Houtvermaken

Met mijn  eerste  schaaltjes en potjes die ik op de draaibank maakte keek ik nooit of ze ook aan de onderkant mooi afgewerkt waren.

De gaatjes komen er in doordat het werkstuk op de ijzeren schijf geschroefd wordt.

Was het werkstuk klaar dan liet ik de gaatjes gewoon zitten. Staat er dan een potje of schaaltje op tafel dan verwacht je niet dat men zo nodig ook de onderkant gaat bekijken.

Maar de opmerkingen over de onderkant kwamen steeds terug in de geest van: “De bovenkant is mooi, maar de onderkant!!!”

Als er niets gezegd wordt, dan zie je ze denken ?????????????????

Zo ging ik ook steeds vaker kritisch naar onderkant kijken en op den duur werden alle gaatjes dicht gemaakt.

Op de foto onderdelen van iets wat ik nu aan het maken ben.

En, de gaatjes worden nu dicht gemaakt, zoals het nu “Hoort”

Als ik een rondje wandel dan kom ik soms langs een huis waar in de tuin een boomstronk staat, ongeveer even hoog als mijn lengte.

 Het bovenste gedeelte van dit stuk boom is door de kunstenaar veranderd in een uil.

Ik heb wel eens oogcontact met deze uil en stelde hem laatst de vraag: Ben jij een nakomeling van het onderste gedeelte van de boom of hebben ze jou geadopteerd en ben je uit ander hout gesneden.

Het bleef stil en de uil weigerde hier antwoord op te geven.

Was misschien ook niet zo netjes om deze vraag te stellen.

Ik keek hem eerst in z’n ogen, en verlegde mijn blik naar z’n poten en kreeg de overtuiging dat hij een nakomeling was van het onderste gedeelte.

Dag stille uil.

Ongeveer twee jaar geleden zag ik in een kringloop winkel een pakje met raam lamellen liggen. Zonder bovenstuk en de koordjes zaten er niet meer bij.

Ik had veel zin om het te kopen, omdat ik het mooi spul vond, maar dan moest het niet  van kunststof zijn. Mijn vrouw er bij gehaald om te kijken of zij soms kon zien van welk houtsoort het was.

Zij kon het ook niet herkennen van welk houtsoort de lamellen gemaakt waren en we hebben ze gekocht. Later bleek dat het bamboe was.

De helft van de lamellen zijn al gebruikt, een paar zal ik er noemen.

Linialen van verschillende lengtes, een grote winkelhaak gemaakt en gebruikt bij het behangen om de rollen netjes af te knippen, klein winkelhaakjes bij het knutselen. De goede winkelhaak is soms wat te groot en te zwaar en dan maak ik een winkelhaak wat bij het werkstuk past.

Wat ook prettig werkt is kleine stukjes lamel beplakken met schuurpapier, werkt heel prettig en het schuurpapier gaat langer mee.

De linnenkast wil niet meer dicht blijven en staat steeds op een kier. Bij inspectie is de houder van het plaatje  kapot en ligt op de grond.

Dat wordt een bezoek aan de bouwmarkt maar vandaag niet, er zijn geen kortingsbonnen.

Ik pak de restanten nog een keer beet en leg het op de tafel neer zoals het heeft gezeten, je gaat de stukjes toch zeker niet aan elkaar plakken zegt m’n vrouw, op een toon van: Dat gaat niet gebeuren.

Ook bij mij niet, ik ga  proberen een nieuw houdertje te maken.

Een dun plankje, gaatje in geboord, in de lengte in tweeën gezaagd en vervolgens weer aan elkaar gelijmd.

Klaar is kees.

Mijn ouders wilden vele, vele, jaren geleden een nieuwe wandklok. Uit een catalogus van een postorderbedrijf werd een wandklok gekozen en besteld. De klok had veel weg van een diep soepbord, waarop een oudhollands tafereel stond.

