Commissie: overheid was én is 'blind' voor mensen en hun rechten
DEN HAAG (ANP) - De overheid was, en is nog altijd, blind voor mensen en hun rechten. Een schandaal zoals dat rond de kinderopvangtoeslag, kan daardoor "morgen weer" gebeuren. Tot die conclusie komt de parlementaire enquêtecommissie die het fraudebeleid van de overheid heeft onderzocht.
De leden van de commissie noemen deze vaststelling misschien wel de "meest indringende" uit hun ruim vijfhonderd pagina's tellende rapport, waarin zij bikkelhard oordelen over regering, parlement en rechtspraak. Het toeslagenschandaal "lijkt een unieke gebeurtenis waaruit reeds lessen zijn getrokken", waardoor het zich niet zal herhalen. Maar het onderzoek wijst op het tegendeel: "de blindheid van de overheid voor mens en recht is niet weg". In het rapport concludeert de commissie dat die blindheid zelfs nog steeds "overal binnen de overheid" zit.
Opeenvolgende kabinetten hebben volgens de commissie "verkeerde keuzes" gemaakt bij het ontwerp, de invoering en de uitvoering van wetten op het gebied van sociale zekerheid en toeslagen. Financiële overwegingen hadden de overhand, zonder dat er oog was voor de gevolgen voor mensen. Het parlement verzuimde niet alleen in te grijpen, maar moedigde dit harde fraudebeleid juist aan. De commissie wijt dit ook aan "een verhard politiek en maatschappelijk klimaat".
Gediscrimineerd
Door deze ondoordachte aanpak zijn de grondrechten van burgers, bijvoorbeeld op eerbiediging van hun persoonlijke levenssfeer en gelijke behandeling, met voeten getreden. Ook de rechtspraak kon jarenlang niet voorkomen dat mensen gediscrimineerd werden en voor de kleinste foutjes als fraudeur werden behandeld. "De staatsmachten waren blind voor de gevolgen van beleid en besluitvorming."
De enquêtecommissie zou het "onvergeeflijk" vinden als hier geen lering uit wordt getrokken. In reactie op onthullingen zijn "tal van verbeterprogramma's opgezet", maar er ligt een dieper probleem. "De patronen die dit veroorzaakt hebben, zijn nog steeds aanwezig." En verderop in het rapport: "laat het leed niet voor niets zijn geweest".
De commissie voegt daaraan toe dat veel van haar eigen conclusies niet helemaal nieuw zijn. "Veel is al eerder gezegd, opgeschreven of voor gewaarschuwd", aldus het rapport. Maar "dat maakt het des te erger dat niet is ingegrepen, dat de rechtstaat niet is gerespecteerd, grondrechten zijn geschonden en de menselijke waardigheid van individuen met voeten is getreden". Het "vermorzelen" van mensen had voorkomen kunnen worden als de rechtstaat eerder was versterkt, "zoals al meermaals indringend is aanbevolen".
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - PVV, VVD, NSC en BBB hebben vrijdag van het Centraal Planbureau (CPB) de doorrekening ontvangen van de plannen die ze op tafel hebben gelegd tijdens hun onderhandelingen, meldt een woordvoerster van de kabinetsformatie. Nu de financieel-economische gevolgen van de beoogde maatregelen zijn berekend, zullen de formerende partijen knopen moeten gaan doorhakken, zo kondigden de twee informateurs Elbert Dijkgraaf en Richard van Zwol onlangs aan.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD, NSC en BBB maken zich geen zorgen over beknotting van de persvrijheid, ook niet als PVV in een nieuw kabinet komt. "We hebben voldoende vertrouwen in de democratie en de rechtstaat dat het niet zo ver komt", zegt BBB-Kamerlid Henk Vermeer. De VVD zegt zich altijd te hebben ingezet voor de vrijheid en veiligheid van de pers "en dat zullen we blijven doen, in welke politieke constellatie dan ook", zegt VVD-Kamerlid Claire Martens.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De partij Jezus Leeft stapt naar de Raad van State, omdat ze niet mag meedoen aan de Europese verkiezingen op 6 juni. De Raad van State, de hoogste bestuursrechter, behandelt de zaak komende maandag om 11.00 uur. Uiterlijk volgende week vrijdag moet de raad uitspraak doen.
11 uur geleden
ZWOLLE (ANP) - Oud-minister van Onderwijs Arie Slob (ChristenUnie) is benoemd tot 'bestuurlijk kopstuk' voor het zogeheten drama rond het Kanaal Almelo-De Haandrik in Overijssel. In die rol moet Slob beslissen over gevallen waarbij de provincie en bewoners het onderling niet eens zijn geworden over een vergoeding voor schade die het gevolg is van werkzaamheden aan het kanaal.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Partijen in de Tweede Kamer reageren boos op mogelijk versoepelde stikstofregels voor Schiphol. Minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) heeft volgens NRC de regels zo afgezwakt dat de luchthaven vorig jaar makkelijker een natuurvergunning kon krijgen, waardoor het aantal vluchten niet omlaag hoefde.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Bij de Belastingdienst bestaat een "ruime gelegenheid" om vertrouwelijke informatie door te spelen aan criminelen. Dat staat in een onderzoek dat demissionair staatssecretaris Marnix van Rij van Financiën vorige week met de Tweede Kamer heeft gedeeld. Het zicht op corruptie is "minimaal", onder meer omdat weinig wordt bijgehouden wie wat deelt.
4 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Twintig partijen mogen meedoen aan de Nederlandse verkiezingen voor het Europees Parlement op 6 juni. Hun aanmeldingen zijn maandag goedgekeurd door de Kiesraad.
4 dagen geleden