Commissie: Kamer moet rol in kabinetsformatie scherper krijgen
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer moet scherper krijgen wat haar regierol bij de totstandkoming van een nieuw kabinet precies inhoudt. De meningen daarover lopen nu nog sterk uiteen en dat komt het proces niet ten goede, constateert een commissie die de moeizame en langdurige kabinetsformatie van 2021 heeft geëvalueerd.
De Tweede Kamer nam de leidende rol in de kabinetsformatie in 2012 over van de koning. Maar daarbij zijn nooit duidelijke afspraken gemaakt over hoe dat precies in zijn werk moet gaan. Het is zaak om ruim voor de volgende Tweede Kamerverkiezingen daarover het debat te voeren, zegt commissievoorzitter Carla van Baalen.
De commissie beveelt verder aan deadlines te gaan hanteren in de kabinetsformatie. Aan de opdracht van iedere informateur zou een termijn moeten worden gesteld, met na afloop daarvan een debat. "Dat voorkomt eindeloze informatiefases", zegt Van Baalen. Bovendien geeft het de Kamer meer controle en schept het duidelijkheid over de voortgang.
Rol verkenner
De commissie heeft ook de rol bekeken van de verkenner die na de Tweede Kamerverkiezingen als eerste aan zet komt. In 2021 werden er zelfs twee aangesteld, van VVD en D66. Dat leidde tot onvrede, stelt de commissie vast na gesprekken met betrokkenen. De verkenners leken soms al bezig met onderhandelen, terwijl dat een taak is van de informateur.
Voortaan zou er altijd één verkenner moeten komen met een duidelijk afgebakende opdracht, aldus Van Baalen. "En laat het iemand zijn met enige afstand tot de politieke actualiteit."
‘Functie elders’
De kabinetsformatie van 2021 verliep mede zo stroef doordat verkenner Kajsa Ollongren zich per ongeluk liet fotograferen met een document onder haar arm waarop flarden te lezen waren uit de eerste gespreksronde. Daarin werd onder meer gesproken over een "functie elders" voor Pieter Omtzigt, toen nog Tweede Kamerlid voor het CDA.
Naderhand werd duidelijk dat die suggestie ter sprake was gekomen tijdens een gesprek met VVD-leider Mark Rutte. Het zorgde voor een diepe vertrouwenscrisis tussen de hoofdrolspelers in het toen nog prille formatieproces. Reden voor de commissie om extra te hameren op het belang van vertrouwelijkheid. "Openbaarheid is niet behulpzaam."
‘Ongrijpbare factoren‘
De commissie stelt wel vast dat de duur van de kabinetsformatie niet in de eerste plaats wordt bepaald door regels en procedures, hoewel die wel voor verbetering vatbaar zijn. Veel belangrijker zijn "die ongrijpbare factoren die tussen mensen spelen, zoals vertrouwen, chemie en de wil om samen te werken".
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Het aantal mannen en vrouwen is niet gelijk verdeeld in de ploeg van ministers en staatssecretarissen, die binnenkort aantreedt. Er zijn elf vrouwen en achttien mannen in het kabinet-Schoof. Daarmee is 38 procent van de bewindspersonen vrouw. Dat is minder dan bij de laatste twee kabinetten onder premier Mark Rutte.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Beoogd minister Marjolein Faber (PVV, Asiel en Migratie), die nog voor haar aantreden onder vuur ligt om eerder gedane uitspraken, schrijft op X zich als minister te uiten "binnen de lijnen van het Hoofdlijnenakkoord en de rechtstaatverklaring". Faber tweette dat enkele minuten nadat een spoedoverleg van de vier coalitiepartijen over haar benoeming was afgelopen.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - De leiders van PVV, VVD, NSC en BBB hebben het crisisoverleg over de formatie vrijdagmiddag verlaten zonder veel te zeggen. PVV-leider Geert Wilders zei dat formateur Richard van Zwol later het woord zou voeren. Die riep de leiders bijeen om de neuzen weer in dezelfde richting te krijgen, zei hij eerder. Volgens een betrokkene is het overleg met een sisser afgelopen, zonder verder toelichting te geven.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - De provincies moeten heel snel elk honderd opvangplekken realiseren. Die "dringende oproep" heeft de minister-president, samen met staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) en minister Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken), deze week aan de provincies gedaan.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - De leiders van de formerende partijen en beoogd premier Dick Schoof komen vrijdag bijeen op verzoek van formateur Richard van Zwol. Hij wil fysiek om tafel zitten om de neuzen dezelfde kant op te krijgen, aldus Van Zwol. Tussen de partijen is gedoe ontstaan over de teruggetrokken ministerskandidaat van de PVV en diens beoogde vervanger.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet legt de afspraken die het heeft gemaakt om de ereschuld aan het aardbevingsgebied in Groningen af te lossen vast in de wet. Dat meldt demissionair staatssecretaris Hans Vijlbrief (Groningen) vrijdag na de ministerraad. Belangrijk is vooral dat wordt vastgelegd dat er "zolang als nodig" genoeg geld is om de schade ruimhartig te vergoeden en huizen veiliger te maken.
2 dagen geleden
ZOETERMEER (ANP) - Transportbedrijven vinden dat de nieuwe minister van Infrastructuur en Waterstaat Barry Madlener en minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening meer moeten investeren om Nederland bereikbaar te houden. Dit meldt Transport en Logistiek Nederland (TLN) nadat de namen van de nieuwe bewindspersonen officieel naar buiten zijn gebracht.
2 dagen geleden