Bijzonder document te zien op expo over christendom en slavernij
UTRECHT (ANP) - Museum Catharijneconvent in Utrecht kan eind deze maand een zeer bijzonder stuk tonen: een heel vroeg voorbeeld van de emancipatie van tot slaaf gemaakten. Het is een brief uit 1739, geschreven namens 650 tot slaaf gemaakten. Die werd opgesteld op het Caraïbische eiland Saint Thomas, waar Nederlandse kolonisten waren opgevolgd door Denen.
De afzenders vroegen, in creools-Nederlands, aan de Deense koning om te regelen dat de zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die hen veel steun boden, op Saint Thomas konden blijven. "Hieruit blijkt dat tot slaaf gemaakten lezen en schrijven leerden en dat ze voor zichzelf opkwamen", aldus Madelon Grant van het Catharijneconvent. Ze is een van de samenstellers van de expositie Christendom en slavernij, die vanaf 29 juni te zien is. Het museum toont de brief in een kopie die de Broedergemeente er in 1739 zelf van maakte.
Het verhaal over slavernij, christendom en Bijbel kent vele kanten. Christenen die vonden dat slavernij geoorloofd was, wezen volgens Grant nogal eens op het Bijbelverhaal over de 'vloek van Cham'. Chams vader Noach vervloekte de zoon van Cham, Kanaän: "Een knecht der knechten zal hij zijn voor zijn broeders". In de Bijbel is er geen directe oorzaak voor te vinden, maar mensen begonnen in het verhaal toch een verband tussen Cham en Kanaän en zwart Afrika te zien en misbruikten het als rechtvaardiging voor slavernij.
Praktijk
Het verhaal Exodus, over de uittocht van de Joden uit Egypte waar ze in slavernij leefden, werd juist weer volop gebruikt als tegenargument. Sommige christelijke voorgangers verzetten zich nadrukkelijk tegen "mensendieverij", maar anderen lieten het op zijn beloop, legt Grant uit. Het was nu eenmaal de praktijk en er zaten immers ook slavenhandelaren en -eigenaren in de kerk. "Kerken hadden zelf ook wel plantages en geld dat in de koloniën met tot slaaf gemaakten was verdiend, werd soms geschonken aan de kerk om in Nederland liefdadigheid mee te bekostigen".
Grant vindt het belangrijk om helder te maken "dat voor en tegen niet fifty-fifty was. De soms zwijgende meerderheid ging mee in het systeem van slavernij".
Het museum heeft kunstenaars gevraagd de expositie aan te vullen. Zo maakte Kenneth Aidoo een portret van Leonora, die zich op een boot in de haven van Curaçao verstopte en naar Middelburg wist te komen, waar ze werk vond. Haar eigenaar wilde haar terug, maar Middelburgers verzetten zich daartegen en de tot het christendom bekeerde Leonora mocht blijven.
Meer uit Binnenland
UTRECHT (ANP) - Pro-Palestijnse activisten die al dagen een universiteitspand aan de Drift in Utrecht bezetten, zijn daar zondagochtend weggegaan. Dat melden ze op Instagram en bevestigt de universiteit. Die laat weten dat met de politie de situatie binnen wordt bekeken en dat het pand maandag in ieder geval nog dicht is vanwege opruimwerkzaamheden.
10 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Van het nieuwe boek van Dan Brown, Het ultieme geheim, zijn drie maanden na verschijning al meer dan 200.000 exemplaren verkocht. Het boek heeft daarmee de gouden status bereikt, heeft CPNB zondag bekendgemaakt. De boekenkoepel spreekt van een "opmerkelijk snelle bekroning".
15 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB) meldt dat zijn gedachten bij de slachtoffers van de aanslag in Sydney zijn. Daar zijn op Bondi Beach meerdere mensen doodgeschoten tijdens een chanoekaviering.
16 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - De stank van zaterdag bij het Concertgebouw in Amsterdam werd veroorzaakt door boterzuur. Volgens een woordvoerder van de politie is vastgesteld dat deze stof het gebouw is binnengebracht. De politie doet onderzoek en heeft nog niemand aangehouden.
2 uur geleden
MOERGESTEL (ANP) - De politie heeft de vader van de twee kinderen die zwaargewond zijn gevonden in een woning in Moergestel nog niet gesproken. Het gaat om een 49-jarige man. Hij wordt later op de dag verhoord, laat de politie weten. Volgens een woordvoerster is het onderzoek naar wat er is gebeurd nog volop gaande.
3 uur geleden
ALMERE (ANP) - Het programma Even tot Hier heeft 3.182.651 euro opgehaald voor ambulances en medische hulpgoederen voor Oekraïne. Dat werd zaterdag bekendgemaakt in de seizoensafsluiter van het BNNVARA-programma.
14 uur geleden
MOERGESTEL (ANP) - In een woning aan de Janus Rooijakkersstraat in Moergestel (Noord-Brabant) zijn zaterdagavond twee zwaargewonde kinderen aangetroffen. De vader van de kinderen is volgens de politie de man die eerder op de avond vermoedelijk als spookrijder betrokken was bij een ongeluk op de A58. Bij dat ongeluk raakten vier mensen gewond, onder wie de spookrijder.
15 uur geleden