Columns met een glimlach

Nee, we waren niet in Parijs, maar in onze eigen Nederlandse lichtstad, te weten Eindhoven. In 1962 toen ik mijn HBS-diploma binnenhaalde, toog ik naar de lichtstad om te gaan werken voor een gloeilampenfabrikant. Afgelopen zaterdag overheerste de nostalgie.

Waar heb ik destijds gewoond?

Waar heeft mijn echtgenote destijds gewoond?

Waar was het NatLab (natuurkundig laboratorium)?

Waar was de Philips kantine, waar je een warme maaltijd kon kopen voor f 1,75 ? (bij betaling van 2 gulden kreeg je dus een kwartje terug)

Waar was ook weer de Philips bedrijfsschool waar ik mijn analistendiploma behaalde?

Met 4 personen begonnen we aan de treinreis vanuit Zeeland. Helaas ging het in Roosendaal al mis. We zaten voorin de Zeeuwse trein en dat was achteraf geen goed idee. Onze aansluiting richting Breda stond aan de overkant van het perron. Maar we moesten een heel eind teruglopen, tezamen met een flink aantal medereizigers. Heel in de verte stond ie op ons te wachten. Dankzij ons hoge looptempo naderden we redelijk snel onze aansluitende trein. Net op het moment dat we in wilden stappen sloten de deuren en zette de trein naar Breda zich in beweging. Shit, shit, shit !!! Een humeurige conducteur was er waarschijnlijk de oorzaak van dat een stuk of tien reizigers hun trein op een haar na misten.

Na een half uur oponthoud konden we onze reis vervolgen. Verder liep de reis zonder problemen. In Eindhoven aangekomen doorkruisten we allereerst de binnenstad, gebruik makend van een stadskaart uit 1961, die ik onderuit een schoenendoos had gevist. Het stratenplan was gelukkig niet gewijzigd in al die jaren. Na de binnenstad volgde de Catharinakerk en het Dommelpark. En toen besloten we richting stadsdeel Strijp te wandelen. In de buurt van het Philips-stadion liet de stokoude stadskaart ons in de steek. Er was een weg bijgekomen. Precies op de plaats waar ik vroeger mijn warme Philips maaltijden verorberde, daar reden nu auto's.

Lopend langs het stadion wilden we de geplaagde PSV-coach een bezoek brengen en hem een hart onder de riem steken. Maar Mark van Bommel bleek er die dag niet te zijn. De PSV-winkel was open, maar we zijn er niet binnengegaan. Als verstokte Ajax-supporter leek me dat geen goed idee. Wat moet ik met een PSV-shirtje?

Onze twee schoonzonen èn onze twee kleinzonen zijn toevallig wèl supporter van de Eindhovense club. Maar het toeval wil dat ik zelf ooit, tijdens een toernooi tussen afdelingen van Philips gescoord heb in het grote Philips-stadion. 1-0 voor het NatLab. In het doel aan de Strijpse kant, ik kan het me nog levendig herinneren. Dat verhaal heb ik uiteraard meermalen verteld in de familie. Wie kan er zeggen dat hij gescoord heeft in het PSV-stadion? Tot vervelens toe hebben ze dat aan moeten horen. "Ja opa, dat weten we nou wel..."

Tegenover mijn voormalige kamer waren de fabrieksgebouwen op het Philipsterrein omgetoverd in een mengeling van restaurants, musea, kunstgalerieën enz. enz. Het oude fabrieksterrein heet Strijp-S en het heeft zelfs een eigen NS-station.

Onze lunch gebruikten we in een gezellige kroeg in het centrum van stadsdeel Strijp, tegenover de Trudokerk.

Aan deze kroeg zit een bizar verhaal. In de middenjaren '60 was ik geslaagd voor het diploma HBO analist. 's Avonds vierden we precies daar ons feestje. Toen brak er een vreselijk onweer los. Iedere bliksemflits werd meteen gevolgd door een knetterende donderslag. Nog nooit zo'n zwaar onweer meegemaakt.
Heel laat arriveerde ik bij mijn hospita die volledig in paniek was. De bliksem was bij haar ingeslagen. Geen brand, maar de schoorsteen was deels ingestort. Op mijn kamer was het een complete chaos. Grote stukken steen van de schoorsteen lagen op mijn kussen en op mijn bed. Het was duidelijk, als ik die dag niet geslaagd zou zijn en ik had daar tijdens het onweer gelegen, dan had ik dit niet overleefd.

Tot slot: Deze week heb ik een officiële klacht ingediend bij de Nederlandse Spoorwegen vanwege die toestanden in Roosendaal.

Er waren 3 mogelijkheden om te klagen.

- via Facebook (maar dan leest heel Nederland mee en dat hoeft nou ook weer niet)

- via Twitter (ik heet geen Donald van voren of Trump van achteren)

- via het bellen van een simpel telefoonnummer

Dat laatste heb ik gedaan. Na twee keuzemenu's van elk 5 opties kreeg ik een dame van vlees en bloed aan de lijn.

Zij stond mij rustig te woord en heeft alles genoteerd. Binnenkort krijg ik schriftelijk bericht van de NS. 't Zal me benieuwen...

Column-358 heette: Fietsen langs het water. Ik kan u beloven, dit verhaaltje lijkt er niet op.

Toen we afgelopen maandagmorgen over de snelweg A27 naar het zuiden reden, toen zagen we de bui al hangen. Nee, niet die regenbui, die kwam pas 's middags. Maar die overvolle snelweg met rechts een grote rij vrachtwagens en links allemaal zenuwlijders die uit alle macht probeerden om de kilometerteller op 130 te houden. Ja, nu kan dat nog, straks mag dat misschien niet meer.

Om kort te gaan, ik was die overvolle snelweg na een paar kilometer al spuugzat. "We gaan binnendoor" zei ik tegen mijn echtgenote. Ze vond het prima.

Ter hoogte van Lexmond verlieten we de A27 en hebben we de zuidelijke oever van de Lek opgezocht. Je bent de auto's meteen kwijt. Helemaal alleen op de rivierdijk met een prachtig zicht over de rivier. Mooie dorpjes zoals Sluis, Ameide (een prachtig plaatsje, van waaruit een fietspontje naar het tegenoverliggende Jaarsveld vaart), Tienhoven (het kerkje staat als het ware half op de rivierdijk; met enkele scherpe bochten moet je eromheen). Het volgende dorpje heet Waal. Heel vreemd: Waal aan de Lek. Andersom werkt het niet: er ligt geen dorpje Lek aan de Waal. Het kan wèl zo zijn dat de bandijk van de Waal "lek" is. Dan moeten we Hansje Brinker weer inschakelen, die al eerder met zijn duim een gat in de dijk aan de Spaarne bij Spaarndam heeft dichtgehouden.

Verder langs de Lek. Met een rustig tempo van hooguit 60 km/uur en met af en toe een tikje op de rem om de verkeersdrempels soepel te kunnen nemen. Wat een verademing in vergelijking tot die zenuwslopende A27. We krijgen nog het dorpje Langerak en meteen daarna het stadje Nieuwpoort, niet te verwarren met het Belgische Nieuwpoort aan de monding van de IJzer, waar in 1600 de Spanjaarden op het Noordzeestrand werden verslagen in de Slag bij Nieuwpoort.

Na het buurtschap Gelkenes, van waaruit de autopont naar Schoonhoven vertrekt, krijg je aan de Lekdijk het dorp Groot-Ammers. Hier maakte ik de beslissing om de Lekdijk te verlaten en de Alblasserwaard in te rijden. Tot verrassing van mijn echtgenote, die meende dat ik de dijk nog wel even zou volgen. Maar ik zocht naar een stukje nostalgie. Ik was op zoek naar de watertjes waar ik vroeger vele malen geschaatst heb, voor het laatst in 2009. Een heel smal weggetje voert langs een watertje met de vier beroemde molens van Groot Ammers. Toeristen zul je hier niet zien. Er zijn geen voorzieningen zoals in Kinderdijk. Er passen geen toeristenbussen op dat weggetje. Maar dat eenzame smalle toeristloze weggetje langs de molens aan de Ammersche Boezem maakt de omgeving juist heel authentiek Hollands. Om de paar honderd meter is er een zogenaamde passeerplek. Die éne hadden we hard nodig toen een landbouwvoertuig ons tegemoetkwam. Maar voor de rest waren we helemaal alleen in de polder.

Na een tijdje bereikten we het riviertje dat midden door de Alblasserwaard loopt: de Graafstroom. Langs de zuidelijke oever van de Graafstroom reden we in westelijke richting.

We passeerden dorpjes waarvan de helft van Nederland nog nooit gehoord heeft: Ottoland, Vuilendam, Molenaarsgraaf, Gijbeland, Bleskensgraaf.

Herhaaldelijk probeerde de ANWB via grote borden met daarop DOORGAAND VERKEER ons naar links te dwingen, weg van dat leuke watertje. Naar de grote weg die dwars door de Alblasserwaard loopt, of, nog erger, in de richting van snelweg A15 met al die vrachtwagens op de rechterrijbaan en al die zenuwachtige inhalers op de linkerrijbaan. Maar nee, we bleven hardnekkig het voormalige schaatswatertje volgen.

Nadat de Graafstroom van naam is veranderd in de Alblas is daar plotseling een café aan de oever. Het bij de liefhebbers welbekende Café de Krom. Ik ben daar persoonlijk meermalen geweest, meestal klunend op m'n schaatsbeschermers. Heel soms "gewoon" met m'n schoenen aan.

Binnendoor rijden langs allerlei watertjes. Vroeger deden we dat veel vaker. Maar het bevrijdende gevoel is weer terug. Het mag best wat langer duren. Een lege rivierdijk is honderd keer leuker dan een volle snelweg. En een koffiestop tussendoor in één of ander dorpskroegje maakt de rit nog een stukje aangenamer.

Helaas komt er aan de Alblasserwaard ook een eind. Na de Rondweg Dordrecht en wat stukken A16, A17, A59 en A4 waren we nog niet verzadigd. Via de stad Tholen en de Oesterdam deden we de titel van deze column opnieuw eer aan.

Het eerste nieuwe gevechtsvliegtuig, de F35, landde op vliegbasis Leeuwarden. Twee brandweerauto's stonden 'm op te wachten, ééntje links en ééntje rechts. De linkse spoot verneveld water over het gloednieuwe vliegtuig. De rechtse auto zou eigenlijk hetzelfde moeten doen, maar helaas, per ongeluk werd de verkeerde knop ingeduwd door een onoplettende Friese brandweerman. Waarschijnlijk had hij die middag teveel glaasjes Berenburg genuttigd?

Er zijn in zo'n brandweerauto vlak naast elkaar twee knoppen met de duidelijke teksten: WATER en SCHUIM.

Die arme piloot van het gelande vliegtuig keek een beetje verbouwereerd tussen de schuimvlokken door. Je zag 'm denken: "Wat heb ik nu aan m'n fiets hangen?" of liever: "Wat zie ik nu van m'n F35 druipen?". Toevallig vierde de brandweerman, die de fout gemaakt had, enige dagen later zijn verjaardag. Het cadeau van zijn werkgever? Een schuimgebakje...

Mijn voorstel is om een derde knop te plaatsen met de tekst: CHAMPAGNE. Wat is er mooier om een nieuw vliegtuig te verwelkomen met champagne? Stel dat er met een brandspuit 500 liter champagne wordt uitgestort over dat nieuwe speeltje van defensie.

Even googelen: de Dom Pérignon Vintage 2008 kost zo'n € 150 per 75 centiliter. Stel dat je 500 liter over de F35 wilt sproeien dan kost dit ongeveer € 100.000 en mogelijk krijg je nog wel kwantumkorting.

Dit bedrag is berekend op de binnenkomst van één F35 vliegtuig. Alle volgende straaljagers verdienen uiteraard net zo'n ontvangst. Waarom zou je onderscheid maken? Volgens het ministerie komen er binnenkort nog acht nieuwe straaljagers van hetzelfde type aan op vliegbasis Leeuwarden. Alles bij elkaar blijft de champagne-nota voor defensie dus ruim onder de één miljoen euro.

Een speciale waarschuwing voor de brandweerman die overdag wel eens een paar glaasjes Berenburg lust: let wel, bij een woningbrand mag de CHAMPAGNE-knop níet gebruikt worden!!!

De prijs van de champagne om nieuwe F35's te verwelkomen gaat wel ten koste van de Nederlandse bijdrage aan de NAVO. Formeel zouden we minimaal 2% van het bbp (bruto binnenlands product) moeten bijdragen, maar we komen nog niet tot 1,3% en daarmee zitten we ver in de achterhoede van alle NAVO-landen. Iets wat Donald Trump een doorn in het oog is. Dat was één van de hoofdredenen dat hij zijn troepen terugtrok uit Syrië. Dat deed hij uiteraard via een Twitter-bericht.

Zijn er nog andere brandweerblunders te melden? Jazeker, ik herinner me er één toen ikzelf een jongetje van 8 jaar was. De allereerste aflevering van het weekblad Donald Duck kwam uit op 25 oktober 1952. Donald was in dat allereerste verhaal een brandweerman. Alles liep mis. Bij een brandalarm werd Donald gewaarschuwd. Snel zette hij zijn helm op en deed een greep naar zijn brandblusser. Aan de kapstok hingen twee objecten: een brandblusser èn een petroleumspuit. U raadt het al, hij greep verkeerd. Het blussen met de petroleumspuit verliep dramatisch. Het aanvankelijk kleine binnenbrandje breidde zich razendsnel uit. Ze zeggen wel eens dat elke brandweerman in zijn hart een pyromaan is. In dit geval was dit heel letterlijk zo.

Een ander bijzonder verhaal speelt zich af in één van de stukjes van schrijver Godfried Bomans. In zijn kort verhaal "De brandmeester" beschrijft hij een brandweercommandant die zich nauwelijks met de brand zelf bemoeit, maar die alleen geïnteresseerd is in de zogenaamde "belendende percelen", ook wel "de huizen ernaast" genoemd. Als deze gevels instorten onder het geweld van de krachtige waterstralen dan is zijn dag geslaagd. De brand zelf is bijzaak.

