Arjen Lubach haalt Dikke Van Dale met fabeltjesfuik
DEN HAAG (ANP) - De zestiende editie van het Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal, die dinsdagmiddag officieel wordt gepresenteerd in Den Haag, telt bijna tienduizend nieuwe woorden, waaronder fabeltjesfuik van Arjen Lubach. De entertainer introduceerde het voor het verschijnsel dat gebruikers van sociale media die geïnteresseerd zijn in complotten, ook steeds meer berichten over complotten aangeboden krijgen. Ook andere bekende BN'ers kunnen eigen bedenksels in de nieuwe Van Dale terugvinden.
Bij de publicatie van een nieuwe papieren editie wordt duidelijk welke woorden in aanmerking zijn gekomen voor een blijvende plek. Van Dale houdt altijd een onlineversie bij, maar daar staan ook wel "eendagsvliegen" in die te licht zijn voor het monumentale boekwerk Dikke Van Dale.
"Nieuwe woorden hangen sterk samen met maatschappelijke of technologische ontwikkelingen en politieke of economische trends. Ze laten daarmee zien wat er in de samenleving speelt en hoe die verandert", aldus de uitgever. "Thema’s als klimaat en duurzaamheid leverden woorden op als deelscooter, geo-engineering en klimaatrobuust."
Maatschappelijke thema's
In de wereld van financiën en economie staken cryptomunt, fintech, flexmakelaar en platformeconomie de kop op. De coronacrisis bezorgde ons anderhalvemetersamenleving, code zwart, knuffelcontact en postcovidsyndroom.
Discussies over maatschappelijke thema's zoals diversiteit en inclusiviteit lieten sporen na met non-binair, regenbooggemeenschap en transactivisme en de politiek deed verschillende duiten in het zakje met cancelcultuur, identiteitspolitiek en trumpisme. De sociale media blazen hun partijtje mee met onder meer doxen, influencer, feitenvrij, hoodvlog en dus fabeltjesfuik.
Citaten
Soms wordt de betekenis van een woord aangevuld met citaten, zoals "Ik heb een heel zwaar leven, echt heel zwaar, moeilijk, moeilijk, moeilijk, moeilijk!" van Brigitte Kaandorp, "Binnen de perken zijn de mogelijkheden even onbeperkt als daarbuiten" van Jules Deelder, "Mag ik dan bij jou?'’ van Claudia de Breij en "een heel apart gevoel van binnen", bekend gemaakt door Corry Konings.
Er zijn ook woorden uit andere talen opgenomen, zoals gutmensch (Duits), corteo en lungo (Italiaans) en matcha (Japans).
Genderinclusivieit komt eveneens terug in de boeken. "Daarom kregen bijna 15.000 beroeps- en persoonsnamen in deze editie de toevoeging m/v/x", licht de uitgeverij toe. Voorbeelden zijn: de minister, de voetballer, de held, de bakker of de crimineel.
Meer uit Binnenland
YSSELSTEYN (ANP) - Op een kalkoenenbedrijf in het Limburgse Ysselsteyn is vogelgriep vastgesteld. Alle circa 23.000 kalkoenen worden gedood om verdere verspreiding van het besmettelijke virus te voorkomen.
1 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Jaarlijks kost het ruim 3 miljoen euro om bekladdingen en vernielingen op Nederlandse stations te herstellen. Dat becijfert spoorbeheerder ProRail. Er komen per jaar gemiddeld 4300 meldingen van vandalisme binnen. Het gaat dan om kapotte liften, ingegooide ruiten, bekladde muren, gesloopte wachtruimtes, kapotte prullenbakken en vernielde fietsenstallingen.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Merel Westrik is de winnaar van het jubileumseizoen van Wie is de Mol?. Zij wist Nathan Rutjes te onthullen als de mol, de saboteur in het spel. De ontknoping vond zaterdagavond live plaats vanuit De Hallen in Amsterdam.
13 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - De teller van de actie Serious Request van 3FM staat na twee dagen op 5.931.644 euro. Dat is zaterdag gemeld door de NPO. Nog nooit eerder was er na twee dagen al zoveel geld ingezameld bij de jaarlijkse actie van de zender. Het goede doel is dit jaar Spieren voor Spieren, een stichting die zich inzet voor kinderen met een spierziekte.
14 uur geleden
LEIDEN (ANP) - Manosfeer is dit jaar het 'verschijnwoord' en graaiflatie het 'verdwijnwoord', volgens het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Dat instituut volgt continu hoe het Nederlands zich ontwikkelt, welke woorden winnen aan populariteit en welke stilaan verdwijnen.
22 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Vorig jaar liepen Nederlanders 5,6 miljoen sportblessures op, ongeveer 300.000 meer dan in het jaar daarvoor. Dat meldt VeiligheidNL, een kenniscentrum voor letselpreventie. Volgens het centrum is het 'blessurerisico' toch gedaald, omdat meer Nederlanders zijn gaan sporten.
1 dag geleden
HOUTEN (ANP) - 2025 was een uitzonderlijk droog jaar. Tot dusver viel er 672 millimeter regen, terwijl er gemiddeld 869 millimeter valt over een heel jaar. "De laatste keer dat een jaar zo droog verliep was in 2018 en het is pas de derde keer deze eeuw dat gemiddeld over het land minder dan 700 millimeter viel", meldt Weeronline.
1 dag geleden