Bijzonder document te zien op expo over christendom en slavernij
UTRECHT (ANP) - Museum Catharijneconvent in Utrecht kan eind deze maand een zeer bijzonder stuk tonen: een heel vroeg voorbeeld van de emancipatie van tot slaaf gemaakten. Het is een brief uit 1739, geschreven namens 650 tot slaaf gemaakten. Die werd opgesteld op het Caraïbische eiland Saint Thomas, waar Nederlandse kolonisten waren opgevolgd door Denen.
De afzenders vroegen, in creools-Nederlands, aan de Deense koning om te regelen dat de zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die hen veel steun boden, op Saint Thomas konden blijven. "Hieruit blijkt dat tot slaaf gemaakten lezen en schrijven leerden en dat ze voor zichzelf opkwamen", aldus Madelon Grant van het Catharijneconvent. Ze is een van de samenstellers van de expositie Christendom en slavernij, die vanaf 29 juni te zien is. Het museum toont de brief in een kopie die de Broedergemeente er in 1739 zelf van maakte.
Het verhaal over slavernij, christendom en Bijbel kent vele kanten. Christenen die vonden dat slavernij geoorloofd was, wezen volgens Grant nogal eens op het Bijbelverhaal over de 'vloek van Cham'. Chams vader Noach vervloekte de zoon van Cham, Kanaän: "Een knecht der knechten zal hij zijn voor zijn broeders". In de Bijbel is er geen directe oorzaak voor te vinden, maar mensen begonnen in het verhaal toch een verband tussen Cham en Kanaän en zwart Afrika te zien en misbruikten het als rechtvaardiging voor slavernij.
Praktijk
Het verhaal Exodus, over de uittocht van de Joden uit Egypte waar ze in slavernij leefden, werd juist weer volop gebruikt als tegenargument. Sommige christelijke voorgangers verzetten zich nadrukkelijk tegen "mensendieverij", maar anderen lieten het op zijn beloop, legt Grant uit. Het was nu eenmaal de praktijk en er zaten immers ook slavenhandelaren en -eigenaren in de kerk. "Kerken hadden zelf ook wel plantages en geld dat in de koloniën met tot slaaf gemaakten was verdiend, werd soms geschonken aan de kerk om in Nederland liefdadigheid mee te bekostigen".
Grant vindt het belangrijk om helder te maken "dat voor en tegen niet fifty-fifty was. De soms zwijgende meerderheid ging mee in het systeem van slavernij".
Het museum heeft kunstenaars gevraagd de expositie aan te vullen. Zo maakte Kenneth Aidoo een portret van Leonora, die zich op een boot in de haven van Curaçao verstopte en naar Middelburg wist te komen, waar ze werk vond. Haar eigenaar wilde haar terug, maar Middelburgers verzetten zich daartegen en de tot het christendom bekeerde Leonora mocht blijven.
Meer uit Binnenland
BRUSSEL (ANP) - Het kabinet trekt nog eens 250 miljoen euro uit om defensiemateriaal uit de VS voor Oekraïne te kopen. Dat heeft demissionair minister Ruben Brekelmans (Defensie) maandag in Brussel aangekondigd. Aankopen via de VS zijn "de enige manier om in heel korte tijd meer munitie voor luchtverdediging die kant op te krijgen", zei Brekelmans.
42 minuten geleden
AMERSFOORT (ANP) - Reizigersvereniging Rover en Translink, het bedrijf achter de ov-chipkaart, zijn een rechtszaak gestart tegen Kings Online, dat via twee websites ov-chipkaarten verkoopt voor "buitensporig hoge tarieven". Volgens de aanklagers zijn meerdere exploitanten door hun toedoen gestopt met het via websites aanbieden van te dure ov-chipkaarten en is Kings Online de laatste uitbater die een halt toegeroepen moet worden.
1 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Van en naar Noord-Nederland rijden maandagochtend veel minder tot geen treinen, meldt ProRail. Het traject tussen Lelystad en Zwolle ligt sinds zondagavond plat, nadat daar veel schade aan het spoor was ontstaan door een poging tot koperdiefstal. Op de enige omreisroute, tussen Amersfoort en Barneveld, is een seinstoring ontstaan. "Hierdoor kunnen ook op dit traject minder treinen rijden", aldus de spoorbeheerder.
2 uur geleden
UTRECHT (ANP) - De treinhinder die is ontstaan door een poging tot koperdiefstal in Zwolle duurt naar verwachting nog tot het einde van maandagmiddag. In de NS-reisplanner, die maandagochtend vroeg is bijgewerkt, is te zien dat tot zeker 15.00 uur geen treinen rijden tussen 't Harde en Zwolle en tussen Zwolle en Lelystad.
3 uur geleden
HENGELO (ANP) - Bij een aanrijding op de A35 bij Hengelo is een persoon overleden. Dat meldt de politie op X. De politie doet onderzoek, waardoor de snelweg vanaf Borne-West richting Enschede is afgesloten.
5 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - Op het Stationsplein in Den Bosch heeft in de nacht van zondag op maandag een steekincident plaatsgevonden. Rond 00.15 uur kreeg de politie een melding van een beroving, waarna een slachtoffer met steekwonden werd aangetroffen. Dat bevestigt een woordvoerder van de politie Oost-Brabant.
8 uur geleden
PARAMARIBO (ANP) - Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn zondagavond rond 19.30 uur lokale tijd op de nationale luchthaven van Suriname aangekomen. Het koningspaar begint maandag in hoofdstad Paramaribo aan een driedaags staatsbezoek aan de voormalige Nederlandse kolonie.
8 uur geleden