AIVD: dreigingsbeeld voor Nederland in 2023 in veel opzichten slechter
ZOETERMEER (ANP) - Het grimmige dreigingsbeeld voor Nederland is het afgelopen jaar "in veel opzichten slechter geworden", dat stelt de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) dinsdag in het jaarverslag over 2023. Het wereldwijde jihadisme vormde ook vorig jaar nog altijd de voornaamste dreiging voor Nederland, volgens de dienst.
Zo hebben Westerse inlichtingendiensten "een tiental" aanslagplannen verijdeld in Europa. In Duitsland werd rond de jaarwisseling een aanslag voorkomen rond de Dom in Keulen. Daar zouden islamisten van plan zijn geweest om een aanslag te plegen met een auto. Ook werd begin 2023 een aanslag verijdeld op het Nederlandse consulaat in Istanbul.
In Nederland zijn in vier zaken mensen aangehouden nadat de AIVD had gewaarschuwd in een ambtsbericht. De dienst zag afgelopen jaar een opleving van het jihadisme en een toegenomen dreiging, aangejaagd door koranvernielingen en het conflict tussen Israël en Hamas. De beweging viel op 7 oktober Israël aan, waarbij honderden mensen werden gedood. "Het conflict in Gaza heeft in 2023 gezorgd voor verharding van extremistische standpunten", aldus de AIVD.
Russische beïnvloeding
Ook de oorlog tussen Oekraïne en Rusland zorgt nog altijd voor dreiging. De dienst ziet dat de opstelling van de Russen ten opzichte van het Westen het afgelopen jaar is verhard.
Volgens de AIVD is de "machtsbalans die er in de wereld lang was, uit evenwicht" en dat maakt de situatie "mede zo precair". Het leidt ertoe dat landen proberen economisch voordeel te halen door cyberaanvallen, maar ook door spionage of zich te mengen in binnenlandse aangelegenheden. "Soms met grote brutaliteit", ziet de dienst. "Zo probeerde Rusland in 2023 ons publieke debat te beïnvloeden en heeft het de hand gehad in demonstraties in Nederland tegen westerse steun voor Oekraïne."
Aantasting verdienvermogen
De AIVD gaat dit jaar het onderzoek naar de dreiging uit China opvoeren. "Het land tast het verdienvermogen van het Nederlandse bedrijfsleven aan door cyberaanvallen, gebruik van spionage, insiders, heimelijke investeringen en illegale export", ziet de dienst. "China is daadwerkelijk in staat de verhoudingen in de wereld naar zijn hand te zetten. De gevolgen daarvan voor Nederland kunnen ingrijpend zijn."
Daarnaast onderzocht de AIVD ook criminele netwerken die de democratische rechtsorde zouden bedreigen door "extreem geweld, infiltratie en corruptie". Volgens de dienst vormen deze netwerken een probleem voor de nationale veiligheid. "De bescherming daarvan is een taak van de AIVD."
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Volkszanger René Karst is op 59-jarige leeftijd overleden. Dat heeft zijn management via Instagram bekendgemaakt. Karst scoorde grote hits met nummers als Atje Voor De Sfeer en Liever Te Dik In De Kist.
3 uur geleden
OEGSTGEEST (ANP) - Acteur en regisseur Paul van Gorcum is op 91-jarige leeftijd overleden. Dat heeft zijn secretariaat aan het ANP laten weten. Van Gorcum, vooral bekend van zijn rol als Baron van Neemweggen in de televisieserie Bassie en Adriaan, overleed in Oegstgeest.
3 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Meerdere pleegkinderen zijn zo'n vier jaar geleden al weggehaald uit een gezinshuis in het noorden van het land, omdat ze er verkeerd werden behandeld. Het huis kwam deze week in het nieuws doordat twee kinderen van negen en tien jaar oud er jarenlang ernstig werden verwaarloosd en mishandeld.
4 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - De rechtbank in Rotterdam behandelt vrijdag een zitting over de vergismoord op GGZ-directeur Rob Zweekhorst (44) achter gesloten deuren. De rechtbank wilde zonder pers en publiek in de zaal een getuige horen. "Gelet op zijn veiligheid zullen we de deuren sluiten", zei de voorzitter.
4 uur geleden
TER APEL (ANP) - In het aanmeldcentrum in Ter Apel zitten voor het eerst sinds begin november minder dan 2000 asielzoekers. Omdat het aantal onder die afgesproken grens blijft, hoeft opvangorgaan COA geen nieuwe dwangsom van 50.000 euro te betalen. Het centrum zit wel nog behoorlijk vol.
5 uur geleden
HOUTEN (ANP) - Het heeft voor de eerste keer dit winterseizoen matig gevroren. Vrijdagochtend daalde de temperatuur in het Groningse Eelde naar -5,4 graden. De eerste matige vorst is dit seizoen wat eerder dan normaal. Gemiddeld gebeurt dat volgens Weeronline rond 1 december.
6 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Neuropsycholoog Erik Scherder van de Vrije Universiteit in Amsterdam gaat aangifte doen van deepfakevideo's waarin hij het gebruik van bepaalde medicijnen zou aanraden. Dat laat de hoogleraar donderdag weten aan het ANP. Scherder reageert op een uitzending van Pointer Checkt over dit onderwerp, die zondag op YouTube verschijnt.
16 uur geleden