Advocatenorde: regeerprogramma tornt aan fundamenten rechtsstaat
DEN HAAG (ANP) - Het regeerprogramma van het kabinet tornt aan de fundamenten van de rechtsstaat, oordeelt de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA). Met name de kabinetsplannen voor asiel en migratie zijn volgens de advocaten gevaarlijk, de greep naar het noodrecht voorop. "De overheid kan daarmee niet pretenderen een volwaardige rechtsstaat te zijn, alle mooie verklaringen ten spijt", luidt de slotsom van een analyse van het regeerprogramma.
De advocatenorde houdt al langer verkiezingsprogramma's tegen het licht, maar heeft voor het eerst een regeerakkoord getoetst. De ingeschakelde commissie van specialisten oordeelt scherp. Van de 43 kabinetsplannen die zich leenden voor een rechtsstaattoets, krijgen er 9 een rode en 28 een gele kaart. Rood is regelrecht in strijd met de rechtsstaat en geel vormt daarvoor een risico.
Vooral de plannen van het kabinet-Schoof om de komst van asielzoekers tegen te gaan oogsten veel rode kaarten. Een pauze in de behandeling van asielaanvragen bijvoorbeeld, of het afschaffen van rechtsbijstand voor sommige asielzoekers.
Asielwetgeving
Maar het buiten werking stellen van de asielwetgeving om snel strenge maatregelen te kunnen nemen, is de belangrijkste zorg van de NOvA. Het kabinet is van plan zijn bevoegdheden te misbruiken, ziet de advocatenorde. Het zou een asielcrisis willen uitroepen omdat het meent dat de kiezer dat wil, en niet omdat er ook echt van een noodtoestand sprake zou zijn. Premier Schoof beroept zich immers slechts op het gevoel van kiezers, zegt onderzoeksleider en hoogleraar Elaine Mak. En "als één ding staten onderscheidt die geen rechtsstaat zijn van staten die dat wel zijn of willen zijn, dan is dat het misbruik van het noodrecht".
Het kabinet brengt volgens de advocaten ook de rechter in het nauw, doordat de overheid zelf de grenzen van het recht opzoekt. Daardoor moet de rechter dat in zijn eentje verdedigen en dat maakt kwetsbaar.
Pluimen
Een zestal pluimen krijgt het kabinet ook. Zo versterkt het de rechtsstaat met het recht voor burgers om zich een keer te vergissen, vindt de NOvA. Dat geldt ook voor de ruimte die het kabinet rechters wil geven om te toetsen of een wet wel strookt met de grondwet.
Het kabinet was er haast niet gekomen door zorgen van NSC over de omgang van vooral de PVV met de rechtsstaat. De coalitie maakte uiteindelijk afspraken over de eerbiediging van de democratische spelregels, maar de interne tegenstellingen blijven opspelen.
Oppositiepartijen als D66 en ChristenUnie stellen Kamervragen en willen een debat over de waarschuwingen van de advocatenorde.
Meer uit Politiek
VENRAY (ANP) - Net als in 2023 is de PVV de grootste partij geworden in Venray, de laatste gemeente die de verkiezingsuitslag nog bekend moest maken. De partij van Geert Wilders leverde 7,8 procentpunt in ten opzichte van vorige keer en eindigde op 20,1 procent. Grote winnaar, ook in de Limburgse gemeente, was D66. Die partij steeg van 5,6 procent van de stemmen in 2023 naar 15,7 procent nu. Na het tellen van de stemmen van alle Nederlandse gemeenten staat D66 nog altijd bovenaan.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Kiesraad meldt dat bij hen bekend is dat er ongeldige stemmen zijn geconstateerd in de gemeenten Stein en Westerwolde. "In het algemeen geldt dat dergelijke bijzonderheden terechtkomen in het proces-verbaal van het gemeentelijk stembureau", schrijft de Kiesraad op X. "De komende week onderzoekt de Kiesraad de processen-verbaal uit de gemeenten."
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 heeft de verkiezingen gewonnen. De partij kan niet meer worden ingehaald door de PVV. Dat blijkt uit een analyse van de ANP Verkiezingsdienst, op basis van de uitslagen van de gemeenten. De kans is volgens de Verkiezingsdienst aanwezig dat de partij van lijsttrekker Rob Jetten ook een restzetel krijgt en daarmee op zetels groter wordt dan de partij van Geert Wilders.
9 uur geleden
VENRAY (ANP) - In Venray zijn medewerkers van de Limburgse gemeente vrijdagochtend nog druk bezig met het tellen van de stemmen. Bij het tellen is gebleken dat de stemmen van een van de grotere stembureaus herteld moeten worden. "Dat gaat naar verwachting twee tot drie uur duren", zegt een woordvoerder van de gemeente.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het is het demissionaire kabinet niet gelukt een bedrijf te vinden dat zonder subsidie een groot windmolenpark voor de kust van Texel wil bouwen. Dat komt doordat de marktomstandigheden de afgelopen jaren sterk zijn verslechterd. Die situatie is "niet uniek voor Nederland", benadrukte klimaat- en energieminister Sophie Hermans voor aanvang van de ministerraad.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Justitieminister Foort van Oosten (VVD) is van plan om binnenkort af te reizen naar West-Afrika, onder andere om druk uit te oefenen op Sierra Leone en omliggende landen om Jos Leijdekkers te helpen uitleveren. Nederland heeft Sierra Leone gevraagd om uitlevering van de voortvluchtige drugscrimineel die beter bekend is als Bolle Jos, maar krijgt tot nu toe geen gehoor.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten wacht een "ingewikkelde klus" om na zijn waarschijnlijke overwinning bij de Tweede Kamerverkiezingen een nieuwe regeringscoalitie te smeden. Dat heeft demissionair minister-president Dick Schoof gezegd voor aanvang van de ministerraad. "Ik verwacht dat ik met kerst nog gewoon premier ben", zei hij.
12 uur geleden