Commissie: overheid was én is 'blind' voor mensen en hun rechten
DEN HAAG (ANP) - De overheid was, en is nog altijd, blind voor mensen en hun rechten. Een schandaal zoals dat rond de kinderopvangtoeslag, kan daardoor "morgen weer" gebeuren. Tot die conclusie komt de parlementaire enquêtecommissie die het fraudebeleid van de overheid heeft onderzocht.
De leden van de commissie noemen deze vaststelling misschien wel de "meest indringende" uit hun ruim vijfhonderd pagina's tellende rapport, waarin zij bikkelhard oordelen over regering, parlement en rechtspraak. Het toeslagenschandaal "lijkt een unieke gebeurtenis waaruit reeds lessen zijn getrokken", waardoor het zich niet zal herhalen. Maar het onderzoek wijst op het tegendeel: "de blindheid van de overheid voor mens en recht is niet weg". In het rapport concludeert de commissie dat die blindheid zelfs nog steeds "overal binnen de overheid" zit.
Opeenvolgende kabinetten hebben volgens de commissie "verkeerde keuzes" gemaakt bij het ontwerp, de invoering en de uitvoering van wetten op het gebied van sociale zekerheid en toeslagen. Financiële overwegingen hadden de overhand, zonder dat er oog was voor de gevolgen voor mensen. Het parlement verzuimde niet alleen in te grijpen, maar moedigde dit harde fraudebeleid juist aan. De commissie wijt dit ook aan "een verhard politiek en maatschappelijk klimaat".
Gediscrimineerd
Door deze ondoordachte aanpak zijn de grondrechten van burgers, bijvoorbeeld op eerbiediging van hun persoonlijke levenssfeer en gelijke behandeling, met voeten getreden. Ook de rechtspraak kon jarenlang niet voorkomen dat mensen gediscrimineerd werden en voor de kleinste foutjes als fraudeur werden behandeld. "De staatsmachten waren blind voor de gevolgen van beleid en besluitvorming."
De enquêtecommissie zou het "onvergeeflijk" vinden als hier geen lering uit wordt getrokken. In reactie op onthullingen zijn "tal van verbeterprogramma's opgezet", maar er ligt een dieper probleem. "De patronen die dit veroorzaakt hebben, zijn nog steeds aanwezig." En verderop in het rapport: "laat het leed niet voor niets zijn geweest".
De commissie voegt daaraan toe dat veel van haar eigen conclusies niet helemaal nieuw zijn. "Veel is al eerder gezegd, opgeschreven of voor gewaarschuwd", aldus het rapport. Maar "dat maakt het des te erger dat niet is ingegrepen, dat de rechtstaat niet is gerespecteerd, grondrechten zijn geschonden en de menselijke waardigheid van individuen met voeten is getreden". Het "vermorzelen" van mensen had voorkomen kunnen worden als de rechtstaat eerder was versterkt, "zoals al meermaals indringend is aanbevolen".
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Verkenner Wouter Koolmees spreekt maandag met Henri Bontenbal (CDA), Dilan Yeşilgöz (VVD), Rob Jetten (D66) en senaatsvoorzitter Mei Li Vos. Het is gebruikelijk om de voorzitter van de Eerste Kamer te spreken, licht een woordvoerder van de kabinetsformatie toe.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Wybren van Haga stopt als partijleider van BVNL. Dat heeft hij bekendgemaakt in een videoboodschap. Zijn partij haalde bij de Tweede Kamerverkiezingen opnieuw geen zetel. "Blijkbaar ben ik niet degene die door werkend Nederland en door onze mkb-ondernemers wordt gezien als de man die Nederland van het slot gaat halen."
16 uur geleden
LA PAZ (ANP/AFP) - Met de installatie van de rechtse Rodrigo Paz als president, heeft Bolivia voor het eerst in bijna 20 jaar geen linksradicale president meer. Paz zei dat hij "voor God, familie en vaderland" de eed aflegde en dat Bolivia nu anders en open naar de wereld kijkt. "Nooit meer een geïsoleerd Bolivia, dat wordt geketend door falende ideologieën en dat de rug naar de wereld toekeert", zei Paz bij zijn aantreden.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Met de wisseling van Tweede Kamerleden verdwijnt volgende week in totaal ongeveer 136 jaar ervaring uit de Tweede Kamer. Dat blijkt uit een berekening van het ANP. De vertrekkende Kamerleden hadden bij elkaar bijna 178 jaar ervaring, terwijl hun vervangers ook weer zo'n 42 jaar aan Kamerwerk mee terugbrengen.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De VVD overweegt haar eigen politici een deel van hun inkomen te laten afstaan aan de partij. Dat staat in een 'dilemmastuk' dat op een ledenvergadering in december aan bod komt. Als er een besluit over wordt genomen, is dat pas in het voorjaar, zegt een VVD-woordvoerder.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Voor de kerst ziet verkenner Wouter Koolmees nog geen nieuw kabinet op het bordes staan. "Die kans acht ik niet heel groot", zei hij vrijdag na drie dagen van overleg met de politieke leiders uit de Tweede Kamer die in de campagne allemaal verklaarden heel snel een nieuw kabinet te willen.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Jesse Klaver van GroenLinks-PvdA kan VVD-leider Dilan Yeşilgöz op geen enkele manier overhalen om samen in een coalitie te stappen, zei ze voor een gesprek met de linkse leider en verkenner Wouter Koolmees. De politica zei dat "de verschillen enorm" zijn en dat één gesprek dat niet gaat veranderen. "Dan zouden zij richting hun eigen kiezers een eigen draai moeten maken op alle punten. Dat lijkt me niet geloofwaardig."
2 dagen geleden