Na een paar dagen kwam het pakje binnen en vol verwachting werd dat geopend en de klok aan de wand gehangen. Enigszins teleurgesteld werd naar de klok gekeken, de afstand tussen wand en klok was erg groot.

Aan de achterkant van de klok (soepbord) zat een tamelijk dik uurwerk, met een grote batterij, wat voor de afstand zorgde.  De randen van het bord versterkte dat beeld en zo was het niet afgebeeld in de catalogus.

De klok had soepbord moeten blijven en dan had iedereen er met bewondering naar gekeken, maar nu!!!!!!, waar de klok gebleven is weet ik niet.

Mijn schoonouders hadden ook een wandklok en deze hangt nu bij ons aan de wand. Deze mooie klok hangt ook  een stukje van de wand vandaan, niet zo veel als bij mijn ouders.

Voor de verhuizing hing de klok op een plaats waar we er niet makkelijk tussen konden kijken en viel de afstand niet zo op. Als we in dit huis door de kamer lopen kunnen we makkelijker achter de klok kijken en is het storend de afstand tussen klok en de wand.

Mijn vrouw kwam met een oplossing draai een schijf die over het zwarte uurwerk geschoven kan worden. De goudkleurige rand van de klok met een vurenhouten rand over het uurwerk, zo word het uurwerk meer een eenheid met de klok.

De afstand word er niet kleiner van, maar oogt toch mooier. 

Een aantal weken geleden zijn we in Vlissingen wezen wandelen langs de oever van de Schelde en dat wandelen doen we met een zekere regelmaat.  Altijd kijken wat er langs de waterlijn ligt.

Ik heb al eens eerder hier een stukje over geschreven onder de naam “drijfhout”.

Opeens zegt mijn vrouw daar ligt een mooi stuk drijfhout, niet zo groot en waarschijnlijk ook te tillen.

Naar de auto voor een touwtje met voldoende lengte, om dat stuk hout naar boven te krijgen. De weg naar de waterlijn was vol hindernissen, eerst basalt keien, dan wat klakkers en groene stenen.

Ik wilde met het eind van het touw in m’n hand  naar beneden, komt niets van in zegt  mijn vrouw, ik heb het drijfhout het eerst gezien en ik wil niet dat je valt, dus ik ga naar beneden zei ze. Verder was haar uitstraling ik ben een stuk jonger (6 maanden), dus ik doe het.

En zo geschiedde het.

Het stuk drijfhout ligt nu te rusten in onze tuin.

Natuurlijk zult u zeggen, zoiets  is niet voor een schaal met koude appelmoes, het ligt iets anders.

In onze vorige woning is een keer per ongeluk een hete pan op het aanrecht blad gezet. Bij ons leefde ook een beetje de  gedachte het moet er ook tegen kunnen, anders ben je als aanrecht blad niet veel waard.

Nee dus, een grote blaar op het blad, wat resulteerde in een nieuw aanrechtblad.

Na de verhuizing naar deze woning is er eerst een matje gekocht voor onder de pannen, want het aanrechtblad zag er netjes uit en dat wilde we ook graag zo houden.

Maat ook matjes worden oud en vies.

Naar de winkel om een nieuwe te kopen, maar we zagen niets liggen.

Mijn voorstel was, dan maken ik  toch zelf een onderzetter.

In de schuur staat nog een halve eikentafel  en daar kan mooi een onderzetter van worden gemaakt.

De onderzetter die ik voor ogen heb, is een rond plankje, gemaakt op de draaibank. Aan de boven en onderkant zo gemaakt der er een randje aan het plankje zit. Het randje aan de bovenkant moet voorkomen dat de pan niet goed op de onderzetter staat. Het randje aan de onderkant zorgt er voor dat er een kleine luchtkamer ontstaat, waardoor overdracht van warmte van de hete pan minimaal wordt.

Afbreekmesjes gebruik ik regelmatig bij houtbewerking, maar ze waren op en wij op stap naar de winkel , eerst naar bouwmarkt A. Naar de mesjes gezocht en het merk dat wij zochten hing in het rek,  goed de prijs in ons opgenomen en vervolgens naar bouwmarkt B en kijken of ze daar ook hingen en wat ze kosten.

