Bijzonder document te zien op expo over christendom en slavernij
UTRECHT (ANP) - Museum Catharijneconvent in Utrecht kan eind deze maand een zeer bijzonder stuk tonen: een heel vroeg voorbeeld van de emancipatie van tot slaaf gemaakten. Het is een brief uit 1739, geschreven namens 650 tot slaaf gemaakten. Die werd opgesteld op het Caraïbische eiland Saint Thomas, waar Nederlandse kolonisten waren opgevolgd door Denen.
De afzenders vroegen, in creools-Nederlands, aan de Deense koning om te regelen dat de zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die hen veel steun boden, op Saint Thomas konden blijven. "Hieruit blijkt dat tot slaaf gemaakten lezen en schrijven leerden en dat ze voor zichzelf opkwamen", aldus Madelon Grant van het Catharijneconvent. Ze is een van de samenstellers van de expositie Christendom en slavernij, die vanaf 29 juni te zien is. Het museum toont de brief in een kopie die de Broedergemeente er in 1739 zelf van maakte.
Het verhaal over slavernij, christendom en Bijbel kent vele kanten. Christenen die vonden dat slavernij geoorloofd was, wezen volgens Grant nogal eens op het Bijbelverhaal over de 'vloek van Cham'. Chams vader Noach vervloekte de zoon van Cham, Kanaän: "Een knecht der knechten zal hij zijn voor zijn broeders". In de Bijbel is er geen directe oorzaak voor te vinden, maar mensen begonnen in het verhaal toch een verband tussen Cham en Kanaän en zwart Afrika te zien en misbruikten het als rechtvaardiging voor slavernij.
Praktijk
Het verhaal Exodus, over de uittocht van de Joden uit Egypte waar ze in slavernij leefden, werd juist weer volop gebruikt als tegenargument. Sommige christelijke voorgangers verzetten zich nadrukkelijk tegen "mensendieverij", maar anderen lieten het op zijn beloop, legt Grant uit. Het was nu eenmaal de praktijk en er zaten immers ook slavenhandelaren en -eigenaren in de kerk. "Kerken hadden zelf ook wel plantages en geld dat in de koloniën met tot slaaf gemaakten was verdiend, werd soms geschonken aan de kerk om in Nederland liefdadigheid mee te bekostigen".
Grant vindt het belangrijk om helder te maken "dat voor en tegen niet fifty-fifty was. De soms zwijgende meerderheid ging mee in het systeem van slavernij".
Het museum heeft kunstenaars gevraagd de expositie aan te vullen. Zo maakte Kenneth Aidoo een portret van Leonora, die zich op een boot in de haven van Curaçao verstopte en naar Middelburg wist te komen, waar ze werk vond. Haar eigenaar wilde haar terug, maar Middelburgers verzetten zich daartegen en de tot het christendom bekeerde Leonora mocht blijven.
Meer uit Binnenland
UTRECHT (ANP) - De hele wereld kijkt naar Nederland en naar de proeven die hier lopen met het vaccin tegen de vogelgriep, die momenteel hard om zich heen grijpt. Maar om de ontwikkelde vaccins te laten slagen, moeten ook de Europese regels voor de controles van gevaccineerde kippen worden aangepast, zegt hoogleraar Integrale Pluimveegezondheidszorg Sjaak de Wit van de Universiteit Utrecht.
18 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De dodelijke slachtoffers die vielen bij het auto-ongeluk in Den Haag waarbij het voertuig kort door de politie werd achtervolgd, zijn twee vrouwen en een man. De persoon die gewond raakte, is een vrouw. Dat heeft een woordvoerder van het Openbaar Ministerie (OM) donderdag bekendgemaakt.
30 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - GroenLinks-PvdA-leider Jesse Klaver zou het een "cruciale fout" vinden als D66 en CDA op basis van hun formatiestuk gaan onderhandelen over een minderheidskabinet. Daarmee zouden zij het "blokkeergedrag" van de VVD belonen, zei hij na afloop van een gesprek met informateur Sybrand Buma.
44 minuten geleden
UTRECHT (ANP) - Peter Plasman, de advocaat van de vrouw die Marco Borsato beschuldigde van ontucht, is ervan overtuigd dat het proces rond de zanger nog niet klaar is. "Gezien de inzet en de belangen die aan de orde zijn, verwacht ik dat het Openbaar Ministerie in hoger beroep zal gaan", zei hij bij het verlaten van de rechtbank in Utrecht.
1 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Advocaten Geert-Jan Knoops en Carry Knoops weten nog niet of Marco Borsato een zaak wil maken van de tegenaangifte die hij in 2021 deed tegen de vrouw die hem beschuldigde van ontucht. De zanger beschuldigde haar en haar moeder van het doen van een valse aangifte, smaad en laster.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wil dat drones niet tot ongeveer 15, maar tot 5 kilometer van passagiersvliegvelden mogen komen zonder toestemming van luchtverkeersleiders. De nieuwe regels gaan naar verwachting in de loop van volgend jaar in.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het plan van het kabinet om kinderopvang vanaf 2029 nagenoeg gratis te maken, schiet tekort en moet daarom op deze manier niet worden ingevoerd, vindt het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR). Meer ouders of verzorgers zullen kinderen hierdoor naar de opvang sturen. Daar is ook meer personeel voor nodig, terwijl de sector al te maken heeft met tekorten.
1 uur geleden