Advocaten: steeds meer partijprogramma's in strijd met rechtstaat
DEN HAAG (ANP) - Meer verkiezingsprogramma's van politieke partijen zijn in strijd met de rechtstaat, stelt de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA). Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 stelden zeven partijen plannen voor die rechtstatelijk niet konden, dit jaar zijn dat er tien. Vooral op asiel en migratie doen partijen voorstellen die juridisch niet kunnen.
De NOvA hanteert een systeem van gele en rode kaarten. Plannen die "mogelijk een risico vormen voor de rechtstaat" krijgen een gele kaart, plannen "die regelrecht in strijd zijn met de rechtstaat" een rode.
Vrijwel uitsluitend rechtse partijen krijgen een "rode kaart" van de advocaten: JA21, FVD, BVNL, PVV, SGP en VVD krijgen allemaal meerdere berispingen. DENK is de enige 'linkse' partij die volgens de advocaten te ver gaat. Die partij wil onder meer verplichte chemische castratie voor pedoseksuelen.
Islamitische weekendscholen
De advocaten zien vooral problemen als het gaat om asiel, strenger straffen, strengere regels in gevangenissen of het zonder meer afschaffen van wetten. Zo trekken ze onder meer de rode kaart voor maximale aantallen asielzoekers per jaar, iets wat partijen als BBB, NSC, PVV, BVNL en FVD willen. Dit is namelijk in strijd met internationale verplichtingen en verdragen. Dat geldt ook voor de suggestie van de SGP om de doodstraf weer in te voeren.
Ook standaard gevangenisstraffen of minimumstraffen (JA21, PVV), levenslange straffen na drie ernstige misdrijven (JA21, BBB) of het schrappen van de stikstofwet (BVNL) kunnen rekenen op afkeur van de advocaten. Verder beperkt FVD volgens de NOvA de vrijheid van meningsuiting met "een verbod op LHBTI+-propaganda", en gaat de VVD te ver met toezicht op islamitische weekendscholen.
Grondwettelijk hof
Ondanks de toenemende kritiek op de verkiezingsprogramma's, is de NOvA op een paar vlakken positief. Veel voorstellen - ook van partijen die antirechtstatelijke plannen hebben - versterken de rechtstaat namelijk. Zo oordelen de advocaten positief over bijvoorbeeld een grondwettelijke toets, referenda of de bescherming van journalisten. "Het is duidelijk dat vrijwel alle partijen worstelen met het antwoord op de vraag hoe onze democratie staatkundig moet worden (her)ingericht om te voldoen aan de eisen van deze tijd." NSC wil bijvoorbeeld een grondwettelijk hof oprichten en krijgt daar een groene kaart voor.
De advocaten hebben achttien verkiezingsprogramma's doorgelicht van partijen die nu al in de Kamer zitten of een redelijke kans maken op een zetel.
Meer uit Politiek
LELYSTAD (ANP) - De fractievoorzitter van de BBB in de provincie Flevoland, Anja Keuter, heeft haar zetel ingeleverd. Ze verlaat de provinciale politiek omdat ze van de rechter een taakstraf heeft gekregen voor illegale praktijken bij haar visserijbedrijf. "Ik wil voorkomen dat de fractie, zowel provinciaal als landelijk, wordt belast met de (negatieve) aandacht die deze uitspraak en een eventueel vervolgtraject met zich kunnen meebrengen", aldus Keuter in een schriftelijke reactie.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Wouter Koolmees vindt zijn taak als verkenner "een interessante puzzel" die "ingewikkeld" is, omdat verschillende partijen blokkades opwerpen. Daarmee doelt hij op de VVD, die een coalitie met GroenLinks-PvdA uitsluit, maar ook op de partijen die samenwerking met Forum voor Democratie of de PVV uitsluiten. Dinsdagavond brengt hij verslag uit aan Kamervoorzitter Martin Bosma. Daarover debatteert de Tweede Kamer donderdag.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Senaatsvoorzitter Mei Li Vos (GroenLinks-PvdA) is op gesprek geweest bij verkenner Wouter Koolmees en gaf toe dat het vooral om een formaliteit ging. "Kan, maar formaliteiten zijn ook goed", antwoordde ze toen een journalist dit vermoeden uitsprak. "Het is ook niet mijn rol om een voorkeur te geven, dat is echt aan de partijen in de Tweede Kamer", zei ze voor het gesprek. De politica heeft alleen de positie van de Eerste Kamer toegelicht.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet heeft 2,5 miljard euro klaargezet voor wegen, fietspaden en tramlijnen van en naar nieuwe woonwijken. Het geld was al afgesproken in het regeerakkoord door de toenmalige coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB en wordt nu door de drie betrokken bewindslieden verdeeld.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Dilan Yeşilgöz ziet een formatie met in eerste instantie alleen D66, CDA en VVD als een mogelijke optie. "Dat zou kunnen", liet de VVD-leider desgevraagd weten na afloop van een gesprek met verkenner Wouter Koolmees. Al voegde ze eraan toe dat een formatie van vier of vijf partijen haar voorkeur heeft.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De grenscontroles die de Koninklijke Marechaussee (KMar) uitvoert om migranten zonder geldige papieren tegen te houden, worden met een half jaar verlengd, schrijft asielminister David van Weel (VVD) in een Kamerbrief. Volgens de demissionaire bewindsman is dat nodig "gezien de voortdurende dreiging voor de openbare orde", zonder toe te lichten wat die dreiging precies inhoudt.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Klaas Verschuure, die in het verleden wethouder was in Utrecht, is maandag voorgedragen om wethouder in Den Haag te worden. De Haagse afdeling van D66 wil dat hij de plek overneemt van Robert van Asten, die lid van de Tweede Kamer wordt.
22 uur geleden