Dat is mooi, hier waren ze een ietsje pietsje goedkoper en van het merk dat wij wilden kopen. Wij met de mesjes naar de kassa, betaald en de koop was gesloten.

Buiten de winkel de kassabon bestudeerd en ik zeg tegen mijn vrouw, we zijn duurder uit als bij bouwmarkt A, we hebben zeker niet goed opgelet bij de prijs in het rek. Wij terug de winkel in en keken nu extra goed naar de prijs en de streepjescode, onze ogen waren nog goed en we hoefde niet naar de brillenboer.

Wij naar de mopperbalie met de mesjes, kassabon en ons verhaal.

Iemand van het personeel ging kijken en wij er achteraan naar het rek waar de mesjes hingen. Er werd nog iemand bij gehaald van de afdeling en toen kwam de aap uit de mouw, aan de kassa waren de prijzen verhoogd maar in het rek nog niet.

Een prijs verhoging voor dit ene product van circa 10 % !!!!!!!!

Te hopen dat de pensioenen ook zo veel stijgen.

Tijdens onze avond wandeling staat er bij een ondergrondse container een klein bijzet tafeltje. Mooi gedraaide eiken pootjes, maar de rest was het aanzien niet waard, een gefineerd spaanplaat blad, wat gedeeltelijk kapot en verrot is.

Mijn animo om het mee te nemen was nul komma nul. Maar mijn vrouw zag er wel wat in, zodat het even later in de schuur  stond.

Eerst het spaanplaat er af gesloopt wat gemakkelijk ging. Vervolgens de dwarsverbindingen voorzichtig  los geslagen tot alle onderdelen los op werkbank lagen.  

De centerpuntjes van de fabriek zaten nog in de pootjes, dus maar op de draaibank gezet. Tijdens het draaien het schuurpapier er tegen houden en het pootje werd steeds mooier.

Waarschijnlijk was het tafeltje oorspronkelijk donker gelakt  geweest, want de donkere tint van de oude lak  wilde er niet allemaal af. Maar dat was eigenlijk niet zo erg omdat het een bepaalde uitstraling heeft. Na de pootjes ook de dwarsbalkjes onderhanden genomen met schuurpapier.

Het nieuwe blad bestaat uit latten van de achterkant van een oude eiken stoel. De latten netjes geschaafd en aan elkaar gelijmd.

Een paar keer blank aflakken en het is klaar.

Nu staat het te pronken met iets nostalgisch op z’n kop.

Bedankt oude eigenaar.

Nog nooit in Peking, Tokio, New York, of Gapinge geweest.

Totdat we afgelopen zaterdag naar het ringrijden in Gapinge zijn wezen kijken. Heel leuk om de zeeuwse  knollen voor een karretje door het dorp te zien denderen. Het ene paard loopt mooi recht, het andere gaat een beetje schuin door de straat en weer een ander paard loopt regelmatig te hinniken.

Vervolgen ook even langs de kraampjes.

He! Dat is leuk, ook iemand die iets van hout maakt en dan wil ik altijd kijken, kan ik het na maken of er wat van leren.

Er stond onder andere  een soort keukentrapje waar bloempotten op kunnen staan.

Een stukje verder nog een creatieveling, kleine speelgoed van hout. Er stonden ook autootjes tussen , modellen van circa honderd jaar geleden. Gemaakt van verschillende houtsoorten, zodat de kleuren van het hout de onderdelen herkenbaar maken.  Bijvoorbeeld koplampen van een hele donkere houtsoort.

Een stukje verder stond een kraampje, waar heel veel stond te pronken wat gemaakt was van triplex. De afbeeldingen waren tot stand gekomen met behulp van een figuurzaag en een vaste hand. De uitblinker was een stuk kerstverlichting.

Was mijn fototoestel vergeten, jammer.

