Bijzonder document te zien op expo over christendom en slavernij
UTRECHT (ANP) - Museum Catharijneconvent in Utrecht kan eind deze maand een zeer bijzonder stuk tonen: een heel vroeg voorbeeld van de emancipatie van tot slaaf gemaakten. Het is een brief uit 1739, geschreven namens 650 tot slaaf gemaakten. Die werd opgesteld op het Caraïbische eiland Saint Thomas, waar Nederlandse kolonisten waren opgevolgd door Denen.
De afzenders vroegen, in creools-Nederlands, aan de Deense koning om te regelen dat de zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die hen veel steun boden, op Saint Thomas konden blijven. "Hieruit blijkt dat tot slaaf gemaakten lezen en schrijven leerden en dat ze voor zichzelf opkwamen", aldus Madelon Grant van het Catharijneconvent. Ze is een van de samenstellers van de expositie Christendom en slavernij, die vanaf 29 juni te zien is. Het museum toont de brief in een kopie die de Broedergemeente er in 1739 zelf van maakte.
Het verhaal over slavernij, christendom en Bijbel kent vele kanten. Christenen die vonden dat slavernij geoorloofd was, wezen volgens Grant nogal eens op het Bijbelverhaal over de 'vloek van Cham'. Chams vader Noach vervloekte de zoon van Cham, Kanaän: "Een knecht der knechten zal hij zijn voor zijn broeders". In de Bijbel is er geen directe oorzaak voor te vinden, maar mensen begonnen in het verhaal toch een verband tussen Cham en Kanaän en zwart Afrika te zien en misbruikten het als rechtvaardiging voor slavernij.
Praktijk
Het verhaal Exodus, over de uittocht van de Joden uit Egypte waar ze in slavernij leefden, werd juist weer volop gebruikt als tegenargument. Sommige christelijke voorgangers verzetten zich nadrukkelijk tegen "mensendieverij", maar anderen lieten het op zijn beloop, legt Grant uit. Het was nu eenmaal de praktijk en er zaten immers ook slavenhandelaren en -eigenaren in de kerk. "Kerken hadden zelf ook wel plantages en geld dat in de koloniën met tot slaaf gemaakten was verdiend, werd soms geschonken aan de kerk om in Nederland liefdadigheid mee te bekostigen".
Grant vindt het belangrijk om helder te maken "dat voor en tegen niet fifty-fifty was. De soms zwijgende meerderheid ging mee in het systeem van slavernij".
Het museum heeft kunstenaars gevraagd de expositie aan te vullen. Zo maakte Kenneth Aidoo een portret van Leonora, die zich op een boot in de haven van Curaçao verstopte en naar Middelburg wist te komen, waar ze werk vond. Haar eigenaar wilde haar terug, maar Middelburgers verzetten zich daartegen en de tot het christendom bekeerde Leonora mocht blijven.
Meer uit Binnenland
NUNSPEET (ANP) - De bestuurder van de auto die inreed op een groep mensen in Nunspeet is een 56-jarige vrouw uit de Gelderse plaats, meldt de politie. Zij is lichtgewond geraakt.
2 uur geleden
NUNSPEET (ANP) - Bij het ongeluk in Nunspeet waarbij een auto inreed op een groep mensen, lijkt vooralsnog geen opzet in het spel te zijn, meldt de politie. "Maar daar doen we nog onderzoek naar", aldus de politie op X.
3 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - Na de vierde actiedag van 3FM Serious Request staat de teller op 10.135.897 euro. Dat is maandagavond bekendgemaakt op NPO 3FM. Nog nooit eerder werd op de vierde dag zoveel geld opgehaald.
3 uur geleden
NUNSPEET (ANP) - Het ernstige ongeluk in Nunspeet waarbij meerdere mensen gewond zijn geraakt, is veroorzaakt door een auto die op een groep mensen inreed. Dat meldt een woordvoerder van de veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland.
4 uur geleden
NUNSPEET (ANP) - Meerdere mensen zijn gewond geraakt bij een ernstig ongeval op de Elburgerweg in Nunspeet, meldt de politie.
4 uur geleden
GOIRLE (ANP) - Bij een controle afgelopen zaterdag in het Brabantse Goirle is ongeveer 150 kilo illegaal vuurwerk in beslag genomen. Dat meldt de politie maandag. Agenten controleerden vooral het verkeer dat vanuit België de grens overstak na daar vuurwerk te hebben aangeschaft.
5 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Omroep MAX stopt met de talkshow Carrie op Vrijdag van presentatrice Carrie ten Napel. Dat gebeurt als gevolg van de bezuinigingen bij de publieke omroep, meldt Omroep MAX maandag. De laatste uitzending is komende zomer.
7 uur geleden