Beginselen rechtstaat geschonden in toeslagenaffaire
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in een explosief rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders "ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs".
Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als "massaproces" aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën.
Fraudeur
Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.
"Ongekend onrecht", heet het rapport van de ondervragingscommissie, naar de gevolgen van de affaire voor de slachtoffers. De groepsgewijze aanpak waarmee de Belastingdienst fraudeurs te lijf wilde gaan, heeft "grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen", zegt de commissie. Die ruimte voor individuele gevallen ontbrak ook in wetgeving, vastgesteld door beide Kamers en de kabinetten onder leiding van premier Mark Rutte.
Machteloos
De rechtspraak heeft op zijn beurt de harde invulling van de wet in stand gehouden door verschillende uitspraken. "Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd."
De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, "stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden". De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot "wat hen - veelal onterecht - door de Belastingdienst werd verweten". Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. "Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog." Van de vele duizenden gedupeerden in beeld bij de Belastingdienst, is slechts een handjevol ouders gecompenseerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer vindt het demissionaire kabinet te stil als het gaat om de spanningen in de Cariben. Partijen vinden de informatievoorziening aan Aruba, Curaçao en Bonaire onvoldoende, maar ook aan de Kamer zelf.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet gaat de Amerikaanse aanvallen op vermeende drugsboten uit Venezuela niet veroordelen. Minister David van Weel (Buitenlandse Zaken, VVD) zei dinsdagavond in een debat in de Tweede Kamer over de spanningen in de Cariben nog niet zo ver te willen gaan.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair landbouwminister Femke Wiersma wil "eerlijk en zorgvuldig" te werk gaan bij het openbaar maken van uitstootgegevens van boeren. Dat laat zij via een woordvoerder weten na een kritische brief van het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding, dat haar ervan beticht de publicatie van deze data doelbewust te vertragen.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een Kamermeerderheid roept demissionair klimaat- en energieminister Sophie Hermans opnieuw op de gaswinning bij Warffum te beëindigen. De VVD-bewindsvrouw herhaalde eerder deze week nog in een debat dat de wet haar dit niet toestaat. Een motie van de SP haalde het toch, met steun van D66, PVV, GroenLinks-PvdA, ChristenUnie, PvdD, DENK, 50PLUS en Volt.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 wil dat Rianne Letschert de nieuwe informateur wordt. Een woordvoerder van de partij bevestigt een bericht van BNR daarover. Letschert is bestuursvoorzitter van de Universiteit Maastricht en moet Sybrand Buma opvolgen als informateur.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding haalt in een brief uit naar minister Femke Wiersma van Landbouw over het weigeren van het openbaar maken van uitstootgegevens van veehouderijen. Follow the Money en NRC hadden nogmaals een verzoek tot bemiddeling ingediend om de gegevens te krijgen. Het adviescollege vindt dat de minister doelbewust vertraagt en dat dit de belastingbetaler miljoenen euro's kost.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Kinderen moeten in de klas beter leren lezen, schrijven en rekenen, schrijft een nieuwe wet voor waarmee de Tweede Kamer dinsdagmiddag heeft ingestemd. Het gaat om een vernieuwing van de zogeheten kerndoelen, waarin staat waaraan de lesprogramma's van scholen moeten voldoen. Daarin staat ook dat docenten meer aandacht moeten geven aan digitale vaardigheden en hoe leerlingen zich kunnen ontwikkelen tot betrokken burgers.
7 uur geleden