Bijzonder document te zien op expo over christendom en slavernij
UTRECHT (ANP) - Museum Catharijneconvent in Utrecht kan eind deze maand een zeer bijzonder stuk tonen: een heel vroeg voorbeeld van de emancipatie van tot slaaf gemaakten. Het is een brief uit 1739, geschreven namens 650 tot slaaf gemaakten. Die werd opgesteld op het Caraïbische eiland Saint Thomas, waar Nederlandse kolonisten waren opgevolgd door Denen.
De afzenders vroegen, in creools-Nederlands, aan de Deense koning om te regelen dat de zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die hen veel steun boden, op Saint Thomas konden blijven. "Hieruit blijkt dat tot slaaf gemaakten lezen en schrijven leerden en dat ze voor zichzelf opkwamen", aldus Madelon Grant van het Catharijneconvent. Ze is een van de samenstellers van de expositie Christendom en slavernij, die vanaf 29 juni te zien is. Het museum toont de brief in een kopie die de Broedergemeente er in 1739 zelf van maakte.
Het verhaal over slavernij, christendom en Bijbel kent vele kanten. Christenen die vonden dat slavernij geoorloofd was, wezen volgens Grant nogal eens op het Bijbelverhaal over de 'vloek van Cham'. Chams vader Noach vervloekte de zoon van Cham, Kanaän: "Een knecht der knechten zal hij zijn voor zijn broeders". In de Bijbel is er geen directe oorzaak voor te vinden, maar mensen begonnen in het verhaal toch een verband tussen Cham en Kanaän en zwart Afrika te zien en misbruikten het als rechtvaardiging voor slavernij.
Praktijk
Het verhaal Exodus, over de uittocht van de Joden uit Egypte waar ze in slavernij leefden, werd juist weer volop gebruikt als tegenargument. Sommige christelijke voorgangers verzetten zich nadrukkelijk tegen "mensendieverij", maar anderen lieten het op zijn beloop, legt Grant uit. Het was nu eenmaal de praktijk en er zaten immers ook slavenhandelaren en -eigenaren in de kerk. "Kerken hadden zelf ook wel plantages en geld dat in de koloniën met tot slaaf gemaakten was verdiend, werd soms geschonken aan de kerk om in Nederland liefdadigheid mee te bekostigen".
Grant vindt het belangrijk om helder te maken "dat voor en tegen niet fifty-fifty was. De soms zwijgende meerderheid ging mee in het systeem van slavernij".
Het museum heeft kunstenaars gevraagd de expositie aan te vullen. Zo maakte Kenneth Aidoo een portret van Leonora, die zich op een boot in de haven van Curaçao verstopte en naar Middelburg wist te komen, waar ze werk vond. Haar eigenaar wilde haar terug, maar Middelburgers verzetten zich daartegen en de tot het christendom bekeerde Leonora mocht blijven.
Meer uit Binnenland
MILOS (ANP) - Een Nederlandse boot is woensdag samen met vijf andere boten vanaf het Griekse eiland Milos vertrokken om zich aan te sluiten bij de Global Sumud Flotilla (GSF). Dat is een vloot met hulpgoederen die onderweg is naar Gaza. De ongeveer twintig boten worden bemand door pro-Palestijnse activisten, onder wie Greta Thunberg.
2 uur geleden
ALKMAAR (ANP) - De drie doden die woensdag werden aangetroffen in een woning aan de Stikkelwaard in Alkmaar zijn niet door toedoen van derden om het leven gekomen, meldt de politie op basis van onderzoek. "Er zijn geen aanwijzingen dat er anderen bij betrokken waren." Waardoor de drie dan wel zijn overleden, is niet bekendgemaakt.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het Openbaar Ministerie heeft woensdag vijf werkstraffen en een geldboete geëist tegen klimaatactivisten, voor uiteenlopende vergrijpen die volgens de officier van justitie niet vallen onder hun demonstratierecht. De hoogste werkstraf die de officier van de rechtbank verlangt, is 120 uur voor een activist die twee keer werd betrapt op het bekladden van een muur langs de A12 in Den Haag en op het blokkeren van het verkeer op diezelfde weg.
3 uur geleden
VLISSINGEN (ANP) - Bij een controle in de haven van Vlissingen heeft de douane vorige week donderdag 1001 kilo cocaïne gevonden. De drugs zaten in een lading fruit vanuit Ecuador, meldt het Openbaar Ministerie.
4 uur geleden
HEERLEN (ANP) - Vanwege de vondst van een mogelijk explosief in een woning aan de Corneliuslaan in Heerlen worden enkele woningen in die straat ontruimd. Dat melden de hulpdiensten.
4 uur geleden
ALKMAAR (ANP) - In een woning aan de Stikkelwaard in Alkmaar zijn woensdag drie doden aangetroffen. Dat meldt de politie, die ook zegt op dit moment nog rekening te houden met alle mogelijke scenario's.
5 uur geleden
SCHIPHOL (ANP) - De actie van het grondpersoneel van KLM is woensdag "naar omstandigheden goed verlopen", meldt een woordvoerster van de luchtvaartmaatschappij. Ondanks het annuleren van ongeveer honderd vluchten kon een deel van de vluchten volgens haar nog gewoon doorgaan omdat veel grondmedewerkers doorwerkten. Reizigers die vliegen met KLM moeten de komende dagen nog wel rekening houden met vertragingen.
8 uur geleden