Beginselen rechtstaat geschonden in toeslagenaffaire
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in een explosief rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders "ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs".
Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als "massaproces" aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën.
Fraudeur
Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.
"Ongekend onrecht", heet het rapport van de ondervragingscommissie, naar de gevolgen van de affaire voor de slachtoffers. De groepsgewijze aanpak waarmee de Belastingdienst fraudeurs te lijf wilde gaan, heeft "grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen", zegt de commissie. Die ruimte voor individuele gevallen ontbrak ook in wetgeving, vastgesteld door beide Kamers en de kabinetten onder leiding van premier Mark Rutte.
Machteloos
De rechtspraak heeft op zijn beurt de harde invulling van de wet in stand gehouden door verschillende uitspraken. "Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd."
De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, "stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden". De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot "wat hen - veelal onterecht - door de Belastingdienst werd verweten". Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. "Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog." Van de vele duizenden gedupeerden in beeld bij de Belastingdienst, is slechts een handjevol ouders gecompenseerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Landbouwminister Femke Wiersma verwacht een "positieve grondhouding" van de Europese Commissie als het gaat om een nieuwe uitzondering die Nederlandse boeren ruimte geeft meer mest uit te rijden. Dat zei de demissionaire BBB-minister vrijdag voor het begin van de ministerraad. Ze legt een verband tussen de mestregels en een internationaal handelsverdrag.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Hoge verkeersboetes blijven nodig om "de politie, de brandweer en andere veiligheidsvraagstukken" te betalen. Dat zei demissionair justitieminister Foort van Oosten (VVD) voorafgaand aan de ministerraad. "Het zijn hoge boetes, dat erken ik. Dat heeft enerzijds te maken met het naleven van de verkeersregels, en anderzijds met een financieringsvraagstuk dat we hieruit betalen."
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten vindt de gesprekken die hij de afgelopen week voerde met zijn CDA-collega Henri Bontenbal "hoopgevend". Dat heeft hij gezegd voor aanvang van een nieuwe ronde gesprekken onder begeleiding van informateur Sybrand Buma. De twee partijen proberen samen overeenstemming te vinden over een aantal belangrijke onderwerpen.
13 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Alexandra van Huffelen, bestuursvoorzitter van de Radboud Universiteit, vindt dat demissionair onderwijsminister Gouke Moes te ver ging toen hij uitspraken deed over een inmiddels vertrokken docent.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - PVV-leider Geert Wilders wordt de tweede plaatsvervanger van de nieuw verkozen Tweede Kamervoorzitter Thom van Campen. Dat maakte Van Campen eerder donderdag bekend, voorafgaand aan een debat. Van Campen wordt in eerste instantie vervangen door Wieke Paulusma (D66), maar als ook zij niet kan, neemt Wilders de voorzittershamer over in de plenaire zaal.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Woonminister Mona Keijzer wil nog steeds versoepelingen doorvoeren in regels over verhuur, ondanks een aangenomen Kamermotie die haar vroeg zulke versoepelingen per direct in te trekken. De demissionaire BBB-minister vraagt de Tweede Kamer in een brief om met haar in gesprek te gaan.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten kan zich "enorm" vinden in de zorgen die media hebben geuit in een brief aan informateur Sybrand Buma (CDA) over de dominante rol van techbedrijven. De briefschrijvers vinden het een zorgelijke ontwikkeling dat bedrijven kunstmatige intelligentie (AI) gebruiken om ongecontroleerde en vaak onbetrouwbare informatie te verspreiden.
1 dag geleden