Beslissende meerderheid referendum na verkiezing mogelijk in zicht
DEN HAAG (ANP) - De verkiezingen op 22 november lijken het politieke landschap flink op te schudden, waardoor ook de kans lijkt toe te nemen dat er weer een referendum wordt ingevoerd. Voorstanders van de volksraadpleging doen goede zaken in de peilingen. Of zij samen straks twee derde van de zetels bezitten, blijft tot de uitslag onzeker.
In de Eerste Kamer en de Tweede Kamer ging een 'gewone' meerderheid al akkoord met het zogeheten bindend correctief referendum, een voorstel van de SP. Omdat het een wijziging van de Grondwet betreft, is een twee derde meerderheid nodig in beide Kamers. Of die er is, moet blijken na de verkiezingen. Dan zal er in beide Kamers opnieuw over gestemd worden.
De kans op zo'n brede meerderheid is na 22 november een stuk groter. In de Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van de peilingen van I&O Research en Ipsos/EenVandaag, scoren voorstanders NSC, GroenLinks-PvdA, PVV, BBB, Partij voor de Dieren, SP, Forum voor Democratie en JA21 iets boven de 'magische grens' van 100 van de 150 Tweede Kamerzetels. De duw in de rug komt met name van voorstander NSC, dat waarschijnlijk met een groot aantal zetels binnenkomt in de Tweede Kamer.
Optimistisch
Ook in de senaat is er een kans van slagen. Daar is de BBB met zestien van de 75 zetels sinds eerder dit jaar dominant. In oktober stemde de partij van Caroline van der Plas al voor. Bij die stemming was er dus wel een gewone, maar net geen twee derde meerderheid (45 voor en 22 tegen). Dat had er toen mogelijk mee te maken dat niet alle 75 senatoren aanwezig waren.
Voormalig SP-Kamerlid en initiatiefneemster van het wetsvoorstel Renske Leijten hoopt dat het referendum er komt. "Hiermee geven we kiezers een instrument om de eigen gekozen vertegenwoordigers en bestuurders terug te fluiten als dat nodig is. Het zou helpen mensen met een grote afstand tot de politiek meer bij de democratie te betrekken. Ik ben optimistisch dat het kan slagen na 22 november, gezien de grote steun voor ons voorstel."
Uitvoeringswet
In het SP-voorstel voor een bindend correctief referendum kunnen Nederlanders zich uitspreken over een wet die de Tweede en Eerste Kamer hebben aangenomen, maar nog niet is ingevoerd. Uitgezonderd zijn belastingen, het koningshuis, de Grondwet en internationale verdragen. Vier keer eerder strandden wetsvoorstellen tot een bindend correctief referendum, de laatste in juli vorig jaar. Tussen 1996 en 2017 sneuvelden er al drie, onder meer tijdens de befaamde 'nacht van Wiegel' in 1999.
Indien het referendum wordt aangenomen, moeten partijen het ook nog eens worden over de details ervan. Zoals hoeveel handtekeningen nodig zijn voor een volksraadpleging en hoe groot de opkomst moet zijn om een geldige uitslag te krijgen. Deze bijzonderheden zullen worden geregeld via een zogeheten uitvoeringswet.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - PVV-leider Geert Wilders stapt uit de coalitie als het merendeel van zijn tien voorstellen over migratie niet wordt toegevoegd aan het coalitieakkoord, schrijft hij op X. Toen de radicaal-rechtse politicus zijn plannen vorige week presenteerde, dreigde hij ook om weg te lopen, maar liet hij in het midden wanneer hij dat precies zou doen.
35 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Dilan Yeşilgöz vindt dat het militaire bondgenootschap NAVO moet afspreken om 5 procent van de economie uit te geven aan defensie, zoals Donald Trump wil. De VVD-leider staat al langer achter een norm van 3,5 procent voor militaire uitgaven. Maar in het praatprogramma Buitenhof ging ze ook mee in het voorstel van NAVO-chef Mark Rutte om daarbovenop 1,5 procent naar gerelateerde zaken als infrastructuur te laten gaan.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Chinese cyberaanval op het Tsjechische ministerie van Buitenlandse Zaken is "onacceptabel", vindt minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken, NSC). Hij sluit zich aan bij de verklaring van EU-buitenlandchef Kaja Kallas. Die roept China op om meteen te stoppen met deze praktijken.
4 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Het openbaar maken van de archieven moet "zorgvuldig" worden afgewogen tegen het belang van privacy voor betrokkenen. Dat zei minister Eppo Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) na afloop van de ministerraad in een reactie op de kritiek van de Autoriteit Persoonsgegevens op zijn voorstel om de Archiefwet aan te passen.
4 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister Judith Uitermark (Binnenlandse Zaken, NSC) gaat opnieuw nadenken of ze nog steeds achter het hoofdlijnenakkoord staat als de coalitiepartijen dit gaan verbouwen, zoals de PVV wil. Ze zal dan "wegen" of "ik daar dan nog achter sta". Maar de vraag van een journalist of ze dan misschien opstapt, gaat haar "veel te snel".
4 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris Gijs Tuinman (Defensie) snapt de zorgen die zijn eigen partij heeft over Lelystad Airport. Hij wil daar een militaire vliegbasis in combinatie met een commerciële luchthaven. De BBB wil onder meer eerst dat PAS-melders worden gelegaliseerd. De bewindsman vindt die eis "reëel".
4 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Asielminister Marjolein Faber (PVV) heeft voor aanvang van de ministerraad flink uitgehaald naar coalitiepartners VVD en NSC, die haar eerder deze week verweten dat zij nog weinig resultaten heeft laten zien. Zij zei dat NSC "leeft in een papieren werkelijkheid" en dat de VVD na meer dan tien jaar in de regering "een veel te grote broek aantrekt" over migratie.
4 dagen geleden