Brussel brengt nieuwe pandemiebestrijder in stelling
BRUSSEL (ANP) - Een nieuwe EU-instantie met een miljard euro per jaar moet de EU gaan wapenen tegen de volgende pandemie. Het nieuwe HERA moet helpen om bijvoorbeeld virussen die op de loer liggen sneller op te merken en daarvoor te waarschuwen. En voorkomen dat de EU opnieuw verlegen raakt om mondkapjes, medicijnen of vaccins, zegt de Europese Commissie.
De unie heeft al toezichthouder EMA, die bijvoorbeeld de coronavaccins beoordeelt en het ECDC, de Europese tegenhanger van het RIVM. Maar die komen pas in actie als de nood al aan de man is. En ze mogen sinds de coronapandemie dan aan gewicht en bevoegdheden winnen, ze missen nog de middelen om bijvoorbeeld de vaccinproductie op gang te helpen. Die lacune moet HERA vullen, stelt de commissie voor.
Zo moet HERA erover waken dat de EU de benodigdheden heeft om zo nodig geneesmiddelen en vaccins te maken. En over de fabrieken beschikt om die te produceren. Dat ging aanvankelijk bij de coronapandemie, toen de hele wereld vocht om mondkapjes en vaccins, flink mis.
Crisismodus
Als er een nieuwe gezondheidscrisis uitbreekt, gaat HERA in crisismodus. Dan kan de dienst onder meer zelfstandig handelen en geld vrijmaken om medicijnen of andere benodigdheden in te slaan, als het aan de commissie ligt. Maar voor die extra bevoegdheden is nog de zegen van de EU-landen nodig.
HERA gaat al over twee weken voorzichtig aan de slag en moet begin volgend jaar helemaal in bedrijf zijn, want "pandemieën wachten niet op ons". De commissie put de eerste 6 miljard euro voor de komende zes jaar uit bestaande potjes. Het budget moet uiteindelijk uitgroeien tot 30 miljard voor die periode, als het aan de commissie ligt.
De EU-landen zijn niet onverdeeld gelukkig met de voorlopige status van HERA. Sommige lidstaten vrezen dat de dienst te veel een vehikel van de commissie zal blijken.
Meer uit Buitenland
BONN (ANP/AFP/BELGA) - Het jaar 2025 zal waarschijnlijk samen met 2023 op een gedeelde tweede plaats eindigen als warmste jaren ooit, achter recordjaar 2024. Dat stelt de Europese klimaatdienst Copernicus. Vorige maand kwam de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) al met eenzelfde voorspelling.
14 minuten geleden
PHNOM PENH (ANP/AFP) - Cambodja heeft militair ingegrepen na diverse aanvallen van buurland Thailand. Dat meldt de Cambodjaanse senaatsvoorzitter en oud-premier Hun Sen op Facebook, nadat Cambodja eerder had ontkend dat het had gereageerd op beschietingen uit Thailand.
16 minuten geleden
WASHINGTON (ANP/RTR/BLOOMBERG) - De Amerikaanse regering heeft chipconcern Nvidia toestemming gegeven om H200-chips voor kunstmatige intelligentie naar China te exporteren. Dat maakte president Donald Trump maandag bekend. De Amerikaanse regering zal 25 procent van de opbrengsten inhouden.
2 uur geleden
BRUSSEL (ANP/RTR) - In een overleg met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky hebben NAVO-baas Mark Rutte en EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen opnieuw hun steun uitgesproken voor Oekraïne. "Terwijl de vredesbesprekingen voortduren, blijft de EU Oekraïne onverminderd steunen", schreef Von der Leyen maandagavond op X.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - De maker van een app die gebruikers laat zien waar zich agenten van de Amerikaanse immigratiedienst ICE bevinden, klaagt de regering van Donald Trump aan. De app werd in oktober op verzoek van de autoriteiten uit de appstore van Apple verwijderd.
2 uur geleden
PHILIPSBURG/DEN HAAG (ANP) - Premier Luc Mercelina van Sint-Maarten heeft maandag in Den Haag premier Dick Schoof gevraagd om tijdelijke militaire bijstand. Hij wil hulp bij het bestrijden van de stijgende criminaliteit op het eiland. Volgens Mercelina is er recent sprake van een toename van georganiseerde misdaad.
3 uur geleden
LONDEN/BRUSSEL (ANP/RTR) - Oekraïne verwacht de Verenigde Staten dinsdag een aangepast vredesplan voor te leggen, zegt president Volodymyr Zelensky. De jongste Amerikaanse vredesvoorstellen zijn maandag bijgesteld in overleg met Europese bondgenoten.
9 uur geleden