Bijzonder document te zien op expo over christendom en slavernij
UTRECHT (ANP) - Museum Catharijneconvent in Utrecht kan eind deze maand een zeer bijzonder stuk tonen: een heel vroeg voorbeeld van de emancipatie van tot slaaf gemaakten. Het is een brief uit 1739, geschreven namens 650 tot slaaf gemaakten. Die werd opgesteld op het Caraïbische eiland Saint Thomas, waar Nederlandse kolonisten waren opgevolgd door Denen.
De afzenders vroegen, in creools-Nederlands, aan de Deense koning om te regelen dat de zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die hen veel steun boden, op Saint Thomas konden blijven. "Hieruit blijkt dat tot slaaf gemaakten lezen en schrijven leerden en dat ze voor zichzelf opkwamen", aldus Madelon Grant van het Catharijneconvent. Ze is een van de samenstellers van de expositie Christendom en slavernij, die vanaf 29 juni te zien is. Het museum toont de brief in een kopie die de Broedergemeente er in 1739 zelf van maakte.
Het verhaal over slavernij, christendom en Bijbel kent vele kanten. Christenen die vonden dat slavernij geoorloofd was, wezen volgens Grant nogal eens op het Bijbelverhaal over de 'vloek van Cham'. Chams vader Noach vervloekte de zoon van Cham, Kanaän: "Een knecht der knechten zal hij zijn voor zijn broeders". In de Bijbel is er geen directe oorzaak voor te vinden, maar mensen begonnen in het verhaal toch een verband tussen Cham en Kanaän en zwart Afrika te zien en misbruikten het als rechtvaardiging voor slavernij.
Praktijk
Het verhaal Exodus, over de uittocht van de Joden uit Egypte waar ze in slavernij leefden, werd juist weer volop gebruikt als tegenargument. Sommige christelijke voorgangers verzetten zich nadrukkelijk tegen "mensendieverij", maar anderen lieten het op zijn beloop, legt Grant uit. Het was nu eenmaal de praktijk en er zaten immers ook slavenhandelaren en -eigenaren in de kerk. "Kerken hadden zelf ook wel plantages en geld dat in de koloniën met tot slaaf gemaakten was verdiend, werd soms geschonken aan de kerk om in Nederland liefdadigheid mee te bekostigen".
Grant vindt het belangrijk om helder te maken "dat voor en tegen niet fifty-fifty was. De soms zwijgende meerderheid ging mee in het systeem van slavernij".
Het museum heeft kunstenaars gevraagd de expositie aan te vullen. Zo maakte Kenneth Aidoo een portret van Leonora, die zich op een boot in de haven van Curaçao verstopte en naar Middelburg wist te komen, waar ze werk vond. Haar eigenaar wilde haar terug, maar Middelburgers verzetten zich daartegen en de tot het christendom bekeerde Leonora mocht blijven.
Meer uit Binnenland
UTRECHT (ANP) - Bij het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) zijn 21.000 klachten binnengekomen over de centraal schriftelijke eindexamens die vrijdag zijn begonnen. Dat is minder dan de ruim 35.000 die het LAKS vorig jaar ontving op de eerste examendag.
1 uur geleden
UTRECHT (ANP) - De snelweg A12 tussen Veenendaal en Utrecht is sinds vrijdagavond dicht voor al het verkeer in de richting van Utrecht door werkzaamheden. Over een lengte van dertig kilometer krijgt de weg stiller asfalt, nieuwe verlichting, verbeterde vangrails en ook worden borden onderhouden. De werkzaamheden duren tot 19 mei 05.00 uur.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Vrijdagavond om 22.00 uur begint een reeks van werkzaamheden op de wegen rond Amsterdam. Ook zijn er evenementen in en rondom de hoofdstad en werkzaamheden op het spoor. Rijkswaterstaat waarschuwt dat het verkeer er tot en met oktober flinke hinder van zal ondervinden.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Bij de gemeente Den Haag zijn tot nu toe zes demonstraties aangemeld rondom de NAVO-top. Tijdens de top eind juni komen duizenden mensen naar de stad, onder wie 45 regeringsleiders en staatshoofden.
2 uur geleden
ARNHEM (ANP) - De provincie Gelderland heeft in de rechtbank beloofd de wolf die vorige maand een hardloopster in Het Nationale Park De Hoge Veluwe beet voorlopig niet te doden. De rechter wil meer informatie hebben over de betreffende wolf voordat zij eind volgende week uitspraak doet. De vergunning voor het afschieten van de 'probleemwolf' gaat zaterdag al in, maar de provincie heeft toegezegd daar nog geen gebruik van te maken.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een groep die zichzelf Volkeren voor Vrede noemt, wil rond de komende NAVO-top twee demonstraties houden in gaststad Den Haag. Als locatie voor de zogenoemde vredesmanifestaties hebben de initiatiefnemers het Tournooiveld of de Lange Vijverberg op het oog, niet ver van het Binnenhof. Het is nog niet bekend of de gemeente Den Haag akkoord is met die plek.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Israëlische ambassadeur in Nederland, Modi Ephraim, zegt verontrust en teleurgesteld te zijn dat Nederland de Israëlische samenwerking met de Europese Unie wil laten onderzoeken. De topdiplomaat waarschuwt voor een historische fout nu de Nederlandse regering aan de EU heeft gevraagd de associatie-overeenkomst met Israël nader te bekijken, laat hij op X weten.
5 uur geleden