Beginselen rechtstaat geschonden in toeslagenaffaire
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in een explosief rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders "ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs".
Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als "massaproces" aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën.
Fraudeur
Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.
"Ongekend onrecht", heet het rapport van de ondervragingscommissie, naar de gevolgen van de affaire voor de slachtoffers. De groepsgewijze aanpak waarmee de Belastingdienst fraudeurs te lijf wilde gaan, heeft "grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen", zegt de commissie. Die ruimte voor individuele gevallen ontbrak ook in wetgeving, vastgesteld door beide Kamers en de kabinetten onder leiding van premier Mark Rutte.
Machteloos
De rechtspraak heeft op zijn beurt de harde invulling van de wet in stand gehouden door verschillende uitspraken. "Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd."
De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, "stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden". De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot "wat hen - veelal onterecht - door de Belastingdienst werd verweten". Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. "Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog." Van de vele duizenden gedupeerden in beeld bij de Belastingdienst, is slechts een handjevol ouders gecompenseerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - D66, VVD en CDA moeten 30 januari ook een akkoord hebben over financiën. Dat heeft informateur Rianne Letschert gezegd nadat ze zondagavond en maandag gesprekken heeft begeleid tussen de drie partijen op landgoed De Zwaluwenberg.
17 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Het vertrouwen tussen de partijleiders van D66, VVD en CDA is volgens henzelf gegroeid met hun overleg op landgoed De Zwaluwenberg. Dat benadrukten ze alle drie toen ze na een overleg met overnachting naar buiten kwamen. Over wat er inhoudelijk is besproken, wilden ze niets kwijt.
18 uur geleden
SCHIPHOL (ANP) - Premier Dick Schoof is "positief gestemd" over de onderhandelingen tussen Oekraïne en de Verenigde Staten over een einde aan de oorlog, waarbij hij maandagavond aanschuift. Hij hoort dat de besprekingen goed verlopen "en ik hoop dat we dat vanavond ook met elkaar kunnen afronden", zei Schoof voor vertrek naar Berlijn.
18 uur geleden
TER APEL (ANP) - Bij haar werkbezoek aan Ter Apel heeft demissionair asielminister Mona Keijzer (BBB) ondernemers en lokale politici beloften gedaan om problemen aan te pakken rond het asielopvangcentrum. Burgemeester Jaap Velema en wethouder Giny Luth van de gemeente Westerwolde zagen 'Den Haag' de laatste jaren vaker wat beloven, maar de asielproblemen niet opgelost. "'Vertrouwen' heb ik al jaren in de ijskast gezet", aldus Velema, sinds zeven jaar burgemeester. "Je kan wel een toezegging doen; de uitdaging is het ook waar te maken", zegt Luth, al elf jaar wethouder.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het is "ondenkbaar" dat het Openbaar Ministerie mensen gaat vervolgen die ongedocumenteerden helpen. Dat heeft demissionair migratieminister David van Weel (VVD) gezegd in een debat met de Tweede Kamer. Hij sprak daarmee zorgen tegen dat niet alleen uitgeprocedeerde vreemdelingen, maar ook andere mensen met justitie te maken krijgen als illegaliteit strafbaar wordt.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer wil dat het kabinet de verruiming van de transgenderwet opnieuw indient. Een motie met dat verzoek van GroenLinks-PvdA-Kamerlid Marjolein Moorman krijgt steun van een meerderheid, meldt haar partij.
23 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Raad van State ziet weinig in een voorstel vanuit de Tweede Kamer om etnisch profileren te verbieden. Discriminatie is al verboden, en dit door D66 en NSC ingebrachte initiatiefwetsvoorstel maakt de regels er niet beter of duidelijker op, schrijft de belangrijkste raadgever van kabinet en Kamer op het gebied van wetgeving in een advies.
1 dag geleden