Beginselen rechtstaat geschonden in toeslagenaffaire
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in een explosief rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders "ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs".
Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als "massaproces" aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.
Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën.
Fraudeur
Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.
"Ongekend onrecht", heet het rapport van de ondervragingscommissie, naar de gevolgen van de affaire voor de slachtoffers. De groepsgewijze aanpak waarmee de Belastingdienst fraudeurs te lijf wilde gaan, heeft "grove inbreuk gemaakt op het rechtstatelijke principe dat optimaal recht gedaan moet worden aan individuele situaties van mensen", zegt de commissie. Die ruimte voor individuele gevallen ontbrak ook in wetgeving, vastgesteld door beide Kamers en de kabinetten onder leiding van premier Mark Rutte.
Machteloos
De rechtspraak heeft op zijn beurt de harde invulling van de wet in stand gehouden door verschillende uitspraken. "Daarmee heeft de bestuursrechtspraak zijn belangrijke functie van (rechts)bescherming van individuele burgers veronachtzaamd."
De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, "stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden". De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot "wat hen - veelal onterecht - door de Belastingdienst werd verweten". Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. "Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog." Van de vele duizenden gedupeerden in beeld bij de Belastingdienst, is slechts een handjevol ouders gecompenseerd.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA willen de komende drie weken "echt keuzes maken", zeggen Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) maandag na hun sessies over asiel en migratie. De partijen ontvingen verscheidene experts op dit gebied, die de beide voormannen "flink wat huiswerk" hebben meegegeven, aldus Jetten.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De renovatie van het Binnenhof is nog duurder en duurt nog langer dan eerder gedacht. De megaverbouwing kost minstens 2,7 miljard euro en is in de zomer van 2031 klaar, is de nieuwste verwachting. Eerder ging het nog om een bedrag van 2 miljard euro.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Richard van Zwol, de voorzitter van de staatscommissie achter een veelbesproken rapport over bevolkingsgroei, heeft onderhandelende partijen D66 en CDA geadviseerd de spreidingswet te behouden. Het huidige demissionaire kabinet-Schoof was juist van plan deze wet in te trekken, tot onvrede van onder andere de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het plan van het demissionaire kabinet om werkgevers toch toe te staan inhoudingen te doen op het minimumloon van arbeidsmigranten, is volgens Emile Roemer "spijtig". "Hiermee houd je in stand dat er ongelooflijk misbruik gemaakt kan worden", zei hij maandagochtend voor zijn ontmoeting met informateur Sybrand Buma en partijleiders Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA).
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Justitieminister Foort van Oosten gaat werken aan een wet om te verbieden dat buitengewoon opsporingsambtenaren (boa's) zichtbare religieuze uitingen dragen. Dat doet hij na een zeer kritisch advies van de Raad van State. Die stelde dat er geen wettelijke grondslag was voor het besluit dat de VVD-bewindsman hierover wilde nemen.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Tom van der Lee (GroenLinks-PvdA) doet opnieuw een poging voorzitter te worden van de Tweede Kamer. In een brief aan de Kamerleden waarin hij zich kandidaat stelt, zegt hij "betekenisvol" te willen bijdragen aan het verbeteren van de politieke cultuur.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Martin Bosma wil verder als voorzitter van de Tweede Kamer, en hoopt dat de nieuwe Tweede Kamer kiest voor "rust en continuïteit". Dat schrijft de PVV'er in een brief waarin hij zich opnieuw kandidaat stelt voor de functie die hij sinds december 2023 bekleedt.
1 dag geleden