Brand in grootste Europese kerncentrale Zaporizja geblust
LVIV (ANP/RTR/AFP) - In Zaporizja, de grootste kerncentrale van Europa, heeft in de nacht van donderdag op vrijdag een brand gewoed. Dat gebeurde nadat het complex volgens de Oekraïense buitenlandminister "van alle kanten werd aangevallen" door Russische grondtroepen. Brandweerlieden konden het door de VN-atoomwaakhond IAEA als "zeer gevaarlijk" bestempelde vuur pas na uren bereiken. Vrijdag om 06.20 uur (lokale tijd) was de brand geblust, niemand raakte gewond.
De burgemeester van het nabijgelegen Energodar, in het zuidoosten van Oekraïne, meldde de brand als eerste in een video op Facebook. The New York Times verifieerde beelden waarop vlammen en vuur rondom de kerncentrale te zien waren. Volgens de lokale autoriteiten ging het om een brand in een trainingsgebouw en bestond er geen direct gevaar voor de essentiële onderdelen of reactoren van de kerncentrale.
Dat weerhield de Oekraïense president Volodimir Zelenski er niet van om te spreken van "nucleaire terreur". Hij verweet de Russen in een nachtelijke videoboodschap "een herhaling van Tsjernobyl". Die kerncentrale ontplofte in 1986 waardoor tienduizenden mensen moesten evacueren en honderdduizenden levenslang consequenties ervoeren.
Einde van Europa
Zelenski waarschuwde voor "het einde van Europa" als de kerncentrale in Zaporizja zou ontploffen. De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Dmitro Koeleba, stelde dat de gevolgen van een eventuele ontploffing "tien keer groter zouden zijn dan Tsjernobyl".
In de uren na het uitbreken van de brand sprak Zelenski onder meer met de Amerikaanse president Joe Biden en Britse premier Boris Johnson, die beiden opriepen tot een staakt-het-vuren. Volgens Johnson kunnen "de roekeloze acties van de Russische president Vladimir Poetin een directe bedreiging vormen voor de veiligheid van heel Europa". Hij wil volgens onder meer de BBC dat de VN-Veiligheidsraad snel bij elkaar komt in een spoedzitting.
Om 05.20 uur (lokale tijd) slaagden de lokale hulpdiensten erin het vuur te bereiken, dat dankzij de inzet van veertig brandweerlieden en elf brandweerwagens werd geblust.
Nucleair noodteam
Zowel het IAEA als een "nucleair noodteam" van de Amerikaanse overheid blijven de situatie nauwlettend in de gaten houden. De Amerikaanse energieminister, die het noodteam inschakelde, benadrukt dat de kernreactoren "goed zijn beschermd door robuuste constructies" en meldt op basis van Oekraïense autoriteiten dat er geen verhoogde radioactieve straling is geconstateerd. Ook zouden de reactoren veilig zijn uitgeschakeld.
De VN-atoomwaakhond sprak van een "ernstig gevaar" als de reactoren in de centrale geraakt zouden worden door raketaanvallen. Eerder riep het IAEA de Russische en Oekraïense troepen op om niet te vechten in het gebied.
Zaporizja is een van de vier operationele kerncentrales van Oekraïne. De centrale bestaat uit zes kernreactoren en is volgens uiteenlopende schattingen goed voor zo'n twintig tot veertig procent van de Oekraïense elektriciteitsvoorziening.
Meer uit Buitenland
WASHINGTON (ANP/AFP/RTR) - President Donald Trump heeft aangekondigd dat hij iets gaat doen om een einde te maken aan de gruwelen die in Soedan worden gepleegd. Hij zei dat niet lang na de ontvangst van de Saudische machthebber Mohammed bin Salman al-Saud in het Witte Huis. Hij wil met Arabische partners aan het werk. Trump noemde de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), Saudi-Arabië en Egypte.
4 uur geleden
ANKARA (ANP/RTR) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft in Ankara gepleit voor "een sterk en doelmatig leiderschap van de Verenigde Staten" om de oorlog te beëindigen. Hij zei dat na gesprekken met zijn Turkse ambtgenoot Recep Tayyip Erdogan over een eventuele hervatting van onderhandelingen met Rusland. Volgens Zelensky is het belangrijkste dat het bloedvergieten wordt gestopt en een duurzame vrede wordt bereikt "in samenspraak met onze partners" en een sterk en effectief Amerikaans leiderschap.
4 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - Het Kremlin ziet nog steeds geen goede voorbereiding voor een eventuele vruchtbare topontmoeting van de presidenten Donald Trump (VS) en Vladimir Poetin (Rusland) over het einde van de oorlog in Oekraïne. Het is een reactie op berichten over een 28-puntenplan van Trump voor de beëindiging van de vijandelijkheden aan het front.
5 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De lidstaten willen de invoering van de Europese wet tegen ontbossing uitstellen tot 30 december 2026. Voor kleine handelaren gaat de wet vanaf medio 2027 in. Dat hebben de lidstaten woensdag afgesproken. De Europese Commissie wil de wet op 1 juli 2026 invoeren voor grote bedrijven en op 30 december 2026 voor kleine bedrijven.
6 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - Amerikaanse en Russische functionarissen hebben een nieuw vredesplan opgesteld voor Oekraïne, schrijft de Financial Times. Daarin zou Oekraïne grote concessies moeten doen. Zo wordt er gesproken over het opgeven van grondgebied in het oosten van Oekraïne en een halvering van de krijgsmacht.
6 uur geleden
BEIROET (ANP/RTR/AFP) - De Israëlische krijgsmacht zegt aanvallen te hebben uitgevoerd op Hezbollah-doelen in het zuiden van Libanon. Israël kwam eerder op woensdag al met een waarschuwing voor de bewoners van twee dorpen. Op X werd opgeroepen specifieke gebouwen te evacueren, omdat deze in de buurt van panden zouden zijn "die door Hezbollah worden gebruikt".
9 uur geleden
WARSCHAU (ANP/RTR/AFP/BLOOMBERG) - Polen gaat 10.000 militairen inzetten om zijn kritieke infrastructuur te beschermen. Dat zegt minister van Defensie en vicepremier Wladyslaw Kosiniak-Kamysz. Topmilitair Wieslaw Kukula stelt dat vijanden van Polen de naderende feestdagen wellicht als opportuun moment beschouwen om sabotage te plegen.
10 uur geleden