dagboek van een fotograaf

Waartoe een blog al niet kan leiden....

Vanmorgen was ik even wandelen met de hond -ja, sinds kort heb ik ook zo'n huisdier in bruikleen- en toen ik thuiskwam zaten er twee dames gezellig aan de koffie. Nu kan ik op het moment niet zo erg goed meer zien -in afwachting van een staaroperatie- dus ik zat er een beetje mee, dat ik ze niet herkende.

Mijn vrees bleek echter ongegrond; ik kon ze ook niet kennen, want ook zij kenden mij nog niet. Het bleek, dat het twee vaste bloglezeressen uit Yerseke waren en dat ze gewoon de stoute schoenen aangetrokken hadden om eens een keer langs te komen omdat ze toch in Zierikzee moesten zijn.

Zo werd het best nog gezellig, totdat de parkeermeter roet in het eten gooide. De dames moesten weer weg.

Vandaag is de nieuwe Nikon D5100 op de markt verschenen; een erg fraaie camera met veel van de positieve eigenschappen van de D7000. Natuurlijk eerst in Amerika, want daar wonen de meeste 'gearheads', mensen die alleen maar denken aan het nieuwste dat zojuist verschenen is en na drie weken al weer beginnen te roepen om iets nieuws. Ik hoor de eersten al bijna weer aankomen:"Wanneer komt de D7100?".

Nou is zo'n nieuwe camera altijd bron voor veel nieuwsgierigheid. Zou hij nou zoveel beter zijn dan de vorige generatie? Nou, zonder hem gezien te hebben kan ik U wel zeggen, dat hij weliswaar verbetereingen bevat, maar dat het niet de moeite waard is om een nieuwe te kopen als U de laatste drie jaar al een nieuwe aangeschaft hebt. Tenzij U graag van die euro's af zou willen!

De digitale camera's zijn op het moment dusdanig ver geévolueerd, dat elke nieuwe generatie nu nog slechts kleine verbeteringen bevat. De tijd van de grote revoluties is voorbij en de strijd om de megapixels is in feite al gestreden; meer dan 12mpx is over het algemeen onzin. Het enige waar nog behoorlijk winst te boeken valt is het dynamisch bereik, maar dat gaat vrij langzaam.

Alleen, waarom krijg ik iedere keer als iets nieuws verschijnt zo'n zin om geld uit te geven? Dat wordt weer een ontwenningskuurtje volgen.....

Ook de fotografie kent zijn tradities. Zo duikt de zo om de vijf jaat weer dezelfde 1 aprilgrap op. Kijk maar eens op http://re35.net/#

Nou heeft indertijd de onderneming "Silicon Film" hier indertijd miljoenen in geinvesteerd om op  een goedgekozen moment voor de dag te komen met een  prototype, dat qua technologie vier jaar achterliep. Sindsdien is hier -terecht- ook niets meer van gehoord.

Hoe goed de cameras indertijd ook waren, ik zou in dit verband voor geen goud meer terug willen naar de technologie van ruim tien jaar geleden. Want niet alleen de film is vervangen door digitale technologie, de meest eenvoudige Nikon D3000 is als camera al zo geavanceerd, dat de vroegere topcanera's al niet meer in zijn (of is het haar) schaduw zouden kunnen staan.

Een onverwacht probleem van de tsunami die Japan trof: men is al zijn foto's kwijt! Iets waar je nooit aan denkt, iets dat onbetekenend lijkt in het grote geheel van de ramp, maar toch iets, dat van grote waarde blijkt te zijn voor de betrokkenen.

Nu blijkt de Self Defence Force iedere foto die zij ontdekken bij het zoeken naar slachtoffers te scannen en on line te zetten. Zo kan men zijn verloren gewaande foto's toch weer terugvinden en het blijkt te werken.

Wat niet meer terug te halen valt zijn natuurlijk de foto's in digitale bestanden. Ook in ons land zullen, net als in Japan, de meeste foto's zich uitsluitend in de computer te vinden zijn. vandaar, ik hamer er nog maar een keertje op, het is ontzettend belangrijk, dat U zo nu en dan eens wat afdrukjes laat maken van de foto's die U dierbaar zijn. het is niet te hopen, maar je weet maar nooit.

Bovendien, je hoeft niet elke keer je computer aan te zetten als je wat foto's wilt laten zien.

Het bezoek aan de anaesthesist in Goes per openbaar vervoer was voor mij een ware openbaing. Ik had al ongeveer veertig jaar niet meer met de bus gereisd en er was wel een en ander veranderd. Vooral het gedrag van de scholieren.