Een andere waargebeurde blooper speelde zich dit jaar af in het dorp Breezand in de kop van Noord-Holland. Twee nieuw aangeschafte brandweerwagens pasten helaas niet in de brandweergarage. 't Scheelde maar een paar centimeter. Zowel in de hoogte als in de breedte. Een flinke extra kostenpost voor de gemeente. Het gehele gebouw moest gerenoveerd worden om de nieuwe auto's te kunnen herbergen. Foutje, bedankt.

We begonnen deze column met een blooper van een brandweerman die een gevechtsvliegtuig met schuim overdekte. U heeft vandaag in de krant kunnen lezen dat ook piloten wel eens een foutje maken.

Die Spaanse piloot wilde aan een stagiair uitleggen wat je moet doen als je vliegtuig gekaapt wordt. Helaas was de uitleg zo levensecht dat de "kapingscode" daadwerkelijk werd ingetoetst en dat de luchthaven Schiphol daardoor vele uren buiten bedrijf was vanwege de ontstane paniekreacties.

Tot slot, hoe is het nu met dat nieuwe vliegtuig dat volledig onder de schuim zat? Volgens de laatste berichten is er alles aan gedaan om de zaak weer keurig schoon te maken. Dat had alles te maken met het bezoek van koning Willem Alexander aan Leeuwarden. Geen vlekje schuim meer te zien...

't Stond vandaag op de voorpagina. De maximumsnelheden gaan per direct omlaag. We kunnen in elk geval alle 130-borden ophalen. Heeft u toevallig een aanhangwagentje? Dan kunt u zich bij de autoriteiten opgeven om dit megaproces een handje te helpen.

In 2011 bedacht Melanie Schulz, als minister van Infrastructuur en Milieu het onzalige plan om op grote stukken snelweg 130 km/uur toe te staan. Wat een enorme blooper was dat. Mijn mailtje naar het ministerie, waarin ik opperde dat èn de verkeersveilighied èn het milieu in het geding waren, werd NIET beantwoord.

Nee, zelf ben ik sindsdien "gewoon" 120 blijven rijden, als een soort stil proces tegen deze blonde dame. O, sorry, dat mag ik niet zo verwoorden. De opmerking "dom blondje" valt tegenwoordig onder de verboden teksten. De strekking is verre van genderneutraal en daarom mag het niet meer.

Maar het opiniestuk van Koos Spee, bijgenaamd Mister Flitspaal, vooral bekend van verkeersprogramma's op TV, laat aan duidelijk niets te wensen over. Zijn stelling was glashelder: "Het invoeren van 130 km/uur zones is de grootste blunder die ze ooit in Den Haag bedacht hebben". In een paginagroot artikel legt hij uit hoe dom ze zijn geweest.

Vooral VVD-politici zouden een voorliefde hebben voor lekker doorscheuren op 's lands snelwegen. Hoge salarissen en hoge snelheden, dat geeft een match.

Een kleine zijsprong naar de jaren '90 van de vorige eeuw. Een snelweg in Limburg werd toen niet afgebouwd vanwege een diertje dat het zwaar zou krijgen. De vuursalamander heeft er toen in z'n ééntje voor gezorgd, dat de werkzaamheden gestopt werden.

Hoe zou dit proces verlopen op het nieuwe circuit van Zandvoort, middenin een kwetsbaar natuurgebied? De milieuclubs bereiden allerlei rechtszaken voor. Het lijkt me juridisch een hels karwei om hierin "recht te spreken".

Temeer omdat één van de organisatoren lid is van het Koninklijk Huis en omdat vele VVD-coryfeeën (alweer die VVD) sterk vóór de heropening van het circuit zijn.

We gaan het hebben over de stikstofnorm. PAS: Programma Aanpassing Stikstof.

Let wel, met het element stikstof is niets mis. De lucht bestaat voor 79,2% uit stikstof, dat is al jaren zo, dat is al eeuwen zo, dat was al zo in het Paradijs bij Adam en Eva. Het moet dus wat anders zijn. Inderdaad, het zijn zogenaamde stikstofverbindingen: ammoniak (NH3) en stikstofoxydes (voornamelijk NO en NO2).

Ammoniak wordt vooral veroorzaakt door onze veestapel. Ze zeggen we eens spottend: als een koe een scheet laat dan zakt er enkele duizenden kilometers noordelijker een ijsbeer door het ijs.

De stikstofoxydes komen vrij in het verkeer, de industrie en de bouw.

De verantwoordelijke bedrijfstakken roepen om het hardst dat zij geen blaam treffen. Je moet tegenwoordig goed bijhouden welke bevolkingsgroep waar en wanneer gaat protesteren. Boze boeren, boze bouwers. Voor je het weet sta je met je autootje in een enorme file met bedrijfswagens of tractoren.

Boze boeren heb ik vroeger een enkele maal zelf aan den lijve ondervonden. Maar dat was een heel ander verhaal. Als docent op een Agrarische School kwam het sporadisch voor dat ik een boerenzoon vanwege wangedrag uit de les stuurde. Niet vaak, hooguit een keer of vijf in bijna 30 jaar lesgeven. Het was niet mijn hobby.

Het laatste onderwerpje gaat over heel vroeger, over de jaren '40 en '50 van de vorige eeuw. Toen ik nog een heel klein jongetje was. In die tijd was er in het centrum van Middelburg nog gewoon industrie...

- De gasfabriek met zijn gashouders stond pal naast de Schouwburg aan het Molenwater

- Aan het zijkanaaltje van het Kanaal door Walcheren stond aan de Maisbaai de Vitrite-fabriek. Daar maakten ze lampfittingen, vandaar de bijnaam van de fabriek: de Fitting. Zo af en toe kwam er uit één van de pijpen een bruin wolkje: NO2 (oei, oei, oei, niet zo gezond)

- Op de plaats van de Zeeuwse Bibliotheek was destijds ijzergieterij Boddaert. Een hele dag stonk het daar vreselijk en uit één van de schoorstenen kwam continu een grote bruine walm. Alweer NO2, maar nu in een extreem grote hoeveelheid.

- Op de plaats van het huidige politiebureau was toen houthandel Alberts. De straat heet nog steeds Achter de Houttuinen. Hoog boven de weg liep een grote blinkende metalen buis, die zaagsel van de fabriek naar een bootje moest transporteren. Zo af en toe klonk er een oorverdovend geluid boven je hoofd, als het zaagsel getransporteerd werd. Als ik bij mijn vader achterop de fiets zat dan gilde ik moord en brand: "Nee, niet onder die buis door". Blijkbaar was ik bang dat er iets engs stond te gebeuren. Het was een jeugdtrauma van me, die buis van Alberts.

Industrie midden in de stad. Dat was toen heel gewoon. Vervuiling? Hoezo? In Vlissingen was het nog veel erger. Daar lag een scheepswerf precies in het centrum.

Zo, dat was een verhaal over het milieu. We blijven de ontwikkelingen op de voet volgen. U ook?

Regelmatig krijg ik advies van mijn dochters: "Paps, zou je daar eens een column over willen schrijven?". Deze keer was mijn jongste dochter aan de beurt. Het ging over Zeeuwse bolussen. In het AD had ze gelezen dat de oorsprong van deze lekkernij helemaal niet uit Zeeland kwam, maar dat zij haar oorsprong vond in Spaanse en Portugese vluchtelingen.

Wat een afgang. Nou heb ik toch altijd gedacht dat dit product puur Zeeuws was. En dan krijg je opeens het deksel op de neus. Dat valt effen zwaar tegen. Wel toevallig dat mijn vorige column zich afspeelde in het Zeeuwse dialect. Thans gaat het dus over Zeeuwse streekproducten.

Synoniemen voor de bolus zijn: draaikoek, drol, jikkemiene, draoier, stropiedraoier. De "drol" is wel de meest plastische naam voor de lekkernij. De gelijkenis kan niet groter zijn.

Bij Koudekerke (W) is een rotonde met middenop de afbeelding van een bolus. Het kruispunt wordt spottend "de drol" genoemd. Ook wel "de krukel", alias de alikruik.

De vele calorieën maken de bolus niet altijd even geliefd. Eén bolus bevat zo'n 294 kilocalorieën. Een volwassen man mag dus zo'n 8 bolussen per dag verorberen. En verder niets anders!!! Een volwassen vrouw mag er slechts 6 à 7 opeten. Ook zij moet daarna stoppen met innemen van andere producten.

Toch verwacht mijn familie dat we altijd Zeeuwse bolussen meenemen als we op bezoek komen. En andersom, als zij bij ons op bezoek komen, dan horen daar ook diezelfde bolussen bij. Dit is vaste prik. En om nog wat meer extra calorieën toe te voegen besmeren we deze bolussen ruimhartig met een flinke dosis roomboter.

Een heel ander onderwerp, de roomboterbabbelaars. Ik had vroeger een tante die ze zelf maakte. Een gloeiend hete suikerachtige massa werd in gesmolten vorm op een granieten aanrecht uitgegoten. Na afkoeling werd de nog enigszins stroperige massa gesneden tot babbelaars. Na nog verdere afkoeling werden ze eetbaar. Als klein jongetje heb ik altijd genoten van dit proces. Eerst de fabricage en later de proeverij. Op jaarmarkten kun je deze handelingen nog steeds bewonderen. Een dame in klederdracht zorgt voor de entourage.

Het was altijd feest als mijn tante Nel babbelaars maakte. Daar kijk ik met veel plezier op terug.

Zeeuwse oesters, Zeeuwse mosselen, Zeeuwse kokkels, Zeeuwse krukels (alikruiken) het enige nog smakelijker dan het andere. Heel lang geleden waren we op vakantie in Normandië. Ook daar serveerden ze mosselen (des moules). Franse mosselen dus. Helaas waren deze schelpjes zo zielig klein, de tranen sprongen je in de ogen. Nee, dit was een complete afgang. Er gaat niets boven die stevige mosselen uit Yerseke. Ik heb nog een poging gewaagd om die Franse ober te overtuigen van de regionale verschillen, maar òf hij begreep het niet, òf hij wilde het niet begrijpen. Dat laatste was waarschijnlijker.

Dit weekend gaan we op bezoek bij vrienden in het oosten van het land. Wat hebben we deze keer gekozen uit de veelheid van Zeeuwse producten? Deze keer viel de keuze op Zeeuwse likeuren, zoals babbelaarlikeur, boluslikeur. Simpel om na te maken, vleugje babbelaar, vleugje bolus een beetje aanlengen met alcohol en klaar ben je. Wat extra suiker om het geheel nog net iets ongezonder te maken.

Zijn er ook nog gezondere Zeeuwse producten? Jazeker, wat dacht u van zeekraal, lamsoren en zeewier. Eén en al vitamines.

Of die heerlijke gezonde Zeeuwse vlegel. Niet te verwarren met dat groepje Terneuzense studenten dat rotzooi trapt op het schoolplein van de plaatselijke middelbare school. Dat zijn ook Zeeuwse vlegels, maar we bedoelen natuurlijk het bekende brood. Zie afbeelding.

Er zijn ook zeepjes of chocolade in de vorm van een Zeeuwse knop. Het verschil tussen zeep en chocolade is groot. Toch maar goed opletten dat je niet in een stuk zeep hapt, zoals ik ooit, lang geleden, bij een Sinterklaascadeautje heb gedaan. Toen dacht ik ook dat het chocolade was. De teleurstelling kan niet groter zijn.

Ook populair zijn de leesboekjes of de cartoons van Leuntje en Merien. Bij brasserie De Landing aan de dijk bij Baarland doen afbeeldingen van Leuntje en Merien dienst als toiletpictogrammen. Vergissen is zo goed als onmogelijk.

Sinds meer dan een jaar drinken we onze koffie uit typisch Zeeuwse bekers. Mijn echtgenote heeft een afbeelding van een Zeeuwse boerin en, drie keer raden, ik mag mijn koffie drinken uit een beker met een Zeeuws boertje als afbeelding. Net als bij Leuntje en Merien: vergissen is zo goed als onmogelijk.

Zou een cursus Zeeuws voor Beginners niks zijn voor onze vrienden aan de oostgrens? Of draaf ik nu een beetje door?

Er zijn ook nog veel modernere Zeeuwse kado's te bedenken, zoals:

- Een leeg jampotje gevuld met vliegen uit Nieuwdorp (da's dus niet leeg meer). Waar die vliegen vandaan komen? Geen idee. In Nieuwdorp zijn ze inmiddels ten einde raad.

- Een maquette van het nieuwe kruispunt "de drie klauwen" in de buurt van 's-Heerenhoek.

- Een geluidstape van de strandcross aan de Vlissingse boulevard.

- Een miniversie van een windmolen voor de Zeeuwse kust (er staan er honderden op de planning)

Het begint een beetje flauw te worden, ik zal stoppen voor vandaag.

Jazeker, dat boek hiernaast op het plaatje staat in onze boekenkast "voor de pak". Er gaat geen week voorbij of ik voel sterk de behoefte om iets na te pluizen. Dat kan iets heel simpels zijn, zoals een Zeeuwse uitdrukking zijn van een buurvrouw van ons, die haar jeugd in Oudelande heeft doorbracht. Zo gauw we weer thuis zijn dan zoek ik het op. En in negen van de tien gevallen vind ik de uitdrukking terug.

In Zeeuwse dialecten (1), column 233, heb ik u reeds verteld dat ik dit boek als afscheidscadeau heb ontvangen van mijn oude werkgever, op het moment dat ik lessen ging verzorgen aan de Middelbare Agrarische School te Goes. "Dat boek gaat ie hard nodig hebben" moeten ze gedacht hebben.

Het is níet zo dat dit dikke boekwerk ieder lesuur op mijn lessenaar lag om onmiddellijk een onbegrijpelijke zin van een leerling te kunnen "vertalen", maar ik heb er toch veel van opgestoken in de loop der jaren.

Het begon al in jaar één met de huisbezoekjes aan de gezinnen van de nieuwe eersteklassers. De docenten van de landbouwvakken mochten de stagebezoekjes invullen en de docenten "algemene vakken", waartoe ik behoorde, mochten de aanstaande eersteklassers bezoeken.

