Bijzonder document te zien op expo over christendom en slavernij
UTRECHT (ANP) - Museum Catharijneconvent in Utrecht kan eind deze maand een zeer bijzonder stuk tonen: een heel vroeg voorbeeld van de emancipatie van tot slaaf gemaakten. Het is een brief uit 1739, geschreven namens 650 tot slaaf gemaakten. Die werd opgesteld op het Caraïbische eiland Saint Thomas, waar Nederlandse kolonisten waren opgevolgd door Denen.
De afzenders vroegen, in creools-Nederlands, aan de Deense koning om te regelen dat de zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die hen veel steun boden, op Saint Thomas konden blijven. "Hieruit blijkt dat tot slaaf gemaakten lezen en schrijven leerden en dat ze voor zichzelf opkwamen", aldus Madelon Grant van het Catharijneconvent. Ze is een van de samenstellers van de expositie Christendom en slavernij, die vanaf 29 juni te zien is. Het museum toont de brief in een kopie die de Broedergemeente er in 1739 zelf van maakte.
Het verhaal over slavernij, christendom en Bijbel kent vele kanten. Christenen die vonden dat slavernij geoorloofd was, wezen volgens Grant nogal eens op het Bijbelverhaal over de 'vloek van Cham'. Chams vader Noach vervloekte de zoon van Cham, Kanaän: "Een knecht der knechten zal hij zijn voor zijn broeders". In de Bijbel is er geen directe oorzaak voor te vinden, maar mensen begonnen in het verhaal toch een verband tussen Cham en Kanaän en zwart Afrika te zien en misbruikten het als rechtvaardiging voor slavernij.
Praktijk
Het verhaal Exodus, over de uittocht van de Joden uit Egypte waar ze in slavernij leefden, werd juist weer volop gebruikt als tegenargument. Sommige christelijke voorgangers verzetten zich nadrukkelijk tegen "mensendieverij", maar anderen lieten het op zijn beloop, legt Grant uit. Het was nu eenmaal de praktijk en er zaten immers ook slavenhandelaren en -eigenaren in de kerk. "Kerken hadden zelf ook wel plantages en geld dat in de koloniën met tot slaaf gemaakten was verdiend, werd soms geschonken aan de kerk om in Nederland liefdadigheid mee te bekostigen".
Grant vindt het belangrijk om helder te maken "dat voor en tegen niet fifty-fifty was. De soms zwijgende meerderheid ging mee in het systeem van slavernij".
Het museum heeft kunstenaars gevraagd de expositie aan te vullen. Zo maakte Kenneth Aidoo een portret van Leonora, die zich op een boot in de haven van Curaçao verstopte en naar Middelburg wist te komen, waar ze werk vond. Haar eigenaar wilde haar terug, maar Middelburgers verzetten zich daartegen en de tot het christendom bekeerde Leonora mocht blijven.
Meer uit Binnenland
DEN BOSCH (ANP) - De opbrengst van 3FM Serious Request is met nog een dag te gaan al bijna recordhoog. Na vijf dagen hebben dj's Barend van Deelen, Sophie Hijlkema en Mart Meijer in het Glazen Huis in Den Bosch 12.288.653 euro voor Spieren voor Spieren opgehaald, is dinsdag op NPO 3FM bekendgemaakt.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) heeft dit jaar 3438 explosieven onschadelijk gemaakt, veel meer dan de 2455 van het jaar ervoor. In de meeste gevallen ging het om bommen en granaten uit de Tweede Wereldoorlog die niet ontploft waren.
6 uur geleden
NUNSPEET (ANP) - De 56-jarige bestuurster die maandagavond met haar auto inreed op een groep mensen in Nunspeet, was niet onder invloed van drugs of alcohol. Dat meldt de politie dinsdagmiddag.
6 uur geleden
UTRECHT (ANP) - De Domtoren in Utrecht heeft afgelopen zondag de 100.000e bezoeker van dit jaar verwelkomd en daarmee is het record uit 2017 verbroken: in dat jaar beklommen 92.000 mensen de toren. Dat meldt Utrecht Marketing, die de Domtoren exploiteert.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nederlandse boeren hoeven niet te rekenen op een nieuwe uitzondering op de Europese mestregels. Demissionair landbouwminister Femke Wiersma had daartoe een verzoek ingediend bij Eurocommissaris Jessika Roswall (Milieu), maar dat is afgewezen. Dat meldt de BBB-bewindsvrouw aan de Tweede Kamer. "Ik vind dit besluit van de Europese Commissie zeer teleurstellend", schrijft zij.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Zowel op maandag als op dinsdag zijn er vernielingen geweest bij de Britse ambassade in Den Haag, meldt de politie. Maandag rond 06.00 uur is een steen door een ruit aan de Lange Voorhout gegooid en is graffiti op het gebouw gespoten. Daarvoor is een 38-jarige man uit Den Haag aangehouden. Dinsdag zijn de deur en gevel met rode vloeistof beklad.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De vier grote steden hebben sinds maandagavond extra opvangplekken voor dak- en thuislozen geopend, omdat de temperatuur de komende dagen flink daalt. In de nachten gaat het vriezen en overdag ligt de gevoelstemperatuur rond het vriespunt.
9 uur geleden