Brussel brengt nieuwe pandemiebestrijder in stelling
BRUSSEL (ANP) - Een nieuwe EU-instantie met een miljard euro per jaar moet de EU gaan wapenen tegen de volgende pandemie. Het nieuwe HERA moet helpen om bijvoorbeeld virussen die op de loer liggen sneller op te merken en daarvoor te waarschuwen. En voorkomen dat de EU opnieuw verlegen raakt om mondkapjes, medicijnen of vaccins, zegt de Europese Commissie.
De unie heeft al toezichthouder EMA, die bijvoorbeeld de coronavaccins beoordeelt en het ECDC, de Europese tegenhanger van het RIVM. Maar die komen pas in actie als de nood al aan de man is. En ze mogen sinds de coronapandemie dan aan gewicht en bevoegdheden winnen, ze missen nog de middelen om bijvoorbeeld de vaccinproductie op gang te helpen. Die lacune moet HERA vullen, stelt de commissie voor.
Zo moet HERA erover waken dat de EU de benodigdheden heeft om zo nodig geneesmiddelen en vaccins te maken. En over de fabrieken beschikt om die te produceren. Dat ging aanvankelijk bij de coronapandemie, toen de hele wereld vocht om mondkapjes en vaccins, flink mis.
Crisismodus
Als er een nieuwe gezondheidscrisis uitbreekt, gaat HERA in crisismodus. Dan kan de dienst onder meer zelfstandig handelen en geld vrijmaken om medicijnen of andere benodigdheden in te slaan, als het aan de commissie ligt. Maar voor die extra bevoegdheden is nog de zegen van de EU-landen nodig.
HERA gaat al over twee weken voorzichtig aan de slag en moet begin volgend jaar helemaal in bedrijf zijn, want "pandemieën wachten niet op ons". De commissie put de eerste 6 miljard euro voor de komende zes jaar uit bestaande potjes. Het budget moet uiteindelijk uitgroeien tot 30 miljard voor die periode, als het aan de commissie ligt.
De EU-landen zijn niet onverdeeld gelukkig met de voorlopige status van HERA. Sommige lidstaten vrezen dat de dienst te veel een vehikel van de commissie zal blijken.
Meer uit Buitenland
KYIV (ANP/DPA/RTR/BLOOMBERG) - De rechterhand van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, Andri Jermak, stapt op, meldt Zelensky. Aanleiding is een groot corruptieschandaal in de energiesector. Eerder op de dag werd bekend dat het kantoor van de machtige stafchef van de president werd doorzocht door het Nationaal Anticorruptieagentschap (NABU) en een anticorruptieaanklager (SAP).
3 uur geleden
GAZA-STAD (ANP/AFP) - De Israëlische krijgsmacht zegt nog eens negen Palestijnse militanten te hebben gedood bij pogingen om een tunnelnetwerk in Zuid-Gaza te ontmantelen. "Tot nu toe zijn meer dan dertig terroristen uitgeschakeld", aldus een verklaring.
5 uur geleden
JAKARTA (ANP/AFP) - Dagen van verwoestende overstromingen in Zuidoost-Azië hebben meer dan driehonderd mensen het leven gekost. Slachtoffers komen onder andere uit Indonesië, Thailand en Maleisië. Autoriteiten zijn druk bezig met reddingswerkzaamheden.
5 uur geleden
HONGKONG (ANP) - De Hongkongse anticorruptiewaakhond ICAC heeft acht mensen opgepakt na de fatale brand in de miljoenenstad. Er wordt onderzoek gedaan naar mogelijke corruptie rond de grote renovatie van de door de brand getroffen woontorens.
5 uur geleden
MOSKOU (ANP) - De Hongaarse premier Viktor Orbán heeft vrijdag in Moskou gezegd dat Rusland een belangrijke energieleverancier voor zijn land zal blijven. Hongarije staat onder druk van de Europese Unie en de Verenigde Staten om zijn afhankelijkheid van de Russische import af te bouwen.
6 uur geleden
PARIJS (ANP/AFP) - Dominique Pelicot, die veroordeeld is voor jarenlang ernstig misbruik van zijn vrouw, is op zoek naar een uitgever. Hij heeft in zijn cel geschreven en wil nu zijn kant van het verhaal naar buiten brengen, zegt zijn advocaat. Die erkent wel dat er onder uitgevers tot nu toe "veel terughoudendheid" is.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag heeft ook in hoger beroep het vrijlatingsverzoek van de Filipijnse oud-president Rodrigo Duterte afgewezen. Duterte wordt sinds maart in Nederland vastgehouden in afwachting van een proces tegen hem.
7 uur geleden