Tijdens het naar huis rijden, vertelde ik tegen mijn vrouw wat ik gezien had.  Ze zij heb je gezien dat er ook mensen zaten te borduren en te haken en dat ze ook werkstukken in hun kraampje hadden liggen.

Nee, dat had ik niet gezien, dus maar met een half oog gekeken.

Een leuke middag.

Een paar weken geleden keken wij naar één tegen honderd en daar werd bij het woord fender een uitleg gegeven waarvan ik dacht dat is niet goed !

Op internet zoeken, de uitleg bij fender was wel goed, een stootkussen.

Vervolgens ga ik op internet daar wat van lezen, waaronder kleinen fenders voor jachtjes tot hele grote voor havensleepboten . Het meeste wat ik op internet tegen kwam was van kunststof en rubber.

In de binnenvaart worden ze ook gebruikt en dan noemen ze dat een wrijfhout las ik op internet, oorspronkelijk van hout, maar tegenwoordig ook van kunststof. 

Dat wrijfhout leek mij wel wat om het op schaal na maken en als sleutelhanger te gebruiken, of gewoon voor de lol.

Er hoort ook een touwtje aan dat wrijfhout, eerst geknoopt maar dat vond ik niet mooi. Er lag in de schuur nog een stuk loodlijn en dat bestaat uit drie strengen zodat het te splitsen is.

Normaal gebruik je bij het splitsen een splitpen, maar ik gebruikte een briefopener. Mijn handen waren te grof om de dunne strengen vast te houden, een pincet gezocht en daar heb ik het mee gedaan.

Ze denken bij internet dat ik een jachtje en een zeeboot heb, want mijn beeldscherm zit vol fenders.

Gisteren in Middelburg naar het Zeeuws Museum geweest. Daar was onder andere een video  presentatie over hout bewerking en er stonden ook een paar werkstukken die ik met interesse heb bekeken. Dan kijk je hoe ze het hebben  gemaakt en naar de verschillende houtsoorten. Gedachten komen dan bij je op waar zou ik dat hout kunnen kopen want er zaten mooie soorten tussen.

Maar ik heb nog nooit nieuw hout gekocht voor m’n hobby, uitgezonderd restanten meubels uit kringloop winkels.

Vandaag wezen wandelen en ik zag een paar oude pellets liggen en,,,,,,,,,,,, eigenlijk vind ik het veel leuker om iets moois te maken van hout wat een ander weg gooit……………….

Zoals dat bij mij zo vaak gaat, er zijn wat stukjes triplex over en dan komt de vraag wat kan er nog van gemaakt worden.

Na wat meten en rekenen was de uitkomst, er kan een klein doosje van gemaakt worden.

Een paar dagen later stond er een doosje op werkbank. Maar het doosje was saai, geen rook of smaak zat er aan, dus heel saai.

Maar in de keuken ligt een dobbelsteen en omdat het doosje min of meer vierkant is groeit de gedachte als er rondjes op worden geschilderd, hup een nieuwe dobbelsteen.

Schilderen behoord niet tot m’n favoriete bezigheden.

Dan maar weer op mijn manier, een stukje donker hout op een schijf geplakt en op de draaibank een pinnetje gedraaid. Vervolgens twintig dunne schijfjes af gezaagd en een lange voor het knopje.

De dobbelsteen als voorbeeld, de vier tegenover de drie, de vijf tegenover de twee en de één tegen over de zes.

Alles er netjes opgeplakt en tot m’n schrik een fout. De zes zat verkeerd geplakt, de twee rijtjes van drie hadden van boven naar beneden geplakt moeten worden en niet van links naar rechts. Met de dobbelsteen vlak voor m’n neus en dan toch niet opletten.

Er af halen kon niet meer en altijd tegen een doosje met een fout aan kijken daar kan ik niet goed tegen.

Mijn vrouw bracht uitkomst want alle dozen en potjes in huis waar dobbelstenen in zaten werden voor de dag gehaald, om te kijken of alle dobbelstenen precies eender zijn.

