Bijzonder document te zien op expo over christendom en slavernij
UTRECHT (ANP) - Museum Catharijneconvent in Utrecht kan eind deze maand een zeer bijzonder stuk tonen: een heel vroeg voorbeeld van de emancipatie van tot slaaf gemaakten. Het is een brief uit 1739, geschreven namens 650 tot slaaf gemaakten. Die werd opgesteld op het Caraïbische eiland Saint Thomas, waar Nederlandse kolonisten waren opgevolgd door Denen.
De afzenders vroegen, in creools-Nederlands, aan de Deense koning om te regelen dat de zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die hen veel steun boden, op Saint Thomas konden blijven. "Hieruit blijkt dat tot slaaf gemaakten lezen en schrijven leerden en dat ze voor zichzelf opkwamen", aldus Madelon Grant van het Catharijneconvent. Ze is een van de samenstellers van de expositie Christendom en slavernij, die vanaf 29 juni te zien is. Het museum toont de brief in een kopie die de Broedergemeente er in 1739 zelf van maakte.
Het verhaal over slavernij, christendom en Bijbel kent vele kanten. Christenen die vonden dat slavernij geoorloofd was, wezen volgens Grant nogal eens op het Bijbelverhaal over de 'vloek van Cham'. Chams vader Noach vervloekte de zoon van Cham, Kanaän: "Een knecht der knechten zal hij zijn voor zijn broeders". In de Bijbel is er geen directe oorzaak voor te vinden, maar mensen begonnen in het verhaal toch een verband tussen Cham en Kanaän en zwart Afrika te zien en misbruikten het als rechtvaardiging voor slavernij.
Praktijk
Het verhaal Exodus, over de uittocht van de Joden uit Egypte waar ze in slavernij leefden, werd juist weer volop gebruikt als tegenargument. Sommige christelijke voorgangers verzetten zich nadrukkelijk tegen "mensendieverij", maar anderen lieten het op zijn beloop, legt Grant uit. Het was nu eenmaal de praktijk en er zaten immers ook slavenhandelaren en -eigenaren in de kerk. "Kerken hadden zelf ook wel plantages en geld dat in de koloniën met tot slaaf gemaakten was verdiend, werd soms geschonken aan de kerk om in Nederland liefdadigheid mee te bekostigen".
Grant vindt het belangrijk om helder te maken "dat voor en tegen niet fifty-fifty was. De soms zwijgende meerderheid ging mee in het systeem van slavernij".
Het museum heeft kunstenaars gevraagd de expositie aan te vullen. Zo maakte Kenneth Aidoo een portret van Leonora, die zich op een boot in de haven van Curaçao verstopte en naar Middelburg wist te komen, waar ze werk vond. Haar eigenaar wilde haar terug, maar Middelburgers verzetten zich daartegen en de tot het christendom bekeerde Leonora mocht blijven.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - De Universiteit van Amsterdam (UvA) vindt het onaanvaardbaar dat een aantal Joodse studenten en medewerkers zich onveilig voelt op de universiteit. Tegen Het Parool zeggen enkele Joodse studenten, docenten en medewerkers van de UvA en de Vrije Universiteit (VU) zaterdag dat ze zich buitengesloten voelen en hun identiteit moeten verbergen. Ook spreken ze van "verbale agressie van pro-Palestijnse demonstranten".
10 uur geleden
BORCULO (ANP) - De wolk met de gevaarlijke stoffen die vrijdagavond op het terrein van FrieslandCampina in Borculo vrijkwam, is inmiddels verdampt. Er zijn geen gevaarlijke stoffen op de grond terechtgekomen. Dat meldt de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland omstreeks 01.00 uur zaterdagochtend.
18 uur geleden
BORCULO (ANP) - Bij een bedrijf in Borculo is een gevaarlijke stof vrijgekomen die voor een chemische reactie heeft gezorgd. Dat meldt Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland. Die laat weten dat een NL-Alert is verstuurd voor het gebied rondom Borculo richting Haarlo met het dringende advies om ramen en deuren gesloten te houden en de gebouwventilatie uit te zetten. Op beelden is een oranjeachtige rookwolk in de lucht te zien.
21 uur geleden
COEVORDEN (ANP) - Plannen voor de huisvesting van veertien minderjarige vluchtelingen in Coevorden gaan niet door. De gemeente laat vrijdag weten dat de veiligheid van de meisjes op deze plek in de wijk Tuindorp niet kan worden gewaarborgd. Burgemeester Renze Bergsma zegt de beslissing met "zeer gemengde gevoelens" te hebben genomen.
1 dag geleden
ROTTERDAM (ANP) - De rechtbank Rotterdam wil demissionair premier Dick Schoof horen in de strafzaak van een medewerker van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). De medewerker wordt verdacht van het lekken van staatsgeheimen aan Marokkaanse inlichtingendiensten. Schoof was voorheen hoofd van de NCTV. Ook het huidige hoofd, Pieter-Jaap Aalbersberg, is toegewezen als getuige in de zaak.
1 dag geleden
HILVERSUM (ANP) - Suzan & Freek zijn toch te zien bij The Voice of Holland. Dat maakte het muzikale duo vrijdag bekend op Instagram. "Je ziet het goed: we zijn er gewoon bij, we nemen dit najaar plaats in onze duo-stoel bij The Voice of Holland", schrijft het duo bij een foto met de andere coaches van de talentenjacht.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister Mona Keijzer (Asiel en Migratie, BBB) meer dan verdubbelt de eigen bijdrage voor Oekraïense vluchtelingen die genoeg verdienen. Een alleenstaande Oekraïner betaalt nu nog 105 euro per maand, maar dat wordt in oktober 244 euro. Gezinnen met twee minderjarige kinderen moeten - afhankelijk van hun situatie - maximaal 488 euro betalen.
1 dag geleden