Advocatenorde: regeerprogramma tornt aan fundamenten rechtsstaat
DEN HAAG (ANP) - Het regeerprogramma van het kabinet tornt aan de fundamenten van de rechtsstaat, oordeelt de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA). Met name de kabinetsplannen voor asiel en migratie zijn volgens de advocaten gevaarlijk, de greep naar het noodrecht voorop. "De overheid kan daarmee niet pretenderen een volwaardige rechtsstaat te zijn, alle mooie verklaringen ten spijt", luidt de slotsom van een analyse van het regeerprogramma.
De advocatenorde houdt al langer verkiezingsprogramma's tegen het licht, maar heeft voor het eerst een regeerakkoord getoetst. De ingeschakelde commissie van specialisten oordeelt scherp. Van de 43 kabinetsplannen die zich leenden voor een rechtsstaattoets, krijgen er 9 een rode en 28 een gele kaart. Rood is regelrecht in strijd met de rechtsstaat en geel vormt daarvoor een risico.
Vooral de plannen van het kabinet-Schoof om de komst van asielzoekers tegen te gaan oogsten veel rode kaarten. Een pauze in de behandeling van asielaanvragen bijvoorbeeld, of het afschaffen van rechtsbijstand voor sommige asielzoekers.
Asielwetgeving
Maar het buiten werking stellen van de asielwetgeving om snel strenge maatregelen te kunnen nemen, is de belangrijkste zorg van de NOvA. Het kabinet is van plan zijn bevoegdheden te misbruiken, ziet de advocatenorde. Het zou een asielcrisis willen uitroepen omdat het meent dat de kiezer dat wil, en niet omdat er ook echt van een noodtoestand sprake zou zijn. Premier Schoof beroept zich immers slechts op het gevoel van kiezers, zegt onderzoeksleider en hoogleraar Elaine Mak. En "als één ding staten onderscheidt die geen rechtsstaat zijn van staten die dat wel zijn of willen zijn, dan is dat het misbruik van het noodrecht".
Het kabinet brengt volgens de advocaten ook de rechter in het nauw, doordat de overheid zelf de grenzen van het recht opzoekt. Daardoor moet de rechter dat in zijn eentje verdedigen en dat maakt kwetsbaar.
Pluimen
Een zestal pluimen krijgt het kabinet ook. Zo versterkt het de rechtsstaat met het recht voor burgers om zich een keer te vergissen, vindt de NOvA. Dat geldt ook voor de ruimte die het kabinet rechters wil geven om te toetsen of een wet wel strookt met de grondwet.
Het kabinet was er haast niet gekomen door zorgen van NSC over de omgang van vooral de PVV met de rechtsstaat. De coalitie maakte uiteindelijk afspraken over de eerbiediging van de democratische spelregels, maar de interne tegenstellingen blijven opspelen.
Oppositiepartijen als D66 en ChristenUnie stellen Kamervragen en willen een debat over de waarschuwingen van de advocatenorde.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Het plan om de sociale huren twee jaar te bevriezen is voor minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting (BBB) een "gegeven". Dat schrijft haar ministerie in een reactie nadat ongeveer tweehonderd woningcorporaties een eerste juridische stap hebben gezet richting een rechtszaak om de huurbevriezing terug te draaien. Wel erkent Keijzer dat het huurplan "grote gevolgen heeft voor de investeringscapaciteit van woningcorporaties".
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris Jean Rummenie (Natuur, BBB) heeft een wetsvoorstel klaarliggen om in Nederland probleemwolven in uitzonderlijke gevallen af te kunnen schieten. Dat laat een woordvoerder van het ministerie weten, in reactie op de Europese verlaagde status van de wolf.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister Caspar Veldkamp heeft een "belangrijke stap" gezet met zijn brief aan EU-buitenlandchef Kaja Kallas waarin hij kritiek uit op de Israëlische blokkade van Gaza, vindt Karel Hendriks. De directeur van Artsen zonder Grenzen hoopt dat de "streep in het zand" waar de NSC-bewindsman over spreekt "een harde rode lijn zal blijken".
1 dag geleden
WARSCHAU (ANP) - Minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken, NSC) wil niet als enige in het kabinet dat de EU onderzoekt of Israël zich nog wel houdt aan afgesproken regels over mensenrechten en democratische principes. "Je mag ervan uitgaan dat ik dit niet alleen doe", zei hij bij de inloop van een informele bijeenkomst van EU-ministers in Warschau.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Milieuorganisaties zijn kritisch op het besluit van luchtvaartminister Barry Madlener (PVV), die maatregelen wil treffen om de geluidsoverlast van Schiphol te verminderen. Als het doel van 2028 is gehaald, mag de luchthaven weer groeien, schrijft Madlener in de brief aan de Tweede Kamer.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De nieuwe plannen van de Israëlische regering over de Gazastrook zijn "zorgelijk", zei premier Dick Schoof dinsdag. Hij roept de Israëlische regering op "een andere koers te varen en gesprekken over een staakt-het-vuren te hervatten".
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister-president Dick Schoof heeft de nieuwe Duitse bondskanselier Friedrich Merz via X gefeliciteerd met zijn aantreden. De christendemocraat kreeg dinsdag voldoende steun in de Bondsdag om aan de slag te kunnen als regeringsleider.
2 dagen geleden