Beginselen rechtstaat geschonden in toeslagenaffaire
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in een explosief rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders "ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs".
Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als "massaproces" aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën.
Fraudeur
Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.
"Ongekend onrecht", heet het rapport van de ondervragingscommissie, naar de gevolgen van de affaire voor de slachtoffers. De groepsgewijze aanpak waarmee de Belastingdienst fraudeurs te lijf wilde gaan, heeft "grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen", zegt de commissie. Die ruimte voor individuele gevallen ontbrak ook in wetgeving, vastgesteld door beide Kamers en de kabinetten onder leiding van premier Mark Rutte.
Machteloos
De rechtspraak heeft op zijn beurt de harde invulling van de wet in stand gehouden door verschillende uitspraken. "Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd."
De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, "stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden". De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot "wat hen - veelal onterecht - door de Belastingdienst werd verweten". Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. "Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog." Van de vele duizenden gedupeerden in beeld bij de Belastingdienst, is slechts een handjevol ouders gecompenseerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer wil pas weer debatteren over de aanpassing van de zogenoemde Wet betaalbare huur met een nieuw kabinet. Demissionair minister Mona Keijzer (Wonen, BBB) wil de wet die een maximale prijs bepaalt voor huur in het middensegment versoepelen.
5 uur geleden
BEMOWO PISKIE (ANP) - "Het pad van Oekraïne naar de NAVO is onomkeerbaar", benadrukt NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte op de NAVO-basis in het Poolse Bemowo Piskie. De NAVO-topman is daar om de eenheid binnen het militaire bondgenootschap en aan de oostflank van het NAVO-gebied kracht bij te zetten.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet en de NS spreken elkaar tegen over de bodycams die conducteurs krijgen. NS-conducteurs krijgen in januari bodycams, zei demissionair staatssecretaris Thierry Aartsen (Openbaar Vervoer, VVD) in een debat over het spoor. De NS verwacht dat de bodycams eind maart of begin april worden geleverd en dat de eerste conducteurs ze rond de zomer inzetten.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een meerderheid in de Tweede Kamer ziet vaccinaties voor pluimvee als dé oplossing tegen de vogelgriep, maar vreest dat producten van gevaccineerde dieren in het buitenland momenteel nog niet worden geaccepteerd. Tijdens een Kamerdebat roepen het CDA en de VVD demissionair landbouwminister Femke Wiersma (BBB) op ervoor te zorgen dat de handelsbelemmeringen hiervoor worden opgeheven.
15 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten hoopt "ruim" voor 30 januari klaar te zijn met de inhoudelijke gesprekken tussen D66, VVD en CDA over een coalitieakkoord zodat "voldoende tijd" overblijft om te praten met andere partijen over een vorm van samenwerking. Dat zei Jetten donderdag voor aanvang van een nieuwe dag van formatieoverleg.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een groot deel van de Tweede Kamer maakt zich zorgen over de betaalbaarheid van treinkaartjes. PVV, GroenLinks-PvdA, D66, VVD en ChristenUnie vroegen daar aandacht voor in een debat over het spoor. Maar de oplossingen die ze voorstellen, verschillen.
16 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Demissionair premier Dick Schoof noemt het "belangrijk" dat de handelsdeal die de EU met Mercosur-landen (Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay) wil sluiten, rondkomt. Dat zei hij voorafgaand aan de EU-top. De Mercosur-deal staat niet op de agenda voor de top, maar speelt mede vanwege de boerenprotesten in Brussel wel een rol en zal tijdens een diner aan bod komen.
19 uur geleden