Beginselen rechtstaat geschonden in toeslagenaffaire
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in een explosief rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders "ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs".
Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als "massaproces" aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën.
Fraudeur
Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.
"Ongekend onrecht", heet het rapport van de ondervragingscommissie, naar de gevolgen van de affaire voor de slachtoffers. De groepsgewijze aanpak waarmee de Belastingdienst fraudeurs te lijf wilde gaan, heeft "grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen", zegt de commissie. Die ruimte voor individuele gevallen ontbrak ook in wetgeving, vastgesteld door beide Kamers en de kabinetten onder leiding van premier Mark Rutte.
Machteloos
De rechtspraak heeft op zijn beurt de harde invulling van de wet in stand gehouden door verschillende uitspraken. "Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd."
De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, "stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden". De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot "wat hen - veelal onterecht - door de Belastingdienst werd verweten". Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. "Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog." Van de vele duizenden gedupeerden in beeld bij de Belastingdienst, is slechts een handjevol ouders gecompenseerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - JA21 heeft tijdens de verkiezingscampagne duizenden haatberichten verwijderd die volgens Tweede Kamerlid Ingrid Coenradie afkomstig waren uit de PVV-hoek. In het televisieprogramma Pauw & De Wit zei de voormalige PVV-staatssecretaris dat er een "trollenleger" was ingezet.
38 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - GroenLinks-PvdA heeft dinsdag aangifte gedaan tegen twee PVV'ers om AI-afbeeldingen die zij maakten van Frans Timmermans. Dat bevestigen de partij en het Openbaar Ministerie (OM) woensdag na berichtgeving van RTL Nieuws. De partij liet eerder al weten van plan te zijn de aangifte te doen.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Formerende partijen D66 en CDA spreken donderdag verder met elkaar over defensie en veiligheid. Ze hebben gesprekken gepland met een vertegenwoordiger van de NAVO, medewerkers van de ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken en van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider Dilan Yeşilgöz heeft woensdagochtend "een goed gesprek" gehad met Hans Wijers, die vorige week opstapte als informateur nadat bekend was geworden dat hij zich bij verschillende gelegenheden beledigend over haar had uitgelaten. Dat meldt Yeşilgöz in een bericht op X.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De nationale 'bouwbaas' die D66 wil introduceren, is volgens vier deskundigen geen goed idee. Zo'n nieuwe functie zou een "extra laag in het toch al topzware bureaucratische woonbeleid" betekenen, staat in een advies voor de formatiegesprekken tussen D66 en CDA. Peter Boelhouwer, hoogleraar Huisvestingssystemen aan de TU Delft, heeft het dinsdag overhandigd aan de leiders van de twee partijen en woensdag gedeeld met het ANP.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA lagen niet altijd op één lijn als het om stikstof gaat, zei D66-leider Rob Jetten voordat hij woensdag over dit onderwerp in gesprek ging als onderdeel van het formatieproces. CDA'er Bontenbal: "We gaan er gewoon zakelijk, inhoudelijk naar kijken vandaag."
12 uur geleden
Den Haag (ANP) - Voor de gloednieuwe Tweede Kamervoorzitter Thom van Campen (35) is het een "ongelooflijk mooie eer" dat hij is gekozen tot voorzitter van de Tweede Kamer. De VVD'er benadrukte in een reactie dat hij wil zorgen voor een beschaafd en positief debat.
1 dag geleden