Amerikaanse satelliet vergaan, zette Nederlands onderzoek voort
HOUSTON (ANP) - Een Amerikaanse satelliet is zaterdag verbrand in de dampkring. Dat gebeurde ten westen van Australië. De missie is voorbij, het vaartuig kon niet langer in een baan rond de aarde blijven. De NEOWISE was in 2009 gelanceerd om een onderzoek voort te zetten waar de Nederlandse Infra-Rood Astronomische Satelliet (IRAS) in 1983 mee was begonnen.
De NEOWISE heette aanvankelijk de WISE, een afkorting voor Wide-field Infrared Survey Explorer. Vanuit een baan rond de aarde bracht hij infrarode lichtstralen in het heelal in kaart. Deze straling, die niet met het blote oog te zien is, wordt uitgezonden door koude plekken in het heelal. Door die straling te meten, kunnen wetenschappers objecten zien die normaal verborgen blijven.
De WISE deed dat met veel geavanceerdere instrumenten dan de IRAS van de Stichting RuimteOnderzoek Nederland (SRON) in Groningen. De Amerikaanse satelliet ontdekte zo onder meer het felste sterrenstelsel ooit, met evenveel licht als meer dan 300 biljoen (miljoen maal miljoen) zonnen. Ook zag de WISE miljoenen zwarte gaten.
Benaming NEOWISE
In 2011 raakte de koelstof aan boord op en ging de WISE in een winterslaap. Die duurde tot 2013. Toen had de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een nieuw doel gevonden: de satelliet moest kometen, asteroïden en andere objecten die ooit met de aarde kunnen botsen in kaart brengen. Dit worden near-Earth objects genoemd, afgekort NEO's, en de naam van de satelliet werd daarom NEOWISE. De WISE bracht ongeveer 44.000 objecten in ons zonnestelsel in kaart. Een daarvan is de naar de satelliet vernoemde komeet NEOWISE, die in juli 2020 goed te zien was boven Nederland.
De NASA stopte eind juli met dat onderzoek. De wrijving aan de rand van de dampkring werd te groot. Normaal gesproken wordt een satelliet dan gecontroleerd naar een afgelegen plek in de Grote Oceaan gestuurd. Maar bij de NEOWISE kon dit niet, de natuur moest zijn werk doen.
IRAS
De IRAS draait overigens nog altijd rond de aarde, op een hoogte van ongeveer 900 kilometer. Zijn missie eindigde in november 1983.
Meer uit Buitenland
NEW YORK (ANP) - Meer dan een op de vijf kinderen in lage- en middeninkomenslanden, oftewel 417 miljoen kinderen, leeft ernstig onder de armoedegrens op gebieden die cruciaal zijn voor hun gezondheid, ontwikkeling en welzijn. Dat staat in een rapport dat VN-kinderorganisatie UNICEF naar aanleiding van Wereldkinderdag heeft gepubliceerd.
39 minuten geleden
WASHINGTON (ANP/AFP/RTR) - President Donald Trump heeft aangekondigd dat hij iets gaat doen om een einde te maken aan de gruwelen die in Soedan worden gepleegd. Hij zei dat niet lang na de ontvangst van de Saudische machthebber Mohammed bin Salman al-Saud in het Witte Huis. Hij wil met Arabische partners aan het werk. Trump noemde de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), Saudi-Arabië en Egypte.
7 uur geleden
ANKARA (ANP/RTR) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft in Ankara gepleit voor "een sterk en doelmatig leiderschap van de Verenigde Staten" om de oorlog te beëindigen. Hij zei dat na gesprekken met zijn Turkse ambtgenoot Recep Tayyip Erdogan over een eventuele hervatting van onderhandelingen met Rusland. Volgens Zelensky is het belangrijkste dat het bloedvergieten wordt gestopt en een duurzame vrede wordt bereikt "in samenspraak met onze partners" en een sterk en effectief Amerikaans leiderschap.
7 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - Het Kremlin ziet nog steeds geen goede voorbereiding voor een eventuele vruchtbare topontmoeting van de presidenten Donald Trump (VS) en Vladimir Poetin (Rusland) over het einde van de oorlog in Oekraïne. Het is een reactie op berichten over een 28-puntenplan van Trump voor de beëindiging van de vijandelijkheden aan het front.
8 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De lidstaten willen de invoering van de Europese wet tegen ontbossing uitstellen tot 30 december 2026. Voor kleine handelaren gaat de wet vanaf medio 2027 in. Dat hebben de lidstaten woensdag afgesproken. De Europese Commissie wil de wet op 1 juli 2026 invoeren voor grote bedrijven en op 30 december 2026 voor kleine bedrijven.
9 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - Amerikaanse en Russische functionarissen hebben een nieuw vredesplan opgesteld voor Oekraïne, schrijft de Financial Times. Daarin zou Oekraïne grote concessies moeten doen. Zo wordt er gesproken over het opgeven van grondgebied in het oosten van Oekraïne en een halvering van de krijgsmacht.
9 uur geleden
BEIROET (ANP/RTR/AFP) - De Israëlische krijgsmacht zegt aanvallen te hebben uitgevoerd op Hezbollah-doelen in het zuiden van Libanon. Israël kwam eerder op woensdag al met een waarschuwing voor de bewoners van twee dorpen. Op X werd opgeroepen specifieke gebouwen te evacueren, omdat deze in de buurt van panden zouden zijn "die door Hezbollah worden gebruikt".
12 uur geleden