Baltische ministers pleiten bij Brekelmans voor hogere NAVO-norm
DEN HAAG (ANP) - Voor de ministers van Defensie van Estland, Letland en Litouwen is er geen twijfel mogelijk. Tijdens de komende NAVO-top in Den Haag moet de norm voor defensie-uitgaven omhoog. De Baltische bewindslieden waren woensdag op bezoek bij hun Nederlandse tegenhanger, minister Ruben Brekelmans. Die ziet nog de nodige hobbels.
"We willen 3 procent als bodem", zei minister Dovile Šakaliene van Litouwen. Haar Estse collega Hanno Pevkur wees erop dat tijdens de Koude Oorlog 4 procent naar de strijdkrachten ging, terwijl er toen geen oorlog was in Europa. Minister Andris Spruds (Letland) zei "hoge verwachtingen" te hebben van de NAVO-top eind juni.
De NAVO-landen spraken in 2014 af om de uitgaven voor Defensie op te hogen naar 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Daar kregen de leden van het bondgenootschap wel tien jaar voor. Maar nog steeds hebben niet alle 32 lidstaten deze norm gehaald; 23 voldoen aan de eis. In veel landen gingen de uitgaven pas omhoog na de Russische inval in Oekraïne in 2022.
Percentage
"Het is makkelijk een percentage te noemen als doel, maar veel moeilijker om dat te implementeren", zei Brekelmans. Het is volgens hem ook beter om eerst te kijken naar wat nodig is om de Russische dreiging het hoofd te bieden en daarna te kijken hoeveel daarmee gemoeid is en dan een norm vast te stellen. Hij denkt dat pas kort voor de top duidelijk wordt wat er gaat gebeuren met de norm.
NAVO-topman Mark Rutte zegt al sinds zijn aantreden in oktober dat Europeanen meer dan 3 procent moeten spenderen aan de strijdkrachten met het oog op de Russische, maar ook Chinese dreiging. Er zou ongeveer 3,7 procent nodig zijn om de verdediging op peil te kunnen brengen. Maar door onder meer gezamenlijk inkopen kan dat percentage ook lager worden. Maar de nieuwe norm zal altijd "indrukwekkend" hoger zijn dan de huidige 2 procent, aldus Rutte.
Nieuwe norm
De aanstaande Amerikaanse president Donald Trump noemde zelfs 5 procent als nieuwe norm. Maar dat halen de VS momenteel ook niet. Washington geeft ongeveer 3,38 procent uit aan de strijdkrachten. De Amerikaanse wapenindustrie profiteert het meest van de verhoogde defensie-uitgaven.
Verhoging naar 3 procent kost vele miljarden. Dit jaar haalt Defensie met zo'n 20 miljard euro de NAVO-norm. De leider van de grootste regeringspartij PVV gaf deze week al aan dat hij niet warm loopt voor verhoging. Geert Wilders zei dat meer geld nu niet nodig is. "We doen met 2 procent een heel goede zet."
Meer uit Binnenland
UTRECHT (ANP) - Bij een protest van de extreemrechtse Nederlandse Volks-Unie in Utrecht heeft de politie twee mannen aangehouden. Een 48-jarige man uit Rotterdam is gearresteerd voor verstoring van de openbare orde en een 20-jarige man uit Zutphen voor het dragen van een verboden teken. Volgens de politie gaat het om een teken "dat in de Tweede Wereldoorlog door groepen werd gebruikt die nationaalsocialistisch gedachtegoed verheerlijkten". Een woordvoerder zegt dat het niet gaat om een hakenkruis, maar wil niet zeggen wat de man wel droeg.
22 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - De Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) heeft met afschuw gereageerd op de dodelijke schietpartij op Bondi Beach in Sydney. "Ook in Nederland is alertheid geboden", zegt NCTV-baas Wieke Vink in een reactie.
33 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Actievoerders hebben zondagmiddag kort twee ingangen van het Concertgebouw in Amsterdam geblokkeerd. Dat bevestigt een woordvoerder na een bericht op sociale media. De politie heeft volgens hem ingegrepen. Het is niet bekend of er mensen zijn aangehouden. Een politiewoordvoerder wil daar niets over zeggen.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - "We staan naast de wereldwijde Joodse gemeenschap en blijven strijden tegen antisemitisme en haat", laat demissionair premier Dick Schoof op X weten in een nieuwe reactie op de aanslag op een chanoekaviering op het strand in de Australische stad Sydney. Bij de schietpartij vielen zondag twaalf doden, onder wie een van de daders. Een tweede dader raakte zwaargewond.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het Centraal Joods Overleg (CJO) is "ontzet en geschokt" door de schietpartij op het Australische Bondi Beach. Op het bekende strand in Sydney was een chanoekaviering gaande toen de schutters het vuur openden.
2 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Bij het Concertgebouw in Amsterdam is aan het begin van de middag een kleine demonstratie van mensen die tegen de komst zijn van de Israëlische voorzanger Shai Abramson. Het gaat om nog geen twintig mensen, met bordjes met teksten als: "geen podium voor genocide" en "het Concertgebouw is occupied". Er is verder veel politie op de been.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - "Joden moeten overal vrij en zonder angst hun geloof kunnen vieren", zegt D66-leider Rob Jetten in reactie op de aanslag in Sydney in Australië. Daar openden schutters zondag het vuur op een chanoekaviering op een strand in de stad.
3 uur geleden