Amerikaanse satelliet vergaan, zette Nederlands onderzoek voort
HOUSTON (ANP) - Een Amerikaanse satelliet is zaterdag verbrand in de dampkring. Dat gebeurde ten westen van Australië. De missie is voorbij, het vaartuig kon niet langer in een baan rond de aarde blijven. De NEOWISE was in 2009 gelanceerd om een onderzoek voort te zetten waar de Nederlandse Infra-Rood Astronomische Satelliet (IRAS) in 1983 mee was begonnen.
De NEOWISE heette aanvankelijk de WISE, een afkorting voor Wide-field Infrared Survey Explorer. Vanuit een baan rond de aarde bracht hij infrarode lichtstralen in het heelal in kaart. Deze straling, die niet met het blote oog te zien is, wordt uitgezonden door koude plekken in het heelal. Door die straling te meten, kunnen wetenschappers objecten zien die normaal verborgen blijven.
De WISE deed dat met veel geavanceerdere instrumenten dan de IRAS van de Stichting RuimteOnderzoek Nederland (SRON) in Groningen. De Amerikaanse satelliet ontdekte zo onder meer het felste sterrenstelsel ooit, met evenveel licht als meer dan 300 biljoen (miljoen maal miljoen) zonnen. Ook zag de WISE miljoenen zwarte gaten.
Benaming NEOWISE
In 2011 raakte de koelstof aan boord op en ging de WISE in een winterslaap. Die duurde tot 2013. Toen had de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een nieuw doel gevonden: de satelliet moest kometen, asteroïden en andere objecten die ooit met de aarde kunnen botsen in kaart brengen. Dit worden near-Earth objects genoemd, afgekort NEO's, en de naam van de satelliet werd daarom NEOWISE. De WISE bracht ongeveer 44.000 objecten in ons zonnestelsel in kaart. Een daarvan is de naar de satelliet vernoemde komeet NEOWISE, die in juli 2020 goed te zien was boven Nederland.
De NASA stopte eind juli met dat onderzoek. De wrijving aan de rand van de dampkring werd te groot. Normaal gesproken wordt een satelliet dan gecontroleerd naar een afgelegen plek in de Grote Oceaan gestuurd. Maar bij de NEOWISE kon dit niet, de natuur moest zijn werk doen.
IRAS
De IRAS draait overigens nog altijd rond de aarde, op een hoogte van ongeveer 900 kilometer. Zijn missie eindigde in november 1983.
Meer uit Buitenland
WASHINGTON (ANP/AFP) - De inzet van duizenden troepen van de Nationale Garde door president Donald Trump in Washington DC is onwettig, oordeelde een federale rechter donderdag. Rechter Jia Cobb beval een einde te maken aan de inzet, maar schortte haar bevel 21 dagen op om de regering de tijd te geven in beroep te gaan.
4 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - Het Russische leger zegt dat het de Oekraïense stad Koepjansk opnieuw heeft veroverd. Legerleider Valeri Gerasimov zei dat tegen president Poetin, toen hij een bezoek bracht aan een commandopost. Oekraïne ontkent dat Rusland de strategisch belangrijke stad in beslag heeft genomen.
4 uur geleden
BELÉM (ANP/RTR) - Na de brand op de locatie van de klimaattop COP30 in de Braziliaanse stad Belém zijn dertien mensen behandeld omdat ze rook hebben ingeademd. Ze werden ter plekke behandeld, meldt de organisatie in een verklaring. De brand was binnen zes minuten onder controle. De brandweer denkt dat de brand is ontstaan door een elektrisch apparaat, waarschijnlijk een magnetron.
4 uur geleden
BUENOS AIRES/JOHANNESBURG (ANP/DPA/AFP/RTR) - De Argentijnse president Javier Milei gaat volgens Argentijnse media ook niet naar de topconferentie van de G20, komend weekend in Zuid-Afrika. Eerder werd al bekend dat de staatshoofden van China, Rusland en de VS ook niet komen.
7 uur geleden
BERLIJN (ANP) - Duitse jongeren die willen ontkomen aan de nieuwe militaire dienst, kunnen te rade bij de radicaal-linkse partij Die Linke. Die werkt aan een gids met tips om afgekeurd te worden. Stoned bij de keuring verschijnen bijvoorbeeld, zegt partijleider Jan van Aken.
7 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De EU-ministers van Buitenlandse Zaken hebben donderdag "standvastig en kalm" gereageerd op het gelekte vredesplan voor Oekraïne, dat zonder medeweten van de EU is opgesteld door de VS en Rusland. Dat zei EU-buitenlandchef Kaja Kallas na afloop van de vergadering met de ministers in Brussel.
7 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De Europese Unie (EU) veroordeelt in de "krachtigste bewoordingen de ernstige en voortdurende wreedheden" die de paramilitaire beweging Rapid Support Forces (RSF) in Soedan begaat. Alle 27 lidstaten roepen de partijen op de onderhandelingen over een staakt-het-vuren te hervatten.
7 uur geleden