Ik kan mij nog herinneren dat toen ik hoer op Schouwen-Duiveland kwam wonen en met de bus naar mijn werk moest, dat de zeeuwse scholieren mij het meest verbaasden met hun gedrag. Ik was het helemaal niet gewend, in de bus stapte iedereen altijd rustig in, maar hier was het alsof er eten uitgedeeld werd aan mensen die een jaar lang nauwelijks te eten hadden gehad. Als een blok stortte men zich op de bus zodra de deur open ging en probeerde maar niet om daar tussen te komen. je werd prompt geplet!

Nu echter stapte men rustig in, het was net als vroeger buiten Zeeland. Ik wist niet wat mij overkwam. Heeft deze generatie toch iets geleerd!

Wat mij wel opviel: in de bus waren de bagagerekken boven het hoofd van de reizigers verdwenen. Ik ben benieuwd waar men nu zijn bagage laat?

het bezoek aan de oogarts heeft ook leuke kanten. Toen de arts die mij behandelde hoorde, dat ik fotograaf was leek hij wel verheugd. Wat bleek? Hij kon een theorie vergelijken!

Het schijnt, dat, volgens hem, de impressionistische schilder Renoir bij dzelfde oogproblemen als ik, een langzame kleurverschuiving in zijn werk liet zien. Over het algemeen schilderde hij in warmer kleuren -rood en geel- dan daarvoor. Ik had zelf ook iets dergelijks gehoord, maar dacht, dat het zijn tijdgenoot Monet  betrof,

Nu wil hij graag eens zien, of mijn werk ook een dergelijke kleurverschuiving laat zien. Hij heeft mij gevraagd om eens werk mee te nemen van voor en na de operatie. Nou fotografeerde ik de laatste tijd al behoorlijk in warmere tinten, maar dat deed ik al een jaar of tien. Ik ben benieuwd of ik in dit geval ook een kleurverschuiving naar koelere tinten ga krijgen na mijn operatie.

We gaan er in de medische wereld er heel erg hard op vooruit in Zeeland. De medische zorg is ontroerend, zoals ze met de patienten omgaan.

Ik heb last van staar. Ik mag dus nu niet meer autorijden. Na een consult bij de oogarts in Zierikzee -lopend er naar toe- mag ik ook alsnog een consult hebben bij de anesthesist hebben in Goes. Daarna mag ik weer naar de chirurgie in Vlissingen om een kleine oogoperatie te ondergaan van ongeveer tien minuten.

Dat voorbereiden op die oogoperatie van tien minuten kost mij in Zierikzee een tweetal uren, in Goes zal het, met de bus heen en weer, ook wel een poosje duren, dus ik reken op minimaal drie uur en daarna naar Vlissingen per openbaar vervoer, dus reken maar rustig op een uur of vijf. Heerlijk! Minimaal tien uur zoet voor tien minuten opereren.

Wie had het over goede zorg voor de patienten in onze provincie? Ik baal verschrikkelijk van dit soort zorg die je zo verschrikkelijk veel tijd kost, mede dankzij "onze goede verbindingen". Kan dit nou echt niet een heel klein beetje eenvoudiger? Ik dacht van wel!

Vandaag ben ik naar de oogarts geweest. Alvorens onderworpen te worden aan 's mans blikken, wordt eerst een hoeveelheid vocht in je ogen gedruppeld waardoor je pupil groter wordt, Zo ver ging alles goed.  Maar toen ik buiten kwam en naar huis wilde lopen, moest ik bijna mijn ogen sluiten, zo verschrikkelijk fel was het licht voor mij.

Ik moest denken aan de fotografie. Als op je camera het diafragma, een soort lichtkraan, blijft hangen op een grote opening, wat is dan het resultaat? Ja, juist, een overbelichting van de opname.

Het oog werkt blijkbaar nagenoeg hetzelfde. Bij de verwijderende werking van de pupil door de oogdruppels was het effect gelijk: overbelichting. Volgende keer neem ik dan ook een zonnebril mee om het buitenlicht te temperen voor mijn ogen.

Anders wordt de zaak overbelicht!

Hier is dan het 'normale' plaatje van de baby uit het vorige stukje. Hoewel de ouders nog niet uitgekozen hebben, is het in 90% van de gevallen raak: men kiest voor het 'gewone' plaatje.

Zoiets is ook logisch. Men kiest meestal voor iets dat men kent. Niet voor niets heeft men honderden jaren op de zelfde manier zijn portretten geschilderd. Fotografen hebben in de eerste 150 jaar ook alleen maar voortgeborduurd op die traditie in hun wijze van afbeelden. Zo bepaalde de conventie eeuwenlang hoe wij er uitzagen.

Pas de laatste jaren is er een kentering waarneembaar. Gedeeltelijk omdat men het ambacht niet meer beheerst en zich luidkeels profileert als 'vakfotograaf' omdat men ook een digitale camera bezit, gedeeltelijk omdat een nieuwe generatie fotografen aan het opstaan is, die nieuwe wegen wijst. En dat is echt iets nieuws, een revolutie in de portretfotografie!