Tijdens die bezoekjes begon ook mijn leerproces. Enkele bijzondere voorvallen wil ik u niet onthouden. Het gaat niet zozeer over dialecten

Zo was ik op bezoek bij een boerenfamilie in de buurt van Aardenburg. Het liep tussen de middag en de vrouw des huizes stond erop dat ik bij de warme hap zou meeëten. Het bezoek liep, wat tijd betreft, enigszins uit de hand. Nee over het stikstofprobleem hebben we het toen niet gehad. Dat was toen nog niet actueel. Maar de kennismaking was gelukt, want op de allereerste schooldag, stormde de betreffende leerling op mij af en schudde mij de hand. Hij had op die eerste dag op die nieuwe vreemde school toch iemand bekends gezien.....

Een heel ander verhaal speelde zich af in de buurt van Sint-Laurens. Ik had een geanimeerd gesprek met de vader van de toekomstige leerling. Op een gegeven moment vroeg hij spontaan: "Heeft u zin in een borrel?" Natuurlijk wil je zo'n man niet teleurstellen en heb ik "alstublieft" gezegd. Na vier borrels vond ik het echter tijd om de boerderij te verlaten. Gelukkig was ik op de fiets, ik woonde toen in Middelburg. Die luttele kilometers heb ik kunnen volbrengen. Op de allereerste ouderavond op school zag ik deze agrariër voor de tweede maal. Hij zal wat teleurgesteld zijn geweest, toen bleek dat wij, als school, hem slechts een kop koffie wilden aanbieden...

We gaan terug naar het woordenboek der Zeeuwse dialecten. Om dit boek goed te kunnen gebruiken heb je enige spelregels nodig.

Je kunt alleen zoeken op Zeeuwse woorden. Dus als je een uitdrukking wil opzoeken waar het woord "buik" in voorkomt, dan moet je zoeken bij "buuk" en niet bij "buik".

Achter de uitdrukkingen staan in code de streek en vaak ook de plaatsnaam waar dit gebruikt wordt. In een soort codevorm wel te verstaan.

Enkele typische voorbeelden:

Streken: W. - Z.B. - Z.V.W. - Z.V.O. - Sch. - T. (achtereenvolgens Walcheren, Zuid-Beveland, West Zeeuws-Vlaanderen, Oost Zeeuws-Vlaanderen, Schouwen en Tholen)

Plaatsen: Njoos. - Ztl. - Osb. - Gs. - Po. - Cz. - Col. - Ktk. - Ier. - Ewd. - Aag. (achtereenvolgens Nieuw- en Sint-Joosland, Zoutelande, Oostburg, Goes, Poortvliet, Cadzand, Colijnsplaat, Kattendijke, Ierseke, Ellewoutsdijk en Aagtekerke)

Die lijst met afkortingen ken ik inmiddels uit m'n hoofd (uut m'n 'ôôt).

Eens per week staat er in de PZC een stukje geschreven in het Zeeuwse dialect. Om dit stukje goed te kunnen begrijpen is hardop lezen het allerbeste. Eén van de vaste schrijvers, iedere week iemand anders, is een leeftijdgenoot uit Zoutelande, waar ik vroeger nog tegen gevoetbald heb. Hij in de Meeuwen, ik in het zaterdagteam van Middelburg. Eén van de ploegen moest altijd in een ander kleur shirt spelen. We waren namelijk allebei groen-wit.

Een paar Zeeuwse uitdrukkingen tot slot van deze column.

Weet u wat "een 'èèmstiese reize" is? Ze gebruiken deze uitdrukking in een groot deel van Zeeland, maar het verhaal speelt op Schouwen. "Een 'èèmstiese reize" staat voor een reis over het dorp Haamstede en dat zeg je pas als iemand een enorme omweg heeft gemaakt. Niet zo vleiend voor de Haamstedelingen.

We blijven even op Schouwen. Weet u dat in Zierikee (Zurrekzeeë) het grootste percentage winkeldiefstallen wordt gemeten? Dat ligt aan het dialect. Het woord "kopen" wordt in het Schouwse stadje behoorlijk verbasterd.

Niet "kopen" of "kôôpe" maar "kape".

Kent u het verhaal van Jan Haak? Dit verhaal werd vroeger verteld aan de jeugd. In de regenput zou een enge man zitten met een haak. Als je te dicht bij kwam, zou hij je in de put trekken met z'n haak. Deze anekdote werd gebruikt om kinderen af te schrikken.

In het Historisch Museum te Goes staat zo'n waterput, precies in het gangetje tussen de garderobe en de toiletgroep. Als bezoekers erlangs lopen dan activeren ze een bewegingssensor en dan klinkt er uit de put de dreigende volzin op volle sterkte:

"Hé, nie in de put kieke. Anders pak ik je mee m'n 'aeke"

Vele bezoekers hebben dit schrikeffect al mee mogen maken. Gisteren zag ik nog een Duits echtpaar dat helemaal wit om de neus terugkwam uit de garderobe.

Het gezin van onze oudste dochter heeft een nieuw huisgenootje. Een klein grijs poesje, we hebben haar al gezien op Facebook. Zaterdag gaan we kennismaken. Voor de veiligheid kun je vooraf beter de volgende vraag stellen, voordat er ongelukken gebeuren:

"Biet'n ak'n aai?" (voor de niet-Zeeuwen: "Bijt hij/zij als ik hem/haar aai?")

Weet u het verschil tussen een Zeeuw en een Zeelander?

Het is bijna hetzelfde.

Een Zeeuw is een inwoner van Zeeland.

Een Zeelander is een inwoner van Zeeland.

Hoe is dat nou mogelijk ????????? Nou, vooruit, nog ietsje nauwkeuriger dan:

Een Zeeuw is een inwoner van de provincie Zeeland.

Een Zeelander is een inwoner van het dorpje Zeeland.

Dit dorpje ligt in het oosten van Noord-Brabant, in de buurt van Uden en Grave.

De verwarring tussen die twee Zeelanden ligt op de loer. U kent vast wel die bekende anekdote:

Een familie uit Cuijk aan de Maas (op z'n Brabants: Cuuk an de Maos) wilde een dagje naar het strand van Zoutelande. Met de auto. Oma mocht ook mee. Na een kleine twintig minuten ziet zij, vanaf de achterbank, het bordje ZEELAND opdoemen. "De afstand valt me alles mee" is haar eerste reactie.

Maar u voelt al aankomen waar ik het over wil hebben. Tijdens de kustmarathon Zeeland van afgelopen zaterdag zou er een zeer talentvolle hardloper uit Marokko deelnemen. Zo'n goede loper met zulke snelle tijden achter zijn naam. Hij was de gedoodverfde winnaar. Het enige wat hij hoefde te doen was "deelnemen". En daar ontbrak het nou net aan. Want hij stond bij de start niet in Burgh-Haamstede, maar enkele honderden kilometers verderop, naar het oosten. Hij moet bij zichzelf gedacht hebben: "Wat is er weinig water in de buurt. Dit heet toch de kustmarathon?" Wie de topografische blooper heeft begaan is onduidelijk. Was hij het zelf, was het zijn trainer, was het zijn manager?

De Zeeuwse topatleten moesten vreselijk lachen om deze blooper. Èn.....ze roken plotseling winstkansen. Een typisch geval van "Foutje, bedankt". Bij de huldiging achteraf stonden er dus drie Zeeuwen op het podium. Bij aanwezigheid van onze Marokkaan hadden ze alle drie precies één treetje lager gestaan (zie rode pijlen).

Ruim een jaar geleden schreef ik column no. 431: "Foutje, bedankt (1)"

De aanleiding was een soortgelijke vergissing. De trouwambtenaar van de Burgerlijke Stand stond te wachten in Kapelle-Biezelinge. Het bruidspaar en hun gasten stonden te wachten in Capelle aan de IJssel, op zo'n dikke 100 kilometer afstand. 't Scheelt inderdaad maar één letter: Kapelle of Capelle.

Deze column bevatte verder een opsomming van "dubbele" of "bijna dubbele" plaatsnamen, die tot pijnlijke vergissingen kunnen leiden.

Uit nieuwsgierigheid ben ik het plaatsnamenregister van de atlas van Nederland gaan uitpluizen. En de conclusie is soms ronduit schokkend. Er zijn nog veel meer aanleidingen tot vergissingen tussen plaatsen die òf identiek òf bijna identiek zijn. Op deze manier zullen stiekem vele extra onnodige kilometers worden afgelegd. En dat in een tijd dat onze milieuactivisten vinden dat het allemaal wel een kilometertje minder kan. En hiermee wordt zowel de afstand als de snelheidsmeter bedoeld.

De meest absurde conclusie uit die plaatsnamenlijst: Er zijn 28 (!!!) dorpjes of gehuchtjes met de naam Heikant. Ik ken er persoonlijk maar één en dat ligt vlakbij Hulst.

Zo zijn er ook 7 dorpjes met de naam Halfweg, 7 dorpjes met de naam Veenhuizen, 6 plaatsen met de naam Hoek, 9 met de naam Loo, 5 met de naam Nes, 3x Rijswijk, 3x Overbroek. En dit is slechts een kleine greep uit de lange lijst van Nederlandse plaatsnamen.

Soms lijken de namen verrassend veel op elkaar: neem nou Boerengat (bij Terneuzen) of Boerenhol (bij Groede). De betekenis is exact hetzelfde. Het slaat allebei op het achterste gedeelte van een agrariër.

Nog even een opmerking over het woord Zeelander, een inwoner van het Brabantse dorpje Zeeland. De Zeelanders varen wel bij de veelgemaakte verwisseling met de gelijknamige provincie. Het vergis-toerisme brengt geld in het laatje. Ja, als je er dan toch bent, dan kun je net zo goed even een biertje drinken, even de maaltijd gebruiken, een nachtje overblijven in herberg D'n Brouwer aan de Kerkstraat.

Even iets anders, weet u toevallig wat een Peelander is?

Een Peelander is een beetje spottende term voor een inwoner van Noord-Beveland. De naam is afkomstig uit de tijd dat het telen van suikerbieten hier zijn hoogtepunt bereikte. Het eiland werd omgedoopt tot Peeland en de inwoners tot Peelanders. Nee, geen Peeuwen !!!

Het is de vraag of de Noordbevelanders hun bijnaam als een scheldnaam of als een erenaam opvatten. Inmiddels is er een biermerk met de naam Peelander. Ja, ik heb het wel eens gedronken, het wordt gebrouwen in Kamperland. En er is maar één Kamperland, dus dat kan niet missen.

Voor zover ik weet heeft een Fries die in het weidegebied van zijn provincie woont nog geen speciale naam. Tot vandaag dan. Vanaf heden heet zo iemand een "Veelander", een naam om trots op te zijn. Hoewel.............. is er niet een politieke partij die de veestapel wil halveren? Een pijnlijk statement om deze column mee af te sluiten...

Minister van Engelshoven had even niets omhanden. Dat kan gebeuren als volksvertegenwoordigster. Even een plaspauze. Maar om dan meteen vreemd uit de hoek te komen...

Resultaat van dit tussendoortje: het speelgoed, zoals dat in de winkels gepresenteerd wordt is te éénzijdig. Meisjes worden, via roze verpakkingen, poppen aangesmeerd en de jongens worden, met blauwe verpakkingen, in de richting van de techniek geduwd. Maar dat mag nu niet meer. We moeten, volgens mevrouw van Engelshoven, zoals overal in de samenleving GENDERNEUTRAAL zijn. Dus Bob de Bouwer heeft zijn langste tijd gehad. Zelfs Fràns Bauer kan maar beter zijn naam wijzigen.

Wat een onzin allemaal. Als onze jeugd een speelgoedwinkel binnenstapt dan zijn de jongelui mans (of vrouws) genoeg om zelf naar hun favoriete schappen te lopen en keuzes te maken. Daar hebben ze de politiek niet bij nodig.

Mijn gedachten gaan onwillekeurig terug naar mijn eigen jeugd, naar mijn eigen speelgoed.

Jazeker, ik had heel vroeger een pop. Tamelijk modern voor een klein jongetje. Hij heette Jantje en hij vergezelde mij gedurende de nacht.

Eén van mijn eerste speeltjes was een meccanodoos. Er was toen nog geen Lego, Playmobil of Bob de Bouwer. Bij het maken van de simpele opdrachtjes bij de meccanodoos werd al snel duidelijk dat ik later geen technisch beroep hoefde te kiezen. Conclusie: totaal ongeschikt voor de technische wereld.

Toen kwamen de autootjes van Dinkey Toys. Niet van hout of plastic, maar van degelijk staal met èchte rubber bandjes. En elke auto van Dinkey Toys had een echte originele merknaam. Ik had er precies drie: één "gewone" auto, één kleine blauwe vrachtauto en één grote gele truck met oplegger (zie foto).

Mijn vriendje, aan de overkant van de straat, had meer dan 25 modellen Dinkey Toys. Hoe dat kwam? Het antwoord is eigenlijk heel simpel. Dat had een maatschappelijke oorzaak. Mijn vader had een zeer eenvoudig beroep, maar zijn vader was procuratiehouder van de Twentsche Bank. Jazeker, Twentsche met sch, dat gaf nog meer cachet aan deze functie.

Het verschil in status manifesteerde zich ook in de vóórcadeaus van Sinterklaas. Eén week voor het Heilig Avondje mochten we elke avond onze schoen zetten. De volgende morgen bleek daar, in mijn geval, òf een speculaaspop, òf een muis van marsepein, òf een ander niemendalletje in te zitten. De avond tevoren zing je je nog schor voor zo'n cadeautje.

Maar mijn vriendje kreeg als vóórcadeau iets heel anders: puzzels, boeken, dinkey toys, etc. etc. Wat het uiteindelijke eindcadeau is geworden? Geen idee, maar het verschil was duidelijk. De Sint vond mij vast niet braaf genoeg.

En er was in die tijd ook nog geen Balkenende-norm. U weet niet wat de Balkenende-norm is? Dit is 130% van het salaris van een minister-president. Ruwweg zo'n € 230.000.

Sinds enige tijd is er de WNT: Wet Normering Topinkomens.

Ook omroeporganisatie NPO moet zich daaraan houden. De commerciële omroepen hebben daar niets mee te maken. Zij betalen minstens 4 à 5 keer zoveel.