Daarmee kwam het verlossende antwoord, de zes staat op dobbelstenen zowel horizontaal als verticaal.

Na het maken van de kleine appelkist op schaal, lagen er restanten triplex op de werkbank en was er mee aan het spelen als of het domino steentjes waren.

Zo kreeg ik zin om een heel klein appelkistje te maken, alleen het triplex was dan wel wat aan de dikke kant en zou het dan wel mooi zijn ?

De stukjes triplex en de schuinen hoeklatjes op maat gezaagd, passend bij de schaal verhouding bij zo’n heel klein kistje.

Alles in elkaar gezet en als resultaat een leuk kistje. Kistje één heeft wat kleine schoonheid foutjes, zo maak je kistje twee en krijg je zin om er meer te maken.

Het kistje vullen met snoepjes of bonbons en als attentie bij verjaardagen cadeau geven is een mooi einddoel.

Thuis zaten de uien in een plastic netje en m’n vrouw had al eens gevraagd kun je een bakje maken waar de uien en eventueel bijpassende producten in kunnen.

Zo groeide het idee om van de plaat triplex een uienbakje te maken, alleen was de vraag hoe moet z’n bakje er uit zien.

Bij een bezoek aan een kringloop winkel staan er twee oude appelkisten te koop, ook de naam van de veiling stond er op zodat ze uiteraard wat meer waarde hebben.

Gezien de prijs van de appelkisten kon ik het niet laten om te vragen, zijn de kisten dan vol met GOUD renetten, het antwoord was ontkennend.

Dan ga je de kisten eens goed bekijken en groeit het idee om zo’n kist op schaal na te maken.

Thuis op internet naar appel en aardappel kisten gekeken en zie je verschillend maten van deze kisten.

Met deze gegevens in gedachten ben ik aan de slag gegaan.

Om niet in gewicht toe te nemen wordt er regelmatig gewandeld. Tijdens een van mijn wandelingen ligt er op het trottoir wat huisraad wat opgehaald zal worden.

Daar ligt een kapotte stoel, stukken van een kast en wat onherkenbaar spul.

Maar tegen de heg staat een grote plaat triplex, waarschijnlijk de achterkant van een linnenkast en ziet er keurig uit en is niet kapot.

De auto gehaald en geprobeerd de plaat er in te krijgen, maar de auto is te klein, of zo je wil de plaat te groot. Hoe krijg ik de plaat nu thuis, lopend gaat niet daar is de plaat te groot voor of m’n armen te kort. Terug naar huis en vond het jammer dat de plaat nu naar het afval depot zou gaan.

Thuis zie ik de fiets staan en gaat er bij mij een lampje branden, misschien kan ik de plaat triplex op de trapper zetten en dan naar huis lopen.

Was precies op tijd terug want de gemeente was ondertussen ook aan het laden, ik gaf te kennen dat ik die plaat triplex graag mee wilde nemen, vonden ze prima, hielpen mij met de plaat en vroegen of ik nog meer wilde.

De plaat is van goede kwaliteit maar de kleur valt wat tegen en het triplex  is wat dikker  als gebruikelijk dus wat meer zaagwerk.

Heel tevreden met deze ochtendwandeling.

Op de weblog heb ik al eens een stukje geschreven dat ik als kind op knutselclubje ben geweest.

Daar werd onder begeleiding een locomotiefje gemaakt en een aantal onderdelen die voorbewerkt waren bracht de man mee, zoals de wieltjes en een stuk onderstel.

Al de andere onderdelen moesten wij zelf maken, met een figuurzaag en een hout beitel.

Het is niets bijzonder, maar eerst heeft m’n moeder het in de kast bewaard en nu staat het weer bij ons iets meer in het zicht, boven op de kast. Iets uit kinderjaren weggooien is altijd moeilijk

Voor zo ver ik dat nog kan herinneren had deze man een timmerbedrijf.

