Bijzonder document te zien op expo over christendom en slavernij
UTRECHT (ANP) - Museum Catharijneconvent in Utrecht kan eind deze maand een zeer bijzonder stuk tonen: een heel vroeg voorbeeld van de emancipatie van tot slaaf gemaakten. Het is een brief uit 1739, geschreven namens 650 tot slaaf gemaakten. Die werd opgesteld op het Caraïbische eiland Saint Thomas, waar Nederlandse kolonisten waren opgevolgd door Denen.
De afzenders vroegen, in creools-Nederlands, aan de Deense koning om te regelen dat de zendelingen van de Evangelische Broedergemeente, die hen veel steun boden, op Saint Thomas konden blijven. "Hieruit blijkt dat tot slaaf gemaakten lezen en schrijven leerden en dat ze voor zichzelf opkwamen", aldus Madelon Grant van het Catharijneconvent. Ze is een van de samenstellers van de expositie Christendom en slavernij, die vanaf 29 juni te zien is. Het museum toont de brief in een kopie die de Broedergemeente er in 1739 zelf van maakte.
Het verhaal over slavernij, christendom en Bijbel kent vele kanten. Christenen die vonden dat slavernij geoorloofd was, wezen volgens Grant nogal eens op het Bijbelverhaal over de 'vloek van Cham'. Chams vader Noach vervloekte de zoon van Cham, Kanaän: "Een knecht der knechten zal hij zijn voor zijn broeders". In de Bijbel is er geen directe oorzaak voor te vinden, maar mensen begonnen in het verhaal toch een verband tussen Cham en Kanaän en zwart Afrika te zien en misbruikten het als rechtvaardiging voor slavernij.
Praktijk
Het verhaal Exodus, over de uittocht van de Joden uit Egypte waar ze in slavernij leefden, werd juist weer volop gebruikt als tegenargument. Sommige christelijke voorgangers verzetten zich nadrukkelijk tegen "mensendieverij", maar anderen lieten het op zijn beloop, legt Grant uit. Het was nu eenmaal de praktijk en er zaten immers ook slavenhandelaren en -eigenaren in de kerk. "Kerken hadden zelf ook wel plantages en geld dat in de koloniën met tot slaaf gemaakten was verdiend, werd soms geschonken aan de kerk om in Nederland liefdadigheid mee te bekostigen".
Grant vindt het belangrijk om helder te maken "dat voor en tegen niet fifty-fifty was. De soms zwijgende meerderheid ging mee in het systeem van slavernij".
Het museum heeft kunstenaars gevraagd de expositie aan te vullen. Zo maakte Kenneth Aidoo een portret van Leonora, die zich op een boot in de haven van Curaçao verstopte en naar Middelburg wist te komen, waar ze werk vond. Haar eigenaar wilde haar terug, maar Middelburgers verzetten zich daartegen en de tot het christendom bekeerde Leonora mocht blijven.
Meer uit Binnenland
NIJVERDAL (ANP) - Bassist Herman Deinum van de bluesband Cuby & the Blizzards is op 79-jarige leeftijd overleden. Deinum stierf vrijdag in zijn woonplaats Nijverdal, deelt het Cuby and the Blizzards (C+B) Museum. "Fans kwamen speciaal voor hem naar de concerten, om van zijn duidelijk hoorbare, melodieuze, stuwende baspartijen te genieten", aldus het museum.
6 uur geleden
VUGHT (ANP) - "We focussen ons nu op het terugkeren van de rust in de penitentiaire inrichting." Een uur na de beëindiging van de gijzeling van twee medewerkers van de gevangenis in Vught zegt een woordvoerder van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) dat dat "nu het belangrijkste is".
8 uur geleden
ORANJESTAD (ANP) - De Arubaanse premier Mike Eman annuleert zijn bezoek aan Nederland. Als reden geeft hij 'de voelbare spanning in de regio'. Amerika heeft in de afgelopen maanden een grote militaire macht opgebouwd voor de grens met Venezuela. Aruba ligt enkele tientallen kilometers van het Zuid-Amerikaanse land.
9 uur geleden
VUGHT (ANP) - De gijzeling in de psychiatrische afdeling van de gevangenis in het Brabantse Vught is voorbij. Een gedetineerde hield daar twee medewerkers vast tegen hun wil. Aan het begin van de avond werden zij in veiligheid gebracht. "De gedetineerde is onder controle", laat de Dienst Justitiële Inrichtingen weten.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De gegijzelden die op de psychiatrische afdeling van de gevangenis in Vught worden vastgehouden, zijn twee medewerkers. Dat laat het ministerie van Justitie en Veiligheid weten. Eerder was nog onbekend om hoeveel mensen het ging, en of het gedetineerden of medewerkers zijn.
10 uur geleden
VUGHT (ANP) - Op de psychiatrische afdeling van de penitentiaire inrichting in Vught is een gijzeling gaande, meldt de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). De politie is ter plaatse en doet er alles aan om de situatie zo snel mogelijk onder controle te krijgen. De families van de betrokkenen zijn ingelicht, meldt de dienst.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het gemelde incident in de gevangenis in Vught vindt niet plaats in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI), meldt het ministerie van Justitie en Veiligheid. In de EBI zit onder meer Ridouan Taghi opgesloten. Verdere informatie over het incident had de woordvoerder niet.
11 uur geleden