Amerikaanse satelliet vergaan, zette Nederlands onderzoek voort
HOUSTON (ANP) - Een Amerikaanse satelliet is zaterdag verbrand in de dampkring. Dat gebeurde ten westen van Australië. De missie is voorbij, het vaartuig kon niet langer in een baan rond de aarde blijven. De NEOWISE was in 2009 gelanceerd om een onderzoek voort te zetten waar de Nederlandse Infra-Rood Astronomische Satelliet (IRAS) in 1983 mee was begonnen.
De NEOWISE heette aanvankelijk de WISE, een afkorting voor Wide-field Infrared Survey Explorer. Vanuit een baan rond de aarde bracht hij infrarode lichtstralen in het heelal in kaart. Deze straling, die niet met het blote oog te zien is, wordt uitgezonden door koude plekken in het heelal. Door die straling te meten, kunnen wetenschappers objecten zien die normaal verborgen blijven.
De WISE deed dat met veel geavanceerdere instrumenten dan de IRAS van de Stichting RuimteOnderzoek Nederland (SRON) in Groningen. De Amerikaanse satelliet ontdekte zo onder meer het felste sterrenstelsel ooit, met evenveel licht als meer dan 300 biljoen (miljoen maal miljoen) zonnen. Ook zag de WISE miljoenen zwarte gaten.
Benaming NEOWISE
In 2011 raakte de koelstof aan boord op en ging de WISE in een winterslaap. Die duurde tot 2013. Toen had de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een nieuw doel gevonden: de satelliet moest kometen, asteroïden en andere objecten die ooit met de aarde kunnen botsen in kaart brengen. Dit worden near-Earth objects genoemd, afgekort NEO's, en de naam van de satelliet werd daarom NEOWISE. De WISE bracht ongeveer 44.000 objecten in ons zonnestelsel in kaart. Een daarvan is de naar de satelliet vernoemde komeet NEOWISE, die in juli 2020 goed te zien was boven Nederland.
De NASA stopte eind juli met dat onderzoek. De wrijving aan de rand van de dampkring werd te groot. Normaal gesproken wordt een satelliet dan gecontroleerd naar een afgelegen plek in de Grote Oceaan gestuurd. Maar bij de NEOWISE kon dit niet, de natuur moest zijn werk doen.
IRAS
De IRAS draait overigens nog altijd rond de aarde, op een hoogte van ongeveer 900 kilometer. Zijn missie eindigde in november 1983.
Meer uit Buitenland
BERLIJN (ANP/RTR/DPA) - De Duitse regeringsleider Friedrich Merz heeft op zijn kantoor in Berlijn de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, diens veiligheidsadviseur Roestem Oemjerov, de Amerikaanse speciaal gezant Steve Witkoff en diens begeleider Jared Kushner verwelkomd. De begroeting van de delegaties vormt de opmaat voor nieuw overleg over het Amerikaanse vredesplan dat een einde moet maken aan de Russische oorlog tegen Oekraïne. Het is de bedoeling dat maandag Europese bondgenoten aansluiten.
1 uur geleden
TEHERAN (ANP/AFP) - Iran heeft de dodelijke aanval op een Joods evenement in het Australische Sydney veroordeeld. "Terreur en de moord op mensen, waar die ook worden gepleegd, zijn te verwerpen en te veroordelen", schrijft een woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken op X.
2 uur geleden
JERUZALEM (ANP/AFP) - De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zegt zijn Australische ambtgenoot te hebben gewaarschuwd dat door het erkennen van een Palestijnse staat Australië olie gooit op "het antisemitische vuur". Volgens Netanyahu, die op televisie reageerde op de schietpartij bij Bondi Beach, heeft hij Anthony Albanese in augustus een brief gestuurd waarin hij die stap ten zeerste afraadde. Ook zou Netanyahu hebben geschreven dat antisemitisme "zich verspreidt als leiders zich er niet tegen uitspreken". Hij voegde eraan toe dat Albanese "zwakte moet vervangen door handelen".
3 uur geleden
PARIJS (ANP/AFP) - Wereldleiders hebben met afschuw gereageerd op de dodelijke aanslag op een Joodse chanoekaviering in Australië. Zo schreef de Franse president Emmanuel Macron op X dat Frankrijk "genadeloos zal blijven vechten tegen antisemitische haat".
4 uur geleden
BERLIJN (ANP/DPA) - De dodelijke schietpartij op het Australische Bondi Beach is een "daad van haat tegen alle Joodse vrouwen en mannen wereldwijd op de eerste dag van Chanoeka". Dat schreef de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Johann Wadephul op X.
4 uur geleden
KYIV (ANP/DPA) - Honderdduizenden Oekraïense huishoudens zitten nog steeds zonder stroom na Russische aanvallen. De situatie blijft moeilijk, aldus de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op Telegram.
5 uur geleden
BRUSSEL (ANP/AFP) - Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie is "geschokt" door de dodelijke schietpartij in het Australische Bondi Beach. Op X sprak ze van een "walgelijke daad van geweld tegen de Joodse gemeenschap". Volgens de Australische politie gaat het om een terreuraanslag.
5 uur geleden