Baltische ministers pleiten bij Brekelmans voor hogere NAVO-norm
DEN HAAG (ANP) - Voor de ministers van Defensie van Estland, Letland en Litouwen is er geen twijfel mogelijk. Tijdens de komende NAVO-top in Den Haag moet de norm voor defensie-uitgaven omhoog. De Baltische bewindslieden waren woensdag op bezoek bij hun Nederlandse tegenhanger, minister Ruben Brekelmans. Die ziet nog de nodige hobbels.
"We willen 3 procent als bodem", zei minister Dovile Šakaliene van Litouwen. Haar Estse collega Hanno Pevkur wees erop dat tijdens de Koude Oorlog 4 procent naar de strijdkrachten ging, terwijl er toen geen oorlog was in Europa. Minister Andris Spruds (Letland) zei "hoge verwachtingen" te hebben van de NAVO-top eind juni.
De NAVO-landen spraken in 2014 af om de uitgaven voor Defensie op te hogen naar 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Daar kregen de leden van het bondgenootschap wel tien jaar voor. Maar nog steeds hebben niet alle 32 lidstaten deze norm gehaald; 23 voldoen aan de eis. In veel landen gingen de uitgaven pas omhoog na de Russische inval in Oekraïne in 2022.
Percentage
"Het is makkelijk een percentage te noemen als doel, maar veel moeilijker om dat te implementeren", zei Brekelmans. Het is volgens hem ook beter om eerst te kijken naar wat nodig is om de Russische dreiging het hoofd te bieden en daarna te kijken hoeveel daarmee gemoeid is en dan een norm vast te stellen. Hij denkt dat pas kort voor de top duidelijk wordt wat er gaat gebeuren met de norm.
NAVO-topman Mark Rutte zegt al sinds zijn aantreden in oktober dat Europeanen meer dan 3 procent moeten spenderen aan de strijdkrachten met het oog op de Russische, maar ook Chinese dreiging. Er zou ongeveer 3,7 procent nodig zijn om de verdediging op peil te kunnen brengen. Maar door onder meer gezamenlijk inkopen kan dat percentage ook lager worden. Maar de nieuwe norm zal altijd "indrukwekkend" hoger zijn dan de huidige 2 procent, aldus Rutte.
Nieuwe norm
De aanstaande Amerikaanse president Donald Trump noemde zelfs 5 procent als nieuwe norm. Maar dat halen de VS momenteel ook niet. Washington geeft ongeveer 3,38 procent uit aan de strijdkrachten. De Amerikaanse wapenindustrie profiteert het meest van de verhoogde defensie-uitgaven.
Verhoging naar 3 procent kost vele miljarden. Dit jaar haalt Defensie met zo'n 20 miljard euro de NAVO-norm. De leider van de grootste regeringspartij PVV gaf deze week al aan dat hij niet warm loopt voor verhoging. Geert Wilders zei dat meer geld nu niet nodig is. "We doen met 2 procent een heel goede zet."
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister-president Dick Schoof had PVV-leider Geert Wilders terecht moeten wijzen toen die in het debat over de miljoenennota onder meer de in de Grondwet verankerde vrijheid van godsdienst ter discussie stelde. Partijleiders Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) en Rob Jetten (D66) misten "normerend optreden" van de partijloze premier.
35 minuten geleden
HAARLEM (ANP) - De rechtbank in Haarlem heeft de 57-jarige Marco S. donderdag tien jaar cel opgelegd voor het doden van zijn vriendin (60) in Heemskerk in december 2023. Het Openbaar Ministerie had ook tbs met dwangverpleging geëist. De rechtbank legt dit niet op, omdat niet is vastgesteld dat de stoornissen van de verdachte verband houden met zijn daad.
54 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister Mona Keijzer (Asiel, BBB) gaat in gesprek met COA-baas Milo Schoenmaker over het aantal asielzoekers in het aanmeldcentrum in Ter Apel. Dat was afgelopen nacht voor de vierde keer in korte tijd boven de grens van 2000 uitgestegen, waardoor de boete die de asielopvangorganisatie moet betalen, is opgelopen naar 200.000 euro. "Ik vind echt dat we alles uit de kast moeten halen om te zorgen dat het én onder de 2000 blijft én dat we Ter Apel ontlasten van de overlastgevers."
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet gaat niet mee in de conclusie van de onderzoekscommissie van de Verenigde Naties die stelt dat Israël genocide pleegt in de Gazastrook. In reactie op het rapport schrijft minister David van Weel (Buitenlandse Zaken, VVD) in een Kamerbrief dat "Nederland in de regel terughoudend" is om de kwalificatie genocide te gebruiken.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen hebben meerdere partijen Joost Eerdmans aangevallen vanwege de wens van JA21 om op termijn weer naar gas te boren in Groningen. SP-fractievoorzitter Jimmy Dijk noemde Eerdmans onbetrouwbaar, omdat de Groningers was beloofd dat er nooit meer naar gas geboord zou worden.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Partijleider Joost Eerdmans (JA21) is in harde aanvaring gekomen met BBB-leider Caroline van der Plas vanwege het nieuwe pensioenstelsel. Van der Plas verweet hem geen inspraak te willen regelen voor pensioengerechtigden die zich willen uitspreken tegen het nieuwe stelsel. Het voorstel van Kamerlid Agnes Joseph, die van NSC overstapte naar de BBB, wilde daar de wet voor aanpassen. Volgens Van der Plas was de stem van Eerdmans doorslaggevend.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het gerechtshof doet op 6 november uitspraak in de zaak tegen de Nederlandse Staat, waarin organisaties eisen dat Nederland meer moet doen om een genocide in de Gazastrook te voorkomen. Eerder had het hof nog gezegd dat er 8 oktober een uitspraak zou komen.
3 uur geleden