Beginselen rechtstaat geschonden in toeslagenaffaire
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in een explosief rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders "ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs".
Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als "massaproces" aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën.
Fraudeur
Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.
"Ongekend onrecht", heet het rapport van de ondervragingscommissie, naar de gevolgen van de affaire voor de slachtoffers. De groepsgewijze aanpak waarmee de Belastingdienst fraudeurs te lijf wilde gaan, heeft "grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen", zegt de commissie. Die ruimte voor individuele gevallen ontbrak ook in wetgeving, vastgesteld door beide Kamers en de kabinetten onder leiding van premier Mark Rutte.
Machteloos
De rechtspraak heeft op zijn beurt de harde invulling van de wet in stand gehouden door verschillende uitspraken. "Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd."
De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, "stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden". De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot "wat hen - veelal onterecht - door de Belastingdienst werd verweten". Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. "Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog." Van de vele duizenden gedupeerden in beeld bij de Belastingdienst, is slechts een handjevol ouders gecompenseerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - D66 en het CDA hebben in hun formatiestuk te weinig oog voor de regio, vindt BBB-leider Caroline van der Plas. Volgens haar "ademt het verhaal een grootstedelijke eurofiele koers" en zijn "boeren en vissers het haasje". "Zicht op de wereld, blind voor de regio", aldus de partij.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister van Economische Zaken Vincent Karremans (VVD) gaat toch niet deze maand naar China om daar te praten over de kwestie-Nexperia. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft hij dat hij dit van plan was, maar dat de Chinese ministers met wie hij zou spreken dan geen tijd hebben: zij zijn dan op de 'Central Economic Work Conference'. Volgens Karremans is "in goed overleg besloten te kijken naar een nieuwe datum" en gaat hij indien de situatie daarom vraagt alsnog snel naar China.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - In het debat over het verbod op het gebruik van stroomstootapparatuur in de veehouderij heeft de Kamer collectief een vraag voor landbouwminister Wiersma: wanneer komt dat verbod er nu eindelijk? Kamerleden van Partij voor de Dieren, D66, SP, GroenLinks-PvdA, CDA en VVD willen weten waarom het verbod er nog altijd niet is.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Forum voor Democratie ziet in het formatiestuk van D66 en CDA "een aantal aanknopingspunten". Maar verder is het "vooral voortzetting van bestaand beleid", schrijft partijleider Lidewij de Vos in een reactie op X. Ze blijft bij haar wens voor een kabinet op basis van wisselende meerderheden in de Tweede Kamer.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een belastingvoordeel moet het aantrekkelijker maken voor groene techbedrijven om zich in Nederland te vestigen en te ontwikkelen, schrijven partijleiders Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) in hun gezamenlijke formatiestuk. De partijen willen daarmee bedrijven "die passen bij onze economie van de toekomst" verder helpen.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA stellen in hun aanzet van een coalitieakkoord voor om het VN-vluchtelingenverdrag te 'moderniseren', zodat asielaanvragen buiten Europa kunnen worden ingediend en afgehandeld. Dat lijkt een geste richting JA21, die tijdens de verkiezingscampagne ervoor pleitte om het vluchtelingenverdrag te veranderen.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De formerende partijen D66 en het CDA willen met een zogenoemde "Crisiswet Netcongestie" de overbelasting op het stroomnet tegengaan. Dat staat in het formatiedocument waar beide partijen de afgelopen weken aan hebben gewerkt.
9 uur geleden