AIVD: opleving rechts-extremisme, afname jihadistische dreiging

Met name de aanslag op een moskee in de Nieuw-Zeelandse stad Christchurch vorig jaar, waarbij 51 mensen om het leven kwamen, heeft aangezet tot 'copycat-gedrag', staat in het jaarverslag. "Het gebruik van sociale media en vooral het livestreamen van aanslagen - zoals in Christchurch - speelt daarbij een rol."

Aanslagplegers en hun sympathisanten vinden elkaar online, op bijvoorbeeld rechts-extremistische websites. Ook Nederlanders zijn lid van dergelijke internationale (online)groepen, meldt de AIVD. "Een voorbeeld van een organisatie die met democratische middelen ondemocratische doelstellingen nastreeft, is Erkenbrand. Deze Nederlandse alt-rechtsbeweging heeft als uiteindelijk doel om een autoritair politiek bestel te realiseren dat alleen de grondrechten van de witte burger (man) waarborgt."

Dreigende situaties

Traditionele rechts-extremisten zoeken volgens de AIVD aansluiting bij lokaal protesterende burgers. Dit heeft volgens de inlichtingendienst al meerdere keren gezorgd voor dreigende situaties. Bijvoorbeeld doordat huisadressen van antiracisme-activisten werden gepubliceerd en vervolgens bezocht. Een ander voorbeeld is het belagen van anti-Zwarte Piet-demonstranten, soms samen met groepjes voetbalhooligans, zoals vorig jaar in Eindhoven gebeurde.

Verder constateert de inlichtingendienst dat de acute dreiging van jihadistisch geweld in Europa vorig jaar verder is afgenomen. In Nederland is de dreiging van radicaalislamitisch terrorisme nog wel aanwezig, stelt de AIVD, die daarbij wijst op incidenten en een groot aantal arrestaties binnen Nederland. Er zijn ook nog aanwijzingen dat Islamitische Staat (IS) aanslagen wil (laten) plegen in westerse landen.

Ook ziet de inlichtingendienst nog steeds dat meer landen invloed proberen te krijgen op Nederlandse belangen op het gebied van economie, wetenschap en techniek. Ze proberen onder meer via spionage informatie los te peuteren.