Dat is precies de reden dat Eva Jinek heeft gekozen voor de commerciële omroep. Zij verdient binnenkort meer dan één miljoen euro per jaar. Matthijs van Nieuwkerk zal haar voorbeeld zeer spoedig volgen. En anderen volgen haar op de voet. Volgens mij ben ik enigszins afgedwaald: van de Dinkey Toys naar het salaris van Eva bij de commerciële omroep. Wat een enorme switch. Sorry, voor deze gigantische gedachtesprong. Ik kan me voorstellen dat mijn lezers even de draad kwijt zijn.

We hadden het over mijn vroegere speelgoed. Naast de Dinkey Toys was ik gek op legpuzzels en op boeken. De puzzel die ik het meest gemaakt heb, was die van Walcheren onder water. En als ik die puzzel een beetje beu was, dan ging ik naar de buurvrouw, die had weer hele andere puzzels. Dan was ik weer een middagje zoet.

Mijn boeken beperkte zich aanvankelijk tot de jeugdschrijver W.G. van der Hulst. Ik heb alle boekjes nog!!! Later kwamen daarbij: Pietje Bell en Dik Trom. Op school kregen we ook leesles: Jaap en Gerdientje (nee, geen voorloper van Gert en Hermientje) en Ot en Sien.

Enige jaren later verslond ik de trilogie Engelandvaarders van K. Norel, drie spannende boeken over de Tweede Wereldoorlog.

Ook de stripboekjes deden hun intrede. Jimmy Brown, Kappie en zijn maat, Sjors en Sjimmie, Kick Wilstra (de eerste voetbalstrip), Ollie B. Bommel, Donald Duck. Op school werd je daar ernstig voor gewaarschuwd: "Lees geen stripboeken, want dan loopt het slecht met je af"

Toen mijn dochters jong waren was de lectuur heel anders. Zij waren fan van Guus Kuijer, een schrijver met enigszins opruiende titels als "Met de poppen gooien" en "Op z'n kop in de prullenbak".

Tot slot van dit verhaal: hoe moet dit nou verder met Bob de Bouwer? Wijzigen in Els de Bouwster, of nog iets chiquer: Els de Constructrice.

Allemaal onzin natuurlijk: minister van Engelshoven kan de boom in.....

Wat doet onze minister president daar op die foto? Compleet met zo'n lange Pinocchio-neus? En wat betekent die cryptische titel boven deze column?

Het antwoord op de eerste vraag is vrij eenvoudig: onze premier heeft een onwaarheid verteld aan het Nederlandse volk. En dat is niet voor de allereerste keer...

In een TV-interview bij de Algemene Beschouwingen na Prinsjesdag kwam het onderwerp op de gepensioneerden, dat ze er dit jaar slechts 1,1% op vooruit gingen, het laagste percentage van alle Nederlandse bevolkingsgroepen. En dat ze het toch al zo moeilijk hadden met die dreigende pensioenkortingen.

Als antwoord sprak Mark toen de gedenkwaardige woorden: "Aan die pensioenkorting kan het kabinet niets doen, dat is een zaak van de pensioenfondsen".

Oei, oei, oei, wat een enorme blunder. Wat betreft de pensioenfondsen PFZW (zorg en welzijn), PME en PMT (metaal) had hij wellicht gelijk, maar ten aanzien van het ABP (ambtenaren en leerkrachten) zat hij er volledig naast.

Zou hij echt vergeten zijn dat zijn voorganger Ruud Lubbers in de jaren 1982-1994 vele miljarden van het toen schatrijke ABP heeft "geleend" om bij andere noodlijdende ministeries in te zetten? Dat ABP was toch al rijk genoeg. Het onderwerp miljardenroof van het ABP wordt breed besproken op het Internet. Tik maar in: de verdwenen miljarden van het ABP.

Mijn moeder heeft mij vroeger geleerd: als je iets leent moet je het ook weer teruggeven. Maar dat teruggeven is er nooit meer van gekomen. En dan heet het plotseling DIEFSTAL.

Het gestolen bedrag beliep meer dan 32 miljard gulden: f 32.000.000.000

Even omrekenen naar euro's, even delen door 2,2 Dat is bijna € 15.000.000.000

Als dat bedrag op de juiste manier was belegd, dan was het nu een veelvoud geworden van die 15 miljard euro. Financiële experts hebben berekend dat de ABP-dekkingsgraad in dat geval op dit moment in de buurt van de 117% zou liggen, in plaats van de huidige (gevaarlijke) 89%

Dus geen dreigende pensioenkorting, maar een volledige indexering !!!!

Helaas zijn de huidige politici geneigd om deze episode uit de geschiedenis te "vergeten" in het belang van een welgevulde schatkist vandaag. Geen ouwe koeien uit de sloot halen. Niet meer over praten. Geweest is geweest. Die bejaarden hebben toch niet zo lang meer te leven. Het probleem lost zichzelf wel op. En de volgende generatie ABP-gepensioneerden? Die hebben geen idee wat zich in de vorige eeuw heeft afgespeeld. Het schandaal verdwijnt langzaam naar de achtergrond.

De lange neus van Mark Rutte is hiermee verklaard. Er blijft nog één vraag over. Waar komt de titel boven deze column vandaan?

Het is een zinnetje uit een stichtelijk gedichtje van Rie Cramer (1187-1977):

Anneliesje heeft gejokt

Om een tweede koekje

Anneliesje zit beschaamd

In een donker hoekje

Foei, wat tikt die nare klok:

"Jok-ke-brok, jok-ke-brok"

enz. enz.

Dit gedichtje is geschreven in de trant van Hiëronymus van Alphen (1746-1803).

U kent zijn opvoedkundige rijmpjes wel:

Kornelis had een glas gebroken

Vooraan in de straat

Schoon hij de stukken had verstoken

Wist hij met zichzelf geen raad

enz. enz.

Of deze:

Jantje zag eens pruimen hangen

O, als eieren zo groot

't Scheen dat Jantje wou gaan plukken

Schoon zijn vader 't hem verbood

enz. enz.

Al dit soort versjes vallen in de categorie "Schuld en boete", alleen is de inhoud ervan is wat simpeler dan het beroemde boek van de Russische schrijver Dostojevski.

Even een zijsprongetje. Het grote probleem van de pensioenfondsen is de extreem lage rente. De kans is zelfs aanwezig dat mensen hun spaargeld weer in een oude sok gaan stoppen, omdat de banken straks geld gaan vragen in plaats van rente te betalen. De schuldige van dit alles is een Italiaan: hij heet Mario Draghi en hij is voorzitter van de ECB (Europese Centrale Bank). Ik heb hem een poos geleden een mailtje gestuurd (in het Engels; dat zal hij toch wel kunnen lezen?) met de vraag of hij onmiddellijk wil stoppen met die renteverlagingen. U raadt het al: geen antwoord gekregen.

In een vorige column heb ik verteld dat ik tegenwoordig een Draghi-dartbord aan de muur heb hangen. Nee, ik trek me weinig aan van de darts-spelregels. Ik mik gewoon alle pijltjes op het midden. En als er te veel gaatjes in het aangezicht van Mario komen? Dan plak ik er gewoon een nieuwe foto op.

Het laatste gedichtje is een variant op het eerste, maar dan met een knipoog naar onze minister-president:

Mark die heeft gejokt

Tegen ouwe ambtenaren

Markje zit beschaamd

Voor zich uit te staren

Foei, wat tikt die nare klok:

"Jok-ke-brok, jok-ke-brok"

Toch nog een laatste rijmpje uit 1994, speciaal voor onze gepensioneerde ambtenaren:

Tuut-tuut-tuut

De groeten van Ruud

Wist u dat? Dat in het centrum van Bergen op Zoom de afvalbakken gaan praten als je er wat ingooit? Ja, het is toch echt waar. Als je van zo'n grote kleurige afvalbak het deksel opendoet, dan begint een vrouwenstem iets te vertellen over de stad. Iedere bak heeft zijn eigen unieke verhaaltje. Iets terugzeggen heeft geen zin. Daar wordt niet op gereageerd. Jammer dat tijdens het verhaaltje de smerige luchtjes uit de bak kunnen ontsnappen in de richting van de geïnteresseerde luisteraar. Mijn advies: plaats bij elke bak een doosje met knijpers, zodat je één zintuig kunt uitschakelen (de reuk) als je het andere zintuig juist wilt prikkelen (het gehoor).

Sprekende afvalbakken, dat verwacht je zo'n 60 à 70 kilometer oostelijker. In Kaatsheuvel om precies te zijn, in de Efteling. Waar Holle Bolle Gijs al vele tientallen jaren zijn riedeltje doet: PAPIER HIER. Hier wordt wèl op geantwoord met beurtelings de teksten DANKUWEL of LEKKER!!!. In de loop der jaren is daar Baby Gijs bijgekomen. Hier gebeurt het omgekeerde. Deze baby krijst vreselijk, totdat je er een propje papier ingooit: dan is ie stil.

Ik heb een voorstel om in het kader van de afvalscheiding een kleine uitbreiding te plegen. Naast PAPIER HIER moeten er toch tenminste de voorzieningen PLASTIC DAAR en IK WIL BLIK bijkomen. Bij mijn volgende Efteling-bezoek toch eens kijken of ze het advies opgevolgd hebben.

We gaan terug naar Bergen op Zoom, de stad waar we afgelopen zaterdag met z'n vieren een stadswandeling maakten. Toevallig op Open Monumentendag en dat heeft z'n voordelen. Je mag op plaatsen komen waar je andere dagen niet mag komen. Ook het Ravelijn was toegankelijk. Weet u het verschil tussen de verdedigingswerken Ravelijn en Bastion? Eigenlijk heel simpel: een Ravelijn is driehoekig van vorm en een Bastion vijfhoekig.

Op de Grote Markt waren vier gebouwen te bezoeken: het Stadhuis, de Gertrudiskerk, de Maagd (een tot schouwburg omgebouwde kerk) en de Enghel (een voormalige bioscoop, thans zalencentrum).. Wat een toeval: een MAAGD en een ENGEL op één en hetzelfde plein. Dat geeft te denken. Zou elke MAAGD tevens een ENGEL zijn? Misschien wel, maar dan is zij als MAAGD geen lang leven beschoren. Andersom, zou elke ENGEL een MAAGD zijn. Deze vraag is een stuk moeilijker. Want er bestaat grote verwarring over het geslacht van een ENGEL. Zijn engelen mannelijk of vrouwelijk? Ze hebben in elk geval mannennamen: Michael, Gabriël, Lucifer. Na wat googelen werd ik een beetje wijzer. Algemeen wordt aangenomen dat engelen geslachtsloos zijn, genderneutraal met een mooi woord.

Ik heb nog even zitten denken om de bestuursvoorzitter van het Calvijn College op te bellen. Deze man heeft in een TV-programma blijk gegeven van een fabelachtige Bijbelkennis. Hij weet alles van het Heilige Land, het Bijbelse Palestina dat destijds ruwweg bestond uit het huidige Israël, Jordanië, de Gaza-strook en een stukje Libanon.

Deze meneer van het Calvijn College weet precies hoe de Bijbelse jeugd zich destijds kleedde. Hij weet ook precies welke sexuele varianten er zijn, hij weet dus alles van LHBT, dus dat probleem met die engelen daar heeft hij ook zeker verstand van.

Nou had ik me zo plechtig voorgenomen om NIET over het Calvijn College te schrijven en nou doe ik het toch. Alle voorgaande tekst wissen lijkt een simpele oplossing, maar het oude hardnekkige probleem doet zich opnieuw voor: mijn BACKSPACE-toets vertoont weer eens kuren en dat is niet voor de eerste keer. Het lijkt wel opzet.

We gaan weer terug naar de interessante stadswandeling langs alle Bergense monumenten. Zoals de Gevangenpoort, een voormalige gevangenis, met smalle trapjes en piepkleine raampjes. In één van de grotere ruimtes speelde zelfs een orkest. Dat zie ik in de penitentiaire inrichting (= een leuke omschrijving voor gevangenis) Torentijd (Middelburg) nog niet zo gauw gebeuren. Ook daar hebben ze af en toe een Open Dag, maar een gezellig muziekje voortgebracht door een stemmig orkestje, nee, dat zie ik niet snel gebeuren.

Het gezellige pleintje bij het museum Markiezenhof diende voor ons als een uitstekende plek om te lunchen. Een stuk rustiger dan op de Grote Markt. De wandeling langs de gedempte haven werpt helaas een smet op het Bergense verleden. Hoe hebben ze dat ooit kunnen doen? Hoe dom kun je zijn om daar een parkeerterrein van te maken. Gelukkig waren ze in Goes verstandiger. Dat onzalige idee bestond ook in ons stadje, maar gelukkig waren de Goese politici alerter. Mijn advies: net als in andere Nederlandse plaatsen die haven van Bergen op Zoom weer opengooien. Zie de voorbeelden in Breda en Hulst.

Alles bij elkaar een hele interessante dag met als hoogtepunt: jazeker, u voelt 'm al aankomen. De sprekende afvalbakken !!!!

Wat een geweldig diepe indruk maakte dit op een 7-jarig jongetje. Voor de allereerste keer in mijn jonge leven mocht ik samen met mijn vader naar een èchte film in een èchte bioscoop. Het grote gebeuren speelde zich af in het jaar 1951. De speelfilm "De dijk is dicht" kwam naar onze stad, naar Middelburg. En dat was in zoverre bijzonder, omdat deze film zich voornamelijk afspeelde op Walcheren. Het verhaal ging over 1944, het laatste jaar van de Duitse bezetting, de aanvallen van de geallieerden, het onder water zetten van Walcheren, de landingen in Vlissingen, maar vooral die in Westkapelle. De bevrijding van de Duitse overheersing en het herstel van de dijken.

Ongelooflijk wat er in die eerste drie maanden van mijn jonge leventje allemaal op Walcheren is gebeurd en dat allemaal op een steenworp afstand van mijn wiegje cq kinderwagen. Nee, ik had er zelf geen weet van.

In column-365 heb ik al eens verteld dat ik, liggend in de kinderwagen, ternauwernood een bombardement heb overleefd. En dat mijn vader moest vluchten per fiets om mijn fles melk te redden uit de handen van een treiterige Duitse patrouille.

