Baltische ministers pleiten bij Brekelmans voor hogere NAVO-norm
DEN HAAG (ANP) - Voor de ministers van Defensie van Estland, Letland en Litouwen is er geen twijfel mogelijk. Tijdens de komende NAVO-top in Den Haag moet de norm voor defensie-uitgaven omhoog. De Baltische bewindslieden waren woensdag op bezoek bij hun Nederlandse tegenhanger, minister Ruben Brekelmans. Die ziet nog de nodige hobbels.
"We willen 3 procent als bodem", zei minister Dovile Šakaliene van Litouwen. Haar Estse collega Hanno Pevkur wees erop dat tijdens de Koude Oorlog 4 procent naar de strijdkrachten ging, terwijl er toen geen oorlog was in Europa. Minister Andris Spruds (Letland) zei "hoge verwachtingen" te hebben van de NAVO-top eind juni.
De NAVO-landen spraken in 2014 af om de uitgaven voor Defensie op te hogen naar 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Daar kregen de leden van het bondgenootschap wel tien jaar voor. Maar nog steeds hebben niet alle 32 lidstaten deze norm gehaald; 23 voldoen aan de eis. In veel landen gingen de uitgaven pas omhoog na de Russische inval in Oekraïne in 2022.
Percentage
"Het is makkelijk een percentage te noemen als doel, maar veel moeilijker om dat te implementeren", zei Brekelmans. Het is volgens hem ook beter om eerst te kijken naar wat nodig is om de Russische dreiging het hoofd te bieden en daarna te kijken hoeveel daarmee gemoeid is en dan een norm vast te stellen. Hij denkt dat pas kort voor de top duidelijk wordt wat er gaat gebeuren met de norm.
NAVO-topman Mark Rutte zegt al sinds zijn aantreden in oktober dat Europeanen meer dan 3 procent moeten spenderen aan de strijdkrachten met het oog op de Russische, maar ook Chinese dreiging. Er zou ongeveer 3,7 procent nodig zijn om de verdediging op peil te kunnen brengen. Maar door onder meer gezamenlijk inkopen kan dat percentage ook lager worden. Maar de nieuwe norm zal altijd "indrukwekkend" hoger zijn dan de huidige 2 procent, aldus Rutte.
Nieuwe norm
De aanstaande Amerikaanse president Donald Trump noemde zelfs 5 procent als nieuwe norm. Maar dat halen de VS momenteel ook niet. Washington geeft ongeveer 3,38 procent uit aan de strijdkrachten. De Amerikaanse wapenindustrie profiteert het meest van de verhoogde defensie-uitgaven.
Verhoging naar 3 procent kost vele miljarden. Dit jaar haalt Defensie met zo'n 20 miljard euro de NAVO-norm. De leider van de grootste regeringspartij PVV gaf deze week al aan dat hij niet warm loopt voor verhoging. Geert Wilders zei dat meer geld nu niet nodig is. "We doen met 2 procent een heel goede zet."
Meer uit Binnenland
HILVERSUM (ANP) - De NPO respecteert het besluit van AVROTROS om in 2026 niet deel te nemen aan het Eurovisie Songfestival in Wenen. Dat laat een woordvoerder donderdagavond weten. "We onderzoeken op dit moment de mogelijkheden om het Eurovisie Songfestival alsnog bij de Nederlandse kijkers te brengen en hopen daar snel op terug te komen", meldt de NPO.
2 uur geleden
LEEUWARDEN (ANP) - De vijf verdachten die donderdag voor de rechtbank verschenen in een groot proces dat draait om een groep vermeende soevereinen, blijven in de cel tot de volgende zitting. Dat heeft de rechtbank in Leeuwarden beslist. Justitie verdenkt de mannen ervan onderdeel te zijn van een groep die een anti-institutioneel gedachtegoed aanhangt en vanuit die overtuiging aanslagen wilde plegen. De verdachten ontkennen dit.
2 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Nederland gaat volgend jaar voor het eerst in 24 jaar niet naar het Eurovisie Songfestival. AVROTROS houdt vast aan het voornemen niet deel te nemen als Israël erbij is. De omroep heeft die beslissing genomen in nauwe afstemming met de NPO, heeft de omroep bekendgemaakt. Volgens de omroep is "deelname onder de huidige omstandigheden niet te verenigen met de publieke waarden die voor ons essentieel zijn".
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Informateur Sybrand Buma ziet "geen werkbare meerderheidsvariant" voor een mogelijke coalitie. Ook een minderheidscoalitie met voldoende steun om "aan het werk te gaan" ziet hij niet, zei hij donderdag na afloop van gesprekken met partijleiders.
3 uur geleden
GRONINGEN (ANP) - De rechtbank in Groningen heeft tbs met dwangverpleging opgelegd aan Curtly E. (46) uit Groningen voor het doodsteken van zijn 12-jarige zoon Gianny-Davey op 29 december vorig jaar. E. handelde in een psychose en was volledig ontoerekeningsvatbaar, oordeelt de rechtbank.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Maak Europese regels voor kleine voertuigen zoals e-steps. Die oproep doet demissionair minister Robert Tieman (Infrastructuur en Waterstaat) donderdag in een overleg met EU-ministers. Zijn verklaring wordt gesteund door vijftien andere landen waaronder Duitsland, Polen en België.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Binnenkort gaat de Tweede Kamer in debat over het plan om een illegaal verblijf in Nederland strafbaar te stellen. Aan het begin van de zomer leidde het tot veel discussie toen de PVV dit wilde toevoegen aan een nieuwe strenge asielwet, en een Kamermeerderheid daarmee instemde. Het debat gaat over een aanpassing die demissionair asielminister David van Weel (VVD) voorstelt om tegemoet te komen aan de zorgen hierover.
7 uur geleden