeld is en "hiermee een bedreiging is voor de parlementaire controle".
De zaak kwam aan het rollen door berichtgeving van Trouw en Nieuwsuur. Uit rechtbankstukken bleek dat de steun ook ging naar groepen die door het Openbaar Ministerie (OM) werden omschreven als een "criminele organisatie met terroristisch oogmerk". De commissie heeft niet specifiek naar deze groepering gekeken.
Steun rebellengroepen
Het kabinet steunde naar eigen zeggen in die jaren 22 zogenaamd gematigde rebellengroepen in Syrië. De namen van deze groepen blijven geheim. Volgens Cammaert blijft onduidelijk hoeveel groepen zijn gesteund. Het kunnen er 19 zijn, maar ook 25. Voor de hulp werd ruim 27 miljoen euro uitgetrokken. Het ging niet om wapens maar om zaken als pick-uptrucks, communicatieapparatuur, tenten en nachtkijkers.
Het onderzoek kwam er op aandringen vorig jaar van de Tweede Kamer. Het toenmalige demissionaire kabinet zag er niks in. Het zou volgens premier Mark Rutte destijds geen nieuws opleveren en het zou tot spanningen kunnen leiden met bondgenoten. Het kabinet gaf toen wel toe dat niet alles goed is verlopen met het programma dat met ruime steun van de Kamer was goedgekeurd. Het kabinet hoopte met het programma te voorkomen dat de gematigde oppositie zou marginaliseren.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - Astrid Holleeder is woensdag uit de anonimiteit getreden tijdens een uitzending van RTL Boulevard. Daarin werd ook bekendgemaakt dat de zus van de veroordeelde Willem Holleeder, tegen wie zij verklaringen aflegde, aan de slag gaat als 'duider' van onder meer rechtszaken in de talkshow RTL Tonight.
4 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - De serie Baantjer komt weer terug op televisie, maakte Talpa woensdag bekend. De laatste uitzending van de originele serie werd eind 2006 uitgezonden, later volgde nog een prequel. De nieuwe reeks van tien afleveringen is vanaf het najaar van 2026 te zien op SBS6.
5 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het Openbaar Ministerie doet onderzoek naar mensenhandel, arbeidsuitbuiting en valsheid in geschrifte bij Saints & Stars, bevestigt het OM na berichtgeving door Het Parool. Eind juli berichtte de krant dat de Amsterdamse luxe sportschoolketen Filipijnse en Indonesische schoonmakers zou uitbuiten. Zo zouden 23 van hen hun paspoort hebben moeten inleveren, werkten ze tot zeventien uur per dag en moesten ze met elkaar in één bed slapen.
6 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Tussen het Van Gogh Museum en de overheid is een conflict ontstaan over de bekostiging van grootschalig onderhoud van de Amsterdamse kunstinstelling, zegt museumdirecteur Emilie Gordenker in een interview met The New York Times (NYT). Als er geen oplossing komt, moet het museum mogelijk dicht, zegt zij, want zonder de nodige werkzaamheden kan "de veiligheid van de collectie, bezoekers en medewerkers niet langer worden gegarandeerd". "Het is het laatste wat we willen, maar als het niet anders kan, zullen we het pand moeten sluiten."
9 uur geleden
VUGHT (ANP) - Marengo-hoofdverdachte Ridouan Taghi moet geregeld te lang wachten voordat hij post ontvangt in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught waar hij sinds eind 2019 gedetineerd zit. "Een ansichtkaart met twee woorden liet maanden op zich wachten", aldus zijn advocaat Sjoerd van Berge Henegouwen. In oktober vorig jaar diende hij namens Taghi een klacht in tegen het Gedetineerden Recherche Informatiepunt (GRIP) van de politie Eenheid Landelijke Expertise en Operaties, die namens de EBI in- en uitgaande post controleert.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De 112-app is sinds vorige week 85.000 keer gedownload, meldt de politie. Dat is volgens een woordvoerder flink meer dan gemiddeld. De politie verklaart de toename door de aandacht voor de app in de media en op sociale media, na de dood van de 17-jarige Lisa vorige week in Duivendrecht.
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De ministersposten die zijn vrijgevallen nadat NSC zich terugtrok uit het kabinet, zouden moeten worden bekleed door "vakministers". Daarvoor pleitte Nicolien van Vroonhoven (NSC) woensdag in een debat in de Tweede Kamer. "Mensen met kennis van zaken die het dossier begrijpen en die direct kunnen instappen", omschreef ze. Wat haar partij betreft is de partijkleur van die vakministers niet belangrijk.
11 uur geleden