Een paar dagen geleden heb ik deze baby op de foto gezet. Nou heb ik daar een aantal leuke foto's van gemaakt voor de ouders om uit te kiezen, maar deze heb ik maar eens op eigen initiatief bewerkt.

Ik weet nog niet of de ouders het dusdanig leuk gedaan vinden, dat ze deze zullen uitkiezen, maar het is mij al genoeg, dat ik er zelf plezier in schep. Ik vind het in ieder geval zelf een erg leuke plaat.

Nou kom ik misschien wel over als een mopperkont, maar ja, wat is er nou lekkerder dan een poosje even lekker mopperen? Niks toch? En waarover is totaal niet belangrijk.

Maar, wat ik daar wel even in mijn hand gehad heb was de Nikon D7000. het is toch wel een leuke camera, hij ligt tenminste lekker in de hand en dat is een vaak onderschatte factor.

Uit het analoge tijdperk kan ik mij nog herinneren, dat ik erg veel Pentax camera's verkocht heb. Die lagen tenminste lekker in de hand, iets wat je van andere canera's in die tijd niet kon zeggen. Zo bleek dat zoiets eenvoudigs als handligging een uitstekend verkoopargument kon zijn. En dat vind ik zo logisch, ik vraag mij af, waarom de andere merken dat pas zo laat ontdekt hebben.

Ik merk toch, dat ik misschien ouder begin te worden. Of de tijden veranderen vrij snel. Vandaag ben ik samen met een collega naar een fotografiebeurs geweest in Nieuwegein en ik irriteerde mij behoorlijk aan het constante lawaai dat overal klonk. het leek wel alsof om de drie stands een of andere knaap door een geluidsinstallatie stond te blérren.

Ik kan mij dit absoluut niet herinneren van vroegere beurzen. Je kon overal even rustig rondkijken en met iedereen praten, maar daar was nu nauwelijks sprake van. Overal was constant  een dusdanig rumoer aanwezig wat ik als uitermate storend ervoer. Misschien ligt het aan mij, maar ik vermoed van niet. Ik was namelijk niet de enige die er last van had,

Nu diende het ook geen enkel doel. Er stond iemand -met een groot gehoor- lessen portretfotografie te verkopen die er zelf absoluut niets van begrepen had getuige zijn verlichtingsopste lling. Maar ja, zijn gehoor had er blijkbaar nog veel minder verstand van. Bewonderende opmerkingen voor een paar volkomen mislukte groepsfoto's, en een ontstellende hoeveelheid nutteloze folderjagers.

Het begint trouwens ook behoorlijk irritant te worden, de enorme hoeveelheid amateurs die de fotograaf lopen uit te hangen, die met hun camera om hun nek zo'n vakbeurs besoeken. Het is toch ook niet normaal, dat je een voetbalwedstrijd van Feijenoord gaat bekijken en je je voetbalschoenen aantrekt?

Hoezeer de diverse camera's in de loop van hun levensduur in prijs dalen wordt goed geïllustreerd door het verloop van de prijzen. Bij Nikon was de prijs van de D300, de D7000 en de D90 kortgeleden nog € 1.599, €1.189 en €929. Als ik de laatste prijzen naga, dan zijn ze gedaald tot respectievelijk €1.125, €984 en €674! Een reusachtig verschil dus.

Ik ben benieuwd hoe de prijzen zullen worden en, vooral de leveringtijden. Een van de fabrieken van Nikon staat in het door de tsunami getroffen gebied in Japan.

Het is vreemd hoe snel de prijzen dalen van fotoapparatuur. Stond de Nikon D7000 na introductie nog op ruim 1100 euro, nu is hij al gedaald naar iets beneden de 1000 euro. Zou het zo zijn, dat een camera voor een bepaald bedrag geïntroduceerd wordt, tegen die prijs een paar maanden verkocht wordt en als dan de stuksverkoop daalt, de prijs wat te laten zakken?

Zo kan natuurlijk iedere keer weer een nieuwe kopersgroep aangeboord worden. Eigenlijk wel slim, maar er is nu nog maar weinig dat mij tegenhoudt om nog maar een paar maanden te wachten met de aanschaf van een nieuwe camera. Zo spaar ik aardig wat geld uit, vooral als ik een camera tegen het einde van zijn levensloop zou kopen. En de digitale camera's zijn nu dermate goed, dat de noodzaak tot vervanging niet zo urgent meer is!

Binnen de fotografie kennen we verschillende stromingen. Een daarvan is de 'Düsseldorfse school', een stroming die zich onder leiding van Hilla en Bernd Becher vrij populair was in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Zij fotografeerden vooral technische structuren, zoals hun bekende 'watertorenserie' en drukten die dan op een heel groot formaat af.

