Commissie: rampzalige situatie Groningers was niet onontkoombaar
ZEERIJP (ANP) - De ontstane situatie waarin Groningers kampen met grote problemen als gevolg van de aardbevingen door gaswinning, kan "met recht betiteld worden als ‘rampzalig’", schrijft de parlementaire enquêtecommissie in haar rapport. Dat de gaswinning is uitgelopen op "ongekend systeemfalen", was niet onontkoombaar: politiek en de oliemaatschappijen hebben door de jaren heen verscheidene belangrijke signalen gemist en genegeerd.
"Was de aardbevingsproblematiek van het begin af aan serieus genomen, dan had veel ellende voorkomen kunnen worden", aldus de commissie, die dan ook spreekt van "nalatigheid jegens de Groningers".
Een eerste gemiste kans om in te grijpen was er al in 1993, aldus de commissie: de Begeleidingscommissie Onderzoek Aardbevingen zag toen het verband tussen de gaswinning en de aardbevingen. Tien jaar later, bij de invoering van de Mijnbouwwet, hadden ook meer waarborgen moeten worden ingebouwd.
Drie kabinetten-Rutte.
Maar de meeste signalen kwamen binnen tussen 2013 en 2018 (het jaar waarop werd aangekondigd dat de gaskraan op termijn dicht zou gaan), tijdens de regeerperiodes van drie kabinetten-Rutte. De commissie noemt als voorbeeld het advies van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) uit januari 2013, waarin de toezichthouder "heel nadrukkelijk" aangeeft dat de winning omlaag moet. Dit gebeurde na de zware beving in 2012 bij Huizinge. Tijdens de openbare verhoren van de parlementaire enquêtecommissie werd al duidelijk dat de ernst en de gevolgen van die beving niet of nauwelijks doordrongen in politiek Den Haag.
De nalatigheid waarover de commissie spreekt, was een gevolg van de stelselmatige onderschatting van de risico’s van bevingen én de mentale belasting op Groningers die steeds te maken kregen met verschillende schadeprocedures. Lange tijd werd ontkend dat gaswinningen tot aardbevingen zouden leiden (de NAM noemde dit "flauwekul"), en later werd de zwaarte van de aardbevingen lang onderschat.
Fundamentele veronachtzaming
Dat was geen toeval, ziet de commissie. De kennis over het Groningenveld is doelbewust beperkt gehouden. Dit is "laakbaar", en is vooral de NAM aan te rekenen, maar de commissie wijst in tweede instantie naar kennispartijen als het KNMI.
Overigens onderschatten niet alleen de overheid en de oliemaatschappijen de problemen in Groningen: "De ernst van de zaak en de fundamentele veronachtzaming van de belangen van Groningers lijken vaak niet door te dringen tot de rest van Nederland." Dat geldt ook voor de landelijke media, hoewel de commissie de oorzaak hiervan niet goed weet te duiden.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Onderwijsminister Eppo Bruins is bereid om op zoek te gaan naar alternatieven voor onderwijsbezuinigingen, als de Tweede Kamer daarom vraagt. Dat heeft de NSC-minister gezegd in een debat over de onderwijsbegroting.
57 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Nu de Tweede Kamer een aanpassing heeft aangenomen om illegaal verblijf van vreemdelingen strafbaar te stellen, stemt de PVV hoe dan ook voor de Asielnoodmaatregelenwet. Dat schrijft PVV-leider Geert Wilders op X. De wet schaft asielvergunningen voor onbepaalde tijd af en verkort de maximale duur van tijdelijke vergunningen van vijf naar drie jaar.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een Kamermeerderheid tekent zich af tegen de bezuiniging van jaarlijks 177 miljoen euro die het kabinet wil doorvoeren op een regeling waardoor voornamelijk vmbo-scholieren extra ondersteuning krijgen. NSC-Kamerlid Aant Jelle Soepboer zei in een debat over de onderwijsbegroting dat hij een motie ondertekent die het kabinet vraagt om de bezuiniging op deze onderwijskansenregeling te "heroverwegen" richting Prinsjesdag.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - NSC reageert niet meteen afwijzend op het oppositieplan om geld dat eigenlijk is bedoeld voor een constitutioneel hof, uit te geven om het nijpende cellentekort te verkleinen. "Ik zeg niet 'nee', ik zeg alleen ook nog geen 'ja'. Ik ben zonder meer bereid om met alle partijen hier aan tafel in gesprek te gaan om te zien hoe we dit rondkrijgen", zei NSC-Kamerlid Willem Koops dinsdagmiddag tijdens een debat.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Defensie krijgt er veel geld bij. Voor de VVD was het dinsdag aanleiding om te vragen of een vliegdekschip voor de Koninklijke Marine geen optie is. Demissionair staatssecretaris Gijs Tuinman was duidelijk: een vliegdekschip is voor Nederland niet te betalen. "Het is extreem duur in aanschaf en exploitatie." Bovendien vraagt de NAVO ons land ook niet om zo'n schip te kopen, zei hij.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet wil het aantal overheidswebsites verminderen om informatie makkelijker vindbaar te maken. De overheid heeft zeker ruim 8800 websites en apps, waarvan bijna de helft niet voldoet aan de regels voor digitale toegankelijkheid. Staatssecretaris Eddie van Marum heeft dinsdag het nationaal actieplan webbeleid naar de Tweede Kamer gestuurd.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer wil dat statushouders niet langer met voorrang kans maken op een sociale huurwoning. Een voorstel van de PVV om dat in de wet aan te passen, is dinsdag aangenomen. SGP, VVD, BBB, FVD en JA21 stemden voor het PVV-amendement, goed voor 75 zetels. Niet alle Kamerleden waren aanwezig, de hoofdelijke stemming kwam uit op 72 voor en 69 tegen.
5 uur geleden