Bijzonder document te zien op expo over christendom en slavernij
UTRECHT (ANP) - Museum Catharijneconvent in Utrecht kan eind deze maand een zeer bijzonder stuk tonen: een heel vroeg voorbeeld van de emancipatie van tot slaaf gemaakten. Het is een brief uit 1739, geschreven namens 650 tot slaaf gemaakten. Die werd opgesteld op het Caraïbische eiland Saint Thomas, waar Nederlandse kolonisten waren opgevolgd door Denen.
De afzenders vroegen, in creools-Nederlands, aan de Deense koning om te regelen dat de zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die hen veel steun boden, op Saint Thomas konden blijven. "Hieruit blijkt dat tot slaaf gemaakten lezen en schrijven leerden en dat ze voor zichzelf opkwamen", aldus Madelon Grant van het Catharijneconvent. Ze is een van de samenstellers van de expositie Christendom en slavernij, die vanaf 29 juni te zien is. Het museum toont de brief in een kopie die de Broedergemeente er in 1739 zelf van maakte.
Het verhaal over slavernij, christendom en Bijbel kent vele kanten. Christenen die vonden dat slavernij geoorloofd was, wezen volgens Grant nogal eens op het Bijbelverhaal over de 'vloek van Cham'. Chams vader Noach vervloekte de zoon van Cham, Kanaän: "Een knecht der knechten zal hij zijn voor zijn broeders". In de Bijbel is er geen directe oorzaak voor te vinden, maar mensen begonnen in het verhaal toch een verband tussen Cham en Kanaän en zwart Afrika te zien en misbruikten het als rechtvaardiging voor slavernij.
Praktijk
Het verhaal Exodus, over de uittocht van de Joden uit Egypte waar ze in slavernij leefden, werd juist weer volop gebruikt als tegenargument. Sommige christelijke voorgangers verzetten zich nadrukkelijk tegen "mensendieverij", maar anderen lieten het op zijn beloop, legt Grant uit. Het was nu eenmaal de praktijk en er zaten immers ook slavenhandelaren en -eigenaren in de kerk. "Kerken hadden zelf ook wel plantages en geld dat in de koloniën met tot slaaf gemaakten was verdiend, werd soms geschonken aan de kerk om in Nederland liefdadigheid mee te bekostigen".
Grant vindt het belangrijk om helder te maken "dat voor en tegen niet fifty-fifty was. De soms zwijgende meerderheid ging mee in het systeem van slavernij".
Het museum heeft kunstenaars gevraagd de expositie aan te vullen. Zo maakte Kenneth Aidoo een portret van Leonora, die zich op een boot in de haven van Curaçao verstopte en naar Middelburg wist te komen, waar ze werk vond. Haar eigenaar wilde haar terug, maar Middelburgers verzetten zich daartegen en de tot het christendom bekeerde Leonora mocht blijven.
Meer uit Binnenland
ROTTERDAM (ANP) - Jochem Myjer heeft zondagmiddag vier prijzen ontvangen voor zijn populaire boekenserie De Gorgels. De cabaretier en schrijver werd bij de première van de theatervoorstelling De Gorgels in Rotterdam verrast met een Diamanten, een Platina en twee Gouden Boeken voor de vier delen van de reeks. Volgens boekenkoepel CPNB is het "een unicum" dat een schrijver in één keer zoveel onderscheidingen krijgt. Hij deelt de prijzen met illustrator Rick de Haas.
1 uur geleden
PURMEREND (ANP) - De impact van de explosie en daaropvolgende grote brand in Purmerend zondagochtend is groot. Dat zegt burgemeester van Purmerend Ellen van Selm.
1 uur geleden
KROMMENIE (ANP) - In het Noord-Hollandse Krommenie zijn twee doden in het water gevonden. De hulpdiensten rukten begin zondagmiddag uit vanwege mogelijk meerdere personen te water aan de Noordervaartdijk. De brandweer heeft onder meer met duikers gezocht. Om 13.10 uur werden de twee lichamen gevonden.
1 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - De kans op een zitplaats in de trein op de drukke verbinding tussen Rotterdam en Den Haag gaat in de nieuwe dienstregeling omhoog. Dat heeft NS-topman Wouter Koolmees gezegd. De NS zet op dat traject, en ook in het algemeen, meer treinen in. Maar de drukke ochtendspitsen die reizigers op dinsdagen en donderdagen gewend zijn, komen volgens Koolmees in het nieuwe jaar waarschijnlijk weer terug.
2 uur geleden
PURMEREND (ANP) - Het is nog onduidelijk of de explosie zondagochtend vroeg in of bij een rijtjeshuis in Purmerend het gevolg was van een misdrijf. De oorzaak is nog onbekend, zegt een politiewoordvoerder. "We zijn volop bezig met het onderzoek."
4 uur geleden
PURMEREND (ANP) - In een rijtjeshuis aan de Maasstraat in Purmerend is zondagochtend rond 04.15 uur na een explosie brand uitgebroken. Het vuur sloeg over naar de twee naastgelegen woningen, zegt een woordvoerder van de brandweer. Het rijtje van zes woningen is ontruimd. Een persoon is met verwondingen naar het ziekenhuis gebracht, vijf anderen zijn door ambulancepersoneel nagekeken.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Ruim tweehonderd mensen waren zaterdagmiddag bij een bijeenkomst in Den Haag voor de mensen die zijn getroffen door de explosies aan de Tarwekamp vorige week. Op de samenkomst konden mensen stilstaan bij wat er is gebeurd en vertellen wat het de afgelopen dagen met hen heeft gedaan. Maatschappelijk werkers en geestelijken waren aanwezig om mensen aan te horen.
20 uur geleden