Afstappen van toeslagen kan, maar is duur, moeilijk en risicovol
DEN HAAG (ANP) - De politieke wens om van het toeslagenstelsel af te stappen, kan worden waargemaakt. Maar aan elk alternatief kleven nadelen, zo staat in een rapport in opdracht van het kabinet waarin achttien opties zijn uitgewerkt. Bovendien duurt het, afhankelijk van de variant waar de politiek voor kiest, in elk geval meerdere kabinetsperiodes voordat zo'n alternatief goed en wel werkt. Daarnaast is vrijwel elke variant minder gericht en daardoor vaak duurder. Juist mensen met een kleine portemonnee, die het meest afhankelijk zijn van toeslagen, kunnen geraakt worden.
Veel partijen willen af van het toeslagenstelsel. Mede door het toeslagenschandaal is de afkeer tegen het ingewikkelde systeem gegroeid. Het stelsel zorgt ervoor dat mensen uiterst gericht inkomensondersteuning van de overheid krijgen. In 2024 ontvangen 8 miljoen mensen in totaal 20 miljard euro aan toeslagen. Maar juist door die precisie is het stelsel erg complex. Als iemand onverwacht te veel toeslagen ontvangt, moet die persoon bovendien voorgeschoten toeslagen terugbetalen.
Omdat het alternatief voor de kinderopvangtoeslag (bijna gratis kinderopvang) verder is uitgewerkt, is die toeslag als enige niet meegenomen in het rapport.
Drie richtingen
Een nieuw kabinet kan volgens het rapport grofweg drie richtingen kiezen: het afschaffen van het hele stelsel met een volledig alternatief voor toeslagen, specifieke opties voor elk van de drie toeslagen (huurtoeslag, zorgtoeslag en het kindgebonden budget) en het fundamenteel aanpassen van het huidige stelsel. De toeslagen kunnen bijvoorbeeld vervangen worden door een grote belastingkorting, of ze kunnen worden gebundeld in één centrale "basisbehoeftetoeslag".
Maar het rapport geeft een nieuw kabinet ook een breed scala aan andere mogelijkheden. In plaats van huurtoeslag kunnen de huren bijvoorbeeld worden gematigd. De overheid compenseert dan verhuurders hiervoor. Het herzien, aanpassen of afschaffen van toeslagen is hoe dan ook "makkelijker gezegd dan gedaan", wordt duidelijk uit het rapport. In veel gevallen wordt de steun minder gericht. De doelgroep wordt groter, en mensen met de kleinste portemonnee krijgen niet altijd meer de meeste steun. Nieuwe regelingen zijn vaak duurder, en het overstappen zal de overheid sowieso veel geld kosten. Dit zal bovendien lang duren.
Eén genoemd alternatief voor de huurtoeslag zal zeker dertig jaar duren. Hoewel dit een uitschieter is, eisen bijna alle varianten jaren aan voorbereidingstijd en invoering. Daarbij moet de wet die zo'n hervorming mogelijk maakt ook nog worden behandeld in beide Kamers.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Het gaat niet lukken om per 1 januari 2026 een soepelere stikstofgrens te regelen, zei demissionair landbouwminister Femke Wiersma (BBB) na afloop van de ministerraad. Haar partij wilde graag de waarde verhogen vanaf wanneer een stikstofvergunning nodig is, maar de plannen hiervoor moeten nog verder worden uitgewerkt. Wiersma hoopt dit "zo snel mogelijk" te kunnen doen, maar kan nog niet zeggen wanneer het wel kan.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Luchthaven Schiphol mag nog twee jaar door zonder natuurvergunning. Dat heeft de ministerraad vrijdag besloten. In juni vernietigde de rechtbank in Den Haag de natuurvergunning van de nationale luchthaven, omdat deze niet zorgvuldig was voorbereid en gemotiveerd.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Landbouwminister Femke Wiersma (BBB) geeft gehoor aan een motie van de Tweede Kamer, die haar oproept voorlopig geen regels te versoepelen voor het uitrijden van mest. Wiersma zei dat vrijdag na afloop van de ministerraad.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair staatssecretaris Koen Becking (voortgezet onderwijs) wil een voldoende voor het vak Nederlands niet verplicht stellen om een middelbare schooldiploma te kunnen halen. De VVD-bewindsman schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat die verplichting ten koste kan gaan van de bredere taalontwikkeling van leerlingen.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Landbouwminister Femke Wiersma wil voorafgaand aan de ministerraad nog niet zeggen wat ze gaat doen met een Kamermotie die haar vraagt verregaande mestplannen te pauzeren. Wel benadrukt zij dat de Kamer "het hoogste orgaan" is in Nederland. "Die kan moties aannemen, en dat is ook gebeurd. Wij gaan in het kabinet kijken hoe we daarmee omgaan."
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Niet het Rijk maar vervoersbedrijf Qbuzz moet beveiliging regelen voor de pendelbus die tussen het azc van Ter Apel en het station van Emmen rijdt, vindt asielminister Mona Keijzer (BBB). Op die buslijn is veel overlast door asielzoekers die geen buskaartje willen betalen, waarna de gemeente besloot die gratis te maken zolang er geen veiligheidsmaatregelen komen.
3 dagen geleden
HILVERSUM (ANP) - D66-leider Rob Jetten is door WNL-programma Goedemorgen Nederland uitgeroepen tot politicus van het jaar. Hij leidde de sociaalliberalen naar een winst van zeventien zetels bij de verkiezingen en werd daarmee voor het eerst de grootste partij in de Tweede Kamer. Jetten kan de eerste premier van D66 worden.
3 dagen geleden