Beginselen rechtstaat geschonden in toeslagenaffaire
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in een explosief rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders "ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs".
Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als "massaproces" aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën.
Fraudeur
Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.
"Ongekend onrecht", heet het rapport van de ondervragingscommissie, naar de gevolgen van de affaire voor de slachtoffers. De groepsgewijze aanpak waarmee de Belastingdienst fraudeurs te lijf wilde gaan, heeft "grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen", zegt de commissie. Die ruimte voor individuele gevallen ontbrak ook in wetgeving, vastgesteld door beide Kamers en de kabinetten onder leiding van premier Mark Rutte.
Machteloos
De rechtspraak heeft op zijn beurt de harde invulling van de wet in stand gehouden door verschillende uitspraken. "Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd."
De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, "stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden". De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot "wat hen - veelal onterecht - door de Belastingdienst werd verweten". Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. "Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog." Van de vele duizenden gedupeerden in beeld bij de Belastingdienst, is slechts een handjevol ouders gecompenseerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De Wet betaalbare huur is donderdag aangenomen door de Tweede Kamer. Die wet, ingediend door demissionair minister Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken), moet een deel van de huren die nu nog in de vrije huursector vallen omlaag brengen. Zoals verwacht hielp de PVV de wet aan een ruime meerderheid.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een overgrote meerderheid in de Tweede Kamer wil dat antisemitisme harder wordt aangepakt. Om te beginnen moet op 4 mei het snelrecht worden toegepast als mensen de Nationale Dodenherdenking verstoren, zo willen diverse fracties. Hier zou ook meteen een afschrikwekkende werking van uitgaan, betoogden Kamerleden in een debat over antisemitisme. Bij snelrecht gaat justitie snel na het plegen van een strafbaar feit over tot vervolging. Het is onderdeel van het lik-op-stukbeleid van politie en justitie.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Gemeenten moeten zogeheten derdelanders voorlopig weer dezelfde opvang en rechten geven als andere vluchtelingen uit Oekraïne. Demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat hij hiertoe genoodzaakt is omdat de Raad van State over de kwestie vragen heeft gesteld aan het Hof van Justitie van de Europese Unie, zo werd donderdag bekend. Hij heeft de gemeenten hierover al ingelicht.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris Marnix van Rij (Financiën) wil niet reageren op een belastingconstructie van kunstmestproducent OCI die de Nederlandse schatkist in drie jaar tijd zo'n 750 miljoen euro heeft gekost. Hij wijst op artikel 67 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen, die hem verbiedt in te gaan op individuele belastingplichtigen.
7 uur geleden
ZWOLLE (ANP) - Overijssel heeft het bemestingsverbod voor provinciale landbouwgronden nu al weer met een jaar verlengd. Ook in 2025 mogen boeren die grond van de provincie in erfpacht hebben daar geen mest op uitrijden. Het provinciebestuur creëert zo stikstofruimte, bedoeld om de zogeheten PAS-melders te helpen.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Huurders in een slecht geïsoleerde woning hebben recht op een 'tochtkorting' om de hogere energierekening te compenseren. De Tweede Kamer heeft donderdag een GroenLinks-PvdA-voorstel gesteund om dit wettelijk vast te leggen.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider Dilan Yeşilgöz imiteert de "feitenvrije onderbuikpolitiek" van populistische partijen als de PVV, vindt de jongerenvereniging van de liberalen. De JOVD is "geschokt" door de manier waarop Yeşilgöz cijfers over het aantal nareizigers van vluchtelingen die volgen op andere nareizigers "verzonnen" heeft, verwijzend naar berichtgeving van dagblad Trouw. "Yeşilgöz moet met een eigen liberaal verhaal komen; niet het populistische trucje van Wilders over willen doen", vinden de jongeren.
8 uur geleden