Baltische ministers pleiten bij Brekelmans voor hogere NAVO-norm
DEN HAAG (ANP) - Voor de ministers van Defensie van Estland, Letland en Litouwen is er geen twijfel mogelijk. Tijdens de komende NAVO-top in Den Haag moet de norm voor defensie-uitgaven omhoog. De Baltische bewindslieden waren woensdag op bezoek bij hun Nederlandse tegenhanger, minister Ruben Brekelmans. Die ziet nog de nodige hobbels.
"We willen 3 procent als bodem", zei minister Dovile Šakaliene van Litouwen. Haar Estse collega Hanno Pevkur wees erop dat tijdens de Koude Oorlog 4 procent naar de strijdkrachten ging, terwijl er toen geen oorlog was in Europa. Minister Andris Spruds (Letland) zei "hoge verwachtingen" te hebben van de NAVO-top eind juni.
De NAVO-landen spraken in 2014 af om de uitgaven voor Defensie op te hogen naar 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Daar kregen de leden van het bondgenootschap wel tien jaar voor. Maar nog steeds hebben niet alle 32 lidstaten deze norm gehaald; 23 voldoen aan de eis. In veel landen gingen de uitgaven pas omhoog na de Russische inval in Oekraïne in 2022.
Percentage
"Het is makkelijk een percentage te noemen als doel, maar veel moeilijker om dat te implementeren", zei Brekelmans. Het is volgens hem ook beter om eerst te kijken naar wat nodig is om de Russische dreiging het hoofd te bieden en daarna te kijken hoeveel daarmee gemoeid is en dan een norm vast te stellen. Hij denkt dat pas kort voor de top duidelijk wordt wat er gaat gebeuren met de norm.
NAVO-topman Mark Rutte zegt al sinds zijn aantreden in oktober dat Europeanen meer dan 3 procent moeten spenderen aan de strijdkrachten met het oog op de Russische, maar ook Chinese dreiging. Er zou ongeveer 3,7 procent nodig zijn om de verdediging op peil te kunnen brengen. Maar door onder meer gezamenlijk inkopen kan dat percentage ook lager worden. Maar de nieuwe norm zal altijd "indrukwekkend" hoger zijn dan de huidige 2 procent, aldus Rutte.
Nieuwe norm
De aanstaande Amerikaanse president Donald Trump noemde zelfs 5 procent als nieuwe norm. Maar dat halen de VS momenteel ook niet. Washington geeft ongeveer 3,38 procent uit aan de strijdkrachten. De Amerikaanse wapenindustrie profiteert het meest van de verhoogde defensie-uitgaven.
Verhoging naar 3 procent kost vele miljarden. Dit jaar haalt Defensie met zo'n 20 miljard euro de NAVO-norm. De leider van de grootste regeringspartij PVV gaf deze week al aan dat hij niet warm loopt voor verhoging. Geert Wilders zei dat meer geld nu niet nodig is. "We doen met 2 procent een heel goede zet."
Meer uit Binnenland
ACCRA (ANP) - Justitieminister Foort van Oosten heeft het Nederlandse verzoek om Jos Leijdekkers uit te leveren opnieuw "duidelijk overgebracht" aan de Sierra Leoonse minister van Binnenlandse Zaken, Morie Lengor. Dat deed de demissionaire VVD-minister op een topoverleg over drugscriminaliteit in Ghana, zei hij in een telefoongesprek tegen het ANP. "Nederland laat dit onderwerp niet los."
9 uur geleden
LELYSTAD (ANP) - Het Openbaar Ministerie heeft vrijdag bij de rechtbank in Lelystad celstraffen tot 25 jaar geëist tegen de drie verdachten van de moord op de 18-jarige Ryan Al Najjar. Het gaat om haar vader (53) en twee broers (23 en 25).
12 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - NRC rectificeert de berichtgeving over voormalig D66-informateur Hans Wijers. De krant zegt niet in te kunnen staan voor de totstandkoming van het artikel waarin de krant beweerde dat Wijers VVD-leider Dilan Yeşilgöz een leugenaar had genoemd. De onderbouwing van dit verwijt is volgens hoofdredacteur Patricia Veldhuis niet meer houdbaar.
13 uur geleden
PARAMARIBO (ANP) - Een groep prominente Afro-Surinamers eist dat koning Willem-Alexander en koningin Máxima een krans leggen bij het standbeeld van Kwakoe, het slavernijmonument in Paramaribo. Het koningspaar brengt volgende week een staatsbezoek aan Suriname. Een bezoek aan Kwakoe is vooralsnog niet opgenomen in het programma.
14 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - De politie heeft donderdagochtend een persoon aangehouden op verdenking van doodsbedreiging van de schrijfster en columniste Lale Gül. Dit laat Gül weten aan het ANP. De politie Midden-Nederland zegt hier geen uitspraken over te doen.
15 uur geleden
ARNHEM (ANP) - Het ziekenhuis Rijnstate in Arnhem treft een schikking met de mensen die in het verleden gedupeerd zijn door verkeerd gebruik van sperma in een vruchtbaarheidskliniek. Het ziekenhuis bevestigt de overeenkomst vrijdag naar aanleiding van berichtgeving in het programma Pointer van KRO-NCRV.
15 uur geleden
UTRECHT (ANP) - De deskundigengroep dierziekten, die het ministerie van Landbouw adviseert over vogelgriep, maakt zich "veel zorgen" over de huidige stand van de vogelgriep in Nederland. Dat zegt Arjan Stegeman, hoogleraar Gezondheid van Landbouwhuisdieren van de Universiteit Utrecht en voorzitter van de deskundigengroep. Stegeman waarschuwt ook dat de huidige methode om vogelgriep te bestrijden verouderd is.
15 uur geleden