Er was niets creatiefs aan hun foto's, recht toe rechtaan afgedrukt op heel grote formaten en volkomen gevoelloos gefotografeerd. De 'kunst' bestond er in, dat zij hun technische onderwerpen volkomen emotieloos fotografeerden en heel groot afdrukten. 'Kunst' tussen aanhalingstekens, tenmiste voor mij, omdat alleen het formaat indruk maakte, maar verder vond ik er niets, maar dan ook absoluut niets inspirerends aan.

Dat formaat is een punt bij examens voor opleidingen. Groot afgedrukt spreekt meer tot de verbeelding. Vandaar, dat de slagingskansen van studenten fotografie in Nederland bij grote afdrukken ook aanzienlijk hoger zijn dan bij kleine afdrukken. Dus, als je gefortuneerd bent en zoiets kunt financieren, heb je domweg meer kans van slagen.

Wat dat betreft zijn de fotografieopleidingen in Engeland aanzienlijk beter georganiseerd. De vakfotografen aldaar mogen hun foto's niet groter dan 40x50 inleveren als examenwerk. Socialisme in het examenwerk, wie had zoiets kunnen denken!

Wat ik mij nou afvraag: is het 's avonds nou langer schemering als het zomer is of  is het in de winter? Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken, dat de schemering 's zomers langer duurt dan 's winters of verbeeld ik mij dat nou maar?

Ik zou het niet weten. Net zoals mijn leraar op de HBS mij vroeger uitlegde, dat de lengte van de dag 's morgens meer of minder toenam dan 's avonds. Als ik mij goed herinner was dat 's avonds, maar zekerheid? Daarvoor is het te lang geleden dat hij het uitlegde, om precies te zijn, het was 48 jaar geleden. Dus, ik heb het mijzelf vergeven, dat ik het in tussentijd vergeten ben. Maar wie weet het (nog) wel?

Ik ben op het moment bezig een aantal nachtopnamen te maken van mijn woonplaats, Zierikzee. Dat valt niet erg mee. Je moet steeds bij het vallen van de nacht zijn, als het nog net niet helemaal donker is. Er moet nog net voldoende evenwicht zijn tussen het late avondlicht en de aanwezige kunstlicht, zoals de straling van de lantaarns.

Het gaat dus om slechts een kwartiertje per dag/nacht, net op de scheiding. En dan moet je ter plaatse zijn. Het is dus van tevoren bepalen waar je naar toe gaat. Ik ben er nu een aantal keren op uit geweest, maar meestal tevergeefs. Dan viel het licht verkeerd, dan stond er net een auto geparkeerd waar je wilde fotograferen, dan was je weer net te laar enzovoorts. Maar we blijven proberen, het zal lukken!

Zoals ik in het vorige stukje beweerde, dat de foto's steeds groter worden besteld, wordt fraai geïllustreerd door de het meest afgeleverde formaten in de loop der jaren. Tenminste, in Zeeland, in de Randstad en, vooral in Brabant, was een groter formaat al sneller gebruikelijk.

Toen ik, bijna veertig jaar geleden, in dit mooie vak begon, was de meest gangbare formaat 13x18, gevolgd door 20x28. Dat laatste vond men al een vrij forse vergroting. Zo'n twintig jaar later, toen ik voor mijzelf begon, was dat al gegroeid tot een standaardformaat en werd de belangrijkste foto al vaak op 30x40 afgedrukt.

Nu is een formaat van 60x90 al helemaal niet meer ongebruikelijk. De acceptatie van de foto als wanddecoratie is voltooid. Moest het een aantal jaren het olieverfje van Ome Jaap nog voor laten gaan, tegenwoordig lijkt de waarde van autonome fotografie niet meer onder te doen voor welke andere kunstsoort ook.

Alleen, ik kan mijn foto's slechts tot 60x90 zelf printen; zou ik nou een nóg grotere printer nodig hebben in de toekomst?

Vandaag heb ik een viewing gehad van de opname van deze drie jongens, Het viel mij op, dat ik de neiging heb om mijn onderwerpen steeds wat ruimer uit elkaar te zetten. Niet meer zo dicht mogelijk bij elkaar, dat iedereen er zo groot mogelijk op komt, maar elk persoon iets meer van zijn eigen ruimte gebruik laten maken.

Waarschijnlijk komt dat door een veranderende stijl, maar het kan ook oets te maken hebben met het steeds groter worden van de foto's die de mensen bestellen. Dan krijg je automatisch neer ruimte 'om ieder zij eigen persoonlijkheid te laten beleven', zoals zoiets in de taal van de zachte sector heet.

Dan komt automatisch de vraag naar boven waarom men de foto's steeds groter bestelt voor in de huiskamer.

Vragen, vragen, vragen, er lijkt wel geen einde aan te komen. Wie zei ook al weer, dat marketing geen wetenschap was?