Bijzonder document te zien op expo over christendom en slavernij
UTRECHT (ANP) - Museum Catharijneconvent in Utrecht kan eind deze maand een zeer bijzonder stuk tonen: een heel vroeg voorbeeld van de emancipatie van tot slaaf gemaakten. Het is een brief uit 1739, geschreven namens 650 tot slaaf gemaakten. Die werd opgesteld op het Caraïbische eiland Saint Thomas, waar Nederlandse kolonisten waren opgevolgd door Denen.
De afzenders vroegen, in creools-Nederlands, aan de Deense koning om te regelen dat de zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die hen veel steun boden, op Saint Thomas konden blijven. "Hieruit blijkt dat tot slaaf gemaakten lezen en schrijven leerden en dat ze voor zichzelf opkwamen", aldus Madelon Grant van het Catharijneconvent. Ze is een van de samenstellers van de expositie Christendom en slavernij, die vanaf 29 juni te zien is. Het museum toont de brief in een kopie die de Broedergemeente er in 1739 zelf van maakte.
Het verhaal over slavernij, christendom en Bijbel kent vele kanten. Christenen die vonden dat slavernij geoorloofd was, wezen volgens Grant nogal eens op het Bijbelverhaal over de 'vloek van Cham'. Chams vader Noach vervloekte de zoon van Cham, Kanaän: "Een knecht der knechten zal hij zijn voor zijn broeders". In de Bijbel is er geen directe oorzaak voor te vinden, maar mensen begonnen in het verhaal toch een verband tussen Cham en Kanaän en zwart Afrika te zien en misbruikten het als rechtvaardiging voor slavernij.
Praktijk
Het verhaal Exodus, over de uittocht van de Joden uit Egypte waar ze in slavernij leefden, werd juist weer volop gebruikt als tegenargument. Sommige christelijke voorgangers verzetten zich nadrukkelijk tegen "mensendieverij", maar anderen lieten het op zijn beloop, legt Grant uit. Het was nu eenmaal de praktijk en er zaten immers ook slavenhandelaren en -eigenaren in de kerk. "Kerken hadden zelf ook wel plantages en geld dat in de koloniën met tot slaaf gemaakten was verdiend, werd soms geschonken aan de kerk om in Nederland liefdadigheid mee te bekostigen".
Grant vindt het belangrijk om helder te maken "dat voor en tegen niet fifty-fifty was. De soms zwijgende meerderheid ging mee in het systeem van slavernij".
Het museum heeft kunstenaars gevraagd de expositie aan te vullen. Zo maakte Kenneth Aidoo een portret van Leonora, die zich op een boot in de haven van Curaçao verstopte en naar Middelburg wist te komen, waar ze werk vond. Haar eigenaar wilde haar terug, maar Middelburgers verzetten zich daartegen en de tot het christendom bekeerde Leonora mocht blijven.
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - JA21 heeft tijdens de verkiezingscampagne duizenden haatberichten verwijderd die volgens Tweede Kamerlid Ingrid Coenradie afkomstig waren uit de PVV-hoek. In het televisieprogramma Pauw & De Wit zei de voormalige PVV-staatssecretaris dat er een "trollenleger" was ingezet.
40 minuten geleden
MOERDIJK (ANP) - Het dorp Moerdijk in Noord-Brabant verdwijnt. Daarmee heeft de gemeenteraad woensdagavond ingestemd. Het plan kreeg 19 stemmen voor en 3 stemmen tegen. Ook een motie over een verbeterde compensatieregeling voor huisverkoop werd aangenomen.
59 minuten geleden
WILLEMSTAD (ANP) - Enkele honderden Curaçaoënaars zijn woensdagmiddag (lokale tijd) naar luchthaven Hato gegaan om de nationale voetbalselectie te verwelkomen die vanuit Jamaica was aangekomen. Het gaat om fanatieke supporters, vrienden en familie van de spelers. Hierdoor was het erg druk op de luchthaven.
1 uur geleden
MOERDIJK (ANP) - In een laatste poging hebben inwoners van Moerdijk de gemeenteraad gevraagd het Noord-Brabantse dorp niet te laten verdwijnen. Elf mensen spraken de raadsleden tijdens de informatieavond voorafgaand aan de gemeenteraad toe namens zichzelf, dorpsgenoten of ondernemers. Woensdagavond stemt de raad over het voornemen ruimte te maken voor energie-infrastructuur, groei en verduurzaming.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Opnieuw zijn verdachten veroordeeld tot cel- en taakstraffen voor de rellen op het Malieveld in Den Haag van afgelopen september. De hoogste straf is drie maanden cel, waarvan een voorwaardelijk. De veroordelingen betreffen vier mannen tussen de 22 en 53 jaar.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - GroenLinks-PvdA heeft dinsdag aangifte gedaan tegen twee PVV'ers om AI-afbeeldingen die zij maakten van Frans Timmermans. Dat bevestigen de partij en het Openbaar Ministerie (OM) woensdag na berichtgeving van RTL Nieuws. De partij liet eerder al weten van plan te zijn de aangifte te doen.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het is riskant wanneer de overheid openbare informatie over burgers gaat verzamelen om te controleren of ze zich aan de regels houden. Daarvoor waarschuwt de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). De privacytoezichthouder wil daarom dat er strenge regels komen voor zulk onderzoek. Die moeten zorgen voor "het juiste evenwicht" tussen de belangen van de overheid en de rechten van burgers.
5 uur geleden