Bijzonder document te zien op expo over christendom en slavernij
UTRECHT (ANP) - Museum Catharijneconvent in Utrecht kan eind deze maand een zeer bijzonder stuk tonen: een heel vroeg voorbeeld van de emancipatie van tot slaaf gemaakten. Het is een brief uit 1739, geschreven namens 650 tot slaaf gemaakten. Die werd opgesteld op het Caraïbische eiland Saint Thomas, waar Nederlandse kolonisten waren opgevolgd door Denen.
De afzenders vroegen, in creools-Nederlands, aan de Deense koning om te regelen dat de zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die hen veel steun boden, op Saint Thomas konden blijven. "Hieruit blijkt dat tot slaaf gemaakten lezen en schrijven leerden en dat ze voor zichzelf opkwamen", aldus Madelon Grant van het Catharijneconvent. Ze is een van de samenstellers van de expositie Christendom en slavernij, die vanaf 29 juni te zien is. Het museum toont de brief in een kopie die de Broedergemeente er in 1739 zelf van maakte.
Het verhaal over slavernij, christendom en Bijbel kent vele kanten. Christenen die vonden dat slavernij geoorloofd was, wezen volgens Grant nogal eens op het Bijbelverhaal over de 'vloek van Cham'. Chams vader Noach vervloekte de zoon van Cham, Kanaän: "Een knecht der knechten zal hij zijn voor zijn broeders". In de Bijbel is er geen directe oorzaak voor te vinden, maar mensen begonnen in het verhaal toch een verband tussen Cham en Kanaän en zwart Afrika te zien en misbruikten het als rechtvaardiging voor slavernij.
Praktijk
Het verhaal Exodus, over de uittocht van de Joden uit Egypte waar ze in slavernij leefden, werd juist weer volop gebruikt als tegenargument. Sommige christelijke voorgangers verzetten zich nadrukkelijk tegen "mensendieverij", maar anderen lieten het op zijn beloop, legt Grant uit. Het was nu eenmaal de praktijk en er zaten immers ook slavenhandelaren en -eigenaren in de kerk. "Kerken hadden zelf ook wel plantages en geld dat in de koloniën met tot slaaf gemaakten was verdiend, werd soms geschonken aan de kerk om in Nederland liefdadigheid mee te bekostigen".
Grant vindt het belangrijk om helder te maken "dat voor en tegen niet fifty-fifty was. De soms zwijgende meerderheid ging mee in het systeem van slavernij".
Het museum heeft kunstenaars gevraagd de expositie aan te vullen. Zo maakte Kenneth Aidoo een portret van Leonora, die zich op een boot in de haven van Curaçao verstopte en naar Middelburg wist te komen, waar ze werk vond. Haar eigenaar wilde haar terug, maar Middelburgers verzetten zich daartegen en de tot het christendom bekeerde Leonora mocht blijven.
Meer uit Binnenland
UTRECHT (ANP) - ProRail voldoet dit jaar niet aan de prestatieafspraken die het heeft gemaakt met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wat betreft impactvolle storingen op het spoor. Dit jaar vonden er al 530 grote incidenten plaats. Daarmee zijn er dit jaar voor het eerst meer storingen dan de toegestane 520.
1 uur geleden
LEEUWARDEN (ANP) - Bij een mogelijke steekpartij in Leeuwarden is een persoon zwaargewond geraakt. Volgens de politie is het nog zeer onduidelijk wat er is gebeurd. Op X meldt de politie dat een voertuig is aangehouden dat mogelijk betrokken zou kunnen zijn bij het incident. De drie inzittenden zijn aangehouden.
3 uur geleden
BARNEVELD (ANP) - In het Gelderse dorp Terschuur (gemeente Barneveld) is vogelgriep vastgesteld op een bedrijf met leghennen. Alle 62.000 kippen op de boerderij worden gedood. Dat moet voorkomen dat het virus zich verder kan verspreiden.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het besluit van de Verenigde Naties om in te stemmen met een plan om een internationale troepenmacht naar de Gazastrook te sturen, is volgens demissionair minister David van Weel (Buitenlandse Zaken) "een belangrijke stap naar de volgende fases" in het vredesplan van de Amerikaanse president Donald Trump. Dat liet Van Weel maandagavond weten op X.
5 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het Nederlandse bouwbedrijf Strukton heeft een rol gespeeld bij de uitbuiting van arbeidsmigranten bij de bouw van een metro in Riyad, meldt Amnesty International in een rapport. Meer dan tien jaar lang werkten tienduizenden arbeidsmigranten onder slechte omstandigheden aan de metro, die volgens Amnesty International van belang is voor de voorbereidingen op het WK voetbal in 2034.
5 uur geleden
TILBURG (ANP) - De bewoners van negen appartementen in woonzorgcentrum Leyhoeve aan de Dokter Bloemenlaan in Tilburg kunnen nog niet naar huis. Door de brand van zaterdag zijn hun woningen nog onbewoonbaar. De meeste van de getroffen bewoners worden elders in het wooncomplex opgevangen.
9 uur geleden
GRONINGEN (ANP) - Het aantal meldingen van schade na de aardbeving in het Groningse Zeerijp is maandagmiddag opgelopen tot 1635, meldt het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG). De beving in Zeerijp was een van de zwaarste ooit gemeten in het gaswinningsgebied.
12 uur geleden