Commissie: rampzalige situatie Groningers was niet onontkoombaar
ZEERIJP (ANP) - De ontstane situatie waarin Groningers kampen met grote problemen als gevolg van de aardbevingen door gaswinning, kan "met recht betiteld worden als ‘rampzalig’", schrijft de parlementaire enquêtecommissie in haar rapport. Dat de gaswinning is uitgelopen op "ongekend systeemfalen", was niet onontkoombaar: politiek en de oliemaatschappijen hebben door de jaren heen verscheidene belangrijke signalen gemist en genegeerd.
"Was de aardbevingsproblematiek van het begin af aan serieus genomen, dan had veel ellende voorkomen kunnen worden", aldus de commissie, die dan ook spreekt van "nalatigheid jegens de Groningers".
Een eerste gemiste kans om in te grijpen was er al in 1993, aldus de commissie: de Begeleidingscommissie Onderzoek Aardbevingen zag toen het verband tussen de gaswinning en de aardbevingen. Tien jaar later, bij de invoering van de Mijnbouwwet, hadden ook meer waarborgen moeten worden ingebouwd.
Drie kabinetten-Rutte.
Maar de meeste signalen kwamen binnen tussen 2013 en 2018 (het jaar waarop werd aangekondigd dat de gaskraan op termijn dicht zou gaan), tijdens de regeerperiodes van drie kabinetten-Rutte. De commissie noemt als voorbeeld het advies van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) uit januari 2013, waarin de toezichthouder "heel nadrukkelijk" aangeeft dat de winning omlaag moet. Dit gebeurde na de zware beving in 2012 bij Huizinge. Tijdens de openbare verhoren van de parlementaire enquêtecommissie werd al duidelijk dat de ernst en de gevolgen van die beving niet of nauwelijks doordrongen in politiek Den Haag.
De nalatigheid waarover de commissie spreekt, was een gevolg van de stelselmatige onderschatting van de risico’s van bevingen én de mentale belasting op Groningers die steeds te maken kregen met verschillende schadeprocedures. Lange tijd werd ontkend dat gaswinningen tot aardbevingen zouden leiden (de NAM noemde dit "flauwekul"), en later werd de zwaarte van de aardbevingen lang onderschat.
Fundamentele veronachtzaming
Dat was geen toeval, ziet de commissie. De kennis over het Groningenveld is doelbewust beperkt gehouden. Dit is "laakbaar", en is vooral de NAM aan te rekenen, maar de commissie wijst in tweede instantie naar kennispartijen als het KNMI.
Overigens onderschatten niet alleen de overheid en de oliemaatschappijen de problemen in Groningen: "De ernst van de zaak en de fundamentele veronachtzaming van de belangen van Groningers lijken vaak niet door te dringen tot de rest van Nederland." Dat geldt ook voor de landelijke media, hoewel de commissie de oorzaak hiervan niet goed weet te duiden.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - PVV-leider Geert Wilders is onder de indruk van de speech die de Oekraïense president Volodymyr Zelensky dinsdag hield in de Tweede Kamer. Zelensky maakte volgens Wilders goed de impact duidelijk van de onophoudelijke Russische raket- en droneaanvallen. "Dus indrukwekkend", aldus de leider van de grootste fractie in de Kamer.
21 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - President Volodymyr Zelensky heeft in een toespraak tot leden van de Eerste en Tweede Kamer opgeroepen tot hardere sancties tegen Rusland. Hij wil dat de oliekraan uit Rusland verder wordt dichtgedraaid en het land helemaal wordt afgesloten van het banksysteem.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Tweede Kamerleden zijn massaal op de toespraak van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky afgekomen. Ook bij de grootste fractie, die van de PVV, zaten de bankjes nagenoeg vol. De partij van Geert Wilders is doorgaans erg kritisch op de Nederlandse steun voor Oekraïne in de slepende oorlog met Rusland. D66-leider Rob Jetten ontbrak wegens privéomstandigheden.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Femke Wiersma (Landbouw, BBB) wil in stappen naar strengere regels voor het welzijn van dieren in de veehouderij. In 2040 moeten dieren in stallen leven waar ze hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen. Koeien gaan bijvoorbeeld vaker naar buiten, biggen blijven langer bij het moedervarken en kippen krijgen meer ruimte.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Tweede Kamerleden van meerdere partijen gaan zaterdag naar de veelbesproken pride in de Hongaarse hoofdstad Boedapest. Staatssecretaris Mariëlle Paul (Emancipatie, VVD) gaat namens het kabinet, nadat de Tweede Kamer hiertoe had opgeroepen via een motie.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Dilan Yeşilgöz is opnieuw de lijsttrekker van de VVD bij de landelijke verkiezingen op 29 oktober. Partijvoorzitter Eric Wetzels maakte dat maandag bekend aan de leden. Tot zondagavond was het mogelijk om andere kandidaten voor te dragen bij het hoofdbestuur, maar Yeşilgöz was de enige kandidaat.
22 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky spreekt dinsdag de Tweede Kamer toe. Dat staat in een agenda die de Kamer maandag heeft gepubliceerd. Zelensky komt naar Den Haag vanwege de NAVO-top. De Tweede Kamer had hem uitgenodigd om ook een bezoek te brengen aan het parlement.
1 dag geleden