Beginselen rechtstaat geschonden in toeslagenaffaire
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in een explosief rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders "ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs".
Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als "massaproces" aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën.
Fraudeur
Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.
"Ongekend onrecht", heet het rapport van de ondervragingscommissie, naar de gevolgen van de affaire voor de slachtoffers. De groepsgewijze aanpak waarmee de Belastingdienst fraudeurs te lijf wilde gaan, heeft "grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen", zegt de commissie. Die ruimte voor individuele gevallen ontbrak ook in wetgeving, vastgesteld door beide Kamers en de kabinetten onder leiding van premier Mark Rutte.
Machteloos
De rechtspraak heeft op zijn beurt de harde invulling van de wet in stand gehouden door verschillende uitspraken. "Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd."
De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, "stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden". De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot "wat hen - veelal onterecht - door de Belastingdienst werd verweten". Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. "Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog." Van de vele duizenden gedupeerden in beeld bij de Belastingdienst, is slechts een handjevol ouders gecompenseerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Het is goed dat experts aanraden om minder vlees te eten, vindt demissionair staatssecretaris Judith Tielen (Preventie, VVD). Stappen om dat advies kracht bij te zetten laat ze aan een volgend kabinet.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het verhogen van de stikstofgrens is voor demissionair landbouwminister Femke Wiersma "een hele klus". Dat erkende de BBB-minister naar aanleiding van berichten dat invoering hoogst onzeker is. Deze maand moet daar een besluit over vallen. "In de tussentijd ben ik in overleg met de provincies."
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair onderwijsminister Gouke Moes maakte na afloop van de ministerraad in eerste instantie grappen over doodsbedreigingen aan het adres van Niels van der Laan, de acteur die de Hoofdpiet speelt in het Sinterklaasjournaal. De mensen die dat doen, krijgen volgens de BBB-bewindsman op pakjesavond "gewoon een zakje zout".
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Foort van Oosten (Justitie en Veiligheid) vindt het "terecht" dat burgemeester Femke Halsema van Amsterdam gevraagd heeft om onderzoek naar het vuurwerkincident bij de voetbalwedstrijd Ajax - FC Groningen. Het duel in de Johan Cruyff ArenA werd al na vijf minuten gestaakt omdat Ajax-fans massaal vuurwerk afstaken op de tribunes.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Binnenkort gaat de Tweede Kamer in debat over het plan om een illegaal verblijf in Nederland strafbaar te stellen. Aan het begin van de zomer leidde het tot veel discussie toen de PVV dit wilde toevoegen aan een nieuwe strenge asielwet, en een Kamermeerderheid daarmee instemde. Het debat gaat over een aanpassing die demissionair asielminister David van Weel (VVD) voorstelt om tegemoet te komen aan de zorgen hierover.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Geert Wilders ziet "in geen enkel geval" voor zich dat de PVV steun zal verlenen aan een kabinet met D66 en CDA op basis van hun formatiestuk. Hij heeft geen goed woord over voor de plannen die de twee partijen dinsdag bekendmaakten.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider Dilan Yeşilgöz blijft erbij dat zij alleen in een "centrumrechts" kabinet stapt en ze blijft GroenLinks-PvdA uitsluiten. "Dat gaat niet veranderen", zei ze na afloop van een gesprek met informateur Sybrand Buma. Ze zei dat samenwerking met die partij "op basis van de inhoud" niet mogelijk zou zijn. Ook zou het niet voldoen aan de wens van "de kiezer".
1 dag geleden