Deze man leerde ons met hout en beitels  werken en al zijn we zestig jaar verder, twee handelingen voer ik nog steeds uit zo als hij ons dat leerde. Met beitels altijd van je vandaan werken en de beitels altijd netjes neer leggen, ze zijn scherp en ze moeten zo lang mogelijk scherp blijven.

M’n vrouw pakt wel eens een beitel en als hij niet netjes wordt terug gelegd, kan ik het niet laten om het goed te leggen.

Ps. Vandaag op koningsdag was het wel aardig geweest als de koninklijke familie met een stoomtrein naar Zwolle waren gereden. Ik zie het voor me, stokers een beetje zwart, gesis van stoom die ontsnapt, vlokje roet over het perron en beveiligers die boos naar roetvlokjes en mensen kijken.

Ik ben begonnen met een eenvoudig schaaltje te draaien ter vervanging van een schoteltje, maar het schoteltje is weer terug.

Dat gaat zo als anderen zich er mee bemoeien, want de schaaltjes waar in het vorige weblog over geschreven is, hebben promotie gemaakt en in plaats van dat er restanten draadje in zitten  zijn de schaaltjes nu gevuld  met knoopjes.

Witte, gekleurde, speciale knoopjes, maar ook die ergens bij horen, of die nergens bij horen  maar ze zijn zo mooi.

Eerdaags weer een nieuw schaaltje draaien ter vervanging van het schoteltje. Misschien moet ik het schaaltje  wel vast plakken bij de naaimachine anders wordt het weer voor iets anders gebruikt, heb ik spottend gezegd.

Het is heel leuk om een gebruiksvoorwerp te draaien, als het nuttig gebruikt kan worden heb je daar meer plezier aan dan dat het achter de borden in de kast komt te staan.

Maar nu nog even niet, het is nog steeds koud in de schuur.

Van familie hadden we wat restanten hout gekregen en daar zat een hardhouten balkje tussen wat mooi van kleur was, maar ik herkende de houtsoort niet.

Ik wilde wel eens proberen of ik van dit stukje hard hout ook een schaaltje kon draaien,  een stapelschaaltje zoals ik in de vorige weblog heb beschreven.

Het balkje in twee stukken gezaagd en aan elkaar gelijmd zodat een mooi vierkant blokje werd.

Een beetje rond gemaakt en op de draaibank gezet,,,,,,,,,,,,,,, het resultaat viel niet tegen en ook de kleur was en is mooi.

M A A R het schaaltje stonk, het stonk heel E R G, het stonk naar K A T T E N P I S.

Snel in de blanke lak gezet en hopen dat de stank zou verdwijnen maar dat gaat niet zo vlug.

Als we nu na een jaar onze neus in het schaaltje steken dan is de onaangename geur nog steeds niet helemaal weg.

Op internet gezocht en inderdaad dat hout bestaat:  Angelim vermelho.

Mijn vrouw zit wel eens achter de naaimachine en vaak stond  er dan een oud schoteltje naast de machine om draadjes en meer van dat spul op te leggen.

Dus kon ik het niet laten om een passend schaaltje te draaien, waar nu alle draadjes op kunnen liggen.

Het stukje hout wat ik gebruikte bleek tijdens het draaien eigenlijk wat te klein te zijn. Om toch een redelijk schaaltje te maken kwam er een soort voetje onder. Ik dacht dan maak ik later wel een mooier schaaltje. Maar m’n vrouw keek met heel andere ogen naar dat schaaltje en zei: als je precies een zelfde schaaltje draait, dan kun je het stapelen.

Net als koppen in een restaurant.

 Zo gezegd en ook zo gedaan. Maar nu kwam er iets bijzonder bij, alle schaaltje moesten van een verschillende houtsoorten zijn.

De eerste was van grenen, toen vurenhout, teakhout, iroko, één van fijn multiplex uit een oud kastje en een eiken schaaltje.

Met als resultaat, verschillende schaaltje en overal zit wat in.