Bijzonder document te zien op expo over christendom en slavernij
UTRECHT (ANP) - Museum Catharijneconvent in Utrecht kan eind deze maand een zeer bijzonder stuk tonen: een heel vroeg voorbeeld van de emancipatie van tot slaaf gemaakten. Het is een brief uit 1739, geschreven namens 650 tot slaaf gemaakten. Die werd opgesteld op het Caraïbische eiland Saint Thomas, waar Nederlandse kolonisten waren opgevolgd door Denen.
De afzenders vroegen, in creools-Nederlands, aan de Deense koning om te regelen dat de zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die hen veel steun boden, op Saint Thomas konden blijven. "Hieruit blijkt dat tot slaaf gemaakten lezen en schrijven leerden en dat ze voor zichzelf opkwamen", aldus Madelon Grant van het Catharijneconvent. Ze is een van de samenstellers van de expositie Christendom en slavernij, die vanaf 29 juni te zien is. Het museum toont de brief in een kopie die de Broedergemeente er in 1739 zelf van maakte.
Het verhaal over slavernij, christendom en Bijbel kent vele kanten. Christenen die vonden dat slavernij geoorloofd was, wezen volgens Grant nogal eens op het Bijbelverhaal over de 'vloek van Cham'. Chams vader Noach vervloekte de zoon van Cham, Kanaän: "Een knecht der knechten zal hij zijn voor zijn broeders". In de Bijbel is er geen directe oorzaak voor te vinden, maar mensen begonnen in het verhaal toch een verband tussen Cham en Kanaän en zwart Afrika te zien en misbruikten het als rechtvaardiging voor slavernij.
Praktijk
Het verhaal Exodus, over de uittocht van de Joden uit Egypte waar ze in slavernij leefden, werd juist weer volop gebruikt als tegenargument. Sommige christelijke voorgangers verzetten zich nadrukkelijk tegen "mensendieverij", maar anderen lieten het op zijn beloop, legt Grant uit. Het was nu eenmaal de praktijk en er zaten immers ook slavenhandelaren en -eigenaren in de kerk. "Kerken hadden zelf ook wel plantages en geld dat in de koloniën met tot slaaf gemaakten was verdiend, werd soms geschonken aan de kerk om in Nederland liefdadigheid mee te bekostigen".
Grant vindt het belangrijk om helder te maken "dat voor en tegen niet fifty-fifty was. De soms zwijgende meerderheid ging mee in het systeem van slavernij".
Het museum heeft kunstenaars gevraagd de expositie aan te vullen. Zo maakte Kenneth Aidoo een portret van Leonora, die zich op een boot in de haven van Curaçao verstopte en naar Middelburg wist te komen, waar ze werk vond. Haar eigenaar wilde haar terug, maar Middelburgers verzetten zich daartegen en de tot het christendom bekeerde Leonora mocht blijven.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - Filmregisseur Frans Weisz is op 87-jarige leeftijd overleden. Dat bevestigt producent Matthijs van Heijningen, die zijn laatste film produceerde en goed bevriend met hem was, aan het ANP na berichtgeving hierover van NRC. Weisz leed aan de ziekte van Alzheimer.
1 uur geleden
BREDA (ANP) - Het Openbaar Ministerie heeft maandag bij de rechtbank in Breda twaalf jaar cel geëist tegen de 43-jarige Werner de R. voor het doden van de Tilburgse Hennie de Laat (58). Het lichaam van de vrouw werd op 23 december 2017 gevonden in een brandgang bij de Hoogvensestraat in haar woonplaats. Zij was onder meer in haar borst gestoken en haar keel was doorgesneden. "Zeer bruut geweld", aldus de officier van justitie, waarbij het slachtoffer "als oud vuil is achtergelaten".
2 uur geleden
VUGHT (ANP) - Corné H., de man die wordt verdacht van het gijzelen van drie medewerkers in de gevangenis in Vught op vrijdag, zit in die gevangenis in afzondering. Dat zegt zijn advocaat Petra Breukink. Zij zegt verder dat Corné H. een disciplinaire straf heeft gekregen.
2 uur geleden
ARNHEM (ANP) - De rechtbank in Arnhem buigt zich vrijdagmiddag opnieuw over de vraag of de provincie Gelderland een zogeheten 'probleemwolf' mag laten afschieten. De Faunabescherming en Animal Rights hebben de rechter gevraagd om de opdracht hiervoor te schorsen. In mei stapten de dierenorganisaties ook al naar de rechter toen de provincie een afschotvergunning gaf, maar hun verzoek werd afgewezen.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet maakt in eerste instantie 700 miljoen euro extra vrij voor Oekraïne. Dat is een reactie op de aangenomen motie van GroenLinks-PvdA om volgend jaar 2 miljard extra uit te trekken voor de regering in Kyiv. Begin volgend jaar bekijkt het kabinet waar de rest van het geld vandaan moet komen.
4 uur geleden
TER APEL (ANP) - In het aanmeldcentrum in Ter Apel verbleven het gehele weekeinde meer dan 2000 asielzoekers. Dat is boven de afgesproken grens, en daarom moet opvangorgaan COA weer dwangsommen betalen. De drukte op het terrein was zo'n twee weken onder de limiet gebleven.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - In de eerste drie kwartalen van dit jaar zijn er 54.100 woningen bijgekomen. Als het laatste kwartaal hetzelfde verloopt als vorig jaar, komt het totaal dit jaar op 77.600 woningen. Dat is minder dan de 82.400 gerealiseerde woningen van vorig jaar, staat in een jaarlijks rapport van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.
5 uur geleden