Beginselen rechtstaat geschonden in toeslagenaffaire
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in een explosief rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders "ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs".
Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als "massaproces" aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën.
Fraudeur
Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.
"Ongekend onrecht", heet het rapport van de ondervragingscommissie, naar de gevolgen van de affaire voor de slachtoffers. De groepsgewijze aanpak waarmee de Belastingdienst fraudeurs te lijf wilde gaan, heeft "grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen", zegt de commissie. Die ruimte voor individuele gevallen ontbrak ook in wetgeving, vastgesteld door beide Kamers en de kabinetten onder leiding van premier Mark Rutte.
Machteloos
De rechtspraak heeft op zijn beurt de harde invulling van de wet in stand gehouden door verschillende uitspraken. "Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd."
De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, "stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden". De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot "wat hen - veelal onterecht - door de Belastingdienst werd verweten". Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. "Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog." Van de vele duizenden gedupeerden in beeld bij de Belastingdienst, is slechts een handjevol ouders gecompenseerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De PVV doet dit voorjaar in veertig van de 342 gemeenten mee met de gemeenteraadsverkiezingen, meldt partijleider Geert Wilders dinsdag. Dat zijn er negen meer dan bij de vorige lokale verkiezingen in 2022. Onder de gemeenten waar mensen op een PVV-kandidaat kunnen stemmen, zijn twaalf nieuwe gemeenten. Maar er vallen ook drie plaatsen af: Arnhem, Zandvoort en Urk.
30 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA hebben een akkoord bereikt over het inhoudelijke document dat ze hebben geschreven als basis voor het vervolg van de kabinetsformatie. Dat meldt het Bureau Woordvoering Kabinetsformatie. Later op dinsdag overhandigt informateur Sybrand Buma het stuk aan Kamervoorzitter Thom van Campen.
41 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA hebben volgens Rob Jetten "grote knopen doorgehakt" in het formatiedocument dat de twee partijen aan het schrijven zijn. "Ik denk dat we vanmiddag kunnen verrassen met het aantal keuzes die erin staan", verwacht de D66-leider.
42 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Ontsnappen uit de gevangenis moet niet strafbaar worden, vindt de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ). Demissionair staatssecretaris Arno Rutte (Justitie, VVD) heeft hiervoor een wetsvoorstel ingediend. Dat zou betekenen dat iemand die ontsnapt of zijn enkelband doorknipt een extra straf kan krijgen.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De kiezer had bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen "geen gelijk", vindt VVD-prominent Annemarie Jorritsma. Kiezers hebben volgens haar "niet nagedacht over de consequenties van hun stem" en zich laten sturen door peilingen. Dat heeft Jorritsma gezegd tegen BNR.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Informateur Sybrand Buma hoopt dinsdag het resultaat te kunnen presenteren van de onderhandelingen tussen D66 en CDA tot dusver. Dat heeft hij gezegd na weer een avond van gesprekken over een aantal belangrijke thema's waar de partijen zich de afgelopen weken over hebben gebogen.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten zou het "heel netjes" vinden als informateur Sybrand Buma met de fractievoorzitters van alle partijen in de Tweede Kamer gaat praten over het resultaat van de onderhandelingen van de afgelopen weken tussen zijn partij en het CDA. Dat zei hij net voordat hij een nieuwe overlegronde inging.
19 uur geleden