Beginselen rechtstaat geschonden in toeslagenaffaire
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in een explosief rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders "ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs".
Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als "massaproces" aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën.
Fraudeur
Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.
"Ongekend onrecht", heet het rapport van de ondervragingscommissie, naar de gevolgen van de affaire voor de slachtoffers. De groepsgewijze aanpak waarmee de Belastingdienst fraudeurs te lijf wilde gaan, heeft "grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen", zegt de commissie. Die ruimte voor individuele gevallen ontbrak ook in wetgeving, vastgesteld door beide Kamers en de kabinetten onder leiding van premier Mark Rutte.
Machteloos
De rechtspraak heeft op zijn beurt de harde invulling van de wet in stand gehouden door verschillende uitspraken. "Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd."
De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, "stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden". De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot "wat hen - veelal onterecht - door de Belastingdienst werd verweten". Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. "Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog." Van de vele duizenden gedupeerden in beeld bij de Belastingdienst, is slechts een handjevol ouders gecompenseerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Er zijn volgens het demissionaire kabinet geen aanwijzingen dat Aruba, Bonaire en Curaçao meegesleept worden in een mogelijk gewapend conflict in de Cariben. De spanning is in de regio hoog opgelopen door Amerikaanse acties tegen vermeende drugsbootjes uit Venezuela.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De ministerraad heeft vrijdag ingestemd met het besluit van landbouwminister Femke Wiersma om stroomstootapparatuur in de veehouderij te verbieden. Voordat het besluit formeel van kracht kan worden, moet de Koning het voorstel ondertekenen, een formaliteit.
22 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister Eelco Heinen (Financiën, VVD) is optimistisch dat er een oplossing wordt gevonden voor het gebruik van Russische tegoeden die op rekeningen in België staan. De Europese Commissie wil 90 miljard euro van die tegoeden gebruiken om Oekraïne te helpen.
23 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het is goed dat experts aanraden om minder vlees te eten, vindt demissionair staatssecretaris Judith Tielen (Preventie, VVD). Stappen om dat advies kracht bij te zetten laat ze aan een volgend kabinet.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Het verhogen van de stikstofgrens is voor demissionair landbouwminister Femke Wiersma "een hele klus". Dat erkende de BBB-minister naar aanleiding van berichten dat invoering hoogst onzeker is. Deze maand moet daar een besluit over vallen. "In de tussentijd ben ik in overleg met de provincies."
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Het nieuwe kabinet moet een minister van Digitale Zaken krijgen. Deze minister moet de "doorzettingsmacht" hebben om een nieuw digitaal systeem binnen de overheid van de grond te krijgen. Dat zei demissionair staatssecretaris Eddie van Marum na afloop van de ministerraad tegen het ANP. Behalve Binnenlandse Zaken gaat hij ook over digitalisering.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair onderwijsminister Gouke Moes maakte na afloop van de ministerraad in eerste instantie grappen over doodsbedreigingen aan het adres van Niels van der Laan, de acteur die de Hoofdpiet speelt in het Sinterklaasjournaal. De mensen die dat doen, krijgen volgens de BBB-bewindsman op pakjesavond "gewoon een zakje zout".
1 dag geleden