Beslissende meerderheid referendum na verkiezing mogelijk in zicht
DEN HAAG (ANP) - De verkiezingen op 22 november lijken het politieke landschap flink op te schudden, waardoor ook de kans lijkt toe te nemen dat er weer een referendum wordt ingevoerd. Voorstanders van de volksraadpleging doen goede zaken in de peilingen. Of zij samen straks twee derde van de zetels bezitten, blijft tot de uitslag onzeker.
In de Eerste Kamer en de Tweede Kamer ging een 'gewone' meerderheid al akkoord met het zogeheten bindend correctief referendum, een voorstel van de SP. Omdat het een wijziging van de Grondwet betreft, is een twee derde meerderheid nodig in beide Kamers. Of die er is, moet blijken na de verkiezingen. Dan zal er in beide Kamers opnieuw over gestemd worden.
De kans op zo'n brede meerderheid is na 22 november een stuk groter. In de Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van de peilingen van I&O Research en Ipsos/EenVandaag, scoren voorstanders NSC, GroenLinks-PvdA, PVV, BBB, Partij voor de Dieren, SP, Forum voor Democratie en JA21 iets boven de 'magische grens' van 100 van de 150 Tweede Kamerzetels. De duw in de rug komt met name van voorstander NSC, dat waarschijnlijk met een groot aantal zetels binnenkomt in de Tweede Kamer.
Optimistisch
Ook in de senaat is er een kans van slagen. Daar is de BBB met zestien van de 75 zetels sinds eerder dit jaar dominant. In oktober stemde de partij van Caroline van der Plas al voor. Bij die stemming was er dus wel een gewone, maar net geen twee derde meerderheid (45 voor en 22 tegen). Dat had er toen mogelijk mee te maken dat niet alle 75 senatoren aanwezig waren.
Voormalig SP-Kamerlid en initiatiefneemster van het wetsvoorstel Renske Leijten hoopt dat het referendum er komt. "Hiermee geven we kiezers een instrument om de eigen gekozen vertegenwoordigers en bestuurders terug te fluiten als dat nodig is. Het zou helpen mensen met een grote afstand tot de politiek meer bij de democratie te betrekken. Ik ben optimistisch dat het kan slagen na 22 november, gezien de grote steun voor ons voorstel."
Uitvoeringswet
In het SP-voorstel voor een bindend correctief referendum kunnen Nederlanders zich uitspreken over een wet die de Tweede en Eerste Kamer hebben aangenomen, maar nog niet is ingevoerd. Uitgezonderd zijn belastingen, het koningshuis, de Grondwet en internationale verdragen. Vier keer eerder strandden wetsvoorstellen tot een bindend correctief referendum, de laatste in juli vorig jaar. Tussen 1996 en 2017 sneuvelden er al drie, onder meer tijdens de befaamde 'nacht van Wiegel' in 1999.
Indien het referendum wordt aangenomen, moeten partijen het ook nog eens worden over de details ervan. Zoals hoeveel handtekeningen nodig zijn voor een volksraadpleging en hoe groot de opkomst moet zijn om een geldige uitslag te krijgen. Deze bijzonderheden zullen worden geregeld via een zogeheten uitvoeringswet.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Het gaat niet lukken om per 1 januari 2026 een soepelere stikstofgrens te regelen, zei demissionair landbouwminister Femke Wiersma (BBB) na afloop van de ministerraad. Haar partij wilde graag de waarde verhogen vanaf wanneer een stikstofvergunning nodig is, maar de plannen hiervoor moeten nog verder worden uitgewerkt. Wiersma hoopt dit "zo snel mogelijk" te kunnen doen, maar kan nog niet zeggen wanneer het wel kan.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Luchthaven Schiphol mag nog twee jaar door zonder natuurvergunning. Dat heeft de ministerraad vrijdag besloten. In juni vernietigde de rechtbank in Den Haag de natuurvergunning van de nationale luchthaven, omdat deze niet zorgvuldig was voorbereid en gemotiveerd.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Landbouwminister Femke Wiersma (BBB) geeft gehoor aan een motie van de Tweede Kamer, die haar oproept voorlopig geen regels te versoepelen voor het uitrijden van mest. Wiersma zei dat vrijdag na afloop van de ministerraad.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair staatssecretaris Koen Becking (voortgezet onderwijs) wil een voldoende voor het vak Nederlands niet verplicht stellen om een middelbare schooldiploma te kunnen halen. De VVD-bewindsman schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat die verplichting ten koste kan gaan van de bredere taalontwikkeling van leerlingen.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Landbouwminister Femke Wiersma wil voorafgaand aan de ministerraad nog niet zeggen wat ze gaat doen met een Kamermotie die haar vraagt verregaande mestplannen te pauzeren. Wel benadrukt zij dat de Kamer "het hoogste orgaan" is in Nederland. "Die kan moties aannemen, en dat is ook gebeurd. Wij gaan in het kabinet kijken hoe we daarmee omgaan."
18 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Niet het Rijk maar vervoersbedrijf Qbuzz moet beveiliging regelen voor de pendelbus die tussen het azc van Ter Apel en het station van Emmen rijdt, vindt asielminister Mona Keijzer (BBB). Op die buslijn is veel overlast door asielzoekers die geen buskaartje willen betalen, waarna de gemeente besloot die gratis te maken zolang er geen veiligheidsmaatregelen komen.
19 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - D66-leider Rob Jetten is door WNL-programma Goedemorgen Nederland uitgeroepen tot politicus van het jaar. Hij leidde de sociaalliberalen naar een winst van zeventien zetels bij de verkiezingen en werd daarmee voor het eerst de grootste partij in de Tweede Kamer. Jetten kan de eerste premier van D66 worden.
20 uur geleden