Beginselen rechtstaat geschonden in toeslagenaffaire
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in een explosief rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders "ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs".
Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als "massaproces" aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën.
Fraudeur
Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.
"Ongekend onrecht", heet het rapport van de ondervragingscommissie, naar de gevolgen van de affaire voor de slachtoffers. De groepsgewijze aanpak waarmee de Belastingdienst fraudeurs te lijf wilde gaan, heeft "grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen", zegt de commissie. Die ruimte voor individuele gevallen ontbrak ook in wetgeving, vastgesteld door beide Kamers en de kabinetten onder leiding van premier Mark Rutte.
Machteloos
De rechtspraak heeft op zijn beurt de harde invulling van de wet in stand gehouden door verschillende uitspraken. "Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd."
De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, "stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden". De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot "wat hen - veelal onterecht - door de Belastingdienst werd verweten". Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. "Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog." Van de vele duizenden gedupeerden in beeld bij de Belastingdienst, is slechts een handjevol ouders gecompenseerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Bij de formatiegesprekken van D66 en CDA met een lange reeks betrokkenen en deskundigen draait het om uitvoerbaarheid, zei informateur Sybrand Buma na afloop van de gesprekken op maandagavond. "De vertaling van verschillende verkiezingsprogramma's naar een uitvoeringsprogramma, dat moet je echt doen met mensen van buiten."
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten heeft maandagavond de Thorbeckeprijs voor politieke welsprekendheid gewonnen. De andere genomineerden waren JA21-Kamerlid Ingrid Coenradie en SP-leider Jimmy Dijk.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Henri Bontenbal (CDA) verwacht niet dat partijen "alles gaan neersabelen" wat CDA en D66 op papier zetten. De lijsttrekker vertelde maandagavond voorafgaand aan een afspraak met D66-leider Rob Jetten dat de twee partijen zich constructief opstellen en verwachten dat andere partijen dit ook doen. "Iedereen wil een mooi Nederland en vooruit met een kabinet."
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - CDA en D66 moeten de komende weken knopen doorhakken over financiële en economische thema's. Dat vertelde partijleider Rob Jetten (D66) nadat hij samen met CDA-leider Henri Bontenbal en informateur Sybrand Buma (CDA) maandag meerdere gesprekken had gevoerd met experts op dit gebied. Wel benadrukte hij dat zijn partij samen met het CDA 44 zetels heeft in de Tweede Kamer en daarom geen "dichtgerekende plaat" op tafel gaat leggen. Dat moet gebeuren in het definitieve regeerakkoord, waar dan "hopelijk" ook andere partijen bij betrokken zijn.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een nieuw kabinet heeft ongeacht de samenstelling maatschappelijk draagvlak nodig, zei Kim Putters maandag nadat hij was aangeschoven bij D66, CDA en informateur Sybrand Buma. De voorzitter van de SER (Sociaal-Economische Raad) heeft de onderhandelende partijen geadviseerd niet alleen plannen te maken, maar ook te zorgen dat bedrijven, werknemers, zelfstandigen en maatschappelijke organisaties deze kunnen uitvoeren.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Partijleiders Rob Jetten van D66 en Henri Bontenbal van het CDA willen meer mogelijkheden vinden om te investeren. De huidige begrotingsregels zitten dat vaak in de weg, zei Bontenbal maandag voorafgaand aan een dag gesprekken met financiële en economische experts. Wat Jetten wil horen van die experts: "hoe zouden we anders kunnen kijken naar de rol van de overheid als aanjager van die economische ontwikkeling?"
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De helft van de Nederlanders vindt dat de overheid gemeenten mag verplichten asielzoekers op te vangen om de hulpverlening eerlijk te verdelen. Dat blijkt uit een analyse van het ANP van een stelling over de spreidingswet van Kieskompas. Ongeveer 41 procent is het er niet mee eens.
16 uur geleden