Afstappen van toeslagen kan, maar is duur, moeilijk en risicovol
DEN HAAG (ANP) - De politieke wens om van het toeslagenstelsel af te stappen, kan worden waargemaakt. Maar aan elk alternatief kleven nadelen, zo staat in een rapport in opdracht van het kabinet waarin achttien opties zijn uitgewerkt. Bovendien duurt het, afhankelijk van de variant waar de politiek voor kiest, in elk geval meerdere kabinetsperiodes voordat zo'n alternatief goed en wel werkt. Daarnaast is vrijwel elke variant minder gericht en daardoor vaak duurder. Juist mensen met een kleine portemonnee, die het meest afhankelijk zijn van toeslagen, kunnen geraakt worden.
Veel partijen willen af van het toeslagenstelsel. Mede door het toeslagenschandaal is de afkeer tegen het ingewikkelde systeem gegroeid. Het stelsel zorgt ervoor dat mensen uiterst gericht inkomensondersteuning van de overheid krijgen. In 2024 ontvangen 8 miljoen mensen in totaal 20 miljard euro aan toeslagen. Maar juist door die precisie is het stelsel erg complex. Als iemand onverwacht te veel toeslagen ontvangt, moet die persoon bovendien voorgeschoten toeslagen terugbetalen.
Omdat het alternatief voor de kinderopvangtoeslag (bijna gratis kinderopvang) verder is uitgewerkt, is die toeslag als enige niet meegenomen in het rapport.
Drie richtingen
Een nieuw kabinet kan volgens het rapport grofweg drie richtingen kiezen: het afschaffen van het hele stelsel met een volledig alternatief voor toeslagen, specifieke opties voor elk van de drie toeslagen (huurtoeslag, zorgtoeslag en het kindgebonden budget) en het fundamenteel aanpassen van het huidige stelsel. De toeslagen kunnen bijvoorbeeld vervangen worden door een grote belastingkorting, of ze kunnen worden gebundeld in één centrale "basisbehoeftetoeslag".
Maar het rapport geeft een nieuw kabinet ook een breed scala aan andere mogelijkheden. In plaats van huurtoeslag kunnen de huren bijvoorbeeld worden gematigd. De overheid compenseert dan verhuurders hiervoor. Het herzien, aanpassen of afschaffen van toeslagen is hoe dan ook "makkelijker gezegd dan gedaan", wordt duidelijk uit het rapport. In veel gevallen wordt de steun minder gericht. De doelgroep wordt groter, en mensen met de kleinste portemonnee krijgen niet altijd meer de meeste steun. Nieuwe regelingen zijn vaak duurder, en het overstappen zal de overheid sowieso veel geld kosten. Dit zal bovendien lang duren.
Eén genoemd alternatief voor de huurtoeslag zal zeker dertig jaar duren. Hoewel dit een uitschieter is, eisen bijna alle varianten jaren aan voorbereidingstijd en invoering. Daarbij moet de wet die zo'n hervorming mogelijk maakt ook nog worden behandeld in beide Kamers.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Voor de kerst ziet verkenner Wouter Koolmees nog geen nieuw kabinet op het bordes staan. "Die kans acht ik niet heel groot", zei hij vrijdag na drie dagen van overleg met de politieke leiders uit de Tweede Kamer die in de campagne allemaal verklaarden heel snel een nieuw kabinet te willen.
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Jesse Klaver van GroenLinks-PvdA kan VVD-leider Dilan Yeşilgöz op geen enkele manier overhalen om samen in een coalitie te stappen, zei ze voor een gesprek met de linkse leider en verkenner Wouter Koolmees. De politica zei dat "de verschillen enorm" zijn en dat één gesprek dat niet gaat veranderen. "Dan zouden zij richting hun eigen kiezers een eigen draai moeten maken op alle punten. Dat lijkt me niet geloofwaardig."
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet stelt de beslissing over het al dan niet verlagen van het eigen risico in de zorg uit. "We willen eerst kijken hoe het ligt in de Tweede Kamer, dan gaan we besluiten of we het ook voorleggen," zegt zorgminister Jan Anthonie Bruijn (VVD) na afloop van de ministerraad.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - JA21-leider Joost Eerdmans en D66-voorman Rob Jetten zien vooral op het gebied van klimaat, asiel en Europese samenwerking nog grote inhoudelijke verschillen tussen hun partijen. Dat zeiden de twee fractievoorzitters voor aanvang van een gesprek bij verkenner Wouter Koolmees.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Meerdere gemeenten hebben hun voorlopige uitslagen voor de Tweede Kamerverkiezingen een paar keer aangepast. "Dat heeft geleid tot onrust. Dat is onnodig en onwenselijk", zei voorzitter Wim Kuijken van de Kiesraad daar vrijdag over bij het vaststellen van de einduitslag.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Robert van Asten van D66 heeft vrijdag aangekondigd dat hij opstapt als wethouder in Den Haag, omdat hij lid van de Tweede Kamer wordt. Van Asten blijft tot volgende week in functie. D66 wil bij de gemeenteraadsvergadering van 12 november een opvolger voordragen. De termijn van het huidige college loopt nog tot de gemeenteraadsverkiezingen in maart.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Asielminister Mona Keijzer (BBB) verwijt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) niet genoeg te doen om het aantal asielzoekers in Ter Apel onder de afgesproken grens van 2000 te houden. "Ik vind dit gewoon echt heel beroerd", zei de demissionaire bewindsvrouw na afloop van de ministerraad. Ze zegt van het COA te hebben gehoord dat er "honderden" beschikbare bedden zijn in het land en wordt er "knap chagrijnig van" dat die niet worden benut.
14 uur geleden