Brand in grootste Europese kerncentrale Zaporizja geblust
LVIV (ANP/RTR/AFP) - In Zaporizja, de grootste kerncentrale van Europa, heeft in de nacht van donderdag op vrijdag een brand gewoed. Dat gebeurde nadat het complex volgens de Oekraïense buitenlandminister "van alle kanten werd aangevallen" door Russische grondtroepen. Brandweerlieden konden het door de VN-atoomwaakhond IAEA als "zeer gevaarlijk" bestempelde vuur pas na uren bereiken. Vrijdag om 06.20 uur (lokale tijd) was de brand geblust, niemand raakte gewond.
De burgemeester van het nabijgelegen Energodar, in het zuidoosten van Oekraïne, meldde de brand als eerste in een video op Facebook. The New York Times verifieerde beelden waarop vlammen en vuur rondom de kerncentrale te zien waren. Volgens de lokale autoriteiten ging het om een brand in een trainingsgebouw en bestond er geen direct gevaar voor de essentiële onderdelen of reactoren van de kerncentrale.
Dat weerhield de Oekraïense president Volodimir Zelenski er niet van om te spreken van "nucleaire terreur". Hij verweet de Russen in een nachtelijke videoboodschap "een herhaling van Tsjernobyl". Die kerncentrale ontplofte in 1986 waardoor tienduizenden mensen moesten evacueren en honderdduizenden levenslang consequenties ervoeren.
Einde van Europa
Zelenski waarschuwde voor "het einde van Europa" als de kerncentrale in Zaporizja zou ontploffen. De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Dmitro Koeleba, stelde dat de gevolgen van een eventuele ontploffing "tien keer groter zouden zijn dan Tsjernobyl".
In de uren na het uitbreken van de brand sprak Zelenski onder meer met de Amerikaanse president Joe Biden en Britse premier Boris Johnson, die beiden opriepen tot een staakt-het-vuren. Volgens Johnson kunnen "de roekeloze acties van de Russische president Vladimir Poetin een directe bedreiging vormen voor de veiligheid van heel Europa". Hij wil volgens onder meer de BBC dat de VN-Veiligheidsraad snel bij elkaar komt in een spoedzitting.
Om 05.20 uur (lokale tijd) slaagden de lokale hulpdiensten erin het vuur te bereiken, dat dankzij de inzet van veertig brandweerlieden en elf brandweerwagens werd geblust.
Nucleair noodteam
Zowel het IAEA als een "nucleair noodteam" van de Amerikaanse overheid blijven de situatie nauwlettend in de gaten houden. De Amerikaanse energieminister, die het noodteam inschakelde, benadrukt dat de kernreactoren "goed zijn beschermd door robuuste constructies" en meldt op basis van Oekraïense autoriteiten dat er geen verhoogde radioactieve straling is geconstateerd. Ook zouden de reactoren veilig zijn uitgeschakeld.
De VN-atoomwaakhond sprak van een "ernstig gevaar" als de reactoren in de centrale geraakt zouden worden door raketaanvallen. Eerder riep het IAEA de Russische en Oekraïense troepen op om niet te vechten in het gebied.
Zaporizja is een van de vier operationele kerncentrales van Oekraïne. De centrale bestaat uit zes kernreactoren en is volgens uiteenlopende schattingen goed voor zo'n twintig tot veertig procent van de Oekraïense elektriciteitsvoorziening.
Meer uit Buitenland
LUANDA (ANP) - Vredesbesprekingen over Oekraïne vereisen "volledige betrokkenheid en besluitvorming van de Europese Unie", zei voorzitter van de EU-leiders António Costa maandag. Het gaat daarbij om kwesties die de EU rechtstreeks aangaan, zoals sancties tegen Rusland, uitbreiding van de EU of de inzet van Russische bevroren tegoeden. Dat zei Costa na afloop van een bijeenkomst van 27 EU-leiders en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie in de Angolese hoofdstad Luanda.
17 minuten geleden
STRAATSBURG (ANP) - Een "alomvattende, rechtvaardige en duurzame vrede" in Oekraïne kan "alleen worden bereikt als deze verankerd is in het internationale mensenrechtenkader", stelt commissaris voor de mensenrechten van de Raad van Europa Michael O'Flaherty maandag. Hij begrijpt dat de prioriteit weliswaar ligt bij een staakt-het-vuren in Oekraïne en het geven van humanitaire hulp, maar toch moet hier nu de basis voor worden gelegd.
1 uur geleden
KYIV (ANP/AFP) - Oekraïne heeft in de onderhandelingen met de Verenigde Staten over een nieuw Amerikaans vredesplan "uiterst gevoelige punten weten te behouden", zegt president Volodymyr Zelensky. De Oekraïense leider denkt dat zondag in Genève "belangrijke stappen" zijn gezet.
2 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR/AFP) - Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov zegt dat er nog geen plannen zijn voor een ontmoeting met Amerikaanse onderhandelaars over het vredesplan voor Oekraïne. Het Kremlin is niet op de hoogte gehouden van de uitkomst van vredesonderhandelingen op zondag in Genève, aldus Peskov.
2 uur geleden
LUANDA (ANP) - "Een eensgezind en gecoördineerd EU-standpunt is essentieel voor een goede uitkomst van vredesonderhandelingen", benadrukt voorzitter van de EU-leiders António Costa. "Voor Oekraïne en voor Europa", schrijft hij op X.
2 uur geleden
KYIV (ANP/RTR) - De Oekraïense parlementsvoorzitter Roeslan Stefantsjoek heeft herhaald dat Oekraïne een "rode lijn" trekt bij het formeel opgeven van bezet gebied, het inperken van het leger en restricties op bondgenootschappen. Hij zei ook dat lidmaatschap van de Europese Unie en de NAVO onderdeel moet zijn van een toekomstig vredesplan.
2 uur geleden
MADRID (ANP/RTR) - De hoogste aanklager van Spanje, Álvaro García Ortiz, heeft besloten af te treden. Hij werd vorige week door het hooggerechtshof schuldig bevonden aan het lekken van vertrouwelijke informatie, een nieuwe tegenslag voor de linkse minderheidsregering van premier Pedro Sánchez.
2 uur geleden