Maar 7 jaar later was daar plotseling die film die een realistisch beeld gaf van de gebeurtenissen op Walcheren vlak na mijn geboorte. Ik weet het nog precies, ik was zwaar onder de indruk. Een aantal scènes uit de film kan ik me nog haarscherp herinneren.

De film "De dijk is dicht" draaide in de Schouwburg. Dit was destijds een schouwburg annex bioscoop. Op slechts enkele honderden meters van mijn ouderlijk huis, stond dit gebouw precies op de plek waar nu een èchte Schouwburg staat. Op het Middelburgse Molenwater, naast de Koepoort.
Op de foto is te zien dat er precies vóór het gebouw een frietkraam stond en links op de foto's zijn de gashouders te zien van de toenmalige Gasfabriek. Ter hoogte van de frietkraam was vanaf 1954 de ingang van Miniatuur Walcheren. Hier waren op schaal alle steden en dorpjes van het eiland te zien in miniatuur. Een soort Madurodam in het klein. Helaas hebben ze dit prachtige park in 2008 ontmanteld en alle gebouwen "op een hoopje gegooid" in Mini Mundi aan de andere kant van de stad. Jammer, jammer, jammer.

Na die gedenkwaardige allereerste film, ben ik nog vaak in de Schouwburg geweest. Met vriendjes op de zondagmiddag. Die middag was gereserveerd voor tekenfilms van Walt Disney of slapstick uit de oude doos zoals Charley Chaplin of Laurel and Hardy. Mijn voorliefde voor "Dik en Dun" is hier geboren. Inmiddels heb ik zo'n beetje al hun werk op DVD. Ook mijn kleinkinderen heb ik aangestoken met het virus. Regelmatig vragen ze vol verwachting: "Opa, gaan we Dik en Dun kijken?"

Tot mijn grote verbazing zag ik laatst dat een aantal Laurel and Hardy films op Youtube in kleur (!!!) te zien zijn.

Hier is een voorbeeld. Het gaat over de film "Towed in a hole" waarbij het komisch duo een oude boot gaat opknappen. Natuurlijk gaat alles mis, wat er mis kan gaan.

https://www.youtube.com/watch?v=G4vKXbibxVk

Terug naar Walcheren in 1944. Ik heb ooit een fotootje gezien waarbij mijn ouders met mij als baby op het bolwerk staan en waarbij te zien is dat de Veersesingel op de achtergrond onder water stond. Dit fotootje kan ik niet meer vinden. De foto hiernaast is diezelfde singel ter hoogte van de Koepoort. Bij elke vloed zag het er zo uit.

Wat ik me nog wel persoonlijk herinner is de chaos in de binnenstad van Middelburg. Er waren noodwinkels in barakken op de Dam en op de Londensekaai. Het heeft nog een aantal jaren geduurd voordat de puinhoop van het bombardement van 17 mei 1940 hersteld was. Die wederopbouw ligt in mijn vroegste herinneringen.

Nog twee dingen wil ik aan u kwijt. Vorige week heb ik van VVV-bonnen en verjaardagsgeld het boek "Slag om de Schelde" aangeschaft. Ook de verovering van Walcheren staat hier nauwkeurig beschreven, met landkaartjes, illustraties en foto's. Nee, ik heb het nog niet uit. Er zijn meer dan 350 interessante bladzijden. Zelfs mijn lievelingspuzzel "Walcheren onder water" staat paginagroot afgebeeld.

Het mooiste heb ik voor het laatst bewaard. In de Film by the Sea bijlage van de PZC stond iets ongelooflijks. Op 18 september wordt in zaal 3 van de Vlissingse bioscoop de volgende film vertoond: DE DIJK IS DICHT, een film uit 1950 van Anton Koolhaas met Kees Brusse in de hoofdrol.

Niet te geloven !!! Mijn allereerste film ga ik binnenkort voor de tweede keer zien. Ik kan bijna niet wachten.

We hebben dit keer de moderne manier gekozen. Geen kaartjes kopen bij een juffrouw achter een loket, zoals in 1951, maar alles digitaal geregeld. Zo hoort dat in 2019.

Nogmaals, ik kijk er naar uit. En mijn vrouw is ook erg benieuwd, voor haar is het de eerste keer dat ze deze film gaat zien.

Het was opvallend nieuws. Op woensdag 28 augustus in de vroege ochtend (06.00 uur) kantelde er een bier-auto op het midden van de Goese Markt. Hoe dat kwam? Onduidelijk. De chauffeur en enkele ooggetuigen spreken elkaar tegen op dit punt.

Maar het gebeuren en vooral de pogingen om het gevaarte weer op z'n pootjes te zetten leidde tot een extra drukke toeristische dag in ons provinciestadje.

Een nieuwe attractie, die heel veel extra bezoekers trok. Van heinde en verre kwamen ze.

En toevallig ook nog op een woensdag, en dat is precies de goede dag. Dinsdag is het Marktdag, dan staat de Markt al vol. Maandag worden de kramen voor de dinsdag al opgesteld. Zaterdag staat de Markt ook al vol met kramen en vrijdag worden deze kramen neergezet.

Dus die woensdag was precies de ideale dag.

Ook de plek was perfect gekozen. Precies midden op de Markt, goed in het zicht van de vele terrassen. Intussen werd er driftig reclame gemaakt: er stond met grote letters HEINEKEN op de bier-auto.

Het nieuws van de gekantelde bier-auto had zich, dankzij het vroege tijdstip, razendsnel verspreid door de provincie en ver daarbuiten. Het gevolg is dat Goes volstroomde met (ramp)toeristen, allemaal op zoek naar een verzetje.

Die middag hebben mijn buurman en ik onder het genot van een tapbiertje de verrichtingen gadegeslagen van de pogingen van enkele takelauto's en een megakraan om de bierauto weer op z'n wielen te krijgen. Maar helaas, tevergeefs, het lukte steeds net niet. Ik verdenk de hulptroepen van opzet, alleen maar om het evenement wat langer te laten duren. Na ons eerste biertje volgde een tweede en na nog meer vergeefse pogingen op het midden van het marktplein besloten we zelfs om ook nog een derde consumptie aan te laten rukken.

De café's bleken nog voldoende tapbier in voorraad te hebben om de vele dorstige kelen te smeren. Het was de laatste dag van de hittegolf. Pas in de loop van de avond moesten sommige horecazaken nee verkopen en gingen ze over op flessenbier. Ja, wat wil je, ze waren die dag door omstandigheden niet bevoorraad.

Na het overpompen van een flink deel van de inhoud van de bierauto lukte het om 21.00 uur om de auto terug in de normale positie te tillen. Het evenement heeft dus alles bij elkaar 15 uren geduurd.

We gaan even naar de lijst met evenementen die wèl van tevoren in de folder "Goes, altijd iets te beleven" staan, zoals:

Vriendinnendag (vrienden mogen ook komen, kortom, alle gendertypes zijn welkom)

Goes Modestad (een heuse modeshow met catwalk)

Festival de Veste (kleedjesverkoop en food-trucks langs bolwerken en singels)

Kleurrijk Goes (artikelen, gerechten en muziek uit exotische landen)

Culifair en Culifiësta (hier valt wat te eten)

Dancetour (waar we in 2017 per ongeluk naar toe zijn gegaan, zie het oorgetuigeverslag in column-373)

Goes Kinderstad (dit spreekt voor zich)
De Veste Verlicht (een avondgebeuren met lichteffecten, zang en muziek)

Het evenement met de omgevallen biertruck was voor de binnenstad zo'n doorslaand succes dat het een vaste plaats verdient op de evenementenkalender van de volgende jaren:

Ik zie de tekst al voor me in de folder van 2020:

Laatste woensdag van augustus: De omgevallen bier-auto.

Voorwaarde is dat de chauffeur de auto precies op het juiste moment kan laten kantelen. De chauffeur van dienst van vorige week heeft dat perfect in de vingers. Misschien kunnen we hem vragen of hij dit kunstje volgend jaar wil herhalen?

Een paar aanpassingen. Het zou voor het publiek wel leuk zijn dat het moment van kantelen (het zogenaamde "kantelmoment") iets naar achteren geschoven wordt. Zes uur 's morgens is voor een aantal kijkers wel heel erg vroeg. Een uur of tien past beter voor alle belangstellenden. Dat op dat tijdstip, onder het gejuich van honderden kijkers, de bier-auto plat gaat.

Een ander idee komt voort uit het oogpunt van concurrentie. In 2019 was HEINEKEN aan de beurt. In alle eerlijkheid moeten AMSTEL, BRAND, GROLSCH en BAVARIA ook een kans krijgen. En wat zou het verrassend zijn als op de laatste woensdag van augustus 2024 plotseling een bier-auto met Belgisch nummerbord de Markt komt oprijden, met het opschrift JUPILER. Vele Belgische supporters zijn mee afgereisd naar Goes om het spektakel van nabij mee te maken.

Een ander idee is om de omgevallen auto reeds kort na de "crash" alvast wat lichter te maken door alle omstanders, die een leeg glas in de hand hebben, te voorzien van een tapbiertje, rechtstreeks getapt uit het kraantje van de bier-auto. Dit mag zich hooguit beperken tot één tapje, omdat anders de terrassen rondom hun inkomsten mislopen. En dat mag geenszins de bedoeling zijn.

Achteraf kan ik me levendig voorstellen dat sommige lezers zich hebben geërgerd aan dit verhaal. Het was inderdaad een beetje goedkope humor om een dramatisch incident op deze manier op te blazen en een jaarlijks vervolg te geven. Nou ja, u moet maar denken: het is gewoon satire. En sorry..... ik kon het weer niet laten.

SOMS HOOR IK MENSEN DINGEN ZEGGEN EN DAN DENK IK ... DIE HADDEN ZE NOOIT MOETEN LEREN PRATEN

Als je dit tegeltje aan iemand cadeau doet, dan is het de vraag of het "slachtoffer" de hint begrijpt. Misschien moet je nog een beetje helpen om door te kunnen dringen tot de psyche van deze persoon. Ik zou deze persoon thuis uitnodigen en dan zeggen: "Weet je ècht niet wie hiermee bedoeld wordt? Loop eens naar de gang en kijk eens naar rechts" (daar hangt bij ons toevallig de spiegel). Dan heb je kans dat het kwartje valt.

Toch typisch dat nu nog steeds het kwartje valt, niemand heeft het over het vallende twintigeurocentmuntje. En nou we het er toch over hebben: het kwartje van Kok (een "tijdelijke" verhoging van de benzineprijs) hebben we NOOIT meer teruggehad...

De beloofde € 1000 van Rutte moeten we nog krijgen. De geroofde miljarden van Lubbers vanuit het ABP in 1990 zijn ook nooit meer aangevuld. Het betrof toen 32.000.000.000 guldens en dat zijn toch bijna € 15.000.000.000 !!! Tot overmaat van ramp gaan de ABP-pensioenen volgend jaar gekort worden.

Sorry dat ik afgedwaald ben: van een simpel tegeltje naar de miljardenroof van Lubbers.

Op naar de volgende tegeltjes:

DUS JE BENT MET DE AUTO NAAR DE SPORTSCHOOL GEREDEN ... OM OP EEN FIETS TE ZITTEN

Deze grap heb ik eerder gelezen in een Amerikaans boek over humor. De bekende schrijver Bill Bryson was het ook al opgevallen dat er iemand met de auto naar de sportschool ging. De reactie was haast Trumpiaans, hoewel Donald toen nog lang niet bestond: "Ik ga met de auto, omdat anders mijn trainingsschema in de war raakt".

ALS WE ALLEMAAL EERSTE VIOOL WILLEN SPELEN KRIJGEN WE NOOIT EEN ORKEST

Hoewel, een vioolkwintet kan best heel aardig klinken, met dank aan Ludwig van Beethoven. Over orkesten gesproken, afgelopen zondag was er, net als op alle andere zomerse zondagsmorgens, een muziekprogramma te horen. Zittend onder een schaduwrijke dikke boom wachtten we op wat komen ging. Deze keer was een brassband uit Hansweert te gast in de Goese Manhuistuin. Op het programma stond als één na laatste muziekstuk, schrik niet, Carnaval Festival. Jazeker dat wijsje uit de Efteling dat maar niet uit je kop wil verdwijnen. En inderdaad, het klopte helemaal, het wàs dat irritante wijsje. De rest van de middag heb ik gepoogd om die melodie weer uit m'n hoofd te krijgen door het tweede deel van het vijfde pianoconcert van Ludwig van Beethoven te beluisteren. Prachtige muziek. Helaas is het verdrijven van de Efteling-muziek niet voor de volle 100% gelukt. Het melodietje bleef hangen. Met dank aan het muziekgezelschap uit Hansweert...

Weer een paar nieuwe tegeltjes:

SOMS PRAAT IK TEGEN MEZELF, DAN MOETEN WE ALLEBEI LACHEN

Volgens mijn echtgenote praat ik ook wel eens in mezelf. Maar samen lachen met mijn "tweede stem", mijn "alter ego"? Nee dat is er nog niet van gekomen. Ik doe het ook niet met opzet, het gaat volledig per ongeluk.

JE BENT NOOIT TE BLOND OM TE LEREN

Een vrouwonvriendelijk tegeltje over een oude dooddoener. Blonde dames missen een portie intellect. Nee, dat is niet mijn persoonlijke mening, ik heb dit alleen van horen zeggen. Oftewel onder blonde haren groeien geen hersenen. Ik heb nu al spijt van dit tegeltje. Sorry dames !!!

De laatste twee alweer:

ER IS NIKS AAN TE DOEN, DIE CLUB UIT AMSTERDAM WORDT WEER KAMPIOEN

Dit tegeltje zal in Rotterdam en/of Eindhoven weinig kopers opleveren. Ik heb het tegeltje dan ook niet van Internet gehaald, maar in een uiterst creatieve bui zelf gefabriceerd. Dit gaat me lezers kosten, zeker weten. En vette problemen in de familie, want mijn schoon- èn kleinzonen zijn voor PSV.

IK BEN EEN MAN, IK KAN DOEN EN LATEN WAT MIJN VROUW WIL

Dit is een vorm van schijnvrijheid. Tussen de regels door kun je de gezagsverhoudingen in deze relatie haarscherp aflezen. En dat is dit keer niet erg positief voor de man. Voor de buitenwereld mag de heer des huizes zich voordoen als een gelijkwaardige partner, maar dit tegeltje verklapt eigenlijk alles.

Onze kleinkinderen zijn enkele weken geleden naar de Efteling geweest. Dankzij onze oudste kleinzoon die reeds wettelijk een auto mag besturen. Ze kwamen na afloop hun ervaringen met ons delen. Het ging voornamelijk over spannende dingen zoals enge achtbanen en andere huiveringwekkende belevenissen.

Toen volgde een hele simpele vraag van mijn kant: "Zijn jullie ook in het Sprookjesbos geweest?". Iedereen viel helemaal stil. Dit was de generatiekloof ten top. Wie denkt er tegenwoordig aan het Sprookjesbos bij een bezoek aan de Efteling? Nee, natuurlijk hadden ze het Sprookjesbos overgeslagen. Er zijn zoveel andere leuke en spannende dingen te beleven. Wat een domme vraag was dat. "Opa, doe niet zo raar!!!"

Tijdens een schoolreisje in 1956 kwam ik als twaalfjarig jongetje voor het eerst in de Efteling

Er waren toen alleen het sprookjesbos, de stoomcarrousel, het kindertreintje, het restaurant en de kanovijver. Dat was het dan. Het sprookjesbos was dè publiekstrekker.

Als je het park met de bus benaderde zag je reus Langnek zo af en toe boven de bomen uitsteken. Verder was er niets: geen achtbanen, geen andere spannende attracties. Niets van dat alles. En toch was het in mijn herinnering ontzettend leuk.

In de loop der jaren werd het park uitgebreid met een groot aantal andere zaken. In welke volgorde? Dat zou ik niet met zekerheid kunnen zeggen.

Het Spookslot (met de bekende muziek van Danse Macabre van Saint-Saens)

De Indische Waterlelies (een nieuw sprookje van koningin Fabiola)

De Fata Morgana (in een bootje langs de oosterse taferelen)

De Python (de allereerste achtbaan, over de kop en door de kurkentrekker)

De Halve Maen (een reuzenschommel)

De Piraña (een wildwaterbaan)

Droomvlucht (ooit de favoriet van onze kleindochter)

De Vliegende Hollander (een waterachtbaan)

Het Carnaval Festival (met dat vervelende liedje wat continu in je kop blijft hangen)

Joris en de Draak (alweer een achtbaan, deze is van hout gemaakt)

De Vogel Rok (een achtbaan in het donker, hoe verzinnen ze het?)

Villa Volta (een huis waarin een zware aardbeving wordt nagebootst)

Bob (het woord zegt het al, een bobsleebaan)

De Pandadroom (een film in 4D, jazeker 4D, want je wordt er ook getrakteerd op sneeuw, regen en storm)

De Baron 1898 (de engste attractie van het hele park is mij verteld)

Laten we het toch nog even over sprookjes hebben.

Het woord sprookje is zo ongeveer het enige zelfstandig naamwoord dat alleen als verkleinwoord geschreven kan worden. Het woord "sprook" bestaat zelfs helemaal niet. Zelfs een uitgebreid sprookje zoals "Klein Duimpje en de Reus" wordt nog steeds een sprookje genoemd en geen sprook. Het woord "sprook" staat niet eens in de Dikke van Daele.

We zullen een paar sprookjes iets nader beschouwen.

Roodkapje en haar grootmoeder waren door omstandigheden in de buik van de wolf beland. Toen de jager later de buik van de wolf opensneed kwamen zowel Roodkapje als haar oma vrolijk lachend uit de buik tevoorschijn. Zelfs als kleuter had ik al moeite met deze afloop van het drama. Hoe was dit mogelijk? Opgegeten door dat ondier en toch meteen weer springlevend. Onbegrijpelijk.

Klein Duimpje was een slim ventje. Om niet te verdwalen liet hij om de zoveel meter een stukje brood vallen. Helaas, de vogels stelden dit bijzonder op prijs en pikten alle brood van het bospad. De tweede actie van Klein Duimpje was nog iets slimmer. Hij gebruikte witte kiezelsteentjes in plaats van stukjes brood. En toen de reus lag te slapen stal hij stiekem zijn zevenmijlslaarzen. Zeven mijl per voetstap, dat is meer dan 10 kilometer per voetstap!!

Hans en Grietje troffen in het bos een huisje wat gemaakt was van peperkoek. Vroeger heb ik me dat nooit afgevraagd, maar hoe houdt peperkoek zich bij een hevige regenbui? Hans en Grietje begonnen driftig te kanen. De aldaar wonende mevrouw protesteerde via het overbekende rijmpje "Knibbel, knabbel, knuisje, wie knabbelt er aan mijn huisje?" Toevallig was de bewoonster tevens een heks en ze was zo boos dat ze Hans opsloot in een soort kippenhok met de bedoeling om hem vet te mesten en later op te eten.

Weten mijn lezeressen toevallig hoe je zeker weet of je een heks bent of niet? Gewoon even naar Oudewater rijden (provincie Utrecht) en je laten wegen in de heksenwaag. Heksen wegen heel weinig, dat moet haast wel want anders wil die bezemsteel niet omhoog. Uit die gewichtstest komt 100% een ja/nee antwoord. Wèl of geen heks.

De prinses op de erwt was een gevoelige dame. Totaal 12 matrassen lagen er op elkaar. Helemaal onderaan lag welgeteld één erwt onder het onderste matras. Helemaal bovenaan, zowat met de neus tegen het plafond lag de jongedame. Zij had 's nachts vreselijk veel hinder van die éne erwt die helemaal onderin lag. De conclusie was heel duidelijk: "Zij moest haast wel een prinses zijn. Zo gevoelig, dat kon niet anders"

Assepoester was een lief meisje dat misbruikt werd door haar stiefmoeder en haar beide stiefzusters. Ze moest allerlei rotkarweitjes opknappen. Op een goede dag was er een dansfeest in het paleis, waarbij ook de stiefzusters uitgenodigd waren. Dankzij vogels en muizen werd ook Assepoester in een baljurk gehesen. Ze danste die avond zelfs met de prins!!! Om klokslag 24.00 uur verliet zij ijlings het paleis. Helaas verloor ze daarbij één van haar glazen muiltjes. Dat muiltje was ruim voldoende om haar op te sporen. Een soort CSI dus. De prins was zo onder de indruk geweest van haar verschijning dat hij dit onderzoek had ingesteld. Eind goed, al goed.

Bij Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen moet ik altijd denken aan die schitterende tekenfilm van Walt Disney. De mooiste film die hij ooit gemaakt heeft duurt bijna 1,5 uur. Maar de leukste scène is het liedje wat de dwergen ten gehore brengen en dat aan het eind plotseling afbreekt als dwerg Dopey een niesbui krijgt. Als u op onderstaande link drukt krijgt u dat leuke liedje.

https://www.youtube.com/watch?v=c3CbTKKCquE

Tot slot, na even zoeken heb ik toch nog een tweede woord gevonden dat, net als sprookje, alleen maar als verkleinwoord wordt gebruikt. Het woord is "hachje" in de betekenis van "je hachje redden". Het woord "hach" bestaat namelijk ook niet.

Misschien zijn er nog meer van dat soort woorden. Hierbij daag ik mijn lezers uit...

We hebben het over André van Duin.

In december 1967 hebben we hem voor het eerst zien optreden. In de Middelburgse Schouwburg, op de jaarlijkse feestavond van het Amerikaanse bedrijf Hercules waar ik een aantal jaren mijn beste krachten aan heb gegeven. André van Duin was uitgenodigd om de avond op te vrolijken. In die tijd beperkte hij zich tot het imiteren van bekende Nederlanders.

Wel grappig, maar niet meer dan dat.

Nee, die eerste jaren was ik niet echt een fan van hem. Wel aardig, maar hij kon niet tippen aan de echte komieken zoals een Wim Kan of een Toon Hermans.

Zijn humor was naar mijn mening een beetje goedkoop en een beetje banaal.

Wat betreft de titels van zijn vele carnavalskrakers kan dat wel kloppen.

"'k Heb hele grote bloemkoole" (1979) Een enigszins dubieuze titel, want iedereen besefte wel dat daarmee bepaalde lichaamsdelen van de gemiddelde vrouw werden bedoeld.

"Er staat een paard in de gang bij buurvrouw Jansen" (1981) Het toeval wil dat wij vroeger daadwerkelijk een buurvrouw Jansen hadden. Dus wij konden ons van alles voorstellen bij dat liedje. Dat paard hebben we echter nooit in levende lijve mogen zien.

"Het Pizza-lied" (1993) Effe wachte, pizza !!!

"Willempie" (1976) Om dit liedje was enige kritiek omdat de tekst duidde op een minder begaafd persoon.

Van veel later datum:

"De balletjes van de koningin" Op haar verjaardag heeft onze vorstin (Beatrix) spontaan zin in gehaktballetjes in plaats van in luxe snacks. Een carnavalskraker uit 2009.

Het was niet de eerste keer dat het Koningshuis voorbij kwam in een satirisch programma.

Reeds in 1972 interviewde Barend Servet (zogenaamd) koningin Juliana terwijl ze spruitjes zat schoon te maken. Daar waren we toen nog niet aan toe want er volgden prompt Kamervragen. Of dat allemaal wel kon.

Inmiddels heb ik mijn mening over André van Duin bijgesteld. In positieve zin, wel te verstaan. Ongelooflijk wat die man allemaal gedaan heeft in de loop der jaren. En nog doet.

Mijn waardering groeit, ook voor zijn eerdere werk.

Een greep uit zijn oevre:

"Tuut, tuut, tuut, de groetjes van Ruud", met een vette knipoog naar de toenmalige minister-president Ruud Lubbers.

"Animal Crackers", waarin André de gedragingen van dieren op een bijzonder komische wijze becommentarieert.

"Flip Fluitketelshow", waarbij een fluitketel zonder bodem dienst deed als hoofddeksel.

"Dik Voormekaar Show", zijn teksten zijn voor de vuist weg en één en al improvisatie.

"Heel Holland Bakt", als André zich een waardige vervanger toont van Martine Bijl

"Het geheime dagboek van Hendrik Groen", waarbij André bewijst dat hij ook serieuze rollen aan kan.

Met plezier kijk ik de overbekende sketches terug met Frans van Dusschoten en Corrie van Gorp. Hier volgen drie overbekende scènes. Als u zin heeft kunt u ze terugkijken.

De huwelijksceremonie. André van Duin speelt voor het eerst een trouwambtenaar en Frans van Dusschoten moet hem helpen. Natuurlijk blundert André vanaf minuut één. Af en toe kan zelfs Frans z'n lachen niet inhouden. https://www.youtube.com/watch?v=mQpQnhBmlhE

Samen met Corrie van Gorp als meneer en mevrouw de Bok. Eén van de hoogtepunten is als André en Corrie in een vijver belanden. André heeft het "geregeld". Corrie weet van niets. Het gebeurt gewoon spontaan.

https://www.youtube.com/watch?v=s17OwdCCxnw

André en Corrie (meneer en mevrouw de Bok) bezoeken een Japans restaurant, waarvan Frans de eigenaar is. Vooral Corrie moet het verduren, want André gaat niet bepaald zachtzinnig met haar om.

https://www.youtube.com/watch?v=zs1Vd6popu4

In het nieuwste programma wordt André van Duin gekoppeld aan Janny van der Heijden. Ze kennen elkaar al uit Heel Holland Bakt en nu varen ze in vier afleveringen door waterrijke gebieden van Nederland. De titel doet denken aan de eerste regel van een gedicht van Marsman: "Denkend aan Holland". Met het nog bekendere vervolg "....... zie ik brede rivieren traag door oneindig laagland gaan".

In Denkend aan Holland (deel-I) varen ze in de kop van Overijssel: Giethoorn, de Wieden en de Weerribben. Hele bekende taferelen passeren de revue. De toeristenboten in Giethoorn, volgepropt met Chineesjes en Japannertjes, de stilte van Dwarsgracht, het pontje van Jonen, de schoonheid van het stadje Blokzijl en het passeren van de brug in de Kalenbergergracht in Kalenberg, waarbij de schipper een munt moet deponeren in een klomp aan een touwtje.

Vlak naast die bewuste brug ligt het terras waar ik mij ooit vreselijk misdragen heb. Dit wangedrag staat uitvoerig beschreven in column-55. Nee, gaat u het maar niet lezen, want ik ben er niet trots op.

De wisselwerking tussen André en Janny is bijzonder leuk. Èn André springt dit keer niet zo ruw met haar om dan destijds met Corrie van Gorp. Ze is tot nu toe NIET één keer in het water geduwd.

Extra grappig is ook het hondje van Janny, mèt zwemvestje en mèt handvat zodat je het beestje makkelijk mee kan nemen.

Vanavond komt deel-II, waarbij André en Janny het riviertje de Linge afvaren van Gorkum naar Geldermalsen. We kennen de omgeving goed van onze fietstochten. We zijn benieuwd.

Kijken dus !!! (we hebben vanmiddag speciaal borrelnootjes ingekocht)

De PZC heeft de laatste tijd een wekelijks item over massatoerisme. Deze week ging het over het Griekse eiland Santorini, even ten noorden van Kreta.

We waren daar in mei 1999, toen het er nog relatief rustig was. Santorini is een eilandengroep die ontstaan is uit een ontplofte vulkaan. De krater (de caldera) is destijds vol water gelopen en de kraterrand is op het hoofdeiland deels volgebouwd met huizen, hotels en restaurants. Wij waren toen in het dorpje Imerovigli, op het hoogste punt van de rand van de caldera (zie no. 1 op de kaart). Ons hotel lag precies op de rand van de krater, enkele honderden meters boven het wateroppervlak. Een wandeling over het voetpad langs de kraterrand was een belevenis. We hebben nog nooit zoiets moois gezien. Een blik in de diepte gaf onder andere zicht op de cruiseschepen die vanuit Heraklion (Kreta) elke dag Santorini aandeden. Bij het aanmeren werden de passagiers in sloepen aan land gebracht. Daar hadden ze de keus om òf per funiculair (een soort kabelbaan met gondeltjes), òf te voet, òf op de rug van een ezel de klim naar het dorpje Thira te aanvaarden (no. 2 op de kaart).

Het aantal cruisschepen is anno 2019 volledig uit de hand gelopen, zowel in aantal als in grootte. De ezeltjes maken overuren. Voor de gondeltjes staat tegenwoordig een immense wachtrij.

Een slimme Griek uit Oia (no. 3 op de kaart) bedacht een truc om toeristen naar zijn dorp te lokken. Zijn statement: "De ondergaande zon is hier de mooiste ter wereld". Wat kan het verschil zijn met Zoutelande, Renesse, Scheveningen of Wijk aan Zee? De zon in de zee zien zakken is overal mooi. Maar de toeristen trapten er massaal in. Allemaal naar Oia, want daar is de zonsondergang op z'n mooist. Een extra argument is dat de ondergaande zon zo'n mooie kleur zou geven aan de witte huisjes van Oia. Net als in Zoutelande als al die witte badhokjes zo mooi meekleuren?

Ik stel me voor dat een argeloze toerist als één van de eersten die avond in Oia aankomt. En dat hij helemaal vooraan kan genieten van de ondergaande zon. Maar dat hij ook wil kijken naar het kleureffect op de Griekse witte huizen. Hoopvol draait hij zich om. Helaas, daar staan meer dan 1000 toeristen achter hem, dus die huisjes zijn, jammer genoeg voor hem, niet waar te nemen...

Ja, wij zijn zelf ook in Oia geweest, gewoon met de benenwagen over het prachtige pad langs de rand van de krater. Het was er super rustig, maar ja het was dan ook midden op de dag. Toegegeven, het dorpje is prachtig, met de witte huizen, de blauwe koepeltjes en de marmeren straatjes.

Vele andere Griekse eilanden zijn zo jaloers op de schoonheid van Santorini dat ze stiekem in hun wervende folders een fotootje opnemen van dat concurrerende buureiland. En dan maar hopen dat de toeristen erin trappen. Maar voor ons blijft Santorini met stip veruit het mooiste eiland van de Cycladen.

Nee, we hebben de zonsondergang daar in Oia niet afgewacht. In ons stamrestaurant, terug in Imerovigli, hadden we inmiddels een vast tafeltje bedongen. Elke avond hielden ze juist dat tafeltje vrij, speciaal voor ons. Tijdens de maaltijd genieten van het fenomenale uitzicht en natafelen in de ondergaande zon, met een Grieks wijntje, wat wil je nog meer? Ver weg van het gedrang en de gekte in Oia.

Tijdens een wandeling over de kraterrand van Imerovigli naar Thira passeerden we een koppeltje uit de USA. Ze genoten van het uitzicht op de caldera en op het lager gelegen dorp Thira. De Amerikaanse dame zei, toen we passeerden, uit de grond van haar hart: "I've never seen such a beautiful view in all my life" (Ik heb in heel mijn leven nog nooit zo'n mooi uitzicht gezien). We waren het hartgrondig met haar eens.

Dat Santorini een vulkanische oorsprong heeft werd ons op twee manieren duidelijk. Reeds de eerste nacht werden we wakker omdat het bed een zwaaiende beweging maakte. We waren getuige van een heuse aardbeving. Géén schokken zoals in Noord-Groningen maar een subtiel zwaaien van de slaapkamer en haar inhoud. Volkomen geluidloos, maar het duurde toch wel vijf minuten. De eigenaresse van het hotel zei later dat dit "normaal" was voor het eiland.

Enkele dagen later scheepten we in op een driemaster die een rondvaart maakte door de caldera en die enkele andere eilanden aandeed. Samen met een stuk of tien andere passagiers maakten we een trip naar het tegenoverliggende eiland Thirasia (no. 4 op de kaart), van waaruit je onze hoge kraterrand goed kon zien liggen. Het leek wel of er sneeuw op lag, maar nee, het waren de hotels en de huizen van de dorpjes op het hoofdeiland. Op Thirasia kregen we ruimschoots de tijd om naar het dichtstbijzijnde dorpje te klimmen en aldaar te lunchen met een Griekse salade en een ouzo.

Een ander eiland tijdens onze minicruise was ook heel bijzonder. Op Neo Kameni was er nog vulkanische activiteit. De gesmolten zwavel pruttelde op sommige plekken en de zwavellucht was doordringend (no. 5 op de kaart).

Toch nog één negatief puntje. In ons hotel logeerden ook een aantal Duitsers. Die hadden de nare eigenschap om de mooist gelegen ligstoelen op het terras te "bespreken" door middel van het deponeren van hun handdoek. Deze vorm van onbeschoftheid en bezitterigheid kenden wij toen nog niet. We hebben er wel iets op gevonden. De bewuste handdoek gewoon oppakken en in een andere stoel neerleggen. Je had de verbaasde gezichten moeten zien van onze oosterburen...

Zo hebben wij die week nog extra genoten van de mooiste uitzichten over de caldera of van de gunstigste plekjes bij het zwembad. Lekker pùh.

Nee, het is niet onze gewoonte om kwaad met kwaad te vergelden, maar in dit geval... We hebben er later smakelijk om kunnen lachen.

Om af te sluiten: dat weekje Santorini is tot nu toe het landschappelijk hoogtepunt in onze vakantie-historie. We waren jarenlang gewend geraakt aan het Zwitserse Lauterbrunnendal, maar dit Griekse eiland sloeg alles. Wat vreselijk jammer dat het massatoerisme dit juweeltje inmiddels ook ontdekt heeft...

Het meest besproken onderwerp van de laatste weken: de temperatuur. Laten we dit onderwerp eens van een heel andere kant benaderen.

U weet ongetwijfeld dat er verschillende manieren zijn om de temperatuur aan te geven. Onze meest vertrouwde manier is de schaal van Celsius. Maar daarnaast zijn er nog de schalen van Fahrenheit, Réaumur en Kelvin.

Wist u dat het in het land van Donald Trump nog steeds heel gangbaar is om de temperatuur aan te geven in graden Fahrenheit? Maar heel langzaam begint ook daar het besef door te dringen dat de Celsius-schaal, die wereldwijd gebruikt wordt, toch wel z'n voordelen heeft. Gewoon twee hele herkenbare punten: smeltend ijs (0 graden C) en kokend water (100 graden C).

Maar in het land van Trump zijn meer vreemde dingen gangbaar. Zie mijn àllereerste column, waarin de vreemdste verschijnselen aan bod komen. Ooit gehoord van een "liquor-licence" of een "tip-calculator"? Nee? Dan moet u die eerste column nog maar eens teruglezen. Lees en huiver.

Terug naar de temperatuurschalen. Bij Fahrenheit smelt ijs bij 32 graden F en kookt water bij 212 graden F. Daar komen die leuke, gezellige sommetjes vandaan die we vroeger op school mochten oplossen:

- Omrekenen van Celsius naar Fahrenheit: vermenigvuldigen met 1,8 en daar 32 bij optellen. Dus een buitentemperatuur van 20 graden Celsius (een verademing vergeleken bij vorige week) wordt in Arizona aangeduid met (1,8 x 20) + 32 = 68 graden Fahrenheit.

- Omrekenen van Fahrenheit naar Celsius: 32 ervan aftrekken en het resultaat delen door 1,8

Dus als de thermometer in Colorado 104 graden Fahrenheit aangeeft dan is dat in Celsius: (104-32) / 1,8 = 40 graden Celsius.

De schaal van Réaumur wordt nauwelijks nog gebruikt, dus die slaan we over.

Echter de schaal van Kelvin is belangrijk voor iedereen die natuurkunde in het pakket heeft. De omrekening is heel simpel: als je graden Celsius wilt omrekenen naar graden Kelvin dan tel je er "gewoon" 273 bij op. Dus 20 graden C = 293 graden K.

Al die natuurkundestudentjes weten dat de temperatuur in graden Kelvin genoteerd moet worden om de beroemde wet van Boyle-Gay Lussac te laten kloppen: (P x V) / T = constant.

De heren Boyle en Lussac hebben elkaar nooit in levende lijve ontmoet en toch is deze natuurkundige wet ontstaan.

Vroeger tijdens mijn studie heb ik nooit beseft dat meneer Lussac homoseksueel was. Je had al genoeg aan je hoofd om al die vraagstukken op te lossen. Maar het is nogal wat om pontificaal het woord "Gay" voor zijn achternaam te plaatsen. In het kader van de Europese Privacywet zou zoiets heden ten dage niet meer mogen.

Dit waren wat wetenschappelijke beschouwingen over temperatuurschalen.

We stappen nu over naar het landelijke "wedstrijdje" tussen de officiële meetstations van het KNMI: wie krijgt het nieuwe warmterecord in handen?

De mensen uit Westdorpe (Zeeuws-Vlaanderen) hadden enkele dagen vóór de hittegolf enkele pagina's in de PZC voor zich opgeëist. Ze waren van mening dat het temperatuurrecord wel eens in Zeeland zou kunnen vallen.

Het vorige record heeft heel lang standgehouden. Bijna 75 jaar geleden op 23 augustus 1944 werd in Warnsveld (bij Zutphen) 38,6 graden gemeten (we spreken over graden Celsius uiteraard).

Op woensdag 24 juli 2019 werd dit record verpletterd in het Brabantse Gilze-Rijen: 39,1 graden.

Een dag later, op donderdag 25 juli 2019, nam Eindhoven het stokje over: 39,3 graden.

Een paar uur later was Gilze-Rijen weer aan de beurt: 40,7 graden.

Vanuit Deelen op de Veluwe kwam nog wel een valse melding binnen (41,7 graden) maar het KNMI heeft besloten om deze melding ongeldig te verklaren. We kunnen hooguit gissen wat voor fout er aan ten grondslag ligt:

Was de thermometer kapot?

Had de aflezer zijn leesbril niet op?

Was de aflezer bevangen door de hitte?

Stond hij op een halve meter afstand van de thermometer te barbecuen?

Of wilde hij gewoon heel graag winnen?

(dat laatste is het meest waarschijnlijk)

Aan het oude record van Warnsveld zit nog een persoonlijk verhaaltje vast. Vier dagen van tevoren, op 19 augustus 1944 mocht ik namelijk het levenslicht aanschouwen. De hittegolf was toen al aan de gang.

"Hoe warm het was en hoe ver" is een overbekend citaat uit de Camera Obscura van Nicolaas Beets. Op mijn middelbare school werd met klem geadviseerd om juist dit boek op je literatuurlijst te zetten. Zo gezegd, zo gedaan.

Mijn moeder moet, terugdenkend aan die 19e augustus 1944, verzucht hebben: "Hoe warm het was en hoe zwaar". Dit citaat is minder bekend geworden dan dat van N. Beets.

Maar in een krappe bedstee moest zij bij een hoge temperatuur de barensweeën ondergaan, zonder enige hulp van airco of ventilator. Je moet het maar doen !!!!

Tot slot iets over de koudste plek van Nederland, ooit gemeten.

Het was in Winterswijk op 27 januari 1944, alweer 1944. De temperatuur wees toen minus 27,4 graden aan. Opvallend dat er in dat jaar géén Elfstedentocht gereden werd.

Het record van Winterswijk gaat niet meer gebroken worden, het record van Gilze-Rijen wel. Misschien zelfs deze zomer nog.

Hoera, we hebben ze nu alle elf gehad !!! Afgelopen week reden we naar het zuidwesten van Friesland, naar een tot hotel omgebouwde Friese boerderij in het elfstedenstadje Workum. Een voortreffelijk hotel trouwens, dat mag gezegd worden. Na het huren van fietsen peddelden we de volgende dag op ons gemakje door het Friese land, langs weiden vol met zwartbonte koeien, langs meren en waterwegen, via fietspontjes. Onderweg hebben we en passant het wereldrecord "wachten-voor-een-geopende-brug" verbeterd.

En toen kwam het grote moment. De laatste twee ontbrekende stadjes van de Elfstedenroute kwamen in zicht. IJlst en Sneek hadden we nog nooit aangedaan. Vanzelfsprekend is dit moment vastgelegd via de smartphone. Nee, niet fietsend, want dat kost € 95 per foto, zonde van het geld.

IJlst was als eerste aan de beurt, maar nauwelijks een kwartiertje later stonden we al bij de beroemde Waterpoort van Sneek.

In diezelfde week hebben we ook nog stadjes bezocht, die al op onze lijst stonden: Stavoren (het vrouwtje stond er nog steeds) en Hindeloopen. Beide plaatsnamen zijn taalkundig best bijzonder. Bij Stavoren gaan mijn gedachten terug naar vroeger, naar het jaarlijkse vuurwerk in Middelburg, dat werd afgestoken vanaf de Loskade en waarbij het publiek aan de overkant op de Kanaalweg mocht genieten. Omdat ik, zeker als kind, nogal klein van stuk was, mocht ik van de omstanders altijd vooraan staan: "Sta voren !!! Sta voren !!!"

Hindeloopen betekent letterlijk: de gang van een hert, een vrouwtjeshert om precies te zijn. Heel toevallig heet het trainingscomplex van de Eindhovense eredivisieploeg (die dit jaar géén kampioen werd) ook de Herdgang. Die taalfout (een d in plaats van een t) zullen we die Brabanders maar vergeven.

Een ander opvallend fenomeen is de Friese taal. Zoals u op de foto van IJlst heeft kunnen zien staat er een bijna onleesbare tekst onder het woord IJlst: Drylts. Dat is de Friese benaming voor IJlst.

Zo staat er onder het naambordje van Sneek het Friese woord Snits.

Bij elke plaats staat er zo'n Friese naam onder:

Workum ----> Warkum

Stavoren ----> Starum

Hindeloopen ---> Hylpen

Waarom doen we dat niet in Zeeland? Onder de plaatsnaam de Zeeuwse vertaling.

In column-233 heb ik daar ooit al een voorzetje toe gegeven.

Grijpskerke ----> Hrieps

Aagtekerke ----> Aegte

Westkapelle ----> Waschappel

Oostkapelle -----> Ooskappel

Serooskerke ----> Seroos

Gapinge ----> Gaepinge (of op z'n Frans uitgesproken: Gapìnge, met de nadruk op de tweede lettergreep. Dat klinkt bijzonder exotisch, een beetje Mediterraan zelfs. Gewoon Gapinge klinkt alsof er iemand vreselijke slaap heeft. Niet echt een opwekkende naam voor een dorp)
Poortvliet ----> Pófliet

Sint-Annaland ----> Stalland

Sint-Maartensdijk ----> Smerdiek

Sint-Philipsland ----> Flipland

Breskens ----> Bresjes

Groede ----> De Groe

IJzendijke ----> Iezendieke

Sluis ----> Sluus

Hoofdplaat ----> Ôofdplaet

Kortgene ----> Kortjeen

Wolphaartsdijk ----> Wolfertsdiek

Yerseke ----> Yese

Lewedorp ----> Lewedurp

's Heer Hendrikskinderen ----> Sreinskinders

's Heer Abtskerke  ----> Srabbekerke

Hansweert ----> Answest (let op: dit is níet Hansweert-West)

Wemeldinge ----> Weumeldienge

Kruiningen ----> Kruninge

Krabbendijke ----> Krabbendieke

Brouwershaven ----> Brouw

Dreischor ----> Dreister

Bruinisse ----> Bru

Zierikzee ----> Zurrekzeeë

Schuddebeurs ----> Schuddebeuze

Scharendijke ----> Schaerendieke

Haamstede ----> Haemstie (Een Haemstiese reise ontstaat als de TomTom kapot is als de bestuurder daardoor hopeloos onthand is. Waar moeten we naar toe als niemand meer aanwijzingen geeft? Dat wordt dus een omweg via allerlei obscure dorpjes, een zogenaamde Haemstiese reise. Hoe vreselijk afhankelijk zijn we geworden van dat digitale TomTom-gedoe....)

Het zal nog een hele operatie worden om al die plaatsnaamborden te vervangen door de toevoeging van het Zeeuwse equivalent. Zullen we het maar gewoon zo laten zoals het is?

We gaan toch nog even terug naar Friesland.

Behalve het wereldrecord "wachten-voor-een-geopende-brug" hebben we vorige week nòg een record verbeterd: "terrasje-pikken-aan-het-water".

Aan de ober stelden we dan elke keer dezelfde vraag: "Heeft Maarten hier gezwommen?", hetgeen altijd weer leidde tot enthousiaste reacties van het bedienend personeel.

Deze vraag is namelijk vele malen actueler dan "Heeft Henk hier geschaatst?" Zeker weten dat dit heel wat vragende gezichten zou oproepen. Wie kent nog Henk Angenent, de schaatsende spruitjesboer uit het Zuid-Hollandse Woubrugge, die de laatste Elfstedentocht won in 1997? Volgens onze klimaatdeskundigen was dat inderdaad de àller, àllerlaatste keer.

Toch gaan er geruchten dat de 11 Friese rayonhoofden nog steeds elke veertien dagen vergaderen over de toestand van het ijs op de Friese wateren.

Om in de stemming te komen kiezen ze altijd een bijzondere vergaderlocatie: een koelcel van een bedrijf in diepvriesproducten...

De volgende dagen wordt het bijna 40 graden Celsius, dat is zo'n 50 graden boven de ideale Elfsteden-temperatuur voor schaatsers.

Allemaal veel sterkte met de naderende hittegolf !!!

Heeft u de nieuwste TV-reclame van Specsavers al gezien?

Een langharige witte poes die wanhopige sprongen maakt om het kattenluikje te vinden. Tevergeefs want helaas zit het kattenluikje helemaal bovenin de glazen deur. De werkman had zich vergist en had de deur op z'n kop in de scharnieren gehangen. "Was nou maar naar Specsavers gegaan"

Nog meer Specsaver-reclames:

De dierenarts die een levenloze poes een levensreddende injectie wil geven. Alleen, het was de poes zelf niet, het was het bontmutsje van zijn assistente. "Was nou maar naar Specsavers gegaan"

Een bijziende darter gooit zijn pijltje per ongeluk in de rug van een lid van de Hell's Angels, die aan de bar rustig een pilsje zit te drinken. Wat was het geval? De afbeelding achterop het leren jasje van de motorrijder vertoonde "enige" overeenkomst met een dartbord. "Was nou maar naar Specsavers gegaan"

Twee jonge mensen die duidelijk een amoureuze verhouding hebben, komen elkaar tegen in een natuurgebied. Met de armen uitgestrekt rennen ze enthousiast op elkaar af. Helaas missen ze elkaar op het beslissende moment en rennen gewoon door zonder elkaar te ontmoeten. "Was nou toch maar naar Specsavers gegaan".

Eén van de leukste Specsaver-grappen is toch de auto die tegen de gevel van één van de winkels te pletter rijdt. Duidelijk is dat de chauffeur net iets te laat tot de ontdekking kwam dat er noodzakelijk een nieuwe bril moest komen.

Wie zou de bedenker zijn van al die originele Specsaver-grappen? Deze humorist is vast in loondienst van Specsavers. Ik kan me de advertentie voorstellen die geleid heeft tot de aanstelling van deze persoon:

Gevraagd:

Humoristisch en commercieel aangelegd persoon voor onze afdeling reclame. Bij gebleken geschiktheid zal salariëring plaatsvinden volgens de Balkenende-norm.

(het mag wat kosten)

Dit doet me terugdenken aan de bijdragen van ene Harry Piekema die jarenlang de naam van Albert Hein heeft gepromoot, op een bijzonder humoristische wijze. Jammer dat hij daarmee gestopt is.

De laatste bijdrage aan de Specsaver-commercials komt helemaal van mezelf:

De VAR die tijdens de finale damesvoetbal tussen Nederland en de USA de scheidsrechter onterecht wees op een zogenaamde penalty voor Amerika: "Was nou maar naar Specsavers gegaan"

En dan zijn er uiteraard onze bekende conferenciers die goed betaald krijgen voor hun optredens in Carré of andere zalen in Nederland. Vooraf dekken ze zich in door het geven van try-outs in kleinere zalen. Hier komen ze erachter welke grappen het goed doen en welke nog wat bijschaving verdienen. In het Zeeuwse Rilland-Bath oefenen ze onder de vleugels van Podium Reimerswaal, hoewel de plaatselijke SGP-volgelingen hier zeer fel tegen zijn. Ook het Nieuwlandse theater de Wegwijzer heeft al vele artiesten op de goede weg geholpen.

Niet alle humoristen ontvangen een vergoeding voor hun soms geniale invallen en momenten. Kijk alleen maar op Internet en geniet bijvoorbeeld van de nieuwste afkortingen, bedacht door naamloze Nederlanders:

ADHD: Alle Dagen Hartstikke Druk

ABS systeem: Alle Auto's Botsen

BMW: Badkuip Met Wielen

BOB: Ben Ontzettend Bezopen

FORD: Fietsen Of Regelmatig Duwen

SEAT: Storend En Aftands Tegelijk

SKODA: Samen Knutselen Onder De Auto

Een hele andere afkorting:

ZAK Zie Andere Kant. Een opmerking die door leerlingen vaak onderaan het blaadje werd gezet, als teken dat er aan de andere zijde ook nog wat interessants te lezen was. Een synoniem voor ZOZ (zie ommezijde). Het voordeel van de afkorting ZAK was dat je de betreffende docent heel stiekem uit kon schelden, zonder zelf op te vallen.

Variaties op bekende spreekwoorden zijn ook heel populair op Internet, ook die zijn meestal anoniem:

Pak je borsten maar vast. (maak je borst maar nat)

De aandeelhouder wint.

Als er één schaap over de dam is dan staat het hek open.

Op de markt is je gulden geen cent meer waard.

Wie het laatst lacht denkt het traagst.

Hoge omes knippen veel lint.

Dit laatste spreekwoord, over die hoge omes, doet me terugdenken aan een situatie uit mijn onderwijsverleden.

Lang geleden toen ik nog volop actief was in het onderwijs, zou ik tijdens een afscheidsavond van een gerenommeerd collega een komische, kritische speech houden, opgeleukt met wat Powerpoint-beelden. Zoals gebruikelijk, mag ik wel zeggen. Nee, daar kreeg ik NIET voor betaald.

Op het laatste moment werd ik gewaarschuwd door onze schooldirectie dat er ook enkele hoge ambtenaren (= hoge omes) van het ministerie van onderwijs aanwezig zouden zijn. Met het verzoek of ik het met mijn kritische verhaal een beetje "rustig aan" wilde doen.

Dat heb ik, vind ik zelf, redelijk slim opgelost.

De zaal was gevuld met collega's, met familie en vrienden van de vertrekkende collega en dus ook met enkele vooraanstaande Hagenezen.

Ik heb toen vooraf twee vragen gesteld aan het publiek in de zaal:

"Willen alle bobo's in de zaal hun vinger opsteken?". Geen enkele reactie.

"Willen alle hotemetoten in de zaal hun vinger opsteken?" Geen enkele reactie.

Mijn reactie, met een scheef oog aan de schooldirectie: "Hoera, ze zijn niet gekomen, ik kan dus gewoon mijn gang gaan". Zo gezegd, zo gedaan. De genodigden van het ministerie waren er wel degelijk (ik zag ze zitten), maar ze durfden hun vinger niet op te steken op het beslissende moment. Op een later moment die avond kreeg ik van één van de hotemetoten een compliment. Mijn verhaal was af en toe "op het randje", maar toch humorvol en onderhoudend geweest.

Het was allemaal zo goed bedoeld. Het laatste halfjaar heb ik iedere fietser met een smartphone in de hand vriendelijk gewaarschuwd voor de mogelijke gevolgen op termijn. Gewoon, uit menselijk oogpunt riep ik dan luid en duidelijk "Vijfennegentig euro !!!". Het was alleen maar om te helpen. Heel positief bedoeld dus.

De laatste tijd had ik mijn vocabulaire al ietsje aangepast:

"Nog twee weken !!!"

"Nog vijf dagen !!!"

"Nog twee dagen !!!"

"Morgen mag het niet meer !!!"

O, ja, in het kader van de Europese privacywet heb ik de dame op de foto een balkje voor de ogen gegeven.

De laatste tijd heb ik me dus actief opgesteld ten overstaand van de appende medemens.

Ja, mijn originaliteit liet me ook wel eens in de steek, vooral toen ik op een keer een appende fietser toesprak als flAPPdrol. Deze benaming is door iemand anders bedacht, maar toch wel leuk gevonden.

Helaas waren de reacties van de appende medemens lang niet altijd positief. Het varieerde van vragende gezichten ("Waar heeft die vent het over?") tot boze blikken ("Bemoei je met je eigen zaken"). Een typisch voorbeeld van stank voor dank.

Een jonge volwassen vrouw ontstak zelfs in woede en schold me uit voor een boomvrucht. Welke boom het was? Nou, die boom die de processierupsen het lekkerste vinden. En daar de vrucht van. Als u nog steeds geen idee heeft, bekijk dan het plaatje hiernaast. Dan vindt u het gebruikte scheldwoord.

Op de dag van het daadwerkelijk ingaan van de € 95 stond minister Cora van Nieuwenhuizen met haar bil op TV. Ze gaf het goede voorbeeld door tijdens het fietsen de smartphone in haar kontzak, sorry, bipszak, te schuiven. Het was de eerste keer dat een bil van een politicus vol in beeld was. Nou ja, eigenlijk de tweede keer. Toen Jan Peter Balkenende in 2006 in Eindhoven    probeerde om in een overmoedige bui op een skateboard te stappen ging het faliekant mis. Hij belandde toen op zijn beide (Zeeuwse) billen.

We gaan terug naar de titel van deze column: Stank voor dank.

Het volgende verhaal heb ik geloof ik al eens beschreven in één van m'n eerste columns uit 2010. Dat er een auto op de Goese Markt vreselijk stond te ronken met een kapotte uitlaat. En dat ik de jonge chauffeur er vriendelijk op attent maakte. En dat ik hem, in al mijn ijver, reeds de kortste weg naar Kwikfit begon uit te leggen.

Helaas, ik zat er toen helemaal naast. De auto had helemaal geen kapotte uitlaat. De chauffeur was een liefhebber van de Formule -1 en hij had zichzelf een sportuitlaat aangeschaft. Het was dus de juist bedoeling dat er zo'n vreselijke herrie uitkwam !!!

Ik heb me toen maar verontschuldigd voor mijn pijnlijke vergissing.

We gaan weer terug naar de smartphone. Naar het spelletje Pokémon Go. Het is een tijdje vrij rustig geweest met Pokémons, maar de gekte is weer in alle hevigheid losgebarsten. Precies tegenover ons appartement is een hotspot. Als we door het zijraam van onze erker kijken dan zien we het gebeuren. Plotseling staan er een stuk of vijf jonge mensen met smartphones. Een paar minuten later zijn het er vijftien geworden, van alle kanten komen ze aangefietst. Nog iets later kom ik tot wel vijftig mensen die fanatiek over hun smartphone wrijven. Niet alleen jeugd, ook volwassenen komen aanfietsen met de smartphone in de aanslag. Hier valt voor de politie goud geld te behalen. Tig keer € 95 !!!

Nee, ik ga oom agent niet bellen. Ze zoeken het zelf maar uit. Ons politieapparaat barst van de intelligentie. Ze weten hoe het er toegaat, in de buurt van zo'n hotspot. En die hotspots zijn allemaal nauwkeurig te vinden op Internet.

Trouwens ongelooflijk waar je die beestjes allemaal tegenkomt. Toen mijn kleinzoon laatst op zoek ging naar Pokemons bleek er zelfs ééntje bij òns in de lift te zitten !!! In de lift van een seniorenappartement !!! Hoe is het mogelijk? Wat doet dat beest daar? Tegenwoordig neem ik dus meestal de trap. Het is toch een beetje een vreemd gevoel als je weet dat er zo'n beestje in de buurt is.

Het laatste geval van "stank voor dank" dateert van afgelopen week. Mijn echtgenote en ik wandelden door de binnenstad van Goes. Een man die de rolstoel van zijn vrouw voortduwde kwam ons tegemoet. Mijn echtgenote was heel opmerkzaam. In haar bezorgdheid zei ze tegen de man: "De band van de rolstoel staat heel erg leeg". De man was niet blij en zeker niet dankbaar voor haar opmerking. "Die band moet niet al te hard staan, anders schokt het te veel". Met die opmerking moesten we het doen